ەلباسىنىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» اتتى باعدارلامالىق ماقالاسى قوعامدا ۇلكەن سەرپىلىس تۋعىزىپ، تەرەڭ تالقىلانىپ جاتىر. تەرەڭىرەڭ ءۇڭىلىپ، بايىپتى باعالاي بىلسەك، قۇجاتتا ايتىلعان ويلار بۇكىل قوعامنان حالقىمىزدىڭ رۋحاني جاڭعىرۋ ماسەلەلەرىن قوزعايتىن كوپقىرلى كەشەندى ەڭبەككە نەگىزدەلگەن ىرگەلى ىستەر اتقارۋدى تالاپ ەتەدى. ەندى ولار قالاي جۇزەگە اسىرىلۋى ءتيىس؟ ناتيجەلى بولۋى ءۇشىن ءبىرىنشى كەزەكتە قانداي تۇستارعا كوڭىل ءبولىنۋى قاجەت؟ وسى ماسەلەلەر توڭىرەگىندە «اكادەميك ا.اقاەۆتىڭ «ياسين» تەحنولوگياسى جانە «قازىعۇرتتانۋ» عىلىمي زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ پرەزيدەنتى، بيولوگيا جانە ەكونوميكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، اكادەميك امانبەك اقاەۆپەن سۇحباتتاسقان ەدىك.

– امانبەك اقايۇلى، تۇڭعىش پرەزيدەنتىمىز، ۇلت كوشباسشىسى نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆ الەۋمەتتىك-رۋحاني مازمۇنى مەن باعدارلامالىق سيپاتى تۇرعىسىنان اسا ماڭىزدى ستراتەگيالىق قۇجاتتان كەم تۇسپەيتىن، ءتىپتى ماڭگىلىك ەلدىڭ ماڭگىلىك ۇستانىمى ىسپەتتى «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» اتتى ماقالاسىندا قازىرگى تاڭدا ەڭ وزەكتى بولىپ تۇرعان ەلىمىزدى رۋحاني جاڭعىرتۋ مىندەتىن العا قويدى. ەلباسى ءتىپتى «ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن ءبىزدىڭ سانامىز ىسىمىزدەن وزىپ ءجۇرۋى، ياعني ودان بۇرىن جاڭعىرىپ وتى­رۋى ءتيىس. بۇل ساياسي جانە ەكونوميكالىق جاڭ­عىرۋ­لاردى تولىقتىرىپ قانا قويماي، ولاردىڭ وزەگىنە اينالادى» دەدى. نەلىكتەن وسى ماسەلەلەر كۇن تارتىبىنە شىعىپ وتىر جانە ءبىرىنشى كەزەكتە قانداي ىستەر اتقارىلۋى كەرەك؟ سۇحباتىمىزدى وسىدان باستاساق.

 – ەڭ الدىمەن، تاڭىردەن بەرىلگەن تەكتىلىگىمىزدى قايتا جاڭعىرتۋدى كوزدەگەن ەلباسىمىزدىڭ بۇل باعدارلامالىق ماقالاسى – ىنتىماعى جاراسقان، تالانتى تانىلعان، رۋحى ۇيالاعان، قىدىرى قيالاعان، الەمدىك وركەنيەت كوشباسشىسى بولۋعا ۇمتىلعان، يماندى، سالاۋاتتى، قۋاتتى ەلگە اينالۋىمىزدى ماقسات تۇتقان – وتە عۇمىرلى جولداۋ دەر ەدىم. وندا ايتىلعان ويلاردى ناقتى جۇزەگە اسىرۋ، سول ارقىلى ۇلتىمىزدىڭ ۇلى مۇراتى – ماڭگىلىك ەل بولۋعا قاراي باتىل قادام باسۋ ءۇشىن ءبىرىنشى كەزەكتە  رۋحاني قۇندىلىقتارىمىز سانالاتىن ءتىلىمىز، ءدىلىمىز، ءدىنىمىز، ادەت-عۇرىپ، سالت-داستۇرلەرىمىزدىڭ ءىنجۋ-مارجاندارىن جاڭعىرتىپ-وركەندەتۋگە باعىتتالاتىن «ۇلتتىق رۋحتىڭ ۇلى جوباسى» باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋ كەرەك دەپ ويلايمىن. بۇل باعدارلامادا:

ا) ءۇش عاسىرلىق وتارلىق ەزگىنى جانە كوممۋنيستىك پارتيانىڭ 75 جىلدىق ءامىرشىل ساياساتىن، قۋعىن-سۇرگىن، اشارشىلىقتى باستان كەشىپ، زيالى ارىستارىنان ايىرىلىپ، تىرىدەي توزاقتى كوزبەن كورىپ،  رۋحاني دۇنيەسى  ولشەۋسىز زارداپ شەككەن حالقىمىزدىڭ، ەلباسىمىز انىقتاپ ايتقانداي، ۇلتتىق ساناسىن تولىق قالىپتاستىرۋ ءۇشىن ءبىرىنشى كەزەكتە «ارىلۋ ءداستۇرىن» قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭىمەن بەكىتىپ، ومىرىمىزگە بەلسەندى تۇردە ەنگىزۋىمىز قاجەت. ول مىناداي ءتورت نارسەنى قامتۋى ءتيىس:

ا.1. ارىلۋ بولمىسى: ءتان تازالىعى;

ا.2. ارىلۋ كورىنىسى: جان تازالىعى;

ا.3. ارىلۋ ءمانى: رۋح تازالىعى;

ا.4. ارىلۋ اقيقاتى: ار تازالىعى.

ب) ەلباسىمىز قاداپ ايتقان قازاق حالقىنىڭ ۇلتتىق كودىن بۇرىنىراق  نەگىزى قالانىپ، جاريالانعان  عىلىمنىڭ جاڭا باعىتى «بيو-قۋات-اقپاراتتىق «ياسين» تەحنولوگياسىمەن اشۋ جانە 1996 جىلى  ءبىز ۇسىنعان «ءوزىن ءوزى تانۋ –اقيقاتقا بارار جول» باعدارلاماسىن وركەنيەتتىڭ قازىرگى دامۋ قارقىنىنا ساي جەتىلدىرىپ، ۇلتتىق تەكتىلىگىمىزدى (گەن) ساقتاۋ، جاڭعىرتۋ جانە كەمەلدەندىرۋ شارالارىن قولعا الۋ قاجەت. سوڭعى ەسەپتە ۇلتتىق ەرەكشەلىكتەرىمىزدى تولىق قالپىنا كەلتىرۋگە قىزمەت ەتەتىن بۇل ىستەر مىنا باعىتتاردا جۇرگىزىلگەنى دۇرىس:

ب.1. ۇلتتىق ءتىل، ۇلتتىق ۇلگى-ونەگە، ۇلتتىق سالت-ءداستۇر، ۇلتتىق نامىس;

ب.2. قازاق ەلى – رۋ – اۋلەت – ۇلتتىق ءۇردىس – رۋحاني تانىم كىلتى;

ب.3. التىن بەسىك  – اۋىلدى وركەندەتۋ;

ب.4. ۇلتتىق رۋحاني مادەنيەتتى كوتەرۋ;

ب.5. ۇلتتىق ءبىلىم مەن عىلىمدى وركەندەتۋ.

– مەنىڭشە، ەلباسى العا قويىپ وتىرعان بۇگىنگى قازاق قوعامىنداعى ۇلتتىق سانا مەن بارلىق ادامي جاقسى قاسيەتتەردىڭ جاڭعىرۋىن، جاڭارۋىن، ىزگىلەنۋىن قامتيتىن رۋحاني جاڭعىرۋ ماسەلەسىنىڭ ءبىر جاعى دىنگە كەلىپ تىرەلەتىندەي. ال ءبىزدىڭ ەل تۇرعىندارىنىڭ 80 پايىزدان استامى بۇكىل جەر مەن كوكتى جاراتۋشى اللانىڭ ادامزات بالاسىنا تۇسىرگەن سوڭعى ءدىنى – يسلام ءدىنىن ۇستانادى. دەمەك، يسلام ءدىنىن دۇرىس ناسيحاتتاپ، عىلىمي جاڭعىرتۋ قاجەتتىلىگى دە تۋىندايتىنى ءسوزسىز. عالىم رەتىندە بۇعان ءسىزدىڭ كوقاراسىڭىز قانداي؟

– ەڭ الدىمەن، ءبىز – ادامزات وركەنيەتىنىڭ اجىراماس بولىگىمىز. سول سەبەپتى دە الەمدەگى ەسكىرگەن ءدىني كوزقاراستاعى كەرتارتپا كورىنىستەر ءبىزدىڭ ەلىمىزگە دە كەرى اسەرىن تيگىزىپ وتىر. ءبىرىنشى كەزەكتە، الەمدەگى ەڭ وزىق يدەيالاردى، عىلىمداعى سوڭعى جاڭالىقتاردى، تەحنولوگيالاردى ومىرىمىزدە كەڭىنەن قولدانىسقا ەنگىزۋ باستى شارت دەسەك – قاتەلەسەمىز. ەگەر ءبىز مەملەكەتتىڭ ساياسي تۇعىرى مەن رۋحانياتىن ۇيلەستىرۋ ارقىلى زامان اعىمىنان ارتتا قالماۋدى نەگىزدەپ، ماڭگىلىك ەل بولۋدى ناقتى ماقسات ەتەتىن بولساق، شەكسىز ۋاقىتتىڭ كولەمىندە كونەرىپ، ءوشىپ كەتپەۋ ءۇشىن، حالقىمىزدىڭ رۋحانياتىن جاڭارتۋ    ارقىلى ۇرپاعىمىزدىڭ بويىنداعى  زاماناۋي ساپالى ءبىلىم دە، ۇرپاق تاربيەسىنىڭ اسىل قاسيەتتەرى دە وزىق ەلدەردىڭ رۋحاني ولشەمدەرىنەن ارقاشان ءبىر ساتى جوعارى بولۋىنا قول جەتكىزۋىمىز كەرەك!

قازىر، بايقاپ قاراساڭىز، الەمدە بولىپ جاتقان تابيعات اپاتتار، اراب ەلدەرىنەن باستاۋ العان قىم-قيعاش ايانىشتى حال-احۋال، قاندى قاقتىعىستاردى تۋدىرىپ جاتقان اسا كۇردەلى ماسەلەلەردى تالداپ-ساراپتايتىن، اكادەميالىق وي دەڭگەيىندەگى عىلىمي زەرتتەۋلەر جۇرگىزە الاتىن جانە ادامزاتقا ورتاق وسى كۇردەلى تۇيتكىلدەرى شەشۋ جولدارىن ۇسىنا الاتىن بىردە-ءبىر عىلىمي ورتالىق جوق  دەسە دە بولادى. مۇنداي وزەكتى ماسەلەلەردى تەزدەتىپ شەشىپ، وعان وزىندىك ۇلەستەرىن قوسا الاتىن پلانەتارلىق ولشەمدەر بيىگىنە كوتەرىلگەن عالىمدار دا جوقتىڭ قاسى.

ال وسى ايتىلعان اسا كۇردەلى ماسەلەلەردىڭ ادامزاتتىڭ بۇكىل تاريحىندا، باعزى داۋىرلەردەن بەرى ونداعان رەت قايتالانعانى جانە سول قيىندىقتاردان قالاي شىعۋ جولدارى قۇران-كارىمدە جازىلىپ قويعانى بەلگىلى. بۇلاي دەيتىنىمىز، قۇراندا اللا ءوزى دىندەردى جاڭارتىپ، ەڭ سوڭعى ءدىن – يسلام ءدىنى، ال ەڭ سوڭعى  پايعامبار – مۇحاممەد(س.ع.س.)دەپ، نۇكتەسىن قويعان.

ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ الەمدىك ءداستۇرلى دىندەر باسشىلارىنىڭ باسقوسۋىندا: «قازىرگى كەزدە زاماناۋي يسلام ءدىنىنىڭ ءوزى، حالىق پەن ۇكىمەتتىڭ كومەگىنە مۇقتاج»، – دەپ انىق ايتقان بولاتىن. ال، كومەك قانداي بولۋى كەرەك دەگەن سۇراققا مۇحاممەد (س.ع.س.) پايعامبارىمىز ءوزىنىڭ حاديستەرىندە انىق جاۋابىن بەرگەن. مۇحاممەد (س.ع.س.) پايعامبارىمىز حاديستەرىندە ەسكەرتىپ ايتقانىنداي «ءبىر زاماندار كەلەدى، ءبىر كۇندە مىڭ كۇندىك وقيعالار بولادى، دىندەگى سۇراقتارعا سول زاماننىڭ عالىمدارى  جاۋابىن بەرەدى، ءارى سول كەزدە 72 اعىمنان تۇراتىن يسلام ءدىنى بولادى»، – دەگەن. پايعامبارىمىزدىڭ اسقان ساۋەگەيلىكپەن ايتقان سونداي كەزەڭنىڭ تۋعانىن بۇگىندە كوزىمىز كورىپ وتىر.

بىراق، ءدىندى جاڭعىرتۋ – جاڭا ءبىر ەلەمەنتتەردى قوسۋ ەمەس. ءدىندى جاڭعىرتۋعا اللادان قويىلاتىن بىردەن-ءبىر تالاپ – سول زاماندا، سول داۋىردە پايعامبارىمىزعا كەلگەندەي، بولاشاقتا دا ناعىز يسلام ءدىنىنىڭ اقيقات جولىن كازىرگى ۋاقىتقا بايلانىستىرىپ – تازا يسلامدى ۋاعىزداۋ. پايعامبارىمىزدىڭ ۋاقتىنداعى ۋاعىزدار مەن سول ۋاقىتتاعى دىندەردى جاڭعىرتۋدان يسلام ءدىنى ومىرگە كەلگەن. دىنگە كەيىنگى ەنگىزۋلەردەن، ەرەجەلەردەن  ازات ۋاعىزدار عانا ءدىندى جاڭعىرتۋ بولماق. بولاشاقتا تەك قۇران مەن سۋننا نەگىزىندە جاڭعىرتىلعان ءدىني ۋاعىزدار، وسىنداي تازا يسلام ءدىنى عانا جەكە ادامنىڭ كەلەڭسىز جاعدايلاردان قۇتقارىلۋىن قامتيتىن جالعىز اقيقات جولى جانە قوعامدى دامىتۋعا ىنتالاندىرۋشى كۇش بولاتىندىعىن قازىرگىنى دە، الداعىنى دا بىلەتىن اللا تاعالا پايعامبارىمىزدىڭ قۇدۋسي حاديستەرىمەن جەتكىزگەن بولاتىن.

الايدا، مۇنداي اسا قاجەتتى جاڭعىرتۋ بەس ءجۇز جىلدان بەرى ورىندالماي كەلە جاتقانى اششى شىندىق. وسىنداي «اقتاڭداقتاردى» – يسلام ءدىنىن ۇستانۋشى مۇسىلماندارعا قاساقانا جاسالعان قىلمىس دەۋگە دە بولادى. وسىنشاما ناقتىلاپ ايتۋعا سەبەپكەر بولىپ وتىرعانانىق اقيقات سول،  ول – اللانىڭ قويعان تالاپتارىن يسلام تەولوگتارىنىڭ ورىنداماي كەلگەندىگى! ال، بۇگىنگى كۇنى ءسىز بەن ءبىز وسىنداي سوزىلمالى سالعىرتتىقتىڭ سالدارىنان الەمدىك يسلامياتتىڭ بەسىگى بولعان اراب مەملەكەتتەرى ايانىشتى جاعدايعا جەتكەنىن كورىپ وتىرمىز...

– جاعداي وسىلاي ەكەن، سوندا نە ىستەلىنۋى كەرەك؟ بۇل باعىتتا قانداي-دا ءبىر تالپىنىستار، ناقتى ارەكەت سەزىلە مە؟

– وسىنداي جاعدايلاردى ەلىمىزدە بولدىرماۋعا بايلانىستى ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ: «بۇرىننان قالىپتاسىپ قالعان مۇمكىندىكتەرىمىز بەن ەسكى جولدارىمىزدىڭ ەندى جارامايتىنى بەلگىلى. سوندىقتان دا، ءمانى مەن ساپاسى مۇلدە بولەك، وزىق ويلى، زامان اعىمىنا ساي، پروگرەسسيۆتى باعىتتاعى ءىس-ارەكەتتەرگە تالپىنۋ، جاڭاشا باعىتتا دامۋ قاجەت»، – دەپ قاداپ ايتقان بولاتىن. ال بۇل سوزدەر  قازاقستانداعى يسلام دىنىنە دە تىكەلەي قاتىستى. بۇلاي دەيتىنىمىز، وزىق تەحنولوگيالىق، اقپاراتتىق سيپات العان زامان تالابىنا بايلانىستى ءومىرىمىزدى جاڭعىرتۋ ءۇشىن الدىمەن رۋحانياتىمىزدى جاڭعىرتۋىمىز كەرەك. بىزدەر ءومىر ءسۇرىپ جاتقان بۇكىل عالامنىڭ، بۇكىل جاراتىلىستىڭ، ءبىز بىلەتىن جانە بىلمەيتىن عالامدىق جۇيەلەردىڭ دە «اۆتورى» –جالعىز اللا-تاعالا! تەڭدەسسىز، ءمىنسىز، بارلىق جاراتىلىستىڭ ۇندەستىك پەن ۇيلەستىك زاڭدىلىقتارى مەن ەرەجەلەرى دە اللا تۇسىرگەن قۇراندا جيناقتالىپ جازىلعانىن ءبىز ەشقاشان ەستەن شىعارماۋىمىز ءتيىس!

ۇلى عىلىمي ەڭبەك – قۇران-كارىمدەگى اللا سوزدەرىن ءتۇسىندىرىپ، ادامزاتقا رۋحاني ازىق رەتىندە قابىلداتۋ ءۇشىن اللا-تاعالا  بۇكىل ادامزات بالاسىنىڭ ىشىنەن بولاشاق پايعامبار – مۇحاممەد ابدۋللاۇلىن تاڭدادى. پەرىشتەلەرى ارقىلى جەتكىزگەن سوزدەرى، اياندارى، مۇحاممەدتىڭ ءدىلىن جۇيەلەپ، ونىڭ ءومىرىنىڭ ءمانىن وزگەرتتى. وسىنداي سىناقتى دايارلىقتاردان كەيىن عانا ونى وزىمەن تىكەلەي بايلانىسقا شىعارتىپ، بولاشاق پايعامبار – مۇحاممەد ابدۋللاۇلىنىڭ دىلىنە مۇلدە جاڭا ءىلىم-ءبىلىم ەنگىزدى. بۇل – يسلام ءدىنى! مۇنى بىزگە مويىنداتاتىن دا، راستايتىن دا  –قۇران!

– سولاي ەكەنىن ناعىز عۇلاما عالىمدار مەن ءبىلىمپاز ادامدار عانا تۇسىنەتىنى راس. دانىشپان اباي: «اللانىڭ ءوزى دە راس، ءسوزى دە راس. راس ءسوز ەشۋاقىتتا جالعان بولماس» دەپ ەدى. ال اقيىق اقىن مۇقاعالي ماقاتاەۆ: «ءدىن – عىلىمنىڭ اناسى، ءدىن – عىلىمنىڭ اكەسى. عىلىم – ءدىننىڭ بالاسى، ءدىن – عىلىمنىڭ كوكەسى! عىلىم دا بار، ءدىن دە بار، قوقىس تا بار، گۇل دە بار. ادام اتا ولمەسىن، قول قۋسىرىپ قۇدايعا، عىلىم مەن ءدىن، بىرگە بار!» دەپ، ءدىننىڭ قوعامداعى ورنىن انىق ايقىنداپ، عىلىم مەن ءدىن ارقاشان بىرگە دامۋى قاجەتتىگىن وشپەيتىن وسيەت، ولمەيتىن حاتتاي ەتىپ جازىپ كەتتى. ەندى بۇكىل قاۋىمنىڭ، جالپى جۇرتشىلىقتىڭ كوزىن جەتكىزىپ، ءدىننىڭ ناعىز عىلىم ەكەنىن دالەلدەپ، رۋحاني جاڭعىرۋ ءۇشىن نە ىستەلىنۋى قاجەت؟

