«جاس الاشتا» جۇرگەنىندە-اق تالايلاردىڭ جۇيكەسىنە شي جۇگىرتكەن قاسىم امانجول «شىننىڭ جۇزىندە» ءبىراز ادامعا شىندىقتى ايتقىزۋعا تالاپتانعان ەدى. سۇحبات بەرۋشىنى وتكىر سۇراقتارىمەن ۇنەمى تىعىرىققا تىرەيتىن. «قازاقستان» ۇلتتىق ارناسىنان كەتكەن سوڭ، 31-ارنادا «پىكىر الاڭى» سىندى تارتىستى جاسادى. وسى باعدارلامادان كەيىن جۇرتتىڭ امانجولدىڭ قاسىمىنان كوز جازىپ قالعانى راس. ءسىزدى ساعىنعان كورەرمەن بار دەپ قاسىمنىڭ تەلەفونىن قوڭىراۋلاتتىق. «كورەرمەن كوزىنەن تاسا بولعانىممەن، جۋرناليستيكادان كەتكەنىم جوق. ساياسي جۋرناليستيكامەن اينالىسىپ ءجۇرمىن. Stan.kz سايتىندا سۇحباتتارىم شىعىپ، بىرقاتار تاۋەلسىز ينتەرنەت سايتتاردا قىزمەت ەتۋدەمىن»، - دەيدى ول. ال ەفيرگە شىقپاۋىنىڭ سەبەبىن، تەلەارنالاردا ءوزى قالاعانداي شىندىقتى ايتار جوبالاردىڭ جوقتىڭ قاسى ەكەندىگىمەن تۇسىندىرەدى.

ۇلتتىق ارنادا «مەزگىل» اتتى اپتالىق ساياسي ساراپتامانى جۇرگىزگەن، جۇرت وزىندىك كوزقاراسى، ايتارى بار جۋرناليسكە بالايتىن بولات ءمۇرسالىم دە «تىپ-تىنىش». ارا-تۇرا 31-ارنانىڭ جاڭالىقتارىندا ارنايى سيۋجەتتەرىمەن كورىنىپ قالاتىنى بولماسا، جۇرتتىڭ ىزدەيتىنىندەي-اق بار. ىزدەمەگەندە شە؟ 31-ارنا ەلىمىزدىڭ كوپ ايماقتارىنا تارامايدى عوي. ول قازىر «ينفورمبيۋرو» جاڭالىقتار قىزمەتىندە جەتەكشى. ءوزىن ەفيردەن كورگىسى كەلەتىندەرگە: «ەگەر قوعامدىق سيپاتتا وي ايتاتىن تەلەارنا تۋىپ جاتسا، حابار جۇرگىزۋىم مۇمكىن»، - دەيدى.

«جاس الاشتا» جۇرگەنىندە-اق تالايلاردىڭ جۇيكەسىنە شي جۇگىرتكەن قاسىم امانجول «شىننىڭ جۇزىندە» ءبىراز ادامعا شىندىقتى ايتقىزۋعا تالاپتانعان ەدى. سۇحبات بەرۋشىنى وتكىر سۇراقتارىمەن ۇنەمى تىعىرىققا تىرەيتىن. «قازاقستان» ۇلتتىق ارناسىنان كەتكەن سوڭ، 31-ارنادا «پىكىر الاڭى» سىندى تارتىستى جاسادى. وسى باعدارلامادان كەيىن جۇرتتىڭ امانجولدىڭ قاسىمىنان كوز جازىپ قالعانى راس. ءسىزدى ساعىنعان كورەرمەن بار دەپ قاسىمنىڭ تەلەفونىن قوڭىراۋلاتتىق. «كورەرمەن كوزىنەن تاسا بولعانىممەن، جۋرناليستيكادان كەتكەنىم جوق. ساياسي جۋرناليستيكامەن اينالىسىپ ءجۇرمىن. Stan.kz سايتىندا سۇحباتتارىم شىعىپ، بىرقاتار تاۋەلسىز ينتەرنەت سايتتاردا قىزمەت ەتۋدەمىن»، - دەيدى ول. ال ەفيرگە شىقپاۋىنىڭ سەبەبىن، تەلەارنالاردا ءوزى قالاعانداي شىندىقتى ايتار جوبالاردىڭ جوقتىڭ قاسى ەكەندىگىمەن تۇسىندىرەدى.

ۇلتتىق ارنادا «مەزگىل» اتتى اپتالىق ساياسي ساراپتامانى جۇرگىزگەن، جۇرت وزىندىك كوزقاراسى، ايتارى بار جۋرناليسكە بالايتىن بولات ءمۇرسالىم دە «تىپ-تىنىش». ارا-تۇرا 31-ارنانىڭ جاڭالىقتارىندا ارنايى سيۋجەتتەرىمەن كورىنىپ قالاتىنى بولماسا، جۇرتتىڭ ىزدەيتىنىندەي-اق بار. ىزدەمەگەندە شە؟ 31-ارنا ەلىمىزدىڭ كوپ ايماقتارىنا تارامايدى عوي. ول قازىر «ينفورمبيۋرو» جاڭالىقتار قىزمەتىندە جەتەكشى. ءوزىن ەفيردەن كورگىسى كەلەتىندەرگە: «ەگەر قوعامدىق سيپاتتا وي ايتاتىن تەلەارنا تۋىپ جاتسا، حابار جۇرگىزۋىم مۇمكىن»، - دەيدى.

بولات، قاسىمدارمەن بىرگە قىزمەت ەتىپ، كۇلتوبەنىڭ باسىندا كۇندە جيىن جاسايتىن «كۇلتوبەنىڭ» جۇرگىزۋشىسى راحات مامىربەك قايدا؟ ول - «الماتى» تەلەارناسىنداعى «تاريح تارازىسى»، «مەن ءومىردى سۇيەمىن»، «ءازىل-ءمازىر»، «كاسىپ كوزى» سىندى ءبىراز باعدارلامانىڭ پروديۋسەرى. ءارى مۋلتفيلمدەردى دە ەفيرگە شىعارادى.

«مۇنىمەن قوسا «پىكىرلەر پيراميداسىن» جۇرگىزەمىن. قازىر وزىندىك پىكىرى بار جۋرناليستەردى پۋبليكالىق جەرلەرگە كوپ جولاتا بەرمەيدى. رەسپۋبليكالىق دەڭگەيدە حابار تاراتاتىن ارنادا جۇرمەۋىمنىڭ سەبەبى - وسى»، - دەيدى راحات.

ءار جۇمادا قوعامداعى كەلەلى ماسەلەنى تارقاتىپ، «ءومىردىڭ ءوزى - تارازى» دەگەندى ءجيى ايتاتىن رينات كەرتاەۆتىڭ «تارازىدان» كەتىپ، «جەتى كۇندى» جۇرگىزۋىنە كوپ ادامنىڭ كوزى دە، كوڭىلى دە ۇيرەنبەگەن-اۋ، ءسىرا!

«ارنا باسشىلىعى ءوتىنىش جاساعان سوڭ استاناعا اۋىستىم. بەلگىلى ءبىر جوبانى باستاپ، اياعىنان تۇرعىزعان سوڭ باسقا باعدارلاماعا اۋىسۋ كەز كەلگەن كاسىبي ماماننىڭ مىندەتى دەپ ويلايمىن. «جەتى كۇندى» دە حالىققا جاقىنداتۋعا تىرىسىپ جاتىرمىز»، - دەيدى ول.

«جاس الاشتا» ءبىراز شەنەۋنىكتىڭ ساياسي «سۇلباسىن» جاساپ، «ساياسي پورترەتتەر» اتتى سەريالى ماقالالارىمەن تانىلعان، «جاس قازاق» باسىلىمىندا «جۇمباق ءولىم» ايدارىمەن زەرتتەۋ ماقالالار جازعان جاناربەك ءاشىمجاننىڭ سوڭعى كەزدە قالامى سۋىپ قالعان ءتارىزدى. ونىڭ «قازاق ادەبيەتى» گازەتى مەن «جۇلدىز»، «سىن»، «پروستور» جۋرنالدارىنىڭ باسىن قوسقان «قالامگەر-مەديا» ورتالىعىندا باسشى بولعانىنا دا ءبىراز بولدى. ءسىزدى سۇراعان وقىرمان بار دەپ حابارلاسقانىمىزدا اعامىز:

«جازباي كەتتى دەيتىندەي ەشكىم مەنىڭ شىعارماشىلىق شەبەرحاناما كىرىپ - شىققان جوق قوي»، - دەپ شامدانىپ قالدى اۋەلدە. ارتىنشا: «ارا-تۇرا باسىلىمدارعا سۇحبات بەرىپ، شاعىن-شاعىن ويلارىمدى جازعانىم بولماسا، ۇلكەن تاقىرىپتارعا بارماي كەتكەنىم راس. بۇرىنعىداي زەرتتەۋ ماقالالار جازۋعا ۇيىمداستىرۋشىلىق، اكىمشىلىك جۇمىستارمەن جۇرگەندىكتەن قولىم تيە بەرمەيدى. جازۋ ءۇشىن باپ كەرەك. ىزدەنۋ دە قاجەت. ايتپەسە، جازبا دەپ قالامىمدى ەشكىم تارتىپ العان جوق»، - دەگەندى ايتتى.

جۇلدىز ءابدىلدانى ىزدەيتىن وقىرمان از ەمەس بۇگىندە. «جۇلدىز قايدا ءجۇر؟» - دەگەن ساۋالدى تەك وقىرمان عانا ەمەس، جۋرناليستەر دە ءجيى قويادى. «جاس الاشقا» جازعاندارىنان: «وسى قىز قالام سىلتەگەندە قالاي قورىقپايدى ەكەن؟» - دەپ جۇرت تاڭداناتىن دا. ەكى جىلعا جۋىق «القا» قوعامدىق-ساياسي جۋرنالىن شىعارعان ول بۇگىندە جۋرناليستيكادان تىسقارى ءجۇر. «ولكە» باسپاسىندا رەداكتور بولىپ قىزمەت ەتەدى. جۋرناليستيكادان كەتكەنىن جۋرناليستىك جۇگىرىستەن قاجىعاندىعىمەن تۇسىندىرەدى.

وقىرمانى ىزدەگەن جۋرناليستەر قازىر وسىنداي قىزمەتتەردە. ءبىزدىڭ مىندەت كىمنىڭ قايدا جۇرگەنىن جەتكىزۋ. جانە حالىق ۇنەمى ىزدەيتىن، ساعىنىپ جۇرگەن جۋرناليستەر بۇلار عانا ەمەس. عالىم دوسكەن، ساكەن سىبانبايلاردى تىزسەك، ءتىزىم ارى قاراي جالعاسا بەرەدى.

وسىندايدا شەرحان مۇرتازانىڭ ءبىر ءسوزى ويعا ورالادى. «جۋرناليست جۇك كوتەرگەن اتان سياقتى. ارقالاعانى - التىن، جەگەنى - جانتاق»، - دەگەن. جۋرناليستىك جۇمىستىڭ قيىندىعى مەن اۋىرتپالىعى ءبىر كىسىگە جۇك بولارلىق. قالام ۇستاعان سوڭ قوعامداعى كەلەڭسىزدىككە، شىندىققا كوز جۇمۋعا بولمايتىنى تاعى بار. بۇل - وقىرمانى ىزدەگەن بىرقاتار جۋرناليستەردىڭ باسىنداعى جاعداي.

«اق جەلكەن» جۋرنالى، 30-31-بەتتەر، №11, 2010.