جاھاندىق داعدارىس العاش باستالعان تۇستا وسىنداي كەرى قۇبىلىستىڭ اسەرىمەن كۇرەسەتىن ءتيىمدى تەتىك رەتىندە ۇدەمەلى يندۋستريالىق-يننوۆاتسيالىق دامۋدىڭ مەملەكەتتىك باعدارلاماسى قولعا الىنعان بولاتىن. ەلباسىنىڭ باستاماسىمەن جۇزەگە اسقان باعدارلامانىڭ العاشقى بەسجىلدىق بەلەسى ارتتا قالدى. البەتتە، بۇل باعىتتاعى كەشەندى شارالاردىڭ ناتيجە بەرۋى ءالى الدا دەسەدى ماماندار. الايدا قازىردىڭ وزىندەگى كورسەتكىشتەر وسى باعىتتاعى جۇمىستىڭ جەمىستىلىگىن ايعاقتايدى.

باعدارلاما قولعا الىنعان العاشقى جىلدارى ەلباسى: «يندۋستريالاندىرۋ – بۇكىل قازاقستاندىقتاردىڭ ءىسى. ويتكەنى، بۇل كۇردەلى جاعدايدى باستان كەشىرىپ وتىرعان جاھاندىق دامۋ ۇدەرىسىندەگى ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىزدىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن، دامۋ مۇمكىندىگىن ايقىندايتىن ماڭىزدى شارا»، – دەگەن بولاتىن. شىندىعىندا، بەس جىلدىق بەلەس ىشىندە ءبىراز ناتيجە ايقىندالا باستادى.

مالىمەتتەرگە سۇيەنسەك، بەس جىل ىشىندە قازاقستاندا بۇرىن وندىرىلمەگەن تاۋارلار شىعارىلا باستادى، بۇعان دەيىن قازاقستاندا وندىرىلمەگەن، مۇلدەم جاڭا 400 ءونىم ءتۇرى يگەرىلدى. تاۋ-كەن ءوندىرۋ سالاسىنىڭ ءىجو-دەگى ۇلەسى 16,5 پايىزعا ازايدى. قازاقستان تاۋەلسىزدىگىن العاننان بەرگى ۋاقىتتا ەكونوميكاعا سالىنعان بارلىق شەتەلدىك ينۆەستيتسيانىڭ 70 پايىزىنا جۋىعىن وڭدەۋشى سەكتور وسى يندۋستريالاندىرۋدىڭ ءبىرىنشى بەسجىلدىعىندا يەلەندى. بۇدان بولەك، يندۋستريالاندىرۋدىڭ ناتيجەسىندە 770-تەن استام جاڭا كاسىپورىن ىسكە قوسىلىپ، مۇلدەم جاڭا دەڭگەيدەگى 75 مىڭ تۇراقتى جۇمىس ورنى قۇرىلدى. بۇگىندە ونەركاسىپتىك سەكتوردا جۇمىس ىستەيتىن قازاقستاندىقتاردىڭ جالپى سانى 1 ميلليوننان اسادى.

سونىمەن قاتار، ەلباسىنىڭ يندۋستريالاندىرۋ ساياساتى ارقاسىندا وڭدەۋشى ونەر­كاسىپتەگى ەڭبەك ونىمدىلىگى 60 پايىزعا ارتتى، ءاربىر جۇمىسشى جىل سايىن ورتاشا العاندا باعاسى 20 مىڭ دوللاردان ارتىق ءونىم شىعارا باستادى. بۇرىنعى كەڭەستەر وداعىنان قالعان زاۋىتتار قيراندىعا اينالىپ، قاڭىراپ بوس قالعان جوق، كەرىسىنشە زامان اعىمىنا ساي جاڭعىرىپ، جاڭا ونىمدەر شىعارا باستادى. الەمنىڭ ءىرى يندۋستريالىق الپاۋىتتارى قازاقستانعا قادام باستى. نارىققا «Airbus»، «General Electric»، «Alstom»، «Eurocopter»، «Toyota»، «Ssang Yong»، «LG» سەكىلدى الەمگە تانىمال كومپانيالار ەندى. ولار بىرلەسكەن قازاقستاندىق ءونىمنىڭ نارىققا جول اشۋىنا ءوز سەپتىكتەرىن تيگىزىپ تە كەلەدى.

ۇنەمدەۋ ماسەلەسى دە جولعا قويىلا باستادى. ماسەلەن، ەكونوميكانىڭ ەنەرگيا قامتىمدىلىعى وسى جىلدار ىشىندە 19 پايىزعا جۋىق تومەندەگەن. بۇل عانا ەمەس، يندۋستريالاندىرۋ اياسىندا ينفراقۇرىلىم بازاسى كەڭەيىپ، 4 مىڭ شاقىرىمنان استام اۆتوجولدار، 1700 شاقىرىم تەمىرجولدار سالىندى.

يندۋستريالاندىرۋدىڭ العاشقى كەزەڭىندە وتاندىق قۇرىلىس ماتەريالدارى 2 ەسەگە ارتتىپ، قازىرگى تاڭدا قۇرىلىس ماتەريالدارىنىڭ 80 پايىزى ەلىمىزدە شىعا باستادى.

اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسى دا جوسپارلى تۇردە دامىپ كەلەدى. ماسەلەن، اگروقۇرىلىمدا 2010 جىلمەن سالىستىرعاندا ءىرى قارا مال باسىنىڭ سانى 50 پايىزعا ارتقان. ال ونەركاسىپ جىلىجايلارىنىڭ الاڭى وسى جىلدار ىشىندە 3 ەسەگە وسكەن.

تۇتاستاي العاندا وسىنداي باستى كورسەتكىشتەر يندۋستريالاندىرۋدىڭ ءبىرىنشى بەسجىلدىعىندا ورىن الدى. ەندى وسى باعىتتاعى شارالار ودان ءارى ورنىقتى بول تۇسسە، وندا قانداي بولسا دا داعدارىستى لايىقتى ەڭسەرۋگە قازاقستاننىڭ كۇش-جىگەرى تولىق جەتەتىن بولادى.

ايتا كەتەرلىگى، يندۋستريالاندىرۋ ءىسىن كورەيا، مالايزيا، قىتاي سەكىلدى ەلدەر 30-40 جىل ىشىندە جۇزەگە اسىرعان. ال ولارمەن سالىستىرعاندا قازاقستان مۇنداي ناتيجەلەرگە وتە جوعارى قارقىنمەن قول جەتكىزىپ وتىر. الداعى كۇردەلى كەزەڭدەردە دە وسى باعىتتىڭ ماڭىزى ارتا تۇسپەك. ويتكەنى، ەلباسى ايتپاقشى: «ىزدەگەن سايىن تابىلىپ، يگەرگەن سايىن كوبەيە بەرەتىن ءبىر عانا قازىنا – بۇل يندۋستريا مەن يننوۆاتسيا».

قانات مامەتقازىۇلى.

Abai.kz