-تەمكە، سىزبەن بولاتىن اڭگىمەنى مىنا سۇراقتان باستاعىم كەلەدى: اقىندىق پەن ولەڭشىلدىكتىڭ ايىرماشىلىعى قانداي، جانە ۇقساستىعى قانداي؟ مۇنىڭ انىق-قانىعىن بىلگىمىز كەلىپ وتىرعان سەبەبى، ول وقىرمان تالعامىنىڭ وسۋىنە ىقپال ەتە مە دەپ ويلايمىز.
- اقىندىق پەن ولەڭشىلدىكتىڭ ايىرماشىلىعى جەر مەن كوكتەي. بىراق ونى تانىپ ءبىلۋ ءۇشىن ۇلكەن تالعام كەرەك. ال تالعام جۇرتتىڭ بارىندە بىردەي بولا بەرمەيدى. قاي زامان، قاي كەزدە دە اقىندار دا، ولەڭشىلەر دە بولعان. ماسەلەن، بۇقار زامانىندا باسقا جىراۋلار بولمادى دەپ ويلايسىز با؟! بولعاندا قانداي! بىراق ولاردىڭ كوبى اۋىل- ايماق، قورا- قوپسى توڭرەگىندە عانا قالعان عوي. ءىرى تۇلعالىق مىنەزگە يە بولماعان. جەكە باس نەمەسە كۇيكى تىرلىكتىڭ كۇيكىلىگىنەن اسپاعان. قوعامدىق، الەۋمەتتىك ماسەلەلەردى كورسەتە الماعان.ۋاقىت، زامان تالابىنا جاۋاپ بەرمەك تۇگىلى، سول ۋاقىت پەن زامان تالابىن تۇسىنۋگە، ولاردى زەردەلەۋگە كۇش- قۋاتتارى جەتپەگەن. دۇنيەتانۋلارى تار بولعان. سوعان قاراماستان ولاردىڭ كەيبىرەۋلەرى جۇرت اراسىندا بەلگىلى ءبىر دارەجەدە بەدەلگە يە بولعان. ءبارى ءبىر ولار بىزگە جەتپەگەن. قۇمعا ءسىڭىپ، قۇردىمعا جۇتىلىپ جوعالعان.

-تەمكە، سىزبەن بولاتىن اڭگىمەنى مىنا سۇراقتان باستاعىم كەلەدى: اقىندىق پەن ولەڭشىلدىكتىڭ ايىرماشىلىعى قانداي، جانە ۇقساستىعى قانداي؟ مۇنىڭ انىق-قانىعىن بىلگىمىز كەلىپ وتىرعان سەبەبى، ول وقىرمان تالعامىنىڭ وسۋىنە ىقپال ەتە مە دەپ ويلايمىز.
- اقىندىق پەن ولەڭشىلدىكتىڭ ايىرماشىلىعى جەر مەن كوكتەي. بىراق ونى تانىپ ءبىلۋ ءۇشىن ۇلكەن تالعام كەرەك. ال تالعام جۇرتتىڭ بارىندە بىردەي بولا بەرمەيدى. قاي زامان، قاي كەزدە دە اقىندار دا، ولەڭشىلەر دە بولعان. ماسەلەن، بۇقار زامانىندا باسقا جىراۋلار بولمادى دەپ ويلايسىز با؟! بولعاندا قانداي! بىراق ولاردىڭ كوبى اۋىل- ايماق، قورا- قوپسى توڭرەگىندە عانا قالعان عوي. ءىرى تۇلعالىق مىنەزگە يە بولماعان. جەكە باس نەمەسە كۇيكى تىرلىكتىڭ كۇيكىلىگىنەن اسپاعان. قوعامدىق، الەۋمەتتىك ماسەلەلەردى كورسەتە الماعان.ۋاقىت، زامان تالابىنا جاۋاپ بەرمەك تۇگىلى، سول ۋاقىت پەن زامان تالابىن تۇسىنۋگە، ولاردى زەردەلەۋگە كۇش- قۋاتتارى جەتپەگەن. دۇنيەتانۋلارى تار بولعان. سوعان قاراماستان ولاردىڭ كەيبىرەۋلەرى جۇرت اراسىندا بەلگىلى ءبىر دارەجەدە بەدەلگە يە بولعان. ءبارى ءبىر ولار بىزگە جەتپەگەن. قۇمعا ءسىڭىپ، قۇردىمعا جۇتىلىپ جوعالعان.
وكىنىشكە وراي، قازىر دە سولاي. ەرتەڭ دە سولاي بولادى. "ەرىنبەگەن ەتىكشى بولادى" دەگەندەي كوپ-كوپ ادام ولەڭ جازىپ كەتتى. كەيبىرەۋلەر، ءتىپتى زەينەتكەرلىككە شىققاننان كەيىن اقىن بولدى. توم- توم كىتاپ شىعارىپ جاتىر. وقىپ وتىرىپ جانىڭ جىلايدى. ولەڭ دەگەن قاسيەتتى ءسوزدىڭ قور بولعانىنا كۇيىنەسىڭ. ولاردى سارالاپ، ەلەپ- ەكشەپ وتىراتىن سىن دەگەنىڭىزدىڭ ەرىك- كۇشى دە، قايرات- جىگەرى دە جەتپەيدى. جەتسە دە ونى توقتاتۋ مۇمكىن ەمەس. ويتكەنى ولار دەمەۋشىلىكپەن، ياعني ءوز قارجىلارىمەن شىعارىپ جاتىر. ال باسپالاردىڭ اقشاعا قارسى تۇرار قاۋقارلارى جوق. ويتكەنى ولار كۇندەرىن ازەر كورىپ وتىر. مىنە، وسىنداي سۇرقاي تاسقىن استىندا قالعان وقىرمان تالعامى ابدەن ءبۇلىنىپ، كۇيرەۋگە ۇشىراۋدا. ەڭ وكىنىشتىسى، وسى!

- ء"سوز ساپتامى جاقسى", "تاقىرىبى جاقسى", "كوتەرگەن ماسەلەسى جاقسى" دەگەن قولپاشتاردى قازاق ەشكىمنەن ايامايدى. بىراق سول "جاقسىلاردىڭ" ۋاقىت تالقىسىنان وتپەي قالاتىنى قالاي؟ وسى تۋرالى قانداي پىكىر ايتار ەدىڭىز؟
- مىنە، وسىنداي شىنجىرداي شۇبىرعان "جاقسى", "جاقسىلاردىڭ" شىلاۋىندا كەتكەندەر كەشە دە بولعان، ارينە، بۇگىن دە بار. سونىڭ سالدارىنان كوپىرگەن كوبىك سوزدەرگە كومىلىپ تۇنشىعىپ قالعانىمىز راس. ماتا اتىمەن ءبوز وتەدىنىڭ كەسىرىنەن جاداۋلىققا، جاداعايلىققا ۇرىنعانىمىزدى ءبارىمىز جاقسى بىلەمىز. قوپارىپ، قوتارىپ سويلەۋدىڭ ورنىنا بەتىن قالقىپ كەتكەنىمىزدى كىم جوققا شىعارا الادى. ادامنىڭ، قوعامنىڭ سىرتقى سۇلباسىن عانا سۋرەتتەپ، ونىڭ ىشكى جان- دۇنيەسىن، جان ارپالىسىن اشا المادىق قوي. سودان بارىپ قانشاما ەسىل تالانتتار قور بولدى. پلەنۋم، سەزد شەشىمدەرىن ناسيحاتتايمىن دەپ ءجۇرىپ، وزدەرىنىڭ بويىنداعى قۇداي بەرگەن تالانتتارىن ءراسۋا ەتتى. سول ءبىر جامان ادەت ءالى دە جالعاسىن تابۋدا. مەنىڭ بۇدان باسقا ايتارىم جوق. تەك ەرتەڭگى كۇننىڭ قاتال سۇرىپتاۋىنان عانا دامەلەنەمىز.

- ءسىز العاش رەت اقىندىق جولعا بەتبۇرعان كەزدە قانداي اسەرگە بولەندىڭىز، قالاي ارقالاندىڭىز؟ اقىندىق تاعدىر ءسىزدى نەسىمەن قىزىقتىردى؟
- مەنىڭ تۇركىستانداعى تەمىرجول مەكتەبىندە وقىپ جۇرگەندە جۇماعالي ءابۋوۆ دەگەن پارتالاس دوسىم بولدى. قازىر اعىلشىن ءتىلىنىڭ مامانى. عىلىم دوكتورى. ماقالالار، ولەڭدەر جازدى. مەن دە سوعان ەلىكتەپ قولىما قاعاز، قالام الاتىن بولدىم. ەكەۋىمىز اعايىندى قوڭىر قازداي بولىپ اۋداندىق گازەتكە بارامىز. ارينە، ونداعى اعايلار ولەڭدەرىمىزدىڭ بەتتەرىن شيمايلاپ- شيمايلاپ قايتارىپ بەرەدى. ءبارى ءبىر قايتپايمىز. تاۋىمىز شاعىلمايدى. ءبىرشاما ۋاقىت وتكەننەن كەيىن جاڭا ولەڭدەرىمىزدى قايتادان الىپ بارامىز... اقىرىندا، ءبىر كۇنى مەنىڭ:
قابىرعادا سۇر شەگە،
ۇستاپ تۇر عوي كيىمدى.
مەن دە سونداي ومىرگە
بولسام دەيمىن ءتيىمدى، -
دەگەن شۋماعىم جارىق كوردى. سول كۇنى مەن ءۇشىن ىرگەمىزدەگى قاراتاۋ قارس ايرىلىپ، الدىمىزداعى كولدەنەڭدەپ اعىپ جاتقان سىرداريانىڭ سۋى سيراقتان كەلمەي قالدى. العاشقى اسەر وسىلاي!

- اقىندىق تاعدىردىڭ-ازاپتى تاعدىر ەكەنىن كەيىن تۇسىندىك. ويتكەنى اقىن بولۋ دەگەن ەلدىڭ مۇڭىن، حالىقتىڭ قاسىرەتى مەن قايعىسىن جىرلاۋ. ال ەلدىڭ قاسىرەتى مەن قايعىسىن، مۇڭى مەن زارىن ارقالاپ ءجۇرۋ وڭاي بولىپ پا؟! مەنىڭ اقىن تاعدىرى-ازاپتى تاعدىر دەيتىنىم سودان. - جازۋشى بولۋ قيىن، ويتكەنى كوز مايىن تاۋىسادى. ال اقىن بولۋ وڭايىراق، جىردى جازادى دا ءجۇرىپ كەتەدى دەگەن تۇسىنىكتەر پايدا بولىپ ءجۇر. ال، سىزشە قالاي؟ مۇنداي پىكىرلەرگە نە دەيسىز؟
- وسىنداي سوزدەردىڭ بارى راس. جازۋشى قالامداستارىمنىڭ ءدال وسىلاي دەپ ءازىل- شىنى ارالاس تۇيرەپ كەتەتىندەرى بار. وندايدا مەن ولارعا "سەندەر عوي ءبىر حيكايات (پوۆەست) جازعاندا وت پەن سۋعا ءبىر- اق رەت تۇسەسىڭدەر. ال ەكى حيكاياتتارىڭ تولىق ءبىر كىتاپ بوپ شىعادى. ال ءبىز اقىندار ءار ولەڭ سايىن وت پەن سۋعا تۇسەمىز. ءجۇز ولەڭ جازساق، ءجۇز رەت وت پەن سۋعا تۇسەمىز. ال ءجۇز ولەڭىمىز سەندەردىڭ الگى كىتاپتارىڭنىڭ جارتىسىنداي دا بولمايدى. سوندا وت پەن سۋعا ەكى- اق رەت تۇسكەن ادامنىڭ ازابى كوپ پە، جوق الدە ءجۇز رەت تۇسكەننىڭ ازابى كوپ پە" دەپ جاۋاپ بەرەم...
شىنىن ايتقاندا، ەكى جانردىڭ دا تابيعاتى ەكى ءتۇرلى عوي. جازۋشىلىققا تالانتپەن قوسا اسا ۇلكەن توزىمدىلىك كەرەك. ال اقىندىققا شاپ- شۇپ ۇستاسىپ، شارتپا- شۇرت ايقاسا كەتەتىن شاپشاڭدىق قاجەت. ەكەۋى دە وڭاي شارۋا ەمەس.
مەن جازۋشى بولۋ دەگەندى نەمىس كلاسسيگى گەنريح بەل مەن ورىس جانە اعىلشىن كلاسسيگى ۆ. نابوكوۆتىڭ روماندارىن اۋدارعاندا كوردىم. ازاپتى جۇمىس! كۇن ۇزاققا، ءتۇنى بويى ۇستەل ۇستىندە قاققان قازىقتاي بوپ شانشىلاسىڭ دا وتىراسىڭ. سارعايىپ، سارىلىپ كەتەسىڭ! ال اقىندىقتا مىڭ ورتەنىپ،مىڭ جاناسىڭ! ەكەۋى دە اۋىر. ءار قايسىسىنىڭ ورنى بولەك.

