اشارشىلىق. اكەمنىڭ امان قاپپىم پىشاعىنان...
(پوەما)
جازىلعان حات سەكىلدى حالقىمداعى،
اقساقال ءور مىنەزدى نار تۇلعالى.
ايىتپاقشى ءبىر اڭگىمە باستان وتكەن،
قويمانىڭ اشىلعانداي التىندارى.
تەنتىرەپ تاۋ دالانى ەل كەزىپ كەتكەن،
ۇركىتىپ ەر كوڭىلدى سەزىكتى ەتكەن.
جاسالىپ قولدان اشتىق قازاعىما،
ەڭسەسىن ەل-جۇرتىمنىڭ ەزىپ كەتكەن.
تارتقىزىپ قارا سيىر، قاراگەردى،
اسىعىپ اۋعان ەلگە جاياۋ ەردى.
ءبىر كۇندە اتا قونىس ارمان بولىپ،
جىراقتاپ كوز ۇشىندا قالا بەردى.
سەكىلدى اۋعان اڭداي ارقالاردان،
انالار جاياۋ بالا ارقالاعان.
جەرلەۋگە ولگەندەردى دارمەنى جوق،
تەك قانا بەتى-ءجۇزىن قالقالاعان.
شاپتىرعان توق اتتايىن تەزەكتەتىپ،
قويعان-اي قۋ تاعدىردىڭ بەزەكتەتىپ.
بەس بالا بەس جاعىنان شىرقىرايدى،
سۇيرەيدى اكە-شەشە كەزەكتەسىپ.
تالعاۋ قىپ سۋ مەن ءشوپتىڭ تامىرلارىن،
كورىپتى ۇلكەن ولجا تابىلعانىن.
كەزىكسە ءولى تىشقان ەتىككە ساپ،
ۇمىتقان اسقازاننىڭ اۋىرعانىن.
ءىلىنىپ اسقار تاۋدىڭ قياسىنا،
مۇڭ شاقتى جۋسانى مەن مياسىنا.
قۇشاقتاپ بالالارىن جىلايدى ەكەن،
قىزىعىپ قاراتورعاي ۇياسىنا.
اشتىققا شىداي الماي بالالارى،
ءبىر ءۇزىم نانعا جەتۋ بار ارمانى.
كورەتىن بار شىعار دەپ كۇنىم الدا،
بۇل ءومىر تەك ۇمىتتەن جارالادى.
ۇرپاعىڭ ءۇمىتىڭدى جالعايدى انىق،
ءبىر بەلگى ودان باسقا قالمايدى انىق.
قوزى كوش جەرگە جەتۋ قيىن بوپ تۇر،
توبەلەر كەتكەن سىندى تاۋعا اينالىپ.
قىرىلىپ كەتە مە دەپ بالالارى،
ءبىر كۇدىك اكە جانىن جارالادى.
قارايدى بەسەۋىنە قايتا-قايتا،
ەڭبەكتىڭ مويىماعان قارا نارى.
ايازى از با ءومىردىڭ قارىماعان؟
ارعىماق از با اقساپ ارىماعان.
التىننان ارتىق بولىپ ءبىر ءۇزىم نان،
ءيىنى ەلدىڭ اسقا جارىماعان.
قالمادى بويدا شاما قوزعالارعا،
جىبەرەر قانداي ءبىر كۇش قوزعاپ العا.
جۇمىر جەر كەتتى مە ەكەن سولقىلداپ ءبىر،
قۇشاقتاپ بەس بالاسىن بوزداعاندا.
كەلە الماي ءبىر شەشىمگە، ءبىر بايلامعا،
ەگىلىپ يەن دالادا جىلايدى انا.
قاتالدىق پا جوق الدە مەيىرىم با،
ءتىل قاتتى ايەلىنە ىڭعايلانا.
– ءومىردىڭ وشىرەم بە جانعان باعىن،
ۇرپاعىم امان بول دەپ ارماندادىم.
سويايىق شيكى وكپەنى ەتىن اسىپ،
قۇتقارىپ قالۋ كەرەك قالعاندارىن.
اسپاننان جاي تۇسكەندەي قاس-قاعىمدا،
انانىڭ بۇلت وينادى اسپانىندا.
شىرقىراپ كوزىنەن جاس ىرشىپ شىعىپ،
توگىلدى تارلان تاۋدىڭ تاستارىنا.
قاناتىن قاعار ءۇمىت تىنباي ماڭگى،
جاسىل ماڭ جانارىندا قۇمعا اينالدى.
اكەنىڭ قالماعانداي باسقا امالى،
قول سالىپ كەزدىگىنە ىڭعايلاندى.