– قۇران-كارىمدە جازىلعان ۋاحي حابارلار، باسقا دا اقپاراتتاردىڭ بارلىعى پايعامبارىمىزعا 23جىل بويى جابىرەيىل (ع.س.) پەرىشتەمەن جەتكىزىلگەنى ءيسى مۇسىلمانعا ءمالىم. ال ايان رەتىندە كەلگەن اقپاراتتاردى پايعامبارىمىز  «حاديستەر» دەپ ءبولىپ اتاعان ءارى اۋەل باستا ولاردى قاعاز جۇزىنە تۇسىرمەگەن بولاتىن. مۇحاممەد (س.ع.س.) اللا ەلشىسى بولعان ساتتەن  باستاپ، ءومىرىنىڭ اياعىنا دەيىنگى ۋاقىتتا، وسىدان ون ءتورت عاسىر بۇرىن ادامزات وركەنيەتىنىڭ كۇنى بۇگىنگى تاعدىرىنا بايلانىستى ايتىلعان ساۋەگەي  حابار-اقپاراتتاردىڭ بولعاندىعىن، جيىرما ءبىرىنشى عاسىردىڭ شىڭىندا تۇرىپ ارتقا كوز تاستاعاندا انىق بايقاي الاسىز. ءمان بەرىپ قاراساڭىز مۇحاممەد پايعامبار(س.ع.س.)  اللانىڭ ساۋەگەي حابارلارىن جۇيەلى تۇردە الۋشىسى ءارى ولاردى تۇڭعىش جاريا ەتۋشىسى، ياعني تۇڭعىش حابارشىسى بولعاندىعىنا كوزىمىز تولىق جەتەدى. سول ساۋەگەي حابارلاردىڭ، حاديستەردىڭ بولاشاقتا بولاتىن وقيعالاردىڭ، كوپشىلىك بىلە بەرمەيتىن، ءبىزدىڭ بۇگىنگى جەرىمىزگە جانە ەلىمىزگە، اللا-تاعالانىڭ  ماڭگىلىك نۇرى سەبىلىپ، ماڭگىلىك قازاقەلى – ەڭ وزىق دامىعان ەلدەردىڭ قاتارىندا بولىپ، نۇر مەكەنگە اينالاتىندىعىن ريۋاياتتا جاعفارۇلى مانسۇر (ر.ع.), ابدۋللا يبن مۇباراك (ر.ع.), حامادۇلى ساۋدي (ر.ع.) پايعامبارىمىز مۇحاممەدتىڭ (س.ع.س. ) مۇباراك اۋزىنان ەستىدىك دەپ ايتقان.

جالپى ساۋەگەيلىك جولمەن بۇكىل ادام بالاسىنىڭ وتكەن تاريحى، بولاشاعى ءھام ونداعى عىلىمداردان اقپاراتتار بەرىلگەن. مىسالى، قۇران-كارىمنىڭ ماتىنىندە بۇگىنگى بارلىق زاماناۋي جاڭا عىلىمدار تۋرالى ماعلۇماتتار بەرىلگەن. اتاپ ايتقاندا گەندىك ينجەنەريا، مولەكۋليارلى بيولوگيا، كۆانتتىق فيزيكا، گولوگرافيالىق ەففەكت، لازەرلى، اقپاراتتى نانو تەحنولوگيالار جانە ەتنوگەنەزدىك تاريحتىڭ زاڭدارى سەكىلدى اقپاراتتار الگوريتمدەرىن قۇراننان كورۋگە بولادى.

– قازىرگى كەزدە ادامزاتتىڭ ازعىنداپ بارا جاتقانى جونىندە ءجيى ايتىلادى. ونىڭ سەبەبىن ىزدەگەن كەزدە، مەن كەيدە «ءدىن – اپيىن!» دەگەن سياقتى، عاسىرلار بويى ادامدى تاربيەلەپ كەلگەن وسى ۇلى ىلىمگە دەگەن بىرجاقتى كوزقاراستىڭ قاتەلىگى دە كوپ اسەرىن تيگىزدى-اۋ، دەپ ويلايمىن...

– ءدىن – اقيقات پەن پاراساتتىلىق، ادامگەرشىلىك پەن كىشىپەيىلدىلىك،  ۇلى ماقساتتارعا جەتەلەيتىن  ارمان-مۇرات  سەكىلدى  كىسىگە قاجەت اسىل قاسيەتتەردى دارىتاتىن سانالىلىق كىلتى، بيىك وركەنيەتكە باستايتىن  جاڭا عىلىمداردىڭ بەسىگى! الگوريتم تىلىندەگى وسى قۇندى اقپاراتتار ءمانى قۇران اياتتارىندا شوعىرلانىپ، ونداعى ەرەجەلەر زاڭدىلىقتارىمەن  قولدانىلادى. ءححى عاسىردىڭ جاڭا عىلىمدارى جەتكەن كورسەتكىشتەرىن، ءبىلىم ۇستىندەگى ءبىلىمنىڭ «پريزماسىنان» وتكىزگەن كەزدە، مۇلدەم جاڭا ساپالىق وزگەرىستەر بولاتىنى ءمالىم بولدى. اتاپ ايتقاندا:

– بىرنەشە زاڭدىلىقتار تۇيىسكەن ءبىر ساتتە جاڭا باعىتتاردىڭ ءتۇزىلۋى;

– قالاعان ساپالى وزگەرىستەرگە قول جەتكىزىپ، ونىمەن ءتۇرلى پروتسەسستەردى باسقارۋعا بولاتىندىعى;

– ادامنىڭ ءومىر-تاعدىرىندا اللادان جازىلعان نىعمەتتەرى مەن تەكتىلىك قاسيەتتەرىن وياتىپ، جاڭعىرتىپ، ولاردان الىنعان اقپاراتتاردى جۇيەلەپ، ساراپتاپ، ونى كوپشىلىككە كەڭىنەن قولدانۋعا (ەگۋگە) بولاتىندىعى.

