جالپى، ءبىز وتە وسال ۇلتقا اينالىپپىز. كۇپىنبەيتىن جەردە كۇپىنىپ، ماقتانبايتىن جەردە ماقتانىپ، ايتەۋىر بار داڭعويلىعىمىزدى الەمگە ايگىلەگەندە الدىعا جان سالمايتىن بولدىق. ءوز ىشىمىزدەگى مىقتىنى قىتاي كەلىپ باستان تاياقپەن ۇرىپ تۇرىپ مويىنداتپاسا، مويىندامايتىن توڭمويىن، قاي ءاننىڭ ەستى، قاي ءاننىڭ ەسەر ەكەنىن تىڭداي المايتىن بىتەۋ-كەرەڭ، نەنىڭ يگى، نەنىڭ جامان ەكەنىن كورمەيتىن كورسوقىر ەل سەكىلدى كۇيگە ءتۇسىپپىز.

ارينە، ۇلتتى كىنالاۋ وڭاي. بىراق، ديماش قازىر قىتاي ساحناسىنا شىقپاعان جاعدايدا نە بولار ەدى؟ قايرات نۇرتاستىڭ ولەرمەن داۋسىنا ىرعالا بيلەپ، تورەعاليدىڭ "جاساندى قىلىعىن" ءبىر كورۋدى ارمان ەتىپ، اۋزىمىزدان سۋىمىز قۇرىپ وتىرا بەرەر ەدىك. بايان تاتەم نە شوۋ جاسار ەكەن دەپ، ەكى قۇلاعىمىزدى "قايشىلاپ" جاڭالىق كۇتۋمەن سارىلار ەدىك.

قىتاي "ەي، قازاق! سەنىڭ تالانتىڭ مىنا - ديماش" دەپ ءبىزدىڭ كوزىمىزدى اشتى. ديماشتى قازاق ساحناسىندا ديماش ەتە الماعانىمىز ءۇشىن نامىستان جارىلۋعا ءتيىس قازاق "ديماش قىتايدى، قالا بەردى الەمدى مويىنداتتى" دەپ كۇپىنگەنى بەيشارالىعىمىزدىڭ بەلگىسى.

نەگە شىن تالانت الەمدى وزىنە قاراتپاي، ءبىز ونىڭ قارىم-قابىلەتىن باعالامايمىز؟ نەگە ديماشتى قىتايسىز-اق بۇگىنگىندەي بۇكىل قازاق (قازاق تانىعاندى الەم تانىسا جاراسىمدى ەمەس پە؟) تانيتىن دارەجەگە جەتكىزە المادىق؟ نەگە ءانشى-قۇشناشتار قاپتاعان تەلەارنالاردان ديماشتىڭ اندەرى بەرىلمەي كەلدى؟ قايرات پەن تورەعالي دەپ جىرتىلعان قازاق 365 كۇننىڭ ءبىر كۇنىندە نەگە ديماشتىڭ ءبىر ءانىن تىڭدامادى؟ وسىنداي تالانتتى ءانشىنىڭ وسىعان دەيىن ەل ىشىندە ءبىر حيت ءانىنىڭ بولماۋى نەنىڭ بەلگىسى؟

بۇل دا مەنىڭشە - بەيشارالىق. ءوز جاقسىمىزدى تانىماي، تانيتىن ورە، ءبىلىم، تانىمنىڭ بولماۋى قۋاناتىن جاعداي ەمەس. ديماشتىڭ قىتاي ارقىلى الەمگە جول تارتۋى بەلگىلى دارەجەدە ءبىزدىڭ كورشى ەلدەردىڭ مادنەيتىنىڭ دە (گەوساياسات پەن گەوەكونوميكا جايىن قويا تۇرالىق) ىقپالىندا وتىرعانىمىزدىڭ بەلگىسى.

ءبىز ورىس دەگەن قوجايىنعا جالىنىپ، سونىڭ تىلىنە ادەبيەتىمىزدى اۋدارىپ، مادەنيەتىمىزدى ورىستىڭ ساحناسىنا شىعارۋ ارقىلى الەمگە قول سوزۋشى ەدىك. ەندى قىتاي بۇكىل ادەبيەتىمىزدى حانزۋ تىلىنە اۋدارىپ، مادەنيەتىمىزدى الەمگە تانىتىپ، عالامدى بىزگە سىيلاماق. عالام ءبىزدى مويىندار-اۋ، سول مويىنداتۋدىڭ جولىندا قازاقتىڭ ەلىنەن، قازاقتىڭ جەرىنەن ايرىلىپ قالۋ قاۋپى ارتارىن نەگە ويلامايمىز؟

ديماش - تالانت. سول تالانت قىتاي ساحناسىنا شىقپاعانشا، ءبىز حانزۋلاردى باقا-شايان جەپ، ءوز بىلىعىنا ءوزى باتىپ جاتقان ۇلت دەپ تانيتىنبىز. ءبىر ديماش ول ەلدىڭ ونەردى قالاي باعالايتىنىن سانامىزعا ءسىڭىرىپ جىبەردى. ەندى قازاقتان ەكىنشى ديماش شىقتى دەگەن ءسوز - ءبىز قىتايدىڭ بۇكىل ەستراداسىنان، انشىلەرىنەن حاباردار بولامىز دەگەن ءسوز. ودان حاباردار بولدىق دەگەن ءسوز، وزبەكتىڭ ءانىن تىڭداعانداي حانزۋ ءانىن تىڭداۋ باستالادى. حانزۋدىڭ ءانى سانانى جاۋلادى دەگەن ءسوز - ولاردى ىرگەدەگى ورىستاي باۋىر ساناي باستايمىز دەگەنگە سايادى. باۋىر سانادىق دەگەن ءسوز، مەملەكەتتىلىگىڭە قاتەر تونەدى. وسى قازاققا قاجەت پە؟

ديماشتى تۋعان - قازاق، تانىتقان - حانزۋ. ەندى بۇل ەل ءبىزدىڭ تالانتتارىمىزدى "اۋلاۋ" ساياساتىن باستايدى. قارماققا كىم تۇسەتىنىن تاعى دا بىلمەي، سان سوعارىمىز انىق. ارينە، ارتىقتاۋ اڭگىمە ايتىپ وتىرعان بولارمىن! بىراق، ءبىر شىندىقتى مويىنداۋ كەرەك.

قىتاي قازاققا مادەني ەكسپانتسياسىن باستادى. وعان توتەپ بەرۋ ءۇشىن نە ىستەمەك كەرەك؟ بۇل ەندى ماڭگىلىك سۇراققا اينالادى.

ءشارىپحان قايسار

Abai.kz