ساحنادا ءتۇس اۋا، ساعات 4-كە تