قازاقستانعا سەكسەنىنشى-توقسانىنشى جىلدارداعى «باندى-باندى» بولىپ ءبولىنىپ، اۋىل مەن اۋىل، اۋلا مەن اۋلا توبەلەسەتىن، ۇرى-قارىنىڭ «وبششاگىنا» مەكتەپ بولىپ اقشا جينايتىن زامان قايتا ورالعانداي. وسىنىڭ كەسىرىنەن اعىمداعى قازان ايىنىڭ باسىنان بەرى الماتى وبلىسى تالعار اۋدانى تۇزدىباستاۋ اۋىلىندا تۇرعان توعىزىنشى سىنىپتا وقيتىن سەرجان تۇرىسبەكوۆ پەن اباي يسابەكوۆ زامانداستارىنىڭ قىسىمى مەن قورلىعىنا شىداماي، وزدەرىنە ءوزى قول جۇمسادى. ارتىندا زار جىلاپ، اسپانى جەرگە قۇلاعان تۋعان-تۋىستارى، اۋىلداستارى ەكى قازاق بالاسىن سوڭعى جولىنا شىعارىپ سالدى.

سەرجان دا، اباي دا اۋىلدىق ءنومىرى 31 ورتا مەكتەپتىڭ توعىزىنشى سىنىپ وقۋشىلارى. ەكەۋى دە وزدەرىنەن ءبىر جاس ۇلكەن ونىنشى سىنىپ وقۋشىلارىنان كورمەگەندى كورىپ، وسىنداي سوراقى تاسىلمەن ومىرىمەن ەسەپ ايىرىستى. سەرجان 1 قازان كۇنى، اباي 14  قازان كۇنى دۇنيەدەن ءوتتى. تۇزدىباستاۋلىقتاردىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، ءدال وسى اۋىلدا بىرەر كۇن بۇرىن تاعى ءبىر قىزبالا اسىلىپ ولە جازداپتى. ابىروي بولعاندا، تۋىستارى دەر كەزىندە ارالاسىپ، جاس قىزدى امان الىپ قالىپتى.

جاۋ جوق، ەل تىنىشتا ءبىر اۋىلدىڭ بىردەي ءۇش بالاسى وزىنە ءوزى قول جۇمسايتىنداي نە بولدى؟ مۇعالىمدەر مەن پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ سوزىنە سەنسەك، نەگىزگى سەبەپ - جاسوسپىرىمدەردىڭ اراسىنداعى بانديتتىك سانا مەن رەكەتتىڭ دامۋى.

قازاقستانعا سەكسەنىنشى-توقسانىنشى جىلدارداعى «باندى-باندى» بولىپ ءبولىنىپ، اۋىل مەن اۋىل، اۋلا مەن اۋلا توبەلەسەتىن، ۇرى-قارىنىڭ «وبششاگىنا» مەكتەپ بولىپ اقشا جينايتىن زامان قايتا ورالعانداي. وسىنىڭ كەسىرىنەن اعىمداعى قازان ايىنىڭ باسىنان بەرى الماتى وبلىسى تالعار اۋدانى تۇزدىباستاۋ اۋىلىندا تۇرعان توعىزىنشى سىنىپتا وقيتىن سەرجان تۇرىسبەكوۆ پەن اباي يسابەكوۆ زامانداستارىنىڭ قىسىمى مەن قورلىعىنا شىداماي، وزدەرىنە ءوزى قول جۇمسادى. ارتىندا زار جىلاپ، اسپانى جەرگە قۇلاعان تۋعان-تۋىستارى، اۋىلداستارى ەكى قازاق بالاسىن سوڭعى جولىنا شىعارىپ سالدى.

سەرجان دا، اباي دا اۋىلدىق ءنومىرى 31 ورتا مەكتەپتىڭ توعىزىنشى سىنىپ وقۋشىلارى. ەكەۋى دە وزدەرىنەن ءبىر جاس ۇلكەن ونىنشى سىنىپ وقۋشىلارىنان كورمەگەندى كورىپ، وسىنداي سوراقى تاسىلمەن ومىرىمەن ەسەپ ايىرىستى. سەرجان 1 قازان كۇنى، اباي 14  قازان كۇنى دۇنيەدەن ءوتتى. تۇزدىباستاۋلىقتاردىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، ءدال وسى اۋىلدا بىرەر كۇن بۇرىن تاعى ءبىر قىزبالا اسىلىپ ولە جازداپتى. ابىروي بولعاندا، تۋىستارى دەر كەزىندە ارالاسىپ، جاس قىزدى امان الىپ قالىپتى.

جاۋ جوق، ەل تىنىشتا ءبىر اۋىلدىڭ بىردەي ءۇش بالاسى وزىنە ءوزى قول جۇمسايتىنداي نە بولدى؟ مۇعالىمدەر مەن پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ سوزىنە سەنسەك، نەگىزگى سەبەپ - جاسوسپىرىمدەردىڭ اراسىنداعى بانديتتىك سانا مەن رەكەتتىڭ دامۋى.

مىسالى، ابايدىڭ تۋعان اعاسى ۇلان: «سول كۇنى شەشەم بىرنەشە رەت ءىنىڭ جوعالىپ كەتتى دەپ زۆاندادى. مەندە بوتەن وي جوق، بالكىم دوستارىمەن جۇرگەن بولار دەدىم. ارتىنان تاعى ءبىر باۋىرىم شارداققا شىقسا، اباي اسىلىپ تۇر ەكەن. ءبىز بىردەن «جەدەل جاردەم» شاقىردىق، پوليتسيانى تالعاردان ءوزىمىز ەرتىپ كەلدىك. بارلىعىمىز پوليتسياعا بەرگەن تۇسىنىگىمىزدە: بالالاردى باياعىدان بەرى جوعارى سىنىپ وقۋشىلارى «گرۋزيت» ەتىپ ءجۇر، ولاردان اقشا تالاپ ەتىپ، بەرمەگەندەرىن ايماي سوققىعا جىعادى دەپ جازدىق. ول تۋرالى بارلىعى دا حاباردار. مەكتەپ ديرەكتورى دا بىلەدى. جاپ-جاس بالالار وزىنە ءوزى قيانات جاساعان جاعدايلار بۇرىن دا بولعان» دەيدى.

تۇزدىباستاۋ اۋىلىنىڭ تۇرعىندارى اۋىل مەكتەبىندە رەكەتتىڭ كەڭ تاراعانىن ايتىپ وتىر. جانە ءدا بۇل قىلمىستىق جۇيەگە بارلىق سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ قاتىسى بار ەكەن. «ستارشاكتارمەن» دۇرىس امانداسپاساڭ - بەس مىڭ تەڭگە، قارسى كەلسەڭ - ون مىڭ تەڭگە «ايىپ» سالىنادى-مىس. ۋاقىتىندا تولەمەسەڭ «سچەتچيككە» وتىرعىزىپ، قۋدالاۋدىڭ كوكەسىن كورسەتەدى. ونىنشى سىنىپتار توعىزىنشى سىنىپتاعىلارعا تيىسسە، ولار ءوز كەزەگىندە سەگىزىنشى، ءتىپتى جەتىنشى سىنىپ وقۋشىلارىنا تىزەسىن باتىراتىن كورىنەدى. جينالعان قاراجات سول ايماققا «كرىشا» بولىپ جۇرگەندەردىڭ قالتاسىنا، ياعني «وبششاككا» كەتەتىن كورىنەدى. جەرگىلىكتى «اۆتوريتەتتەر»، تەك مەكتەپ وقۋشىلارىنان تۇسكەن قارجىعا شەتەلدىڭ ماشىنەسىن ساتىپ العانىن ماقتان تۇتىپ ايتاتىن كورىنەدى-مىس.

ارينە، ءدال بۇگىنگى زاماندا ءىلىنىپ-سالىنىپ، كۇنىن ارەڭ كورىپ جۇرگەن اتا-انالاردىڭ ۇرى-قارىنىڭ «وبششاگىنا» جيناپ بەرەر اقشاسى دا جوق. كۇندە قورلىق كورىپ، تەپكىگە جىعىلعان بالا نە ىستەمەك؟ ودان دا بەتەر قيىندىققا دۋشار بولامىن با دەپ قورىققان بالالار اكە-شەشەسىنە دە، مەكتەپتەگى مۇعالىمدەرىنە دە ەشتەڭە دەي المايدى. ءبىر قىزىعى، اۋىل تۇرعىندارى بالالاردىڭ اراسىنداعى كريمينالدىق جۇيە تۋرالى جەرگىلىكتى پوليتسيا دا، مەكتەپ باسشىلىعى دا بىلەتىن كورىنەدى. الايدا باياعىدا مۇلدەم جوعالىپ كەتكەن قىلمىستىق ۇردىسكە توسقاۋىل قويار ءتۇرى جوق.

وسىعان بايلانىستى الماتى وبلىسىنىڭ اكىمى سەرىك ۇمبەتوۆتى، جاڭادان سايلانعان ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى باقىتجان جۇماعۇلوۆتى تۇزدىباستاۋ اۋىلىنداعى جاعدايدى مۇقيات زەرتتەپ، مەكتەپ پەن كريمينال اراسىن الىستاتاتىن باتىل دا شۇعىل شارالاردى اتقارۋعا ۇندەيمىز! ارينە، بۇل شارالار سەرجان مەن ابايدى تىرىلتە المايدى، بىراق بولاشاقتا وسىنداي توسىن وقيعالاردىڭ قايتالانباۋىنا سەپ بولار دەپ سەنەمىز.

قالىپتاسقان جاعدايدا، اۋداندىق جانە جەرگىلىكتى پوليتسيا مەن ءبىلىم بەرۋ سالاسىنىڭ باسشىلارى ءوزىنىڭ ازاماتتىق، ادامي پوزيتسياسىن تانىتىپ، ءوز ەركىمەن ورىندارىنان كەتكەنى ءجون دەپ ەسەپتەيمىز.

«اباي-اقپارات»

سۋرەتتەر «ۆرەميا» گازەتىنىڭ سايتىنان الىندى