1995 جىلدىڭ كۇزى بولۋ كەرەك. الماتى-ارقالىق پويىزىندا ەل جاققا بارا جاتىر ەدىك. كورشى كۋپەدە مىرجاقىپ اتامىزدىڭ قىزى – گۇلنار اپاي بارا جاتىر ەكەن دەگەندى ەستىپ، امانداسۋعا، تانىسۋعا باردىق. بارساق، ول كىسىمەن بىرگە ەلۋدەن اسقان ۇلى، بوزبالا نەمەرەسى جانە ۋياما توماحيكو دەگەن جاپون جىگىتى بارا جاتىر ەكەن. «اكەمنىڭ شىعارمالارىن زەرتتەپ، الەمدىك ەنتسيكلوپەدياعا ەنگىزۋشى جاس عالىم» دەپ تانىستىردى بەيتانىس جىگىتتى گۇلنار اپاي. سودان ەكى كۇندىك جول قىسقارسىن دەپ اڭگىمەنىڭ جەلىسىن اعىتتىق قوي. ءوزى مەنەن 7-8 جاس ۇلكەندىگى بار، ءوز تىلىنەن باسقا، قازاق، ورىس، اعىلشىن تىلىندە سايراپ تۇر. «سوناۋ جۇرتتىڭ قولى جەتپەي اڭىز بولىپ جۇرگەن جاپونيادان كەلىپ، اياعىنان تۇرا الماي جاتقان قازاقستاندا نە قىپ ءجۇرسىڭ؟»- دەپ سۇرايمىن عوي باياعى. ول جاپونيانىڭ «سوۆەتتانۋ» ينستيتۋتىن بىتىرگەنىن ايتادى. ال، جاقسى. «نەگە مىرجاقىپتى تاڭداپ الدىڭ؟» دەيمىن دە. ول: «مىرجاقىپتىڭ «ويان، قازاق» شىعارماسى مەنى قاتتى قىزىقتىردى» دەپ قويادى. البەتتە، ارى قاراي ويلاۋعا مەنىڭ زاڭ فاكۋلتەتىندەگى 2 كۋرستىق ءبىلىمىم جەتكەن جوق. قازىر ول جىگىت ۇلكەن عالىم، قازاق ەلىنە اراگىدىك ات باسىن تىرەپ تۇرادى. ەندى قازىرگى باقاي ەسەبىممەن ويلايمىن عوي: ول سول كەزەڭدە قازاقتىڭ پسيحولوگياسىن زەرتتەپ ءجۇر ەكەن عوي دەپ. «ويان، قازاق» سول كەزدەگى ۇيقىداعى قازاققا قاتتى اسەر ەتكەن ەكەن، ونىڭ وسىنشا نە كۇشى بار؟ 1986 جىلى ۇلتتىق رۋحى ويانا باستاعانىن پاش ەتكەن حالىققا تاعى نە تۇرتكى بولۋى مۇمكىن؟ "الدا-جالدا كسرو-مەن جانجالداسا قالساق، كسرو مەن جاپونيا اراسىندا قيىر شىعىستاعى تەرريتوريالىق ماسەلەلەر قايتا كوتەرىلە قالسا، كسرو حالىقتارىن ىشتەن ىرىتكى سالىپ جىبەرەتىن، اسىرەسە، ەزگىسىنەن قۇتىلا الماي كەلە جاتقان قازاق سياقتى حالىقتاردى كوتەرىپ جىبەرەتىندەي قانداي ىلىكتەر بار؟" دەپ جۇرگەن سىڭايلى. ايتپەسە، كوركەمدىك جاعىنان «ويان، قازاقتى» ون وراپ الاتىن شىعارمالار جەتەرلىك ەمەس پە ەدى؟ سول اتامىز جاحاڭنىڭ شاكىرتى ماعجاننىڭ ءبىر ءوزى نەگە تاتيتىن ەدى! جوق، ولارعا ءدال وسى «ويان، قازاق» كەرەك بولدى. ارينە، زەرتتەۋشىدە جازىق جوق. ەلى ايتتى، ول زەرتتەدى. ال ودان الىنعان ناتيجەلەر قۇلىپتاۋلى كوك ساندىقتا جاتقان شىعار. كورشى قىتايدا قازاقستاندى زەرتتەيتىن ورتالىقتار بار ەكەن. اناۋ امەريكانىڭ وزىندە ءبىزدىڭ فولكلورىمىزدى، تاريحىمىزدى، پسيحولوگيامىزدى زەرتتەپ، قاتتاپ سالىپ تاستاعان. ء«تايت» دەيتىن زامان بولسا، «قايت» دەيتىن ادامدى تىڭداتپاۋدىڭ امالدارىن قاراستىرىپ تاستاعان. نلپ دەگەندى ەستىگەن بولارسىز. ال ءبىز بولساق ءجۇرمىز ءالى «الەمدە سەندەردەي قوناقجاي ەل جوق» دەگەنگە بوركىمىز قارا قازانداي بولىپ. ءبىزدىڭ استى-ءۇستى بايلىقپەن كومىلگەن، الەمدە 9-ورىن الاتىن اۋماعىمىز ءارى باعىمىز، ءارى سورىمىز ەكەنىن ۇمىتپايىق.

الماس جۇماعالي،

زاڭ عىلىمدارىنىڭ كانديداتى

(جازبا اۆتوردىڭ skifnews.kz پورتالىنداعى ماقالاسىنان ىقشامدالىپ الىندى)