عابباس قابىشۇلى. نامىسسىزدان نامىس ىزدەگەنشە گوبي شولىنەن قامىس ىزدە
گوبي ءشولىن اۋىزعا الماي-اق قويۋىما بولار ەدى، ويتكەنى كەسىرتكە كولەڭكە تابا المايتىن قۇم دالا قازاقستاندا دا جەتكىلىكتى. بىراق بىزدە سوڭعى جىلدارى الىس-جاقىن شەتەلدەردىڭ اناۋسى مەن مىناۋسىنا جاتىپ-تۇرىپ تامساناتىن «جاڭا ءداستۇر» قالىپتاستى. سونى «سيلاپ»، گوبي شولىنەن ءبىر-اق شىقتىم. ەكىنشىدەن، تاڭدايىمىزدى سورا سول تامسانۋىمىزدىڭ ءبىر كۋاسى - الماتىنىڭ كوكتوبەسىندەگى باياعى «بيتلز» توبىنا ەسكەرتكىش تۇرعان سەرۋەن كوشەنىڭ (اللەيانىڭ) ەكى جاعىنا ءتىزىلتىپ تاماشا اعاشتار وتىرعىزىلعانىن ەستىپ، ول «تاريحي سالتاناتقا» قاتىسا الماعان «وكىنىشىمنىڭ» ورنىن وسى ماقالاممەن تولتىرۋدان باسقا شارام قالمادى. قالانىڭ دىزگىن-شىلبىرىن ۇستاپ وتىرعان جايساڭدار مەن قاسقالار، ولاردىڭ كوپشىكتەرىن قۇشاقتاپ جۇرگەن باسقالار سول توپتىڭ كوكەسى بولعان دجون لەننون مارقۇمنىڭ ارۋاعى الدىنداعى پارىز-قارىزدارىنان قۇتىلعان ەكەن. ال دجوكەڭە قۇران باعىشتاپ پا، جوق پا، - ونى سۇراۋ ەسىمە كەلمەپتى. ماسەلە قىزدىرما ءانشىنىڭ مۇسىلمان بولعان-بولماعانىندا ەمەس، ارۋاعىنا باس يۋشىلەردىڭ ەركىندە عوي.
گوبي ءشولىن اۋىزعا الماي-اق قويۋىما بولار ەدى، ويتكەنى كەسىرتكە كولەڭكە تابا المايتىن قۇم دالا قازاقستاندا دا جەتكىلىكتى. بىراق بىزدە سوڭعى جىلدارى الىس-جاقىن شەتەلدەردىڭ اناۋسى مەن مىناۋسىنا جاتىپ-تۇرىپ تامساناتىن «جاڭا ءداستۇر» قالىپتاستى. سونى «سيلاپ»، گوبي شولىنەن ءبىر-اق شىقتىم. ەكىنشىدەن، تاڭدايىمىزدى سورا سول تامسانۋىمىزدىڭ ءبىر كۋاسى - الماتىنىڭ كوكتوبەسىندەگى باياعى «بيتلز» توبىنا ەسكەرتكىش تۇرعان سەرۋەن كوشەنىڭ (اللەيانىڭ) ەكى جاعىنا ءتىزىلتىپ تاماشا اعاشتار وتىرعىزىلعانىن ەستىپ، ول «تاريحي سالتاناتقا» قاتىسا الماعان «وكىنىشىمنىڭ» ورنىن وسى ماقالاممەن تولتىرۋدان باسقا شارام قالمادى. قالانىڭ دىزگىن-شىلبىرىن ۇستاپ وتىرعان جايساڭدار مەن قاسقالار، ولاردىڭ كوپشىكتەرىن قۇشاقتاپ جۇرگەن باسقالار سول توپتىڭ كوكەسى بولعان دجون لەننون مارقۇمنىڭ ارۋاعى الدىنداعى پارىز-قارىزدارىنان قۇتىلعان ەكەن. ال دجوكەڭە قۇران باعىشتاپ پا، جوق پا، - ونى سۇراۋ ەسىمە كەلمەپتى. ماسەلە قىزدىرما ءانشىنىڭ مۇسىلمان بولعان-بولماعانىندا ەمەس، ارۋاعىنا باس يۋشىلەردىڭ ەركىندە عوي.
«بيتلزدىقتارعا» ەسكەرتكىش كوكتەن توپ ەتىپ تۇسكەندەي قويىلا سالعان كەزدە جاعامىزدى ۇستاپ، الماتى قالاسىنىڭ شەگىندە قازاقتىڭ كۇي اتاسى قورقىت پەن بۇلبۇلى كۇلاشكە، اقان سەرى مەن ءبىرجان سالعا، امىرە مەن قۇرمانعازىعا... نەمەسە، ەڭ بولماعاندا، قوجاناسىر مەن الدار كوسەگە، تازشا بالاعا ىرىمعا جوق بەلگىنىڭ جاتەلدىك جەلكىلدەك-سەلكىلدەكتەرگە بۇيىرعانىن اشىنىپ ايتقانبىز دا، جازعانبىز دا. ول ورىندى نارازىلىعىمىز «ماسەلە شەشكىشتەرىمىزدىڭ» قۇلاعىنا شالىنىپ، «قۇپتالىپ»، كوپ ۇزاماي تارازدا اناۋ «ساتتىلىك سەركەلەرى» («دجەنتەلمەنى ۋداچي») كينوفيلمىنىڭ كەيىپكەرلەرىنە ەسكەرتكىش ورناتىلعانىن ەستىدىك. كەيىپكەرلەرىنىڭ بىرەۋى: «يا يز دجامبۋلا» دەگەنى ءۇشىن. «عاجاپ»، ءا؟!. «عاجاپ» بولعاندا قانداي، كرىلوۆتىڭ «ۆاسكا قۇلاعىن ءتۇرىپ قويىپ جەي بەردىسى» بولدى دا شىقتى.
ەسكەرتكىش دەگەندە ەسكە تۇسەتىن جايتتەر جەتكىلىكتى جانە كوبى جۇرتشىلىقتىڭ تالاپ-تىلەگىنە كەرەعار. مىسالى، سوناۋ جىلدارى، الماتىدا ساكەن سەيفۋللين داڭعىلى اشىلعاندا، ءسابيت اعا مۇقانوۆ باستاعان ونشاقتى اقىن-جازۋشى قازاقستاننىڭ پارتيا مەن ۇكىمەت باسشىلارىنا حات جازىپ («قازاق ادەبيەتى» گازەتىندە جاريالاندى), داڭعىلدىڭ ىڭعايلى ءبىر تۇسىنا ساكەنگە ەسكەرتكىش قويىلسا ەكەن دەگەن تىلەك ايتتى. ول تىلەكتى قولداۋشىلار از بولمادى. بىراق ەسكەرىلگەن جوق. ورتالىق ستاديونعا قاجىمۇقان مۇڭايتپاسوۆ اتى بەرىلىپ، الدىنا بالۋاننىڭ ەسكەرتكىشىن ورناتۋ سۇرالدى. ەسكەرىلمەدى.
تاۋەلسىزدىك الدىق. «بار پالە سوندا!» دەپ بىلەتىن كرەملدەن قۇتىلدىق. اقمولا استاناعا اينالىپ، اپىل-عۇپىل وزگەرىس باستالدى، قىرۋار قۇرىلىس قولعا الىندى. شارۋا ءبىراز ەڭسەرىلگەننەن كەيىن ەسكەرتكىش ماسەلەسى قولعا الىندى. كوشە بويلارى مەن الاڭشالارعا جان-جانۋارلاردىڭ مۇسىندەرى قويىلا باستادى: كوكالا، قىزىلالا، جاسىلالا جىلقىلار مەن تۇيەلەر كوبەيدى. بەينەلى توپ ەسكەرتكىشتىڭ ورتاسىنا پرەزيدەنت ن. نازارباەۆتىڭ تىك تۇرعان كەيپى ورالاستىرىلدى. كەرەي مەن جانىبەك حانداردىڭ ەسكەرتكىشى «ءالاۋلاي مەن ءحالاۋلاي» بولىپ، اقىرىندا تياناق تاپتى. ءوزىم ءالى كورگەن جوقپىن، ال كورگەندەردىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، ەكى حاننىڭ بىرەۋى دۋلىعاسىن كيىپ، بوركىن قولىنا ۇستاپ تۇرسا كەرەك. نەتكەن «تاپقىرلىق» دەسەڭىزشى!
ءيا، تاۋەلسىزدىك بۇيىرعالى ون توعىز جىل بولدى. وسى مەرزىمدە استانادا: نە ابىلاي مەن بۇقارعا، نە قابانباي مەن بوگەنبايعا، كوكجال باراق پەن ناۋرىزبايعا... شاكارىم مەن ماحامبەتكە... نەمەسە الاش ارىستارىنا ەسكەرتكىش قويىلمادى. كەنەسارى ەسكەرتكىشى بولسا، قالا ورتاسىنا جولاتىلماي، وزەننىڭ جاعاسىندا تۇر. بۇل «جۇمباقتاردىڭ» دا شەشۋىن ىزدەپ، تالاي ايتتىق تا جازدىق، - بيلىك جاق جىم-جىرت.
بۇل جايتتەردىڭ ءبارى بيلىك باسىنداعىلاردىڭ، كوكتوبە مەن تارازدى جايلاعان قالتالىلاردىڭ قازاقى نامىسىنا بايلانىستى. بار نامىس ەشقايدا قاشپاس ەدى-اۋ، بىراق جوق بولىپ تۇر عوي! گوبي شولىندە نۋ قامىس پايدا بولعانشا توساتىن شىعارمىز، ءسىرا.