ازيادا: قازاقتىڭ قاراجاتى ازايادى
اعىمداعى جىل - الاشاپقىن، شابىلىستىڭ جىلى بولىپ تۇر. اۋەلى ەقىۇ نا توراعالىقتى قولعا الدىق. حالىقارالىق ۇيىمنىڭ ىردۋ-دىردۋىمەن جۇرگەندە ەلدىڭ بەدەلىن ارتتىرۋ ماقساتىندا استانا مەن الماتى قالالارىندا بەل استىندا تۇرعان 2011 جىلى وتەتىن ازيادانىڭ دا شاڭى كورىنە باستادى. ازيادا جاقىنداعان سايىن ساۋداگەرلەر مەن بيزنەسمەندەر پايدانىڭ استىندا قالۋدىڭ قامىنا قىزۋ كىرىسىپ، الاقاندارىن ىسقىلاپ، مۇرىندارىنا سۋ جەتپەي ويعا، قىرعا شاپقىلاپ ءجۇر. قايتسىن ەندى، ولگەندە كورگەن ءبىر توي.
اعىمداعى جىل - الاشاپقىن، شابىلىستىڭ جىلى بولىپ تۇر. اۋەلى ەقىۇ نا توراعالىقتى قولعا الدىق. حالىقارالىق ۇيىمنىڭ ىردۋ-دىردۋىمەن جۇرگەندە ەلدىڭ بەدەلىن ارتتىرۋ ماقساتىندا استانا مەن الماتى قالالارىندا بەل استىندا تۇرعان 2011 جىلى وتەتىن ازيادانىڭ دا شاڭى كورىنە باستادى. ازيادا جاقىنداعان سايىن ساۋداگەرلەر مەن بيزنەسمەندەر پايدانىڭ استىندا قالۋدىڭ قامىنا قىزۋ كىرىسىپ، الاقاندارىن ىسقىلاپ، مۇرىندارىنا سۋ جەتپەي ويعا، قىرعا شاپقىلاپ ءجۇر. قايتسىن ەندى، ولگەندە كورگەن ءبىر توي.
ازيادا الاۋى تۇتاناتىن ۋاقىت جاقىنداعان شاقتا ازيادا ويىندارىنىڭ الماتىداعى جەتەكشىسى سۇلتانماحمۇت شوقپىتوۆ ورنىنا ءتۇسىپ قالدى. ول كىسىنىڭ نە سەبەپتى قىزمەتىنەن كەتكەنىن جالپاق جۇرتقا تۇسىندىرگەن جان بولعان جوق. ەسەسىنە، كۇنى كەشە س.شوقپىتوۆتىڭ ورنىنا سۇلتانبەك سىزدىقوۆ مىرزانىڭ تاعايىندالعانى ءمالڭم بولدى. سۇلتانداردىڭ ءبىرى كەلىپ، ءبىرى كەتىپ جاتىر. مەيلى، بىراق ەلىمىزگە ۇلكەن سىن بولعالى تۇرعان ازيادا ويىندارى ويداعىداي وتسە بولدى ايتەۋىر.
سونىمەن، الداعى جىلدىڭ ايشىقتى وقيعاسىنا اينالعالى تۇرعان ازياداعا جۇمسالاتىن قارجى كولەمى تۋرالى اقپاراتتاردا جارىق كورە باستادى. ۇكىمەت ازيادا ءا دەگەندە 768 200 000 دوللار قاراجات بولگەن. كەيىن تاعى دا ۇستەمەلەپ 301 500 000 دوللار جانە بەرگەن. ال، ازيادانىڭ نەگىزگى دەمەۋشىلىك پاكەتىن «سامۇرىق-قازىنا» 20 408 163 دوللارعا ساتىپ العان. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، ازيادا ەلىمىزگە 233,5 ميلليارد تەڭگەگە تۇسكەلى تۇر. بۇل اقشانىڭ ءبارى قازىناعا كوكتەن تۇسكەن جوق. ەلدىڭ تابان ەت، اڭداي تەرىمەن تاپقان اقشاسىنىڭ اي سايىن مەملەكەتكە تولەيتىن سالىعى. ەندەشە، سالىعىمىزدىڭ قالاي جۇمسالىپ جاتقانىن اركىمنىڭ بىلۋگە قۇقى بار. ازيادا ويىندارىنا ءاربىر ازاماتتىڭ قوسقان ۇلەسى بار دەپ تولىق ەسەپتەۋگە بولادى. ال، بيلىك سول ازيادانى جەرگە قاراتپاي وتكىزىپ بەرسە بولدى.
اتالعان قاراجاتقا قازىرگى كۇنى ازيادا نە كەرەك دايىندىقتىڭ ءبارى جاسالىپ جاتقان كورىنەدى. ەڭ قىزىعى، ازيادا ويىندارىنىڭ سالتاناتتى تۇردە اشىلۋى مەن جابىلۋىنا ءوزىمىزدىڭ ونەرپازدارمەن بىرگە شەتەلدىك ونەر ادامدارىنا شاقىرىلىپ وتىرعان كورىنەدى. (بۇل جەردە تاعى قازاقتىڭ الدىن وراپ كەتپەسە بولدى. ادەتتە مۇنداي كەزدە قازاقتىڭ اتى تەك تىزىمدە عانا كورسەتىلگەن بويدا قالا بەرەتىنى بار...)
ازيادانىڭ ءانۇرانىن حالىقتىڭ ءوزى تاڭدايدى دەلىنگەن. بىراق، رەسەيلىك كومپوزتور يگور كرۋتويعا ازيادانىڭ ءانۇرانىن جازۋ جۇكتەلگەن دەگەن دە بولجام بار. ال، ونىڭ قويىلىمدىق جانە رەجيسسەرلىق توبى ازيادانىڭ اشىلۋى مەن جابىلۋىنا جاۋاپتى دەگەن ءسوز بار. اۋرۋ قالسا دا، ادەت قالمايدى دەگەن وسى. قيت ەتسە، رەسەيگە قاراپ جالتاقتاپ، قىل اياعى مەملەكەتتىڭ مارتەبەسى مەن بەدەلىنە قاتىستى شارۋانى دا ورىسقا سەنىپ تاپسىرۋعا تايىنبايمىز. قۇداي-اۋ، ءبۇتىن ءبىر ەلدەن ازيادانىڭ اشىلۋى مەن جابىلۋىن جاساپ شىعاتىن ونەرپاز ۇجىم تابىلماعانى ما سوندا؟! يگور كرۋيويدىڭ بالكىم، حالىقارالىق جارىستاردىڭ سالتاناتىن وتكىزۋدە تاجىربيەسى بار شىعار. ولاي بولسا، وسى ۋاقىتقا دەيىن ونى نەگە ەشكىم بىلمەگەن. الدە يگور كرۋتوي سوچيدە وتەتىن ويىندارعا دەيىن قازاقستاندا سىناق جاساپ كورمەككە پە؟! بۇل جاي بولجام بولماي اقيقاتقا اينالاماسىنا كىم كەپىل. كوردە تۇر، الگى ازيادانىڭ ءانۇرانىن جۇرت ءوزى تاڭدايدى دەگەن ءسوز جارنامالىق، الدارتقان بوس اڭگىمە بولىپ شىعادى تۇبىندە. ايتپەسە، ءوز بەدەلىن ويلاعان ەل ەڭ جاۋاپتى دۇنيەگە سىرتتان ادام الدىرا ما؟! ونىڭ ۇستىنە ازيادا سياقتى حالىقارالىق ويىنداردا ونى وتكىزىلگەلى وتىرعان ەل ءوزىنىڭ ۇلتتىق بولمىسىن پاش ەتىپ، باي مادەنيەتىن كورسەتۋگە بارىن سالىپ باقپاي ما؟ بالكىم، يگور كرۋتوي قازاقتى قازاقتىڭ وزىنەن جاقسى بىلەتىن شىعار. اينالىپ، كەلگەندە مۇنىڭ ءبارى قازاقتىڭ باسى اينالعان بيلىگىنىڭ ۇيرەنشىكتى ادەتى.
ازياداعا دايىندىقتىڭ كوڭىلگە مەدەۋ ءبىر جايتى قۇرلىق ويىندار كەزىندە ساتىلىمعا تۇسەتىن ءتۇرلى سۋۆەنيرلەر ۇلتتىق ناقىشتا جاسالىنىپتى. ال، ازيادانىڭ اشىلۋى مەن جابىلۋىنا ساتىلاتىن بيلەت قۇنى 100-120 دوللار ارالىعىندا بولسا، سپورتتىق ويىندارداردىڭ بيلەتتەرى 5-120 دوللار ارالىعىندا بولماق.
ازياداعا قاتىسۋعا قازىردىڭ وزىندە 24 ەل ءوتىنىش ءتۇسىرىپ ۇلگەرگەن. ولار: قازاقستان، كورەيا، جاپونيا، كۋۆەيت، تايلاند، تۇركىمەنيا، يوردانيا، مالايزيا، مونعوليا، گونكونگ، فيليپپين، ينديا، نەپال، قىتاي، ليۆان، تاجىكستان، سينگاپۋر، كاتار، وزبەكستان، سولتۇستىك كورەيا، تايۆان، يندونەزيا، قىرعىزستان، بىرىككەن اراب امىرلىگى.
الاششىل، ابايشىل بولايىق اعايىن!
«اباي-اقپارات»