– بۇل باعىتتا ءسىز جەتەكشىلىك ەتەتىن «اكادەميك ا.اقاەۆتىڭ «ياسين» تەحنولوگياسى جانە «قازىعۇرتتانۋ» عىلىمي زەرتتەۋ ينستيتۋتى قانداي جۇمىستار جۇرگىزىپ كەلەدى؟ ونداعى ماقسات نە؟

– ءبىزدىڭ العا قويعان ماقساتىمىز – ءححى عاسىردا جەتىستىكتەرىن الەم مويىنداعان اسا دارىندى عالىمداردىڭ بويىنداعى قاسيەت، قابىلەت، دارىندىلىقتارىن، ياعني ولاردىڭ ءومىر-تاعدىرىنا جازىلعان نىعمەتتەرىن جوعارىدا ايتىلعان «ياسين» تەحنولوگياسى جانە «قازىعۇرتتانۋ» ينستيتۋتى ۇسىنىپ  وتىرعان باعدارلامالاردى قولدانىپ، ءبىلىم جولىن قۋعان يماندى جاستارىمىزدىڭ بويىندا قاسيەت-قابىلەتتەرىنىڭ مەيلىنشە اشىلۋىنا مۇمكىندىكتەر جاساۋ. مىسالى، 102 قاسيەت–قابىلەتى بولعان اللانىڭ ەلشىسى مۇحاممەدتەن (س.ع.س.) ونىڭ ساحابالارىنىڭ بويىنا، ولاردىڭ تىلەكتەرىنە ساي، عاجاپ قاسيەتتەردى اللا  دارىتقانىن بىلەمىز. وسى ايتىلعانداردىڭ راستىعى، سول كەزدە  الەمدەگى اسا قۋاتتى يمپەريالاردىڭ ورتاسىنان شاڭىراق كوتەرىپ، اراب حاليفاتى ءوز دەربەستىگىن جاريالاعاندىعى جانە وتە از ۋاقىت ىشىندە ولارعا زور ىقپالىن جۇرگىزگەندىگى ايقىن دالەل بولا الادى. پايعامبارىمىز مۇحاممەدتىڭ (س.ع.س.) بويىنا اللادان دارىعان عاجاپ قاسيەتتەردى ادامدارعا شاپاعات ەتۋ – اللا-تاعالادان  ادامزات بالاسىنا بەرىلگەن ەڭ باستى نىعمەتتەردىڭ ءبىرى. ادامدار ءۇشىن اللامەن بايلانىس ورناتۋ ءبىلىم-ءىلىمىن قولدانۋ – سۇننەت امالدارى بولىپ تابىلادى. ال وسىنداي  جاقسىلىق امالدى بىرلەسىپ، جاماعات بولىپ ورىنداۋ – قوعامنىڭ پارىزى.

– بۇل قادامعا بارۋعا، باعدارلامالار دايىنداۋعا قالاي تاۋەكەل ەتتىڭىز؟ الدە ءسىزدى بۇگىنگى ءدىنتانۋشى عالىمداردىڭ دەڭگەيى قاناعاتتاندىرماي ما؟

– بۇگىنگى يسلام ءدىنىن زەرتتەۋشى تەولوگ عالىمدار الەمدىك وركەنيەتتە بولىپ جاتقان وراسان رۋحاني وزگەرىستەردى عىلىمي تۇرعىدان دەر كەزىندە تارازىلاۋدان كەش قالۋدا. ولار پايعامبارىمىزدىڭ ۋاقىتىندا كەلگەن ۋاعىزدى، قۇران مەن سۋنناعا نەگىزدەلگەن تازا يسلامداعى ءدىني ۇعىمداردىڭ الگوريتمدىك ءمانىن، وكىنىشكە قاراي، وزدەرى جەتە تۇسىنبەي ءجۇر. وسىعان بايلانىستى، الەمدە بۇرىن-سوڭدى بولماعان عىلىمي جەتىستىكتەردى زەردەلەۋدەن ماقرۇم بولعاندىقتان، بىلىكسىز-ءبىلىمسىز «ءدىني عالىمدار» قاپتاپ بارادى. وتكەن زاماندارداعى عالىمداردىڭ وزدەرىنىڭ وي شەڭبەرلەرىندە «جازىپ قالدىرعان جاڭالىقتارىن» بىرىنەن-ءبىرى كوشىرىپ جازىپ (ياعني پلاگيات) ءبىرىن-ءبىرى قولپاشتاپ، يسلام عىلىمىنا وزدەرىنشە «جاڭالىق» قوسقان بولىپ ءجۇر. ال اقيقاتىندا، بۇگىنگى يسلام عىلىمى، ءۇش ءجۇز جىلدان بەرى ءبىر ورنىندا كىبىرتىكتەپ، تۇرالاپ قالعانى راس. ونداي «جاساندى» عالىمدار، قۇراندا تۇنىپ تۇرعان ءبىلىمدى اقىل-وي پاراساتىمەن سارالاپ تابۋدىڭ ورنىنا، يسلام دىنىندەگى ۇعىمدار مەن ماندەردى تەرىس اينالدىرىپ ءتۇسىندىرىپ، بىلىمسىزدىكتەرىن بۇركەمەلەپ كۇن كەشۋدە. الايدا وسىلاردىڭ كەسىرىنەن يسلام الەمىندە قىم-قيعاش، ايانىشتى حال-احۋال، قاندى قاقتىعىستار بەلەڭ الۋدا.

– قازاقتىڭ بويىنداعى قاراپايىمدىلىق، قايىرىمدىلىق، كىشىپەيىلدىلىك، باۋىرمالدىق، مەيىرباندىق، جومارتتىق، ۋادەگە بەرىكتىلىك سياقتى باسقا دا قازاقي اسىل قاسيەتتەرىمىزدىڭ كەمىپ بارا جاتقاندىعى، ەسەسىنە جاھاندانۋ جەلەۋىمەن ەلىكتەۋشىلىك، جالعان جات اعىمداردىڭ جەتەگىنە ەرۋ سياقتى اداسۋشىلىقتار كوبەيىپ، «رۋحاني ينتەرۆەنتسيانىڭ» ورىن الۋى  – سول ءدىني تاربيەنىڭ، ۇلتتىق بولمىستى ساقتاۋ باعىتىنداعى ۇلگى-ونەگەنىڭ كەمشىندىگىنەن ەمەس پە؟! بۇنى قالاي شەشكەن دۇرىس؟

 – ءيا، بۇگىنگى تاڭدا ءداستۇرلى دىنمەن قاتار، اسىرەسە جالعان ءدىني اعىمدار ماسەلەسى وتە وزەكتى. سونىڭ سالدارىنان ناعىز تازا يسلامنىڭ بەدەلىنە نۇقسان كەلىپ، قوعامنىڭ ءبىر بولىگىندە دىنگە دەگەن دۇرىس كوزقاراس بولماي تۇرعانى دا شىندىق. بۇلار جايىندا ەلباسىنىڭ يمامدارمەن جانە بەلگىلى جازۋشىلارمەن كەزدەسۋى كەزىندە جاقسى ايتىلدى.

– مەنىڭشە، قوعامداعى كوپتەگەن كەلەڭسىزدىكتەرگە وسى ءدىني ساۋاتسىزدىق، قۇدايدان قورقۋ دەگەننىڭ بولماۋى دا ءوزىنىڭ ۇنامسىز اسەرىن تيگىزۋدە.  بىز «قورقۋ» دەگەن ءسوزدى دە تەك تۋرا ماعىناسىندا قابىلداپ، تۇسىنەتىن سياقتىمىز. ونىڭ تۇپكى ءمانى – سىيلاۋ دەگەندى بىلدىرمەي مە؟ وعان بىردەن-ءبىر دالەل – «اركىم – قورىققانىن سىيلايدى» دەگەن بابالار تۇجىرىمى! قۇدايدان قورىقپاعان – زاڭنان دا قورىقپايدى. «قۇدايدان قورىقپاعاننان قورىق» دەگەن ءسوز دە بەلگىلى. بىزدەگى جەڭ ۇشىنان جالعاسقان جەمقورلىق، پاراقورلىق، الاياقتىق، زاڭداردىڭ ورىندالماۋى، ءتىپتى لاڭكەستىك ارەكەتتەردىڭ ءوزى دە سول قورىقپاۋشىلىقتان –سىيلاماۋشىلىقتان شىعىپ جاتقان سياقتى.  ال مەملەكەت قوعامنان تىس ءومىر سۇرە المايدى. دەمەك ول سول قوعام ۇستاناتىن ءدىندى دۇرىس ناسيحاتتاۋ، قولدانۋ ارقىلى دا ازاماتتاردى زاڭدىلىقتى ساقتاۋعا، تارتىپكە ۇيرەتۋى ءتيىس ەمەس پە؟! وكىنىشكە قاراي، قازىر كوپشىلىك دىنگە بەت بۇرۋدان دا ۇرەيلەنىپ قالعانداي. ءبىز – بۇنىڭ وتە قاۋىپتى ەكەنىن سەزىنبەيتىن سياقتىمىز.  ويتكەنى دىنسىزگە جاقسى نارسەنى ۇيرەتۋ وتە قيىن عوي!

– ويلارىڭ – ورىندى. بىراق، جالپى العاندا دىنگە دەگەن بەتبۇرىس قارقىندى. اسىرەسە، دىنگە دەن قويعان جاستاردىڭ كوبەيگەنى قۋانتارلىق. وكىنىشكە قاراي، ولاردىڭ اراسىنان كەيبىرەۋلەرى جات اعىمدار جەتەگىندە كەتىپ جاتقانى قىنجىلتادى. تەرىس پيعىلداعى ءدىني اعىمدارعا توسقاۋىل قوياتىن امبەباپ شارا ء–دىندى جاڭعىرتۋ (رەفورما), باسقا جول جوق ەكەندىگى جاسىرۋعا بولمايتىن شىندىق. ەندەشە، ادامزاتتى وسىنداي تىعىرىقتان الىپ شىعاتىن قۇران-كارىم تۋرالى قىسقاشا توقتالايىق.

قۇران-كارىمدە – 114 سۇرە، 6236 ايات بار. قۇران-كارىم – اللانىڭ ۇكىمدەرى بولىپ سانالادى. بۇل – جاراتقاننىڭ بەلگىلەگەن زاڭدارى دەگەن ءسوز. يسلام عىلىمى 20 بولىمنەن تۇرادى. ولاردىڭ 80 سالاسى بار. وسىنداي كۇردەلى، تاعدىرلى جول ايرىعى كەزەڭىندە ءبىز جاھاندانۋدىڭ داۋىل-دۇلەيىنەن ادامزات ۇرپاعىن ساقتاپ قالۋعا قىزمەت ەتەتىن، مۇمكىندىك تۋعىزا الاتىن، ونىڭ ىشىندە ءتول حالقىمىزدىڭ تەكتى قاسيەتىن، بولمىسى مەن ساناسىن، رۋحاني دۇنيەسىن ساقتاپ، جالعاستىرا الاتىن، الەمدىك عىلىمعا جاڭادان قوسىلعان، جاراتۋشى يەمىزدىڭ كوركەم ۇلى ەسىمدەرىمەن رۋحتاندىرىلعان «ياسين» تەحنولوگياسى جانە «قازىعۇرتتانۋ» ينستيتۋتىنىڭ باعدارلاماسىن ۇسىنىپ وتىرمىز. رەسەيدە، تاتارستاندا، قىرعىزستاندا، قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىندا جانە بىرىككەن اراب امىرلىگىندە بۇل باعدارلامانىڭ تۇساۋكەسەرى تابىستى ءوتتى جانە وسى مەملەكەتتەرمەن بايلانىس جالعاسۋدا. «ياسين» تەحنولوگياسى جانە «قازىعۇرتتانۋ» عىلىمى – وسى سالا بويىنشا جاريالانعان كوزقاراستاردى جيناقتاعان، الەمدىك عىلىمي جەتىستىكتەرمەن نارلەنگەن، تەكتى اتا-بابالارىمىزدىڭ سانعاسىرلىق ءداستۇرلى ۇرپاق تاربيەسىمەن تامىرلانعان، بۇگىنگى ومىرمەن ساباكتاستىرىلعان جاڭا عىلىم.

اللا-تاعالا ءوزى تاعايىنداعان پايعامبارىمىز مۇحاممەد( س.ع.س.) ارقىلى ادامزات يگىلىگى ءۇشىن تۇسىرىلگەن قاسيەتتى قۇران-كارىم، ونىڭ ىشىندەگى اللانىڭ 99 سيپات-ەسىمدەرى، وسى ەسىمدەردىڭ قاسيەتتەرى تۋرالى جانە ادامدار سول قاسيەتتەرگە قالاي يە بولاتىنى پايعامبارىمىزدىڭ سۇنەتتەرىندە ايتىلعان. بىراق، ادامزات وركەنيەتىنىڭ سوڭعى 100-150 جىلدا قارقىندى دامىعانى ەسكەرىلمەستەن، يسلام عىلىمى ءالى كۇنگە ادامدارعا فيكھ، احلاق، شاريعات، تاريحات، ماعريفات، اقيقات جولدارىن جاڭعىرتىپ دامىتپاي، ەسكى ماعىناداعى ادىستەمەلىكتەر ارقىلى تۇسىندىرىلۋدە. ءوز زامانىندا ەلدى باسقارۋعا، حالىققا ءدىندى ءتۇسىندىرۋ ءۇشىن جازىلعان بۇل يسلام عىلىمدارى، ادىستەمەلىك قۇرالدار – قۇراننىڭ ءوزى ەمەس! وسى عىلىمدار، ادىستەمەلىك قۇرالدار سول بۇرىنعى كەزەڭدەگى دەڭگەيىندە قالىپ، ناعىز يسلام دىنىنە تۇساۋ بولىپ، بۇگىندە ونى تەرىس ناسيحاتتاۋدا. ال، ناعىز يسلام ءدىنى – اقيقات پەن پاراساتتىلىق، ادامگەرشىلىك پەن كىشىپەيىلدىلىك سەكىلدى كىسىگە قاجەتتى قاسيەتتەردى دارىتاتىن ۇلى ءىلىم!

