بيزنەستىڭ ەكپىنى ەسەلەنۋدە
وسىدان 15 جىل بۇرىن قابىلدانعان ەلىمىزدىڭ كونستيتۋتسياسى ەكونوميكانىڭ كوپتەگەن سالالارىنا نارىق تالاپتارىنا ساي دامۋعا جول اشقانى ءمالىم. ەلباسىنىڭ ءوزى تالاي مارتە ايتقانداي، كاسىپكەرلىك سالاسى - ەل دامۋىنا ەلەۋلى ۇلەس قوساتىن قۋاتقا يە بولۋعا ءتيىس. مىناۋ وركەندەگەن باتىس مەملەكەتتەرىندە بيزنەس ەكونوميكانىڭ 70-80 پايىزىن الادى. ياعني بۇل سالادان تۇسكەن تابىس تا قوماقتى، وندا ناپاقا تاۋىپ جۇرگەن جۇمىسشىلار دا جەتكىلىكتى. قازىردە ءبىزدىڭ وبلىسىمىزدا دا كاسىپكەرلىكتىڭ تىنىسىن كەڭەيتۋ باعىتىندا ايتارلىقتاي ىستەر اتقارىلۋدا. ارينە، ولاردىڭ ناتيجەسى دە جوق ەمەس.
دەرەكتەرگە كوز سالساق، بيىلعى التى ايدا وبلىس كولەمىندە كاسىپكەرلىك نىساندارىنىڭ سانى بىلتىرعى جارتى جىلمەن سالىستىرعاندا 3,6 پايىزعا كوبەيگەن. شاعىن جانە ورتا كاسىپكەرلىك سالاسىندا جۇمىس ىستەيتىن ادامدار بويىنشا دا ءبىزدىڭ وبلىس رەسپۋبليكالىق ورتاشا كورسەتكىشتەن اسىپ تۇر. قازىردە مۇندا 92 مىڭعا جۋىق مامان تابىس تابۋدا. اعىمداعى جىلدىڭ جارتىسىندا جەرگىلىكتى بيزنەس ورىندارى 38,9 ملرد. تەڭگەنىڭ تاۋارىن ءوندىرىپ، قىزمەتىن كورسەتكەن. بۇل جاعىنان ايماقتىڭ ۇلەسى ەلىمىز بويىنشا جوعارى دەڭگەيدەن تابىلىپ وتىر.
وسىدان 15 جىل بۇرىن قابىلدانعان ەلىمىزدىڭ كونستيتۋتسياسى ەكونوميكانىڭ كوپتەگەن سالالارىنا نارىق تالاپتارىنا ساي دامۋعا جول اشقانى ءمالىم. ەلباسىنىڭ ءوزى تالاي مارتە ايتقانداي، كاسىپكەرلىك سالاسى - ەل دامۋىنا ەلەۋلى ۇلەس قوساتىن قۋاتقا يە بولۋعا ءتيىس. مىناۋ وركەندەگەن باتىس مەملەكەتتەرىندە بيزنەس ەكونوميكانىڭ 70-80 پايىزىن الادى. ياعني بۇل سالادان تۇسكەن تابىس تا قوماقتى، وندا ناپاقا تاۋىپ جۇرگەن جۇمىسشىلار دا جەتكىلىكتى. قازىردە ءبىزدىڭ وبلىسىمىزدا دا كاسىپكەرلىكتىڭ تىنىسىن كەڭەيتۋ باعىتىندا ايتارلىقتاي ىستەر اتقارىلۋدا. ارينە، ولاردىڭ ناتيجەسى دە جوق ەمەس.
دەرەكتەرگە كوز سالساق، بيىلعى التى ايدا وبلىس كولەمىندە كاسىپكەرلىك نىساندارىنىڭ سانى بىلتىرعى جارتى جىلمەن سالىستىرعاندا 3,6 پايىزعا كوبەيگەن. شاعىن جانە ورتا كاسىپكەرلىك سالاسىندا جۇمىس ىستەيتىن ادامدار بويىنشا دا ءبىزدىڭ وبلىس رەسپۋبليكالىق ورتاشا كورسەتكىشتەن اسىپ تۇر. قازىردە مۇندا 92 مىڭعا جۋىق مامان تابىس تابۋدا. اعىمداعى جىلدىڭ جارتىسىندا جەرگىلىكتى بيزنەس ورىندارى 38,9 ملرد. تەڭگەنىڭ تاۋارىن ءوندىرىپ، قىزمەتىن كورسەتكەن. بۇل جاعىنان ايماقتىڭ ۇلەسى ەلىمىز بويىنشا جوعارى دەڭگەيدەن تابىلىپ وتىر.
