مەملەكەتتىك ءتىلدى بوساعادان سىعالاتىپ قويعان سالانىڭ ءبىرى  - زاڭ جانە سوت سالاسى. زاڭگەر، سوت دەگەن اتاۋدى ەستىسەك بولدى ويىمىزعا بىردەن ورىس ءتىلى ورالا كەتەتىنى جاسىرىن ەمەس. ونسىز دا حالىقتىڭ سەنىمىنە يە بولا الماي، ادىلدىكتەن گورى، قالتالىلار مەن لاۋازىمدىلاردىڭ ىعىنا جىعىلاتىن سوتتىڭ بۇل «تىلسىزدىگى» قارا ورمان قازاقتىڭ كوڭىلىن قۇلازىتىپ جۇرگەنى دە شىندىق.

الايدا، كەشە وسى سىزدانعان سالانىڭ بويىنا قان جۇگىرەتىن سىڭاي بايقالدى. قر پرەزيدەنتى جانىنداعى ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىندە وتكەن بريفينگتە قر جوعارعى سوتى قىلمىستىق ىستەرىن قاداعالاۋشى سوت القاسىنىڭ توراعاسى اباي راحمەتۋلين بۇدان كەيىن سۋديالار مەملەكەتتىك ءتىلدى بىلۋگە مىندەتتەلەتىنىن ايتتى.

اباي جامبىلۇلىنىڭ سوزىنشە، سۋديا بولۋ ءۇشىن بىلىكتىلىك ەمتيحانىن تاپسىرۋ تالاپتارى قايتا قارالماق. جاي عانا قارالىپ قويماي، جاڭا تالاپتىڭ نەگىزى رەتىندە گەرمانيا تاجىريبەسىن الۋ كوزدەلىپ وتىر. ول بويىنشا، سۋديالاردى دايىنداۋ جازباشا ەمتيحان مەن تاجىريبەلىك وقىتۋدىڭ بىرنەشە كەزەڭى ارقىلى جۇرگىزىلمەك. قىسقاسى، «ا» كورپۋسىنا كانديداتتاردى ىرىكتەگەندەي، سۋديا بولاتىن ۇمىتكەرلەرگە دە مەملەكەتتىك تىلدەن سىناق تاپسىراتىن تەستىلەۋدى ەنگىزۋ ۇسىنىلعان كورىنەدى.

قر جوعارعى سوتى قىلمىستىق ىستەرىن قاداعالاۋشى سوت القاسىنىڭ توراعاسى مەملەكەتتىك ءتىلدى مىندەتتەۋ تۋرالى تالاپتى بەكەر ايتىپ وتىرعان جوق شىعار دەپ سەنەمىز. قازاق ءتىلىنىڭ ماڭىزدى سالالاردا ناقتى قولدانىسقا ەنەتىن ۋاقىتى جەتتى. بۇل جاساندى ماجبۇرلىلىك نەمەسە ساياسي ماقساتتى كوزدەۋ ەمەس، زامان تالابى، قوعام قاجەتتىلىگى. سەبەبى، قازاق ۇلتىنىڭ سانى جەتپىس پايىزعا جۋىقتادى، مەملەكەتتىك ءتىلدى بىلەتىن، قولداناتىن ازاماتتاردىڭ سانى جىل سايىن قارقىندى وسۋدە. وسىعان وراي، مەملەكەتتىك ورگاندار دا سانالى قادامعا اياق باسۋدا. سولاردىڭ قاتارىنا، ارينە، مەملەكەتتىك ءتىلدى مىندەتتەگەلى وتىرعان سوت جۇيەسىن، ونىڭ ىشىندە سۋديالاردىڭ قازاق تىلىنەن تەست تاپسىراتىنىن ايتۋعا بولادى.

شىنى كەرەك، سوت ءسوزى قازاق ءۇشىن جاقسى ماعىناداعى دۇنيە ەمەس. سوتقا بارۋ، سوتتى بولۋ، سوتقا شاقىرىلۋ دەگەن ۇلتتىق ۇعىمدا كەرى اسەرمەن سيپاتتالادى. وعان وسى سالاداعى ادىلەتسىزدىك پەن جەمقورلىق قوسىلىپ، ءوزى جاعىمسىز نارسەنى ودان ارى سوراقى كورسەتۋشى ەدى. ال، قازاق ءتىلىن مۇلدە از قولداناتىنى ءتىپتى جۇرەكتى اۋىرتاتىن.

ايتپاقشى، اباي مىرزا سۋديالارعا بايلانىستى تاعى دا بىرنەشە جاقسى جاڭالىق ايتتى. ماسەلەن، مامانداندىرىلعان ماگيستراتۋرادا سۋديا لاۋازىمىنا بىلىكتىلىك ەمتيحانىن تاپسىرۋ كەزىندە مىندەتتى پسيحولوگيالىق تەستىلەۋ ەنگىزۋ قاجەت دەسە، سونىمەن قاتار سۋديا لاۋازىمىنا ۇسىنىلعان ۇمىتكەر بىردەن سوت بولا قالماي، ءبىر جىل سىناق مەرزىمىنەن ءوتۋى تۋرالى ماسەلە دە قارالىپ جاتقانىن جەتكىزدى.

جوعارىدا اياتىلعان جاڭالىقتار ىسكە اساتىن بولسا، سوت سالاسىندا ءبىر جاقسىلىق بولاتىنى ءسوزسىز. ەندى ادىلەت ىزدەپ سوت زالىنا كىرىپ بارعان قاراپايىم ادام، پسيحيكاسى دۇرىس، تاجىريبەدەن، سىناقتان وتكەن، قازاقشا قوڭىرلاتا سويلەپ، جىلى جۇزبەن قارسى العان سۋديانى كورگەندە، سوت سالاسىنا دەگەن سەنىمى ارتىپ، كوڭىلىندە ءبىر قۇرمەتتىڭ وياناتىنى انىق.

جەبە نويان

Abai.kz