- ءومىر شىندىعى دەيتىن ۇعىمدى قالاي ۇعىندىرۋعا بولادى؟ ماسەلەن، ءومىرىمىز، تۇرمىسىمىز جاقسى دەسەك، اينالامىزدا وعان دا مىسال بار. ءومىرىمىز، تۇرمىسىمىز جەتىلىپ تۇرعان جوق دەسەك، وعان دا كەلتىرەتىن دالەلدەر از ەمەس. بىراق اقىن كوزى قىراعى. اق پەن قارانى ايىرۋدىڭ ءمانىسىن قالاي ۇعىندىراسىز؟
- ءومىر شىندىعى دەگەن ۇعىم- وتە اۋقىمدى ۇعىم عوي. وعان تەك الەۋمەتتىك جاعدايىمىز، ياعني تۇرمىستىق دەڭگەيىمىز عانا كىرمەيدى عوي. ارينە، قازاقستاندا تۇرمىسى وتە جوعارى ادامدار دا، تۇرمىسى وتە تومەن ادامدار دا ءومىر ءسۇرىپ جاتىر. تۇرمىسى وتە جوعارى ادامدارعا قاراعاندا، وكىنىشكە وراي، تۇرمىسى تومەن ادامدار الدەقايدا كوپ. بۇل- الەۋمەتتىك تەڭسىزدىك!
سونىمەن بىرگە، ەلدى سىبايلاستىق جەمقورلىق جايلاپ بارادى. ول ابدەن كۇشىنە مىنگەندە مەملەكەتتىگىمىزگە قاۋىپ ءتوندىرۋى مۇمكىن. قازىردىڭ وزىندە ولاردىڭ سالىپ جاتقان ىلاڭدارىنان قازاقستاننىڭ ەكى وكپەسى سىعىلىپ بارادى. ونى ءبارىمىز كورىپ، ءبىلىپ وتىرمىز. وعان قارسى كۇرەس وتە ماردىمسىز.
سونداي- اق ءبىز، ساياسي تاۋەلسىز بولعانمەن تولىق رۋحاني تاۋەلسىز بولا قويعان جوقپىز. نە بولعاندا دا، ورىس ءتىلى ۇستەمدىك ەتىپ تۇر. مەملەكەتتىك ءتىلىمىز، نەسىن جاسىرامىز، ءمۇساپىر حالدە. ءوزىنىڭ مەملەكەتتىك تىلىندە سويلەمەگەن مەملەكەتتىك ءتىلدى قالاي سەن، تولىققاندى دەي الاسىڭ؟!
بۇلاردان باسقا قانشاما قاپتاعان پروبلەمالار بار. ايتىپ تاۋىسا المايسىڭ. ال بۇل پروبلەمالارعا، كورسەڭ دە كورمەگەنسىپ، كوزىڭدى جۇمىپ قاراپ، جاۋىردى جابا توقۋ، اقىندىعىڭا دا، ازاماتتىعىڭا دا سىن ەمەس پە؟ سوندىقتان اقىن بولدىڭ با، وندا سەن قوعام بويىنا دەرت بوپ جابىسقان كەسىرلى، كەساپات قۇبىلىستارمەن شايقاسقا ءتۇس. سولارمەن كۇرەس. مەنىڭ ۇستانىمىم وسى.

- مۇقاعالي اقىنمەن قالامگەرلىك ارىپتەس رەتىندە سىرلاسقان،كەزدەسكەن،مۇڭداسقان ساتتەرىڭىز بولدى ما؟
- مەن مۇقاڭمەن توننىڭ ىشكى باۋىرىنداي بوپ قويان- قولتىق ارالاستىم دەپ ايتا المايمىن. ولاردىڭ ادەبيەتتەگى ەسىمدەرى ابدەن بابىنا كەپ كۇركىرەپ تۇرعان كەزىندە ماڭعىستاۋعا كەتىپ قالدىم. راس، ماڭعىستاۋعا كەتپەي تۇرعاندا ازداپ بولسىن كەزدەسىپ سويلەسكەندەرىمىز بولعان. بىراق ول كەزدەسۋلەردى سىرلاسۋ، مۇڭداسۋ دەپ ايتۋعا بولمايدى. ويتكەنى وندا ءبىز سارىاۋىز بالاپاندارمىز عوي. ياعني ول كىسىلەردىڭ بىزگە سىرىن ايتا قويۋى مۇمكىن ەمەس قوي.
تەك بىردە مۇقاڭ مەن جۇكەڭ ەكەۋى (مۇقاعالي مەن جۇمەكەن) بىرىگىپ سوعىمعا ءبىر جىلقىنى تۇتاس الىپ كەلىپتى. سول جىلقىنى ەكەۋىنە، (ارينە، ولار قاي جەردەن قالاي شابۋ كەرەك ەكەنىن ايتىپ تۇردى), ءبولىپ بەرگەنىم بار. كەيىننەن بىرەر رەت كەزدەسكەندە مۇقاعالي اعامنىڭ ء"اي، بالا، سەنىڭ ءبىزدىڭ ۇيدە ءدام تاتىپ كەتەتىن سىباعاڭ بار. كەلمەيسىڭ بە؟" - دەگەنى بار.

سودان كەيىن ماڭعىستاۋدان كەلىپ جازۋشىلار وداعىندا ءبىر شارۋامەن جۇگىرىپ ءجۇر ەدىم، سوناداي جەردە ءبىر توپ اعالارىمنىڭ ىشىندە تۇرعان مۇقاڭنىڭ ء"اي، قاراڭدارشى مىنا جۇگىرىپ جۇرگەن بالا تەمىرحان مەدەتبەكوۆتەن اۋمايدى ەكەن" دەگەن داۋىسىن ەستىپ قالدىم. بۇرىلىپ سالەم بەرمەدى دەگەنى عوي. ال مەنىڭ بۇرىلۋعا مۇرشام جوق. ويتكەنى وداقتىڭ ءبىر باسشىسى قاعازىڭدى قازىر اكەلمەسەڭ كەتىپ قالام دەگەن. ەرتەڭىنە ماڭعىستاۋعا جول ءجۇرۋىم كەرەك. نە كەرەك، قاعازىما قول قويدىرىپ تومەن تۇسسەم مۇقاعالي اعام ەكى- ءۇش اداممەن تۇر ەكەن. ول كىسىلەرگە "اسسالاۋماعالەيكۋم" دەپ سالەم بەردىم. سالەمىمدى العان مۇقاڭ: ء"اي، بالا، جاڭا عانا ەكىنشى قاباتتان سەنەن اۋمايتىن بىرەۋدى كوردىم" دەگەنى. بۇرىلىپ سالەم بەرۋگە جارامادىڭ دەپ استارلاپ ايتقان نازى عوي.
مەن جاعدايىمدى ايتىپ، ايىبىمدى جۋىپ- شايۋ ءۇشىن "قالامگەرگە" شاقىرعانىم بار... ول كىسىمەن كەزدەسكەندەگى وسىنداي ءبىر ەپيزودتار عانا ەسىمدە قالىپتى.
ال ول كىسىنىڭ پوەزياسىن وتە جوعارى باعالايتىن اداممىن. مۇقاڭنىڭ باسپاسوزدە جاريالانىپ جاتاتىن ولەڭدەرى مەن داستاندارىن قالت جىبەرمەي وقيتىن ەدىم. ىقىلاسىم دا، ىلتيپاتىم دا بولدى دەي الامىن. سودان با، ول كىسى قايتىس بولعاندا، سوناۋ قيىر الىس ماڭعىستاۋدا جۇرسەم دە، قابىرعام قايىسىپ وتىرىپ ولەڭ جازىپ "لەنينشىل جاسقا" جىبەرگەن بولاتىنمىن. بىردەن جاريالاندى. بۇل جەردە ول ولەڭدى تۇتاستاي كەلتىرە كەتكەندى ءجون كورىپ وتىرمىن.