ماماندار بيزنەس سالاسىندا ءوسىمنىڭ پايدا بولۋى قارجىلىق ينستيتۋتتاردىڭ قولداۋىنان دەگەن ۇيعارىم ايتادى. بىلتىر «دامۋ-ايماقتار» باعدارلاماسى بويىنشا جالپى قۇنى 1 ملرد. 270 ملن. تەڭگەدەن اساتىن 44 جوبا قارجىلاندىرىلعان. 2010 جىلى «قازاگرو» حولدينگى بويىنشا وبلىس بيۋدجەتىنەن 100 ملن. تەڭگە اۋىل شارۋاشىلىعىندا جۇمىس ىستەيتىندەر كاسىپكەرلەردى قولداۋعا ءبولىنىپ وتىر. بۇل رەتتە اۋىلداعى شاعىن جانە ورتا كاسىپكەرلىككە جاتاتىن 12 بيزنەس-جوبانى جىلدىق ءوسىمى 9,5 پايىز بولاتىن جەڭىلدەتىلگەن نەسيەمەن قامتاماسىز ەتۋ جوسپارلانعان. بىلتىر اتالمىش باعدارلاما بويىنشا نەسيەلەر 10,5 پايىزدىق مولشەرلەمەمەن بەرىلگەن بولاتىن. بۇگىنگى تاڭدا ايماعىمىزدا كاسىپكەرلىكتىڭ بىرنەشە ءتۇرى ورىستەۋدە. سونىڭ ىشىندە نەسيەنى ەڭ كوپ العانى - ساۋدا-ساتتىق سالاسى (بارلىق نەسيەنىڭ 41 پايىزى), قىزمەت كورسەتۋ - 22 پايىزدى السا، اۋىل شارۋاشىلىعى - 17 پايىزعا يە بولعان.
ايتا كەتەرلىگى، پرەزيدەنتتىڭ بيىلعى جولداۋىندا تاپسىرىلعانداي، داعدارىستان كەيىن كاسىپكەرلىكتى وڭالتۋ باعىتىندا ىرگەلى شارالار قولعا الىندى. وبلىس كاسىپكەرلىك جانە ونەركاسىپ باسقارماسىنىڭ مالىمەتىنە سۇيەنسەك، «بيزنەستىڭ جول كارتاسى-2020» باعدارلاماسى اياسىندا پاۆلودار وبلىسىنا رەسپۋبليكادان 657,3 ملن. تەڭگە قارجى بولىنگەن. سونىڭ ىشىندە جەكە كاسىپكەرلىكتى قولداۋعا بەرىلگەن قارجىنىڭ جارتىسىنا جۋىعى كاسىپكەرلەردىڭ بۇرىن العان نەسيەلەرىنىڭ پايىزدىق مولشەرلەمەلەرىن سۋبسيديالاۋعا باعىتتالسا، 93,8 ملن. تەڭگەسى تالاي كاسىپكەر ءۇشىن قولبايلاۋ بولىپ كەلگەن ماسەلە - نەسيەلەردى كەپىلدەندىرۋگە ارنالعان. سونىمەن قاتار، 94 ملن. تەڭگەنى وڭىردە ەكسپورتقا بەيىمدەلگەن وندىرىستەردى قۇرۋعا جۇمساۋ بەلگىلەنگەن.
قازىردە جەرگىلىكتى بيلىك شاعىن جانە ورتا بيزنەستى وركەندەتۋ ءۇشىن كەزدەسەتىن اكىمشىلىك كەدەرگىلەردى دە جويۋعا بەلسەندى قاتىسۋدا. مەملەكەتتىڭ قولداۋىمەن بيزنەس سالاسى العا قادام باساتىن بولسا، ەكونوميكامىزدىڭ تامىرىنا قان جۇگىرگەننىڭ بەلگىسى بولماق. مۇنداي قۋاتتى قولداۋدى كاسىپكەرلەر اتا زاڭىمىزدىڭ ارقاسىندا تانىپ وتىرعانى انىق.
نۇربول جايىقباەۆ.