"سوت ءادىل شەشىم شىعارماسا وزىمە-ءوزىم قول جۇمسايمىن"
جاقىندا «Abai.kz» اقپاراتتىق پورتالىندا «اشىق حات: سوتتاعى سىبايلاستىققا توقتاۋ قاشان بولادى؟» اتتى اشىق حات جاريالانعان بولاتىن. اشىق حاتتا سوت پروتسەسسى كەزىندە بولعان كەلەڭسىزدىكتەر مەن سوت ورىنداۋشىسى تارابىنان جىبەرىلگەن ورەسكەل قاتەلىكتەر تۋرالى ايتىلدى.
بۇگىن رەداكتسيامىزعا اشىق حات اۆتورىنىڭ ءبىرى، ىىق زەينەتكەرى، زاپاستاعى وفيتسەر زايناۋدينوۆ اليمجان ارۋپۇلى كەلىپ، ءوزىنىڭ جانايقايىن جەتكىزدى.
اليمجان ارۋپۇلى:
-مەن - بۇرىنعى وفيتسەرمىن. قازاقستانىڭ قارۋلى كۇشتەرىنە ءوز ەڭبەگىمدى سىڭىرگەن اداممىن. وتان الدىنداعى بورىشىمدى ابىرويمەن وتەپ كەلەمىن. زاڭ بۇزعان جەرىم جوق. ەشكىمنىڭ الا ءجىبىن اتتامادىم. جاسىم 57-گە كەلدى. ۇيىمدە كامەلەتكە تولماعان ەكى بالام بار. سوت ورىنداۋشىنىڭ جانە سوتتىڭ بىلىعىمەن مىنە، دالادا قالايىن دەپ وتىرمىن.
قازىر جامانبالانوۆ الماتى قالاسىنداعى الاتاۋ اۋداندىق سوتىنا ارىز جازىپ، مەنى ءوزىم سالعان ۇيىمنەن سوت ارقىلى شىعارۋعا ارەكەت ەتىپ جاتىر. قىركۇيەكتىڭ 18-كۇنى سوتتا مەن: «جاسىم 60-قا كەلەيىن دەدى، بالا-شاعام بار. 40 مىڭ دوللار اقشانى بەردىم. ءۇي سالدىم. بارلىق گاز-سۋ، ەلەكتر جارىعىن جۇرگىزدىم. تابان اقى، ماڭداي تەرىممەن تۇرعىزعان ءوز ۇيىمنەن ولسەم كەتپەيمىن» دەدىم. سوتتا اشىق ايتقانىمنان ءالى قايتپايمىن. ەگەر سوت ءادىل شەشىم شىعارمايتىن بولسا، بالا-شاعاممەن قوسا، ءۇيدى دە، ءوزىمدى دە جارىپ جىبەرەمىن. ويتكەنى، باسقا امالىم قالمادى. سوت پەن سوت ورىنداۋشى سىبايلاسىپ، ۋچاسكە مەن ءۇيىمدى ساتىپ پايداسىن كوردى. قىس بولسا تاياپ قالدى. مەن بالا-شاعاممەن تەنتىرەپ قايدا بارامىن؟. مەنىڭ قۇقىعىم نەگە اياققا تاپتىلىپ جاتىر؟ مەنىڭ عانا ەمەس، ايەلىم مەن بالالارىمنىڭ كونستيتۋتسيالىق قۇقى نەگە تاپتالۋى ءتيىس؟
داۋانوۆ، گرەچەۆا، قالي ءوز ماقساتتارىنا جەتتى. مەن زاڭگەر رەتىندە ولاردىڭ قىلمىستىق ارەكتتەرىن اشكەرەلەپ بەرە الامىن. مەن ءوز ءسوزىمدى قۇجاتتار ارقىلى دا دالەلدەپ بەرە الامىن.
جسو قالي قۋانىشتىڭ قىزمەت ەتۋ اۋماعى - الماتى قالاسى. بورىشكەر نۇرعاسقاەۆ ايبول الماتى وبلىسى رايىمبەك اۋدانى، جالاڭاش اۋىلى، سەرىكباەۆ كوشەسى 49-ۇيدە تىركەلگەن. جسو قالي زاڭ جۇزىندە ءىستى رايىمبەك اۋدانىنىڭ سوت ورىنداۋشىسىنا تاپسىرۋى ءتيىس.
داۋانوۆ بەرىكجان مەن گرەچەۆا س. ەكەۋىنىڭ ويى – ەگەر ءبىز جەتۋسۋ اۋداندىق سوتىنىڭ شەشىمىمەن جەر ۋچاسكەسىنىڭ قۇجاتتارىن الساق، 12 ميلليون تەڭگە پايدا كورە المايتىن ەدى. سول ءۇشىن داۋانوۆ پەن گراچەۆا نۇرعاسقاەۆتىڭ تۇرعىلىقتى مەكەن-جايىن ادەيى جاسىرعان.
جسو قالي قۋانىش حقكو-دان انىقتاما الماعان. سەبەبى، مۇلىكتى باعالاۋدى بورىشكەر جانە مەن ءبىلىپ قويسام ۋچاسكەنى ساتىپ جىبەرۋى مۇمكىن بولمايتىن ەدى.
جسو قالي قۋانىش سوتقا ارىز بەرىپ، نۇرعاسقاەۆتىڭ مەكەن-جايى انىقتالمالدى دەيدى. الاتاۋ سوتى ءماجبۇرلى تۇردە الىپ كەلۋ تۋرالى شەشىم شىعارادى. بۇل شەشىمدى جسو قالي قۋانىش الاتاۋ اۋداندىق ءىىب-نا جىبەرەدى. ءسويتىپ، ءىىب جاۋاپ جازعان. وندا نۇرعاسقاەۆتىڭ مەكەن-جايى انىقتالعان جوق دەپ جازىلعان.
ەندى پارادوكس. 2016 جىلدىڭ قاراشا ايىندا سوت پروتسەسسى كەزىندە بورىشكەر نۇرعاسقاەۆ ا. سوت توراعاسىنا حقكو-دان 25.11.2016 جىلى بەرىلگەن مەكەن-جاي انىقتاماسىن تاپسىرعان. وندا ازامات نۇرعاسقاەۆتىڭ الماتى وبلىسى، رايىمبەك اۋدانى، جالاڭاش اۋىلى، سەرىكباەۆ كوشەسى 49-ۇيدە تىركەلگەنى انىق كورسەتىلگەن. سوندا مەكەن-جايدى قالاي تابا المايدى؟ تۇسىنىكسىز عوي.
12.12.2016 جىلى جسو قالي قۋانىش بورىشكەر نۇرعاسقاەۆ ايبولدى اۋرۋحانادان شىعارىپ، بورىشكەردىڭ اناسىنىڭ ۇيىندە الماتى قالاسى، قاراسۋ ىقشام اۋدانىنداعى يۋجنوە كوشەسى 4 ۇيدە، كەشكى ساعات 23:00 شاماسىندا ۋچاسكەلىك ينسپەكتورمەن بىرگە قانداي حالدە جاتقانىن ءوز كوزىمەن كورگەن.
نەگە سول كەزدە تىركەلگەن مەكەن-جايىن سۇراماعان؟ نەگە سوت ورىنداۋ پروتسەسسىن توقتاتپاعان؟ نەگە ءۇي قۇجاتتارىن داۋانوۆتان الىپ، بورىشكەرگە بەرمەگەن؟ نەگە بورىشكەردىڭ بالا-شاعاسىنىڭ مۇلىككە ءتيىستى پايىن، ۇلەسىن انىقتاپ بەرمەگەن؟ قالي قۋانىش جوعارعى ءبىلىمدى زاڭگەر بولا تۇرا، زاڭدى بەس ساۋساعىنداي بىلە تۇرا، نەگە باعالاۋدىڭ ۋاقىتى ءوتىپ كەتكەننان كەيىن مۇلىكتى بەردى؟ 18 ميلليون تەڭگەگە ساتقان كۇننىڭ وزىندە قالعان اقشانى نەگە نۇرعاسقاەۆقا قايتارىپ بەرمەدى؟
اپپەلياتسيالىق سوت القاسى شەشىم شىعارعان كەزدە سالىنعان مەنىڭ ءۇيىمنىڭ ماسەلەسىن شەشكەن جوق، ەسكەرگەن جوق؟
مەن سوت قىزمەتىندە ىستەمەسەم دە، بىلەم. مۇنداي شەشىمدى جارتىلاي زاڭسىز شەشىم دەپ ەسەپتەيدى. نەگە جوعارىداعى وتىرعان سوتتار وسىنداي زاڭسىز شەشىمدى بىلە تۇرا كوزىن جۇمدى؟ جوعارىدا اتالعان ادامداردىڭ ىستەگەن ءىس-ارەكەتى قر قىلمىستىق كودەكسىنىڭ 250 بابى، 2-تارماعىندا، 251 باپتىڭ 1-تارماعىندا، 361 باپتىڭ 2-3 تارماقتارىندا، 362 باپتىڭ 2-تارماعىندا، 418 باپتا، 190-باپتىڭ 1-3 تارماقتارىندا كورسەتىلگەن قىلمىستىق ءىس-ارەكەتتەرگە سايكەس كەلەدى.
وسىلاردى ەسكەرىپ، ءبىز اشىق حات جازدىق. «نۇر وتان» پارتياسى، قوجامجاروۆ مىرزا باسقاراتىن اگەنتتىك پەن باس پروكۋراتۋرا بۇل ىسكە بەيجاي قارامايدى دەپ ويلايمىز. وڭ شەشىم كۇتەمىز.
رەداكتسيادان: ءوزىن وتباسىمەن بىرگە ورتەپ جىبەرۋگە (ونداي وقىس وقيعا بولماي-اق قويسىن) دايىن وتىرعان اليمجان ارۋپۇلى شيەلەنىستى ءىستىڭ اقىرىنان وڭ شەشىم كۇتەدى. ءبىز دە ماسەلەنىڭ دۇرىس شەشىمىن تابۋىنا سەنگىمىز كەلەدى. الايدا، ەلىمىزدەگى زاڭ، قۇقىقورعاۋ ورگاندارى ازاماتتاردىڭ تاعدىرىن نەگە وسىنشالىقتى تىعىرىققا تىرەپ، ولاردى بارشا قيىندىقتارمەن بەتپە بەت قالدىرادى دەپ ويلاپ وتىرمىز. قازىر اينالامىزدا اليمجان سياقتى قياناتتىڭ وتىنا شالا كۇيىپ جۇگەندەر كوپ. بىرەۋ ءوزىن ءوزى ورتەپ جىبەرۋدە، بىرەۋ پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنە وق اتىپ، ارتىنان ءوزى دە وققا ۇشۋدا. مىنە، وتكەن جازدا عانا سوت پەن پروكۋراتۋرانىڭ ىسىنە كۇيىنگەن ومىرزاق جامپوزوۆ ەستىگەن ەلدىڭ جاعاسىن ۇستاتىپ بارىپ كوز جۇمدى. اۋ، اق جاعالى ۇلىقتار، بەيبىت ءومىردى قالايتىن ەلىمىزدە وسىنداي توسىن جايتتار جالعاسا بەرە مە؟..
نۇرزات توعجان
Abai.kz