قازاقتىڭ تاعى ءبىر قارا بالاسى عارىشقا ساپار شەگەتىن بولىپ جاتىر. قر پرەمەر-ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى باقىتجان ساعىنتاەۆ بايقوڭىر عارىش ايلاعىنىڭ 60 جىلدىعىنا وراي سويلەگەن سوزىندە  قۇلاققا جىلى تيەتىن وسى ءبىر جاڭالىقتى جاريا ەتتى. ۆيتسە-پەرمەر كەلەسى عارىشكەرىمىزدىڭ اتى ءجونىن اتاماعانىمەن دەرەك كوزدەرى ونىڭ ايدىن ايىمبەتوۆ ەكەندىگىن حابارلاي باستادى. ايدىن ايىمبەتوۆ – 2007 جىلى گاگارين اتىنداعى رەسەي مەملەكەتتىك عارىشكەرلەردى دايىنداۋ ورتالىعىن ويداعىداي تامامداعان جاس. ايدىننىڭ قاسىندا مۇحتار ايماحانوۆ بار. ايدىن مەن مۇحتار 2009 جىلى 30 قىركۇيەكتە عارىشقا ۇشۋى كەرەك ەدى. سول كەزدە ۇشۋ قۇنى – 25 ميلليون دوللار بولدى. 25 ميلليون دوللار الەمدىك قارجى داعدارىسى تۇسىندا «ۇلكەن شىعىن» دەگەن جەلەۋمەن ەكى جىگىتتىڭ دەسى قايتقانداي ەدى.

ەندى مىنە، ءسۇيىنشتى حابار ەستىپ وتىرمىز. الايدا، وسى ارادا مۇحتار ايماحانوۆتىڭ امالسىزدان رەسەي ازاماتتىعىن قابىلداعانىن دا ايتا كەتۋىمىز كەرەك. بولاشاق عارىشكەرلەر قازاقستاننىڭ قارجىسىنا وقىپ، جاتتىقسا دا عارىشقا ۇشۋ ءۇشىن مۇحتار «رەسەي ازاماتى» اتاندى. مۇنىڭ سەبەبىن بىلەتىندەر: «حالىقارالىق عارىش ستانساسى كوپ ەلدەر قاتىساتىن ۇلكەن قۇرىلىم. بۇل قۇرىلىمعا اقش پەن ەۋروپانىڭ بىرقاتار قارجىلى ەلدەرى جانە رەسەي مۇشە بولىپ تابىلادى. قازاقستان مۇشە بولماسا دا، رەسەيمەن ەكى­ارادا كەلىسىمشارت جاسالعان. بىراق، مۇنىڭ دا كۆوتاسى بار. مۇحتار ايماحانوۆ رەسەي ازاماتى اتانىپ، سول كۆوتانى يەلەندى» دەپ تۇسىندىرەدى. الايدا، كۆوتا العان مۇحتاردان بۇرىن اۆياتسيا پولكوۆنيگى ايدىن عارىشقا ساپار شەگەتىن سياقتى. الداعى كۇزدە. قىركۇيەكتىڭ 1-ىندە. ايدىننىڭ قاسىندا رەسەي عارىشكەرى سەرگەي ۆولكوۆ پەن ەۋروپالىق استروناۆت اندرەاس موگەنسەن بولادى. دەگەنمەن وسى ارادا بريتاندىق ءانشى  سارا برايتمانعا راحمەت ايتقانىمىز ءجون شىعار. نەگە؟ ويتكەنى، ازىرشە عارىشقا ۇشۋدان باس تارتقان برايتماننىڭ ورنىنا «ايعا» ايدىن باراتىن بولدى.  

  بۇعان دەيىن عارىشتا ەكى قازاق عارىشكەرىنىڭ بولعانى بەلگىلى. توقتار اۋباكىروۆ 1991 جىلى 2 قازاندا «سويۋز تم-13» عارىش كەمەسىمەن عارىشكەر-زەرتتەۋشى بولىپ ۇشسا، تالعات مۇساباەۆ 1994 جىلى بورتينجەنەر، 1998 جانە 2001 جىلدارى عارىش كەمەسىنىڭ كومانديرى رەتىندە «مير» وربيتالىق ستانساسىندا جانە حالىقارالىق عارىش ستانساسىندا بولعان ەدى.

Abai.kz