جۋىردا اقتوبە وبلىسىنداعى وبلىستىق ءماسليحاتتىڭ اگرارلىق ماسەلەلەر، ەكولوگيا جانە تابيعاتتى پايدالانۋ جونىندەگى تۇراقتى كوميسسياسىنىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسى №21 قارعالى سايلاۋ وكرۋگىنىڭ دەپۋتاتى گۇلجانات ەرعازينانىڭ توراعالىق ەتۋىمەن ءوتتى. جيىنعا وبلىستىق ءماسليحات حاتشىسى ءسانيا قالدىعۇلوۆا، وبلىس اكىمىنىڭ ورىنباسارى قايرات بەكەنوۆ جانە دەپۋتاتتار مەن قوعامدىق كەڭەس مۇشەلەرى قاتىستى.

جيىندا ەكى ماسەلە كوتەرىلدى. ءبىرى — وبلىستىڭ ەلدى مەكەندەرىن ورتالىقتاندىرىلعان اۋىزسۋمەن قامتاماسىز ەتۋ، ەكىنشىسى وبلىستىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى ونەركاسىبىن دامىتۋعا قاتىستى بولدى. ءبىرىنشى ماسەلە  بويىنشا وبلىستىق  ەنەرگەتيكا جانە تۇرعىن ءۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق باسقارماسىنىڭ باسشىسى جانات جۇبانىشەۆ بايانداما جاسادى.

وبلىس تۇرعىندارىن اۋىزسۋمەن قامتاماسىز ەتۋ جۇمىستارى 2002-2010 جىلدار ارالىعىنداعى «اۋىزسۋ» جانە 2011-2020 جىلدارعا ارنالعان «اق بۇلاق» باعدارلامالارى اياسىندا جۇرگىزىلىپ جاتىر. 2002 جىلدان بەرى وبلىس تۇرعىندارىنىڭ 70,2 پايىزى ورتالىقتاندىرىلعان اۋىزسۋمەن قامتاماسىز ەتىلگەن. جۇرگىزىلگەن اۋقىمدى جۇمىستاردىڭ ناتيجەسىندە بۇل كورسەتكىش 90,5 پايىزعا جەتىپ وتىر. وبلىستاعى سۋ قۇبىرىنىڭ جالپى ۇزىندىعى — 3 مىڭ 115 شاقىرىم. ونىڭ 45 پايىزىنىڭ توزىعى جەتكەن. اقتوبە قالاسى بويىنشا سۋ قۇبىرىنىڭ  64,4 پايىزىن جوندەۋ قاجەت بولسا، شالقار اۋدانىندا — 63,6, حرومتاۋ — 62, تەمىر اۋدانىنداعى سۋ قۇبىرى جەلىلەرىنىڭ 65 پايىزىن قايتا جاڭارتۋ كەرەك. ج.جۇبانىشەۆتىڭ ايتۋىنشا، وبلىستا ىرعىز اۋدانى بويىنشا نۇرا، مامىر اۋىلدارى، بايعانين اۋدانىندا قازاقستان ەلدى مەكەنى اۋىزسۋدى تاسىپ ءىشىپ وتىر. مامىر مەن نۇرا اۋىلدارىن  اۋىزسۋمەن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن 633,9 ميلليون تەڭگەگە جوبالىق-سمەتالىق قۇجات ازىرلەنىپ، رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتكە ەنگىزۋ ءۇشىن كوميسسياعا جولدانعان. ال قازاقستان اۋىلى بولاشاعى جوق ەلدى مەكەندەردىڭ قاتارىنا قوسىلعاندىقتان، ول جەردەگى 8 وتباسى اۋدان ورتالىعى قاراۋىلكەلدىگە كوشىرىلەدى. قازىرگى كۇنى ورتالىقتا ءۇي دايىن تۇر. تۇرعىندار قاراشا ايىندا قونىس اۋدارادى. سونداي-اق «نۇرلى جول» باعدارلاماسى بويىنشا ۇلتتىق قوردان 9 جوبانى قارجىلاندىرۋعا 3,0 ميلليارد تەڭگە بولىنگەن. بۇل قاراجات العا، ايتەكە بي، شالقار، مۇعالجار، تەمىر اۋداندارى مەن اقتوبە قالاسىنىڭ سۋمەن جابدىقتاۋ جۇيەلەرىن جاڭارتۋعا جۇمسالماق. سونىمەن بىرگە 2017-2019 جىلدارى 32 جوبانى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن  8,5 ميلليارد تەڭگە ءبولۋ تۋرالى رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت كوميسسياسىنا ۇسىنىس جولدانعان. بۇل باعىتتاعى جۇمىستارعا  بيۋدجەت قارجىسىنان بولەك، حالىقارالىق قارجى ۇيىمدارىنان ينۆەستيتسيالار تارتۋ كوزدەلمەك. ماسەلەن، 2016-2020 جىلدارى «اقبۇلاق» اق جالپى سوماسى 3,9 ميلليارد تەڭگەگە، سونىڭ ىشىندە رەسپۋبليكالىق جانە وبلىستىق بيۋدجەت قارجىسىنان جانە ەۋروپالىق قايتا قۇرۋ، دامۋ بانكى تاراپىنان نەسيە قارجىسىنا وبلىس ورتالىعىنداعى سۋمەن جابدىقتاۋ نىساندارىن قايتا جوندەمەك. جيىندا جانات جۇبانىشەۆ وسى جانە وزگە دە اتقارىلعان شارۋالاردى باياندادى. دەپۋتاتتار سۇراق قويدى. دەپۋتات جەڭىسكۇل مۇحانبەتپايىزوۆا كولىك جانە كوممۋنيكاتسيا كوللەدجىنە كەلەتىن اۋىزسۋدان سانيتار ماماندار باكتەريا تاۋىپ، ايىپپۇل سالعانىن، سۋدىڭ ساپاسىنا جاۋاپتى ورىندار ماسەلەنى قالاي شەشەتىنىن سۇرادى. باسقارما باسشىسى بۇل سۇراق بويىنشا ارنايى جۇمىس جۇرگىزىلەتىنىن ايتتى. دەپۋتاتتار كەلەر جىلدىڭ بيۋدجەتىنە ۇسىنىلعان بايعانين اۋدانىنداعى ميالى، كەمەرشي، جارقامىس، ەبەيتى اۋىلدارىن اۋىزسۋمەن قامتاماسىز ەتۋ جوباسى قاشان جۇزەگە اساتىنىن سۇرادى. باسقارما باسشىسى بۇل جوبالار بيۋدجەت قاراۋىنا جىبەرىلگەنىن ايتتى. سونداي-اق شالقار اۋدانىنداعى توعىز، شىلىكتى ەلدى مەكەندەرىن اۋىزسۋمەن قامتاماسىز ەتۋ جۇمىستارىنىڭ اياقتالماۋى دا دەپۋتاتتاردىڭ الاڭداۋشىلىعىن تۋدىردى. جانات جۇبانىشەۆ بۇل جوبالار دا كەلەر جىلى جۇزەگە اسىرىلاتىنىن مالىمدەدى.

كەڭەستە وبلىستىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى ونەركاسىبىنىڭ دامۋى ءسوز بولدى. اۋىل شارۋاشىلىعى باسقارماسىنىڭ باسشىسى ق.ىبىرايىمۇلى بايانداما جاسادى. بيىلعى جىلدىڭ قاڭتار، قىركۇيەك ايلارىندا اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسى بويىنشا 132,4 ميلليارد تەڭگەگە ءونىم وندىرىلگەن. تاماق ونىمدەرىن وندىرۋدەگى نەگىزگى كاپيتالعا سالىنعان ينۆەستيتسيانىڭ ناقتى كولەمى 60,7 پايىزدى قۇراپ، 976,0 ميلليون تەڭگەگە ينۆەستيتسيا تارتىلعان. سونداي-اق بيىل بارلىق سۋارمالى جەرلەرگە تۇگەندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلگەن. 2018 جىلعا دەيىن سۋارمالى جەرلەر ءجۇز پايىز پايدالانىلماق. وبلىستا ەت، ءسۇت ونىمدەرىن ءوندىرۋ جۇمىستارىندا دا ىلگەرىلەۋشىلىك بار. «التىن اسىق»، «قۇلان»، «ىرىس» مەملەكەتتىك باعدارلامالارىنىڭ  يگىلىگىن كورۋشىلەردىڭ قاتارى وسكەن. ماسەلەن، «ىرىس» باعدارلاماسى بويىنشا 450 باسقا التى تاۋارلى ءسۇت فەرماسىن قۇرۋعا نەسيە بەرىلگەن. جيىندا باسقارما باسشىسى اتقارىلعان جۇمىستار مەن الدا قولعا الىناتىن شارۋالاردى پىسىقتادى. دەپۋتاتتار سۇراق قويىپ، كوتەرىلگەن ماسەلەلەر بويىنشا ۇسىنىس، پىكىرلەرىن ايتتى.

كامشات قوپاەۆا

Abai.kz