حريتيانشا جىل ساناۋ ۋاقىتى تاياعان سايىن بازار بىتكەن ابىر-سابىر. ساۋدانىڭ قىزىپ، ساتارماننىڭ اسىعى الشىسىنان تۇسەتىن مەزگىل وسى كەز. قارا قازان، سارى بالانىڭ قامى ءۇشىن الا تاڭنان ساۋدا ورتالىقتارىنا جوڭكىلگەن ادام. ۇلىق مەيرام ناۋرىز كەزىندە دە مۇنداي مەيماناسى تاسىعان مەرەكەلىك كوڭىل-كۇيدى كورۋ قيىن. يىنتىرەسكەن ادامداردىڭ قاراسى قاڭتاردىڭ ءبىرىن قالاي قارسى الۋدى اي بۇرىن ويلاستىرىپ قويعانى بىردەن بايقالادى. بىزدە ورتالىق بازاردى (كوك بازار) جاعالاپ، ساۋدانىڭ قاي ءتۇرى قىزىپ تۇرعانىن باقىلاماق بولعان ەك. الارمانداردىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، بارلىق زاتتىڭ باعاسى ادەتتەگىدەن ەداۋىر وسكەن. اسىرەسە، ىشپەك-جەمەكتىڭ وۇقنى بۇرىنعى ۋاقىتتان گورى 15-20 پايىز كوتەرىلگەن. بىراق وعان قارايتىن حالىق جوق. بازارعا كەلگەسىن الارىن الىپ، قايتىپ جاتىر. ال ساتارماندا بولسا، مۇنىڭ جىلداعىداي قالىپتى جاعداي ەكەنىن ايتادى. سەبەبى، بۇل كەزدە ءبارى دە ساتىپ قالعىسى، پايدانى كوبىرەك تاپقىسى كەلەدى. ودان ارى ەكى اي بويى ساۋدانىڭ «ءولى ماۋسىمى» باستالاتىن كورىنەدى. دەمەك، حالىق كيەر كيىمى مەن ىشەر اسىنىڭ نەگىزگى بولىگىن وسى مەرەكە الدىندا قامداپ الاتىنعا ۇقسايدى.

حريتيانشا جىل ساناۋ ۋاقىتى تاياعان سايىن بازار بىتكەن ابىر-سابىر. ساۋدانىڭ قىزىپ، ساتارماننىڭ اسىعى الشىسىنان تۇسەتىن مەزگىل وسى كەز. قارا قازان، سارى بالانىڭ قامى ءۇشىن الا تاڭنان ساۋدا ورتالىقتارىنا جوڭكىلگەن ادام. ۇلىق مەيرام ناۋرىز كەزىندە دە مۇنداي مەيماناسى تاسىعان مەرەكەلىك كوڭىل-كۇيدى كورۋ قيىن. يىنتىرەسكەن ادامداردىڭ قاراسى قاڭتاردىڭ ءبىرىن قالاي قارسى الۋدى اي بۇرىن ويلاستىرىپ قويعانى بىردەن بايقالادى. بىزدە ورتالىق بازاردى (كوك بازار) جاعالاپ، ساۋدانىڭ قاي ءتۇرى قىزىپ تۇرعانىن باقىلاماق بولعان ەك. الارمانداردىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، بارلىق زاتتىڭ باعاسى ادەتتەگىدەن ەداۋىر وسكەن. اسىرەسە، ىشپەك-جەمەكتىڭ وۇقنى بۇرىنعى ۋاقىتتان گورى 15-20 پايىز كوتەرىلگەن. بىراق وعان قارايتىن حالىق جوق. بازارعا كەلگەسىن الارىن الىپ، قايتىپ جاتىر. ال ساتارماندا بولسا، مۇنىڭ جىلداعىداي قالىپتى جاعداي ەكەنىن ايتادى. سەبەبى، بۇل كەزدە ءبارى دە ساتىپ قالعىسى، پايدانى كوبىرەك تاپقىسى كەلەدى. ودان ارى ەكى اي بويى ساۋدانىڭ «ءولى ماۋسىمى» باستالاتىن كورىنەدى. دەمەك، حالىق كيەر كيىمى مەن ىشەر اسىنىڭ نەگىزگى بولىگىن وسى مەرەكە الدىندا قامداپ الاتىنعا ۇقسايدى.

ساۋدا دەمەكشى، اسىرەسە بۇل كەزدە مەرەكەلىك بۇيىمداردىڭ ءباسى وزىپ تۇرعانى ايقىن بايقالادى. اياز اتالارى مەن اقشا قارلارىنىڭ الەم-جالەمى توقتاماي، شىرشانىڭ ساۋداسى تىپتەن قىزىپ تۇر. بۇرىندارى ورماندى وتاپ، تابيعي شىرشالاردى وسى مەرەكە ءۇشىن «قۇربانعا شالعان» حالىق زاڭ جۇزىندە تيىم سالىنعاننان بەرى، جاساندى شىرشاعا «اۋىز سالعان». بىراق ساتۋشىلار تابيعي شىرشانىڭ دا «قارا بازارلاردا» ساتىلاتىنىن، ونى تەك دوكەيلەر ءۇشىن عانا ساتاتىنىن ايتادى. ءبىز شىرشا ساتۋشىنى اڭگىمەگە تارتقان ەدىك.

- شىرشالاردىڭ باعاسى قالاي؟

- باعالارى ءارتۇرلى. ەڭ كىشكەنتايى، الاساسى - ەڭ ارزانى. 300 تەڭگەدەن 30000 تەڭگەنىڭ اراسىن قۇرايدى. ودان دا قىمباتتارى بار...

- شىرشانىڭ نەگىزگى الارماندارى كىمدەر؟

- ارينە، بىزگە قىمباتتارىنىڭ وتكەنى جاقسى. پايدا دا كوبىرەك قالادى. مۇنى نەگىزىنەن مەكەمەلەر الادى. بىراق سوڭعى جىلدارى قاراپايىم وتباسىلاردى دا ءوز جاعدايلارىنا قاراي شىرشا الۋعا ىنتىق.

- قاي ۇلتتىڭ وكىلدەرى؟

- ءارتۇرلى. ارينە، حريستياندار باسىمىراق. بىراق قازاقتاردا جول-جونەكەي كەتىپ بارا جاتىپ، الا كەتەدى. سەبەبى، جاس بالالاردىڭ ءبارى شىرشا الۋعا اكە-شەشەلەرىنە قولقا سالادى.

- شىرشانىڭ دەنى قايدان كەلەدى؟

- شەتەلدەردەن كەلەدى. قىتايدان، ەندى بىرەۋلەر رەسەيدەن. شىرشا ءوندىرىسى قىپ-قىزىل پايدانىڭ كوزى. وسى ءبىر مەزەتتە ەڭ كوپ وتەتىن زاتتىڭ ءبىرى وسى. قاراپ وتىرساڭىز، كوپ دۇنيە كەتپەيدى بۇعان. شىرشانىڭ شىراقتارى، جىلتىلداقتارى مەن الپىنشاق-سالپىنشاقتارى بىرگە ساتىلعاندىقتان بۇل ءوندىرىستى قولعا العان ەلدەردىڭ شاش-ەتەكتەن پايداعا كەنەلەتىنى انىق.

«اباي-اقپارات»