ءىلىنىپ جەتكەن ەدى تاياعىنا،
قۇداي-اۋ زامان اقىر تايادى ما؟!
– اسايىق ءبىر بەلەستەن كەزىگەر جۇرت،
جىعىلدى جالبارىنىپ اياعىنا.
جىلجىدى تاسباقانىڭ جۇرىسىمەن،
قولداسىپ، قولتىقتاسىپ تىرىسىمەن.
انانى ءبىر قورقىنىش بيلەپ كەتتى،
تۋىلار ءاربىر بالا ىرىسىمەن.
ءبىر جولعا اكە بايعۇس اياپ قالدى،
ءبىر كۇدىك جۇرەگىندە اياقتاندى.
ەل-جۇرتى كەزىكپەسە نە ىستەمەك،
توبەگە جاڭاعى ايتقان تاياپ قالدى.
الدادى ءبىر ءۇمىتى، ءبىر ارمانى،
تەڭسەلىپ قولدى-اياققا تۇرا المادى.
جاۋ شاپسا، ناۋقاستانسا ءبىر ءجون ەدى،
قيىن عوي ءوز قولىنان ءتىرى العانى.
جالاڭداپ وتكىر كەزدىك كوپ قايرالعان،
كەزدىكتى كورىپ انا توقتاي قالعان،
شىرىلداپ شەشە بايعۇس جۇگىرەدى،
سەكىلدى كوبەلەكتەي وتتى اينالعان.
زارلادى شەشە بايعۇس تاعى دا ءبىر،
جان ەدى جۋىتپاعان جانىنا كىر.
اسايىق ءبىر بەلەستەن مۇمكىن ازىق،
جولىعار بالالاردىڭ باعىنا ءبىر.
وسى ەدى سوڭعى ءۇمىت، سوڭعى ارمانى،
تابىلا قويار ما ەكەن جولدان باعى.
ءتىرى الىپ قالۋ ءۇشىن نارەستەنى،
ءجون بولار قانداي ءتاسىل قولدانعانى.
بۇعىنىڭ اۋىز شايقار مەزگىلى ەدى،
جۇرەگىن اۋىر ويلار ەزگىلەدى.
بالاسى باۋىر ەتىن قالاي جەمەك؟
قورقىتقان جان جارىنىڭ كەزدىگى ەدى.
شەك بار ما جاراتقاننىڭ شەبەرىنە،
كەلتىرەر ءاربىر ءىستى كەمەلىنە.
سىناققا شىداي الماي شامدانامىز،
اللانىڭ ەكىلەنىپ بەرەرىنە.
بۇك ءتۇسىپ سارى دالا ءدوڭى جاتقان،
كەرەمەت قىر استىندا بولىپ جاتقان.
ءسۇزىسىپ ەكى بۇعى ءىلىنىسىپ،
دىڭكەلەپ اۋزىنان اق كوبىك اققان.
ىلىنگەن ءۇي ىشىمەن سۇيرەلەسىپ،
ولمەسكە ءتاڭىر ءوزى قۇيدى نەسىپ.
بۇعىلار قوزعالۋعا شاماسى جوق،
تىرەسكەن، مۇيىزدەسكەن، سۇيرەلەسىپ.
اۋىر ءسوز ادىرا قاپ اۋىزداعى،
ءۇمىتتىڭ وتىن قۇداي تامىزدى ءانى.
قۋانىپ سۋ تاپقانداي قۇبا شولدەن،
تەزدەتىپ بۇعىلاردى باۋىزدادى.
انامنىڭ اجىراماي قۇشاعىنان،
اكەمنىڭ امان قاپپىم پىشاعىنان.
قايرانمىن قالاي امان قالعانىما،
انامدى ايىقتىرىپ قۇسا-مۇڭنان.
شاشىلىپ ساي-سالاعا سۇيەكتەرى،
قازاقتىڭ باسىنان نە كۇن وتپەدى.
تاعدىرى تۇسسە دە مىڭ تار سىناققا،
اڭسادى ازاتتىقتى جۇرەكتەرى.
ارتقا ساپ تاريحتىڭ ساندال بەلىن،
ەس جيىپ، ەڭسەسى ءوسىپ جانداندى ەلىم.
اڭساعان ازاتتىققا قول جەتكىزىپ،
كوگىمدە كۇنىم تۋدى سامعار مەنىڭ.
سولاي ءبىر امان قالعام ولىمنەن مەن،
تاۋبە دەپ بۇل كۇنىمە كوڭىلدەنەم.
تۇسسە دە شىبىن جانىڭ سان سىناققا،
ۇمىتكە تولى ەكەن عوي ءومىر دەگەن.
قاستەر اكيزاۇلى
Abai.kz
