«الەمدەگى دەموكراتيالىق قۇندىلىقتاردى جوعارى قوياتىن وركەنيەتتى مەملەكەتتەر سياقتى، بىزدە دە سولشىلدار – بيلىك ءۇشىن، وڭشىلدار قول جەتكىزگەن بيلىگىن ساقتاپ قالۋ ءۇشىن كۇرەس جۇرگiزiپ كەلەدى. البەتتە، اشىق ساياساتتا كۇرەس كەرەك-اق. بىراق سول وركەنيەتتى يدەولوگيالىق كۇرەستى ءبىزدىڭ ساياساتكەرلەر قانشالىقتى جۇرگىزىپ ءجۇر؟ بۇل تاقىرىپتى قوزعاعاندا، ساياساتتا جۇرگەن پارتيالاردى ايتىپ وتپەسە بولمايدى. قازىرگى كەزدە رەسمي تىركەلگەن ون پارتيانىڭ يدەولوگيالىق جۇمىسىنىڭ قارقىنى ءبىزدىڭ نازارىمىزدان قاعىس قالمادى.

«الەمدەگى دەموكراتيالىق قۇندىلىقتاردى جوعارى قوياتىن وركەنيەتتى مەملەكەتتەر سياقتى، بىزدە دە سولشىلدار – بيلىك ءۇشىن، وڭشىلدار قول جەتكىزگەن بيلىگىن ساقتاپ قالۋ ءۇشىن كۇرەس جۇرگiزiپ كەلەدى. البەتتە، اشىق ساياساتتا كۇرەس كەرەك-اق. بىراق سول وركەنيەتتى يدەولوگيالىق كۇرەستى ءبىزدىڭ ساياساتكەرلەر قانشالىقتى جۇرگىزىپ ءجۇر؟ بۇل تاقىرىپتى قوزعاعاندا، ساياساتتا جۇرگەن پارتيالاردى ايتىپ وتپەسە بولمايدى. قازىرگى كەزدە رەسمي تىركەلگەن ون پارتيانىڭ يدەولوگيالىق جۇمىسىنىڭ قارقىنى ءبىزدىڭ نازارىمىزدان قاعىس قالمادى.

قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «ساياسي پارتيالار تۋرالى» زاڭى بويىنشا ساياسي پارتيالار وزدەرiنiڭ بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىن قۇرۋعا قۇقىلى. ەلىمىزدەگى ءمۇيىزى قاراعايداي پارتيالاردىڭ بارلىعىنىڭ دا گازەت-جۋرنالدارى مەن رەسمي سايتتارى بار. الايدا ساياسي كۇشتەر كۇرەستىڭ وسى قولدا بار قۇرالىن پايدالانا وتىرىپ، ءجىبى ءتۇزۋ يدەولوگيالىق جۇمىستاردى ۇيىمداستىرا الماي كەلەدى. ساراپشىلار قاۋىمىنىڭ ۇنەمى كوزگە شۇقىپ كورسەتەتىنى دە – وسى ۇرىمتال تۇس. وپپوزيتسيا وكىلدەرىنىڭ كەيدە مەملەكەتتىك باسىلىمداردان وقۋعا ەشتەڭە تاپپايسىڭ دەپ كىنالايتىنى بار. الايدا وپپوزيتسيانىڭ «قۇلاعى مەن كوزى» قوعامداعى ماسەلەلەرگە، جەكەلەگەن تۇلعالار توڭىرەگىندە وسەك-اياڭ ساپىرۋمەن شەكتەلمەي، بايىپتى كوزقاراس تانىتا الىپ ءجۇر مە؟ وتىرىك-شىنى ارالاس ماقالالار باسىپ، 90 مىڭ تارالىممەن بۇرقىراپ شىعىپ جاتقان كەيبىر اپتالىق باسىلىمدارعا سۇرانىس جوق دەي المايمىز. دەگەنمەن ءبىزدىڭ ايتپاعىمىز باسقا. قالاي دەسەك تە يدەولوگيالىق ۇيىمداستىرۋ سالاسىندا بيلىكتە دە، وپپوزيتسيادا دا كەمشىلىكتەر جوق ەمەس.

بيلىكتىڭ باقىلاۋىنداعى اقپارات قۇرالدارىنىڭ كەمشىلىكتەرى:

بىرىنشىدەن، رەسميلىك باسىم جانە كوبىنە ناۋقانشىل.
ەكىنشىدەن، ماداق پەن ماقتاۋدان وزەكتى ماسەلەلەر كورىنبەي قالادى.
ۇشىنشىدەن، شىنايى قوعامدىق پىكىر قالىپتاستىرا المايدى.

وپپوزيتسيالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ كەمشىلىكتەرى:

بىرىنشىدەن، گازەت باستان-اياق جەكە باستى قارالاۋ ماتەريالدارىنان سىرەسىپ تۇرادى.
ەكىنشىدەن، اقپارات سالاسىنىڭ ىشكى مادەنيەتىنە جەتە كوڭىل بولە بەرمەيدى.
ۇشىنشىدەن، قوعامداعى وزەكتى، تۇيتكىلدى ماسەلەلەردى وبەكتيۆتى باعالاماي، تىم ساياسيلاندىرىپ جىبەرەدى. كوپە-كورىنەۋ تەرىس قوعامدىق پىكىر قالىپتاستىرىپ باعادى.

ينتەرنەت يگiلiككە اسپاي تۇر

كەزىندە «حەرست» اتتى امەريكالىق گازەت ماگناتى ۋيليام راندولف: «گازەتتەر – وركەنيەتتىڭ الاپات كۇشى. گازەتتەر سوعىس اشا الادى، ساياساتكەرلەردى تاعايىندايدى جانە ولاردى قىزمەتتەن كەتىرۋگە قاۋقارلى»، – دەگەن ەكەن. ال قازىر سول قاۋقارلى دەگەن باسىلىمداردىڭ الامانىنا ينتەرنەت سايتتارى دا قيقۋلاتىپ ات قوستى. ول ول ما، بىرەۋدى-بىرەۋگە ايداپ سالاتىن، جۇرتتى ايتاققا ەرگىزەتىن ماتەريالدار ءورىپ جۇرەتىن بولدى. جەر-جاھاننىڭ كەز كەلگەن نۇكتەسىن قوسۋعا مۇمكىن ەكەنىن ەسكەرسەك، عالامتوردىڭ گازەت-جۋرنالدارمەن سالىستىرعاندا ەكى ەسە الاپات كۇش ەكەنىن اڭعارامىز. بىزدەگى ساياسي كۇشتەر وزدەرىنىڭ يدەولوگيالىق جۇمىستارىن جۇرگىزۋدە ينتەرنەتتىڭ قۇدىرەتىن ءجوندى قولدانا الماي كەلەدى. قازىر بارلىق پارتيانىڭ جەكە سايتتارى بار. عالامتوردى ۇيالى تەلەفونمەن-اق شارلايتىن مۇمكىندىككە اركىمنىڭ قولى جەتەدى. ساياسي پارتيالاردىڭ عالامتور كەڭىستىگىندەگى مايدانى قالاي ءجۇرىپ جاتىر دەگەن ساۋال جەتەگىمەن ولاردىڭ رەسمي سايتتارىنا كوز جۇگىرتىپ، باجايلادىق.

جسدپ-نىڭ سايتى جايباسار

جالپىۇلتتىق سوتسيال-دەموكراتيالىق پارتيا سايتىنىڭ ورىس تىلىندەگى بەتى وتكەن ايدىڭ ورتا تۇسىنان بەرى جاڭارتىلماعان. وندا دا پارتيانىڭ قازىرگى كەزدە اتقارىپ جاتقان جۇمىستارى تۋرالى مالىمەتتەر جوقتىڭ قاسى. پارتيا توراعاسى جارماحان تۇياقبايدىڭ سۇحباتتارى مەن ءباسپاسوز-رەليزى تۇر. بۇل سايتتان بۇگىنگى تاڭداعى وزەكتى ماسەلەلەرگە قاتىستى زەرتتەۋلەر تابا المادىق. قوعامداعى پروبلەمالاردى ەلەپ-ەكشەپ، پارتيا مۇشەلەرىنىڭ مۇددەلەرى ەسكەرىلۋگە ءتيىس تۇششىمدى ماتەريالداردى كوزىمىز شالمادى. ال قازاق بەتى وتكەن جىلدىڭ قاراشا ايىندا بەرگەن پارتيا توراعاسىنىڭ سۇحباتىمەن تامامدالعان.

«اقجولدىڭ» قازاقشاسى قايدا؟

«اقجول» پارتياسىنىڭ عالامتورداعى ايناسىن اشساڭىز، ساياسي قۇرىلىم اتىنان قازاقستان حالقىن ناۋرىز مەرەكەسىمەن قۇتتىقتاۋىن كورەسىز. «سامارقاننىڭ كوك تاسى ەرىگەلى» ەكى ايدان استام ۋاقىت وتسە دە، بۇل قۇتتىقتاۋدان كەيىن ەشقانداي اقپارات جارىق كورمەگەن. اقپاراتتىق ماتەريالداردىڭ ەڭ جاڭاسى – اقپان ايىندا وتكەن پارتيانىڭ ورتالىق كەڭەسى پرەزيديۋمىنىڭ سوڭعى وتىرىسى تۋرالى مالىمەتتەر. ونىڭ ءوزى رەسمي تىلدە باياندالعان. ءبىر ايتا كەتەرلىگى، «اقجولدىقتاردىڭ» سايتىندا ارنايى قازاقشا بەت قاراستىرىلماپتى.

«ازاتتىكى» سايت پا، الدە بلوگ پا؟

«ازات» پارتياسىنىڭ رەسمي سايتىنىڭ ورىس تىلىندەگى مۇقاباسىنداعى ماتەريالداردى وقىپ وتىرساڭىز، پارتيا مۇشەلەرىنىڭ مۇڭ-مۇقتاجىن جوقتاۋ ءۇشىن قۇرىلعان پارتيانىڭ سايتىنا ەمەس، ءوزىڭىزدى بەينەبىر جەكە ادامنىڭ بلوگىنا «سۇڭگىپ» كەتكەندەي سەزىنەسىز. پارتيا توراعاسىنىڭ جەكە سۇحباتتارى مەن ول تۋرالى جازىلعان ماقالالاردان كوز سۇرىنەدى. ال قازاق تىلىندەگى مۇقاباسىن اشپاي-اق قويۋىڭىزعا دا بولادى. سەبەبى پارتيانىڭ قازاق تىلىندەگى سايتى ۋاقىت كوشىنەن ەكى اي ەمەس، ەكى جىل قالىپ قويعان. جىل ساناپ ەمەس، كۇن ساناپ وزگەرىسكە ۇشىراپ جاتقان قازىرگى اقپاراتتىق عاسىردا ەلۋ جىلدا ەمەس، ەكى-اق جىلدا ەل جاڭارادى. ەندەشە، اركىمنىڭ جەكە باسىنا شۇيلىگىپ، جوعارىعا ۇمتىلا بەرگەننەن كۇندەلىكتى پروبلەمالاردى كوتەرىپ جازا ءبىلۋ دە يگىلىكتى ءىس سياقتى.

«اۋىل» اۋىلدان الىس

ال الىستاعى ەلدى مەكەندەردەگى تازا قازاق تىلىندە سويلەيتىن اعايىننىڭ كۇيىن كۇيتتەيمىز دەپ تىركەۋدەن وتكەن «اۋىل» پارتياسىنىڭ سايتى تۇتاستاي ورىس تىلىندە جازىلعان. قازاق جانە اعىلشىن ءتىلىن تاڭداۋ قۇقىعىڭىز بولسا دا، سايتتى قازاقشا سويلەتۋگە مۇمكىندىگى جەتپەيدى. العاشقى بەتىندە داعدارىسقا قارسى باعدارلاماسى ورنالاسقان. 2009-2011 جىلدارعا قابىلدانعان وسى باعدارلامادان باسقا اقپاراتتىق-ساراپتامالىق ماقالالار تابا المايسىز.

قحكپ: كۇن كوسەم – كوسارەۆ

حالىق اراسىندا كوسارەۆتىك كوممۋنيستىك پارتيا اتانعان قحكپ سايتىندا قازاق تىلىندە مۇقابا اتىمەن جوق. ورىس تىلىندەگى اقپاراتتاردىڭ ءوزى جۇتاڭداۋ. جاڭاشىلدىق ىزدەپ اۋرە بولماي-اق قويساڭىز دا بولادى. مودەرنيزاتسيالانعان تۇسىن ايتار بولساق، بۇرناعى ۋاقىتتا قىزىل تۋدىڭ استىندا تۇراتىن لەنيننىڭ ورنىن كوسارەۆ باسقان.
ال «رۋحانيات» پەن «پاتريوتتار» پارتياسىنىڭ رەسمي سايتتارى ءتىپتى اشىلمايدى دا. تەك  «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ ايناسى عانا كۇنبە-كۇن جاڭارتىلىپ وتىرادى. جانە العاشقى بەتى قازاقشا اشىلاتىن ءبىر عانا سايت ەكەن.

وي-تۇجىرىم
ساياسي پارتيا جەتەكشىلەرىنىڭ حالىقپەن كەزدەسىپ، داعدارىس كەزىندە ولارمەن جۇزدەسىپ جۇرمەگەنى بەلگىلى. پارتيالاردىڭ سايلاۋ جاقىنداعاندا داۋىس سۇراپ جان ۇشىراتىنى قالىڭ بۇقاراعا جاقسى ءمالىم. سايلاۋ ناۋقانىنان باسقا كەزدە دە، اسىرەسە قازىرگىدەي قيىن كەزەڭدە حالىقپەن ەتەنە جۇمىس ىستەۋدىڭ ەڭ توتە جولى جەكە باستى قارالاۋ ەمەس، تىم قۇرىعاندا، رەسمي سايتتارى ارقىلى حالىقپەن بايلانىس ورناتۋ ەكەنىن تۇسىنسە يگى. شاحماتتان تۋرنير ۇيىمداستىرسا دا، جار سالاتىن پارتياشىلداردىڭ جازارى بولماعانىنان ولاردىڭ تىندىرىپ جاتقان جۇمىستارىنىڭ «ناتيجەسىن» كورەسىز.

ساياسي پارتيالاردىڭ اقپارتتىق رەسۋرستارىنا جاسالعان بۇل شولۋ «الاش ايناسى» گازەتىندە «پارتيالار ايتار ويىن قالاي جەتكىزىپ ءجۇر؟» دەگەن تاقىرىپپەن بەرىلگەن.