پايعامبارىمىزعا بەرىلگەن ساۋەگەيلىك حابارلار، قۇران-كارىم، ناعىز يسلام ءدىنى، حاديستەر مەن بولاشاقتا بولاتىن وقيعالاردىڭ ماڭىزدىلارىنىڭ كەيبىرەۋلەرى سوڭعى 150 جىلدا ارابتىق ءشوۆينيزمنىڭ سەبەبىنەن بۇگىنگە دەيىن جاريا ەتىلمەي كەلەدى. وسىنداي كوپشىلىككە جاريا ەتىلمەگەندەردىڭ ءبىرازىن، كوزىنىڭ تىرىسىندە-اق اۋليە اتانعان اتاقتى عالىم ءماشھۇر ءجۇسىپ كوپەيۇلىنىڭ ۇستازى بولعان بابامىز، عۇلاما عالىم بەكاسىل اۋليە تاۋىپ، زەرتتەپ  «جۇلدىزناما» اتتى قولجازبا ەڭبەگىن شاكىرتى – ايتىسكەر اقىن قازانعاپ بايبولۇلىنا اماناتقا قالدىرعان. وسى «جۇلدىزنامادا» مۇحاممەد (س.ع.س.) پايعامبارىمىز ايتقانىنداي، «بولاشاقتا تاشكەند دەگەن قالا بولادى، ول قالا نۇرلى مەكەننىڭ قۇبىلا تۇسىندا، ال ول نۇرلى مەكەننىڭ كۇن شىعىس تاراپىندا ون ەكى مىڭ مۇسىلمان شەيىت بولعان نۇر مەكەن ەلى بولادى. سول  مەكەندى باسقاراتىن توپتى ءوزىم جانناتقا الىپ كىرەمىن» دەگەن. مىنە وسى ايتىلعان كيەلى تاۋ – قازىعۇرت تاۋى. ال نۇر مەكەن ەلى – قازاق ەلى!

پايعامبارىمىزدىڭ وسىنداي ساۋەگەيلى حابارىندا ءبىزدىڭ بۇگىنگى قوعامىمىز، اللا-تاعالانىڭ نۇر سيپاتى قازاقستانعا بەرىلگەندىگى، ماڭگىلىك ەلىمىزدىڭ تۇرعىندارى ادامزاتتىڭ ەڭ وزىق ويلى جاندارى بولاتىنى جايلى جانە بولاشاقتا تۋعان جەرىمىز «نۇر مەكەنگە» اينالاتىندىعى «جۇلدىزناما» كىتابىندا ايتىلعان. بۇل كىتاپ 2005 جىلى استانا قالاسىنداعى «كۇلتەگىن» باسپاسىنان پروفەسسور مىرزاتاي جولداسبەكوۆتىڭ رەداكتسيالاۋىمەن جارىق كوردى.

– جوعارىدا ينستيتۋت ەڭبەكتەرىنىڭ تۇساۋكەسەرلەرى شەت ەلدەردە وتكىزىلگەنىن ايتتىڭىز. ولارعا قانداي باعا بەرىلدى؟ قىزىعۋشىلىق تانىتقاندار بولدى ما؟

– ءبىر قىزىعى، بۇل ەڭبەكتەردەگى كەيبىر مالىمەتتەر بارلىق كيەلى كىتاپتاردا دا ايتىلعان ەكەن. بۇدان ءبىز بەيحابار ەدىك. وسى اسا قۇندى ماتەريالدارعا  شەت ەل عالىمدارى مەن قارجىگەرلەرىنىڭ الەم ميللياردەرلەر كلۋبى اتىنان ا.تاراسوۆ باستاعان توپ مۇشەلەرىنەن ءبىز كۇتپەگەن ەرەكشە قىزىعۋشىلىقتى بايقادىق. ءسويتىپ ولارمەن بىرلەسكەن «ادامزاتتىڭ رۋحاني بىرلەسۋ جانە جاڭعىرۋ ورتالىعى  – «قازىعۇرت»  اتتى  ۇلكەن جوبا ومىرگە كەلدى.

– قوعامدا ءبىرازدان بەرى ۇلتتىق بىرتەكتىلىك ماسەلەسى ايتىلا باستادى. بۇل – ۇلتتىق بىرلىككە، رۋحاني ۇيلەسىمگە باستايتىن جول دەسەك، قاتەلەسپەسپىز. ونىڭ ۇيىتقىسى كىم بولۋ كەرەك؟

– حالىق پەن بيلىكتىڭ اراسىنداعى رۋحاني ۇيلەسىمدىلىكتىڭ تىرەگى – قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسى بولۋى ءتيىس! ەگەر وسى ۇيلەسىمدىلىك زامان تالابىنا ساي بولسا، قوعام اراسىندا كەلەڭسىز جاعدايلاردىڭ الدىن الۋعا بولار ەدى.  اتاپ ايتار بولساق، ەلىمىزدىڭ ءار جەرىندە ەكسترەميستىك كوزقاراستار،  جاستارىمىزدىڭ سىرتقى كورىنىسىندە وتكەن عاسىرلاردان  قالعان، جات ەلدىكتەردىڭ تۇرپايى بولمىستارىنا ەلىكتەۋى ەرىكسىز كوزگە ءتۇسىپ ءجۇر. اسىرەسە سوڭعى 3-4 جىلدىڭ ىشىندە كوشەلەردە، ساۋدا ورتالىقتارىندا، قوعامدىق  كولىكتەردە، قايسى قوعامدىق ورىندى الساڭىز دا، بارلىق جەردە حيدجاب كيگەن قىزدار مەن ساقالدى جاس ازاماتتار سانى ەسەلەنىپ، كۇن سايىن ارتىپ كەلەدى. ال سولارمەن سۇبحاتتاسساڭ، مىنا اقپاراتتىق زاماندا ومىردەن ءوز ورنىن، ماتەريالدىق قاجەتتىلىگىن شەشە الماي، ءوزىنىڭ  بار تاپقان شىندىعى – سىرتقى كيىمدەرىن وزگەرتىپ، ساقال قويۋمەن شەكتەلىپ، اراب-باتىس مادەنيەتىنە ەلىكتەۋشىلەردىڭ جەتەگىندە جۇرگەندەر ەكەنىن ۇعاسىڭ. بىلىمگە دەگەن سەنىمسىزدىك، بولاشاققا دەگەن  ەسكىشە كوزقاراس، «تاعدىرىم وسىلاي جازىلعان شىعار، ونى ءبىر اللا عانا بىلەدى»، دەپ ويلايتىن ولار قوعامدىق جاۋاپكەرشىلىكتەن قاشقاقتاپ، ءوز-وزدەرىن الداپ، جۇباتۋدا ت.س.س. بيلىكتەگى كەيبىر قىزمەتكەرلەردىڭ ءجونسىز ءىس-ارەكەتتەرى، قۇقىق قورعاۋ قىزمەتكەرلەرىنىڭ وزبىرلىقتارى جانە كەڭ ەتەك العان پاراقورلىق سياقتى كەلەڭسىز جاعدايلار – جاستارىمىزعا ارتىپ وتىرعان ءۇمىتىمىزدى ۇزەتىن، ناعىز قاستاندىق دەر ەدىم.

– دەمەك، مەملەكەت تە ۇلتتىق يدەولوگياعا، الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋعا باسا ءمان بەرىپ، جاستاردىڭ مەيلىنشە تولىق جۇمىسپەن قامتىلۋىنا، ومىردەن ءوز ورىندارىن تاۋىپ، ماتەريالدىق قاجەتتىلىكتەرىن شەشۋىنە، اباي اتامىز ايتقانداي، دۇنيەنىڭ ءبىر كىرپىشى بولىپ قالانۋىنا جاعداي جاراتۋى كەرەك دەيسىز قوي!

– دۇرىس ايتاسىز. ءبىز بۇرىنعى عۇلامالار ايتىپ كەتكەن «ادامدى ادام ەتەتىن – ەڭبەك» ەكەنىن ەشقاشان ەستەن شىعارماۋىمىز كەرەك. وسىعان وراي، ەلباسىنىڭ «جالپىعا ورتاق ەڭبەك قوعامى» باعدارلاماسى اياسىندا بۇكىل قوعام مۇشەلەرىنىڭ ەڭبەكپەن قامتىلۋىنا قول جەتكىزسەك، كوپتەگەن ماسەلە ءوز-وزىنەن شەشىلەر ەدى. تەك ەڭبەكتىڭ دۇرىس باعالانىپ، ەڭبەكاقىنىڭ لايىقتى، ءادىل جانە ۋاقتىلى تولەنۋىنە كۇش سالۋىمىز قاجەت. بىراق حالقىمىزدى رۋحاني جاڭعىرتۋسىز ولاردىڭ تولىق جۇزەگە اسۋى قيىن. ويتكەنى، رۋحاني جاڭعىرۋ – ماڭگىلىك ەل اڭسارى، كەمەل كەلەشەك كەپىلى، ەلباسى ۇسىنعان وسى ۇلى يدەيانىڭ جۇزەگە اسۋىنا ماڭگىلىك قىزمەت ەتەتىن باستى تۇعىر دەپ ەسەپتەيمىن.

– ونى جۇزەگە اسىرۋعا قانداي ۇيىم ناقتى قولداۋ كورسەتە الادى؟

– ءبىز ۇسىنىپ وتىرعان، ەلىمىزدەگى اسا كۇردەلى پروبلەما – «قازاقستان حالقىنىڭ رۋحانياتىن جاڭعىرتۋدى» تولىق شەشۋگە قوماقتى ۇلەسىن قوساتىن، ەلباسىمىزدىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» جولداۋىنا ارنايى دايارلاعان «ۇلتتىق رۋحتىڭ ۇلى جوباسى» باعدارلاماسىنىڭ عىلىمي نەگىزدەمەلەرىن، ادىستەمەلەرىن رەتتەۋگە اتسالىساتىن، بەدەلدى ءارى قۇزىرلى مەكەمە – پرەزيدەنتىمىز بەن ەلىمىزدىڭ  سەنىمىنە بولەنگەن، دۇرىس باعىت پەن تۋرا جولعا قولداۋ كورسەتە الاتىنداي مۇمكىندىگى بار قازاقستانداعى بىردەن-ءبىر رەسپۋبليكالىق ۇيىم ول – قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسى!

ال، «اكادەميك ا.اقاەۆتىڭ "ياسين" تەحنولوگياسى جانە "قازىعۇرتتانۋ" عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ قىزمەتكەرلەرى قمدب-مەن بىرلەسىپ ءبىر باعىتتا، ءبىر ماقساتتا جۇمىس جاساۋعا دايار ەكەندىگىن اشىق تۇردە مالىمدەيدى.

ۇلى ۇستاز ءابۋ ناسىر ءال-فارابي بابامىزدىڭ «ادامعا تاربيە بەرمەي تۇرىپ، ءبىلىم مەن عىلىمعا ۇيرەتسەڭ، ول جۇرگەن ورتاسىنا  اپات اكەلەدى» دەگەن ءسوزى بار. وسى تۇرعىدان العاندا «ياسين» تەحنولوگياسى جانە «قازىعۇرتتانۋ» عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتى ۇسىنىپ وتىرعان «قازاقستان حالقىنىڭ رۋحانياتىن جاڭعىرتۋ» نەمەسە «ۇلتتىق رۋحتىڭ ۇلى جوباسى» باعدارلاماسى حالقىمىزدىڭ ۇلى مۇراتتارىنىڭ نەگىزى بولا الادى دەپ ويلايمىن. وسىلاي تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ ۇلتتىق تۇلعالارى ەلىن-جەرىن قورعاي الاتىن، ءدىلىن بۇزبايتىن، ءتىلىن ساقتايتىن، الەم حالىقتارىنا ۇلگى-ونەگە بولا الاتىن، ولارمەن بەيبىت ءومىر سۇرە الاتىن ناعىز پاراساتتى ازامات بولىپ قالىپتاسىپ، ادامزات ۇرپاعىن رۋحاني بىرلەسۋ مەن جاڭعىرۋعا جەتكىزۋ ارقىلى قازاق ەلى مەن جەرى – جەر پلانەتاسىنداعى التىن بەسىككە اينالادى دەپ سەنەمىن!

– ساليقالى سۇحباتىڭىزعا راحمەت! ەڭبەگىڭىز ەل بيلىگى، ءدىن تىزگىنى، ءدىل جاۋاپكەرشىلىگىن ۇستاعان ازاماتتار تاراپىنان ەسكەرىلەدى دەپ ءۇمىت ەتەيىك.

سۇحباتتاسقان قۇتماعامبەت قونىسباي، مادەنيەت قايراتكەرى

Abai.kz