مۇقاعالي قايتقاندا

كەلدى بۇگىن اجال- سۇمنىڭ كەزەگى.
ءورت بوپ جاندى ولەڭ- جىردىڭ وزەگى.
اقپاي قالدى، اعىپ جاتقان بۇرقىراپ
جەتىسۋدىڭ تاعى دا ءبىر وزەنى.

قالا الماسسىڭ مۇنداي كۇنى وپىنباي،
ءار جۇرەكتە "قايران مۇقا", ويپىرماي.
اقىنداردىڭ جىر وقيتىن كەشىندە
ءبىر كەرەمەت ولەڭ قالدى وقىلماي.

تاعى مۇنى قالا الماسسسىڭ تۇسىنبەي،
جۇرەك جىلاپ، بوران سوقسا ىشىڭدە.
سىراحانا ۇستەلىنىڭ ۇستىندە
ءبىر ساپتىاياق سىرا قالدى ىشىلمەي.

جاڭا ۇنمەنەن قارسى الاتىن ءار تاڭدى،
جەك كورەتىن وسەك پەنەن جالتاڭدى،
اقىنىم جوق بۇگىن ەندى ورتاڭدا
جالاقىسىز ەركىن كەشكەن جالعاندى.

گالستۋكسىز ايقارا اشىق ومىراۋ.
تۋى-الاتاۋ،
كوكىرەگى - اتىراۋ،
بولعان ەمەس وندا وتىرىك كولگىرسۋ،
بولعان ەمەس وندا قايتۋ، توقىراۋ.

ەلەمەيتىن،
ەسكەرمەيتىن ەپتىنى،
تاستايتۇعىن بەتىنەن اپ بەتتىنىڭ.
ولەڭ ەتىپ ىزعارلى ءتۇن، وت كۇنىن
جول قوزعالىس ەرەجەسىن ەلەمەي
كوشەلەردى كەشىپ كەلە جاتاتىن
مۇقاعالي ماقاتاەۆ جوق بۇگىن.

مۇقاعالي ماقاتاەۆ پوەزياسىنا دەگەن سول ىقىلاس، سول پەيىل ءالى دە سول قالپىندا. قازىر ول ۇلى اقىن، كلاسسيك!

- مۇقاڭنىڭ "فاريزاعا" دەگەن ولەڭى بار. ءسىز دە تالاي رەت وقىعان شىعارسىز. وسى ولەڭ نەگە فاريزاعا ارنالدى؟ كەيدە پايىمداۋ دەڭگەيلەرىنە قاراي بۇل تۋرالى اركىم ءارتۇرلى بولجام جاسايدى. ال، ءسىزدىڭ پىكىرىڭىزدىڭ قورىتىندىسى قالاي؟
- كەزىندە مۇقاعالي اعامىز،- كىم نە دەسە، و دەسىن،- تەپەرىشتى كوپ كورگەن اقىن. تۇرمىس جاعىنان دا، جۇمىس جاعىنان دا! ونداي كەزدەردە ادام جالعىز قالادى. كوپ- كوپ ادام سىرت اينالادى. كەشەگى دوستارىڭ سەنى كورگەندە كوشەنىڭ كەلەسى بەتىنە شىعىپ كەتەدى. ونداي جاعداي بىرەر جىل مەنىڭ دە باسىمنان وتكەن. سوندىقتان بىلەم... ونداي كەزدەردە ادام مۇڭىن شاعاتىن، سول مۇڭىڭدى تۇسىنەتىن ادام ىزدەيدى. كەشەگى دوستاردىڭ كەلبەتى الگىندەي: تەرىس اينالعان. ال، فاريزا قانشاما ەر مىنەزدى دەگەنمەن، ايەل عوي. جانى نازىك، جۇرەگى جۇمساق. سودان دا ول فاريزاعا مۇڭىن شاققان، جۇرەك سىرىن اقتارعان. مەنىڭ پايىمداۋىم وسى.

- مۇقاعاليدىڭ مۇڭى دەيمىز، ول قانداي مۇڭ؟ تۇرمىستىق جەتىسپەۋشىلىكتەن قوزعالعان مۇڭ با، الدە قوعامدىق دەرتتىڭ ناۋقاسىن ءدال اڭعارىپ بۋىرقانعان تولعانىستاردان تۋعان جان كۇيزەلىسى مە؟ بۇل ماسەلەگە ءسىز قالاي باعا بەرەر ەدىڭىز؟
- ەكەۋى دە بار. بىراق اقىننىڭ جەكە باسىنداعى مۇڭ قوعامدىق، الەۋمەتتىك، ادامزاتتىق ءتىپتى بۇكىلالەمدىك مۇڭدارمەن بىرگە ورىلمەسە، ونىڭ ورەسى تىم ءپاس، اۋقىمى بارىنشا تار بوپ قالادى. مۇقاڭنىڭ ەمحانادا دەگەن اتاقتى ولەڭى بار. سونى وقىپ كورەيىكشى.

وكىنىشتى...
مىنا قۇرعىر سىرقاتتىڭ بەتى كۇشتى.
جۇرەگىم كوتەرىلىس جاساپ جاتىر
بۇزباق بولىپ كەۋدەمدە بەكىنىستى.
وكىنىشتى.

و، جۇرەك!
مەنىڭ التىن قازىعىم- اۋ!
قايتەيىن قاجىدىڭ- اۋ.
... قىتىقتاعان باۋىردىڭ "نازى" مىناۋ،
قاجىدىڭ- اۋ، بايعۇسىم، قاجىدىڭ- اۋ!

نە ىستەمەكپىن!
جانىم- اۋ، ساعان شيپا ىستەمەك كىم؟!
جارالعاندا ءبۇتىن ەم، ءۇش بولەكپىن:
جۇرەگىم-افريكا، باۋىرىم-كيپر،
ميىم-مۇزدى مۇحيتتاي...
نە ىستەمەكپىن؟

مىنە، وسى ولەڭدە اقىننىڭ تۇلا بويىن جايلاپ العان دەرت قانا ەمەس، الەمنىڭ دەرتى جاتىر عوي. ءوز دەرتىن الەمنىڭ دەرتىمەن سالالاستىرىپ، ساباقتاستىرىپ جىبەرگەن. كەزىندە وسى ولەڭ تۋرالى بىلاي دەگەن ەكەم: ء"بىر- اق ءورىلىپ، ءبىر- اق قۇيىلعان تۇتاس ولەڭ. جەكە جولىن، جەكە شۋماعىن ءبولىپ الىپ قاراستىرۋعا كەلمەيدى. ونى ولەڭ تابيعاتى، ولەڭ ارحيتەكتونيكاسى كوتەرمەيدى. ويتكەنى اقىن ايتىلار ءسوزىن ءبىر- اق اقتارعان. ولەڭنىڭ الدەنەشە جەرىنە قويىلعان ءۇش نۇكتەلەر اقىننىڭ ايتىلماي كەتكەن سوزدەرى ەمەس، اقىن وزەگىن ورتەپ شىققان قاسىرەت كۇرسىنىستەرى. بۇل ولەڭ- مەتافورا بولعاندا دا، وبرازدى مەتافورا. بۇل ولەڭدە ناعىز ازامات اقىننىڭ بولمىس- ءبىتىمى جاتىر. جۇرەگىن افريكاعا، باۋىرىن كيپرگە، ميىن مۇزدى مۇحيتقا تەڭەۋ بەلگىلى ءبىر ۇعىمداردىڭ سىرتقى ۇقساستىقتارىن ءدال باسقان ءسوز بەينەلىلىگىن عانا ەمەس، بەلگىلى ءبىر ۇعىمداردىڭ ىشكى دراماسى مەن تراگەدياسىن اشقان اقىن ويىنىڭ ماسشتابتىلىعىن، اقىن ويىنىڭ ىرىلىگىن كورسەتەدى. بۇل ولەڭنەن اقىننىڭ جەكە باسىنىڭ دەرتتى دەمى عانا ەمەس، افريكا قاسىرەتى، كيپر تراگندياسى، مۇزدى مۇحيتتىڭ كوردەي سۋىق لەبى ۇرادى. اقىن باسىنا تۇسكەن ءوز قاسىرەتىن دۇنيە قاسىرەتىنەن بولەك قويا الماپتى. دۇنيەگە الپىس ەكى تامىرىمەن ءسىڭىپ كەتكەن اقىن عانا وسىلاي سويلەسە كەرەك." وسىدان ارتىق نە ايتا الام. تەك قوسارىم، مۇقاعالي ماقاتاەۆ وسى ءبىر ولەڭىمەن- اق ادامزاتتىق دەڭگەيگە كوتەرىلگەن. ال مۇنداي ولەڭدەر وندا جەتەرلىك.

- مۇقاعالي "ماحاڭدار جوق، ماحاڭداردىڭ سارقىتى مۇقاعالي ماقاتاەۆ بار مۇندا" دەيدى. وسىنداعى "ماحاڭ" دەگەن ءسوزدىڭ ماعاناسىن ءسىز قالاي تالداپ بەرە الار ەدىڭىز؟
- " ماحاڭ" دەگەن سوزدەن ادامنىڭ ويىنا بىردەن حالىقتىڭ بوستاندىعى جولىندا باسىن قۇرباندىققا شالعان، قايتپاس قايسار تۇلعا ماحامبەت تۇسەتىنى ءسوزسىز. "ماحاڭدار" دەپ تۇرعاننان كەيىن بۇل ۇعىم كوپ ماعانانى مەگزەپ تۇرۋى ابدەن مۇمكىن. ياعني تاعى ءبىر ۇلتتىڭ ۇلى پەرزەنتى ماعجان بەينەسىن دە تانىپ بىلۋگە بولادى. ءتىپتى ماحامبەت، ماعجان سياقتى ەلى مەن جەرى ءۇشىن قايعى مەن قاسىرەتكە باتقان، جان- جۇرەكتەرى مۇڭ مەن زارعا تولى بارلىق ارداقتىلارىمىزدى قامتۋى دا كادىك.

- ءسىزدىڭ قاتارلاسىڭىز، جازۋشى مارات قابانباەۆ مۇقاعالي تۋرالى اعىنان اقتارىلىپ جازعاندا "ميىنا ۇلتتىق كودى جازىلعان اقىن" دەگەن كەرەمەت تەڭەۋگە جۇگىنەدى. وسىنىڭ ءمانىسىن وقىرماندارعا قالاي ۇقتىرار ەدىڭىز؟
- "كود" دەگەن ءسوز، جالپىلاما تىلمەن ايتقاندا شارتتى بەلگىلەر جۇيەسى دەگەن ماعىنانى بەرەدى عوي. ديپلوماتيالىق، كوممەرتسيالىق، اسكەري كودتار بولاتىنى بەلگىلى. ونىڭ شەشۋى- جۇمباق. ونى بەلگىلى ءبىر ادامدار عانا شەشە الاتىنىن ءبارىمىز جاقسى بىلەمىز. سونىمەن بىرگە گەنەتيكالىق تا كود بولادى. ەندى بۇل، تابيعي كود، جاراتىلىس بىتىمىندە بولاتىن كود. مارات وسىنى، گەنەتيكالىق، ياعني اقىننىڭ بولمىس- ءبىتىمىن ۇلتتىڭ رۋحاني تابيعاتىمەن ءبىر قاراستىرىپ وتىر. ءبىر سوزبەن ايتقاندا مۇقاعالي تابيعاتى ۇلتتىڭ قۇپيا ءبىر تىلسىم تابيعي قۇبىلىستارىمەن تامىرلاس دەپ وتىر. مەن بۇل بەينەلى ءسوزدى وسىلاي ۇقتىم. ول تىلسىم قۇپيانى شەشۋ ءبىزدىڭ، جانە بولاشاق ۇرپاقتاردىڭ مىندەتى.

- مۇقاعالي "اباي جاققان ءبىر ساۋلە سونبەۋى ءۇشىن" دەپ ەڭبەك ەتتى. سولاي دەپ ۇلى مۇراتتى كوزدەدى. سول ساۋلە مازداپ تۇر. سول ساۋلەنى ءارى قاراي سوندىرمەۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك دەپ ويلايسىز؟
- اباي ءوزىنىڭ بۇكىل ءىلىم- ءبىلىمىن، وي- ءورىسىن، قۋات- كۇشىن قاراڭعىلىقپەن كۇرەسكە جۇمساعان ادام. بۇل كۇرەستە ونىڭ قاپتاعان قالىڭ قولى بولعان جوق. مىڭمەن جالعىز ءجۇرىپ الىستى. حالقىنىڭ جۇرەگىنە ساۋلە قۇيعىسى كەلدى. سول ساۋلە جارىعىمەن حالقىن قاراڭعىلىقتان الىپ شىعاتىن جول ىزدەدى. ارينە، ول ازاپتى كۇرەس ەدى. قۇداي- اۋ، "يت كورگەن ەشكى كوزدەنىپ، ەلەرمە جىندى سوزدەنىپ" كەتەتىندەرمەن كۇرەسۋ وڭاي بولىپ پا؟ بىراق كۇرەسىپ باقتى. ءبارى ءبىر ول ءوزىنىڭ ماقسات- مۇراتىنا كوزى ءتىرى كەزىندە جەتە قويماسا دا، ءتۇپتىڭ- تۇبىندە جەتتى. ويتكەنى اباي جاققان سول ساۋلە كوپ- كوپ ادامداردىڭ ساناسىندا، جانى مەن جۇرەگىندە جانىپ تۇر. مۇقاعالي اقىن سول ساۋلەنى ءسوندىرىپ المايىقشى دەپ تۇر. ال ول ساۋلەنى ءسوندىرىپ الماۋ دا ۇلى كۇرەس. زامان دا، قوعام دا قازىر توعىشار بوپ بارادى. ال ونداي توعىشار قوعام مەن زاماندا ادام بويىنداعى رۋحاني وتتى سوندىرمەۋ وڭاي شارۋا ەمەس. ول ءۇشىن كۇرەس، رۋحاني كۇرەس كەرەك.

- "مۇقاعالي" جۋرنالىنىڭ جارىق كورۋىنە قالاي قارايسىز؟ ول تۋرالى ءسىزدىڭ وي- پىكىرىڭىز، جەكە كوزقاراسىڭىز قالاي؟
- ارينە، دۇرىس قارايمىن. بىراق بۇل جۋرنالدىڭ بۇكىل باعىت- باعدارىنا جان- جاقتى مىنەزدەمە بەرە المايمىن. ويتكەنى ول جۋرنال قولىما اندا- ساندا عانا تۇسەدى. ال جۋرنالدىڭ تۇتاس كەسكىن- كەلبەتىن كورمەگەننەن كەيىن كەسىمدى پىكىر ايتا قويۋ قيىن. بىراق قولعا تۇسكەن نومىرلەرى ۇنادى. ول نومىرلەردەن مۇقاعاليدىڭ رۋحىن، مۇقاعاليدىڭ ماقسات- مۇددەسىن، مۇقاعاليدىڭ ارمان- تىلەگىن تانىپ- بىلۋگە بولادى.

- ەندى تاعى دا وزىڭىزگە ورالايىق. ءسىزدىڭ شىعارماشىلىعىڭىزدى زەردەلەپ، زەرتتەپ قاراپ وتىرساق، ەكى كەزەڭدى كورەمىز. ەكىنشى كەزەڭ "كوك تۇرىكتەر سارىنىنا" ەنگەن كەزىڭىز. بۇل جەردە ءسىز ۇلتتىڭ رۋحىمەن تۇتاسىپ كەتكەن سياقتىسىز. مۇنداي الەمگە ەنۋىڭىزدىڭ سەبەبى قانداي؟
- جالپى مەن ىزدەنىستىڭ اقىنىمىن. مەن تۋرالى جازىپ جۇرگەندەر دە وسىلاي دەيدى. ءسىز مەنىڭ شىعارماشىلىعىمنىڭ ەكى كەزەڭنەن تۇراتىنىن جاقسى اڭعارعانسىز. ءبىرىنشى كەزەڭىمدە دە ەكسپەريمەنكە كوپ بارعام- دى. سوعان بايلانىستى مەنى كەزىندە عىلىمي- تەحنيكالىق رەۆوليۋتسيا زامانىنىڭ، ۋربانيزاتسيانىڭ اقىنى دەپ ماقتاعاندار دا، داتتاعاندار دا بولدى... ەندى ول جاعىنا كوپ بارا بەرمەي- اق قويايىن. ونى ءوزىڭىز دە ءبىلىپ وتىرسىز.

ەكىنشى كەزەڭ-"كوك تۇرىكتەر سارىنى". مەن بۇل سارىنعا ۇزاق دايىندالدىم. ول "كۇلتەگىن", "تونىكوكتەرمەن" تانىسقاننان باستالعان- دى. قانشاما رەت سول سارىننىڭ ىشىنە كىرەم دەپ جانتالاستىم. الدىرمادى. كوبى ءساتسىز بوپ شىقتى. سوندا دا قايتپادىم. اقىرى، وزىمشە، دەگەنىمە جەتكەندەي بولدىم. كوك تۇرىكتەر سارىنىنىڭ ىشىنە ەنگەندەي بولدىم. ورحون- ەنيسەي جازۋلارى تاسقا قاشالعان عوي. ياعني ول تاريحي داستاندار جولىنان قارا تاستى سوققان قاشاۋ مەن بالعانىڭ شىڭىلى ەستىلەدى ەكەن... مەنىڭ ولەڭدەرىمنەن دە، ەگەر قۇلاق ساپ قاراساڭ، سول بالعا مەن قاشاۋدىڭ ءۇنى شىعادى. سودان با قاعازعا جازىپ وتىرساڭ دا تاسقا قاشاپ وتىرعانداي بولام. ارينە، ول سارىندى مىنا ۋاقىت پەن زامانعا وراي جەتىلدىردىم، دامىتتىم. ارينە، مەن ول سارىندى تۇتاس مەڭگەرىپ الدىم دەپ ايتا المايمىن. تولىق يگەرە الماعان، كۇش- قۋاتىم جەتپەي قالعان تۇستارىم دا بار شىعار. ءبىر ايتا كەتەر نارسە، وسى ءبىر سىرتى قاراپايىم عانا فورمانىڭ مۇمكىندىگى اسا زور ەكەندىگىن ءبىلدىم. ەركىن ايتاسىڭ، ەركىن سويلەيسىڭ. بىراق سارىن شەڭبەرىنەن شىقپاۋىڭ كەرەك. ونىڭ دا ءوز زاڭدىلىعى بار. ول ءۇشىن ول سارىندى ءوزىڭنىڭ بۇكىل تۇلا بوي، جان دۇنيەڭە ءسىڭىرىپ الۋىڭ كەرەك. سونىمەن بىرگە، ەڭ باستىسى، ول سارىن سەنىڭ تابيعي بولمىس- بىتىمىڭمەنەن ۇيلەسىم تابۋعا ءتيىستى. ال مەنىڭ تابيعي بولمىس- ءبىتىمىم ناقتىلىق. مىنە، وسى ۇيلەسىم، مەنى بەلگىلى ءبىر دارەجەگە جەتۋىمە مۇمكىندىك بەردى دەپ ويلايمىن.
جاڭا ايتتىم عوي، بۇل سارىننىڭ مۇمكىندىك اياسى اسا كەڭ دەپ. اسىرەسە، ول وسى زاماننىڭ قىرى مەن سىرىن، بەت- بەينەسىن بارىنشا كورسەتۋگە كەڭ جول اشىپ بەرەدى. قىسىلىپ- قىمتىرىلماي سويلەيسىڭ. سوندىقتان دا مەن قازىر وسى سارىننىڭ "تۇتقىنىمىن". شىنىن ايتقاندا ول "تۇتقىندىقتان" بوسانعىم كەپ تۇرعان جوق.

- ءسىز دە مۇقاعالي اعاڭىز سەكىلدى اتا-بابانىڭ جان داۋىسىن انىق ەستىگەندەي كۇي كەشتىڭىز. جانە ونى قايتا جاڭعىرتتىڭىز. ول ءۇن ءوزىنىڭ ەجەلگى ۇلتتىق بوياۋىن ساقتاي وتىرىپ تۇرلەنىپ، تۇلەپ جاڭاشا ەستىلە باستادى. بۇل ءادىس پە، ءتاسىل مە، جوق الدە ءسىزدىڭ بويىڭىزدى كەرنەگەن تابيعي قۇبىلىس پا؟
- بۇل - ءادىس تە، ءتاسىل دە، سونداي- اق، جاڭا عانا ايتىپ وتكەنىمدەي، مەنىڭ تابيعي بولمىسىمنىڭ سول سارىنمەن ۇيلەسىم مەن جاراسىمدىلىق تابۋىنان بولۋى مۇمكىن. ونىڭ سەبەبىن شامالى تارقاتىپ كەيىن ايتام. الدىڭعى سۇراققا وراي، مەن ىزدەنىس پەن ەكسپەريمەنتتىڭ اقىنىمىن دەپ ايتىپ وتكەنىم بار عوي. سول كەزدە، ەكسپەريمەنتتەر جاساپ جۇرگەن تۇسىمدا، ءبىر كوز جەتكىزگەن نارسەم، قانداي ءبىر بولماسىن، ءتىپتى ءساتتى دەپ ويلايتىن ەكسپەريمەنتتەرىڭىزدىڭ ءوزى، ەگەر ول ۇلتتىق داستۇرمەن، ۇلتتىق رۋحپەن ءوزىنىڭ كۇرە تامىرىمەن جالعاسىپ جاتپاسا، ءولى دۇنيە بولىپ شىعاتىنىنا كوزىم جەتتى. ال عاسىرلار قويناۋىندا جاتسا دا كوك تۇرىكتەر سارىنى ءبىزدىڭ قانىمىز بەن جانىمىزدا بار عوي. سوندىقتان بۇل سارىندى جۇرتشىلىق، ۇلتتىق رۋح ۇنىنە قۇلاعى توساڭ بوپ قالعاندار بولماسا، بىردەن قابىلدادى.

- "ولەڭگە اركىمنىڭ دە بار تالاسى" قازىرگى شاقتا تىپتەن ۇدەپ تۇرعان سەكىلدى. جىر جيناقتارىنىڭ سانىنان جاڭىلاتىن بولدىق. وسى ۇردىسكە كوڭىلىڭىز تولا ما، الدە تولماي ما؟ قازىلىعىن ايتساڭىز. سەبەبى ، ولەڭ جازىپ جۇرگەندەر ءسىزدىڭ سىن- سىنشىلدىق پايىمدارىڭىزدان ساباق الۋعا ءتيىستى.
- ءسىز، ادامنىڭ جانىن جەگىدەي جەپ، قانىن قايناتاتىن سۇراق قويىپ وتىرسىز. ويتكەنى بۇل سۇراق ءسىزدىڭ دە جانىڭىزدى جەگىدەي جەپ جۇرگەن سۇراق بولۋى كەرەك. بۇنداي قازىرگى پروتسەستى "ولەڭگە اركىمنىڭ دە بار تالاسى" دەپ اتاۋعا مۇلدە بولمايدى. ويتكەنى بۇگىنگى تاڭدا ولەڭ دەگەن "ەرىككەننىڭ ەرمەگىنە" اينالدى. اسا قاستەرلى، قاسيەتتى ولەڭ دەگەن ۇعىم قورلانىپ جاتىر. سودان بارىپ وقىرمان قاۋىمنىڭ تالعامى تىم تومەندەپ بارا جاتقانىن جاسىرا المايمىز. ال تالعامى دۇرىس دەگەن ادامدار كوكجاسىق، سۇرقاي ولەڭدەردى وقىپ، پوەزيادان كوڭىلى قالۋدا.

راس، ورەسى بيىك، ولشەمى كەڭ ولەڭدەر جوق ەمەس، بار. بىراق ونداي ولەڭدەردىڭ بەت- ءجۇزىن، كەسكىن- كەلبەتىن كولەگەيلەپ، توپان سۋداي جوڭكىلىپ جاتقان الگىندەي لايلى ولەڭدەر كورسەتپەي بارا ما دەپ قورقام. ال ولارمەن كۇرەسۋدىڭ جولى ءازىر تابىلماي تۇر.

- ءسىز قىزمەتتىك سالادا ءباسپاسوزدىڭ قارا جۇمىسىنان ەشقاشان كول ءۇزىپ كورگەن ەمەسسىز. "گازەت- اقىنعا قول ەمەس" دەيتىن ۇعىم بار. سول تۇسىنىكتى ءسىز جوققا شىعارگان سياقتىسىز. وقىرماندارىڭىز وسىلاي سۇراق قويسا، نە دەپ جاۋاپ قايتارار ەدىڭىز؟
- مەن بۇرىن دا ايتقام، قازىر دە قايتالاپ ايتام، مەن ەشۋاقتا دا ءوزىمنىڭ وتباسىمدى ولەڭمەن اسىراعان ەمەسپىن. وتباسىمدى جۋرناليستيكامەن اسىرادىم. ولەڭمەن قالاي اسىرايسىڭ؟ كەزىندە مەنىڭ ولەڭدەرىم جىلدار ارالاتىپ 2- 3 باسپا تاباق كولەمىندە عانا كىتاپ بوپ شىقتى. ەڭ تومەنگى ستاۆكامەن بولار- بولماس قالاماقى قويىلدى. ول قالاماقى قۇربى- قۇرداستارىڭا جۋمەن- اق الماتى رەستوراندارىندا قالاتىن...
- سوندىقتان مەنىڭ اسىراۋشىم، ءسوز سالاسىنداعى قاراپايىم جانر ، بىراق ازابى مەن مەحناتى قاي جانردان دا اۋىر بولماسا، كەم ەمەس جۋرناليستىك قىزمەت بولدى. مەن ونى شىن نيەتىممەن بەرىلە اتقاردىم. شىنىمدى ايتايىن، مەن ەشۋاقىتتا جەرىنگەن ەمەسپىن. جۋرناليستيكا دەگەن الىسىپ- جۇلىسىپ، تارتىسىپ- تابىسىپ جاتاتىن الاساپىران مىنا دۇنيەمەن كۇن سايىن بەتپە- بەت كەلەتىن ەڭ ءبىر بەلسەندى العى شەپتەگى جاۋىنگەر جانر عوي. ومىرمەن كىلەڭ ءبىر ۇستاسقانداي بوپ، قويان- قولتىق ارالاسىپ جۇرەتىن ول جانردان تۆورچەستۆوما العانىم دا از ەمەس. سوندىقتان مەن جۋرناليستيكانى ءوزىمدى بايىتاتىن قۇنارلى توپىراعىم دەپ بىلەم.
ال بىراق "گازەت اقىنعا قول ەمەس" دەپ جاتاتىندارعا ەشتەڭە دەي المايمىن. ويتكەنى ءار ادام- ءار باسقا عوي. مەنىڭ تۇسىنىگىم الگىدەي.

- ادام قارتايادى. ول بولمىستىڭ زاڭى. ال كوكىرەكتەگى اقىندىق قارتايا ما؟ ءومىر تاجىريبەڭىزگە سۇيەنىپ نە ايتار ەدىڭىز؟
- ءبىلىپ وتىرمىن، مەنى قارتايىپ قالدىڭ دەمەسەڭ دە، سوعان جاقىنداپ قالدىڭ دەپ وتىرسىڭ عوي. قايتەسىڭ، ونىڭ راس. قارتايۋ بولمىستىڭ زاڭى ەكەنى دە راس. بۇرىنعىداي كۇش- قايرات جوق، بۇرىنعىداي تاسىپ- توگىلىپ جاتاتىن وي ارپالىسى دا، سەزىم بۇلقىنىسى دا جوق. بىراق ونىڭ ەسەسىنە سابىر بار. كوپتى كورگەن تاجىريبە بار. نە نارسەگە دە سارالاپ قارايتىن، سارابدالدىق تانىتاتىن پايىم بار. مەنىڭ ويىمشا، ءار جاستىڭ ءوزىنىڭ ارتىقشىلىعى بار. اركىم سول جاسقا لايىقتى ءومىر ءسۇرۋ كەرەك دەپ ويلايمىن.

مەنىڭ جاسىمدى كەشەگى مۇقاعالي، جۇمەكەن، تولەگەن، كەڭشىلىك، جۇماتاي، جاراسقاندار كورگەن جوق. وكىنىشتى. ءتىپتى كوبىسى ەلۋگە دە كەلە الماي كەتتى. مەن بۇل جەردە ماعجان باستاعان اعالاردى ءتىپتى اۋىزعا دا الىپ وتىرعام جوق. سوندىقتان وسى جاسقا كەلگەنىمە شۇكىرشىلىك دەيمىن.
ال ەندى اقىندىققا كەلەتىن بولساق، ءالى دە كوڭىلدىڭ سۋى تارتىلىپ، بويدىڭ قۋاتى سارقىلىپ قالعان ەشتەڭەسى جوق. ارينە، بۇرىنعىداي ەكپىن بولماسا دا، قۇدايعا شۇكىر سەرپىن بار. ەڭ باستىسى، ولەڭ- مەنەن، مەن ولەڭنەن سۋىعان جوقپىز.

- "اقىننىڭ اقىندىعى-اردا عانا" دەپ ەدى مۇقاعالي. شىعارماشىلىقتاعى ار، نامىس دەگەن ۇعىمدى قالاي ۇستانىپ كەلە جاتىرمىز؟ بۇل تۋرالى ءسىزدىڭ ۇستانىمىڭىز قانداي؟

- بۇل سۇراق-ەڭ ۇلكەن، ەڭ باستى سۇراق. ويتكەنى اقىندىقتىڭ اقىندىعى، مۇقاعالي ايتقانداي، ارلىلىعىندا. ارلى اقىن عانا ۇلتتىڭ ءۇنى، ەلدىڭ نامىسى بولا الادى. ارلى اقىن عانا ادىلدىك پەن شىندىقتى ايتادى. ال ادىلدىك پەن شىندىقتى ايتۋ وڭاي شارۋا ەمەس. وعان باتىلدىق كەرەك. قازىر، قۇدايعا شۇكىر، ارلى اقىندار جوق ەمەس، بار. بىراق ولار تىم از. از ەكەن دەپ كۇيىنۋگە دە بولمايدى. ويتكەنى ولار قاي كەزدە دە از بولعان. بۇل جەردە مەن ءوزىم تۋرالى ەشتەڭە دەمەي- اق قويايىن.ونى جۇرت ايتسىن.

- ەگەر سىزگە ءومىردى قايتا باستاۋ مۇمكىندىگىن بەرسە، اقىندىقتان باس تارتار ما ەدىڭىز؟
- قالاي باس تارتپاقپىن؟! اقىندىق دەگەن اللا تاعالانىڭ بەرگەن سىيى عوي. ادام دەگەن، ەگەر ول اقىماق بولماسا، اللا تاعالانىڭ سيىنان باس تارتا ما؟!

- كەلەشەكتەن كۇتەر ۇمىتتەرىڭىزدى دە بايانداي كەتسەڭىز. قازاقتىڭ جۇرەگىنە سەنىم شۇعىلاسىن قالاي ۇيالاتۋعا بولادى?
- ءبارىمىز جاقسى بىلەمىز، ادام مەن ادام اراسىنداعى سەنىم، ەڭ الدىمەن، ءبىر-بىرىنە وتىرىك ايتپاۋدان باستالادى عوي. ال قازىر، ءبارىمىز مۇنى دا جاقسى بىلەمىز، قوعامدى وتىرىك جايلاپ بارادى. تاڭەرتەڭنەن كەشكە دەيىن كورەتىنىڭ دە، ەستيتىنىڭ دە قۋلىق پەن سۇمدىق، الداۋ مەن ايلاكەرلىك. مۇنداي كەزدە بولاشاق دەگەن سەنىم دە تىم بۇلىڭعىر، تۇماندى. ونى سەيىلتۋ ءۇشىن قوعامدى وتىرىك پەن وسەكتەن، قۋلىق پەن سۇمدىقتان ارشىپ الۋ كەرەك. ونى ارشىپ الۋ دەگەننىڭ وتە قيىن ەكەنىن دە جاقسى بىلەمىز. ول ءۇشىن دەموكراتيالىق ۇردىستەردى مولىنان ەنگىزىپ، قانشا اۋىر بولسا دا،شىندىقتى، ادىلدىكتى ايتا ءبىلۋىمىز كەرەك. وسىلاي بولسا ەكەن دەپ تىلەيمىن. سوندا عانا بۇلىڭعىر ءۇمىتىمىزدىڭ جۇلدىزى جارقىراپ، كومەسكى سەنىمىمىزدىڭ تۇمانى سەيىلەتىن بولادى. ولاي بولمادى ما، وندا ءبارى بەكەر!
- اڭگىمەڭىزگە راحمەت!

اڭگىمەلەسكەن جاقىپجان نۇرعوجاەۆ

«mukagali.kz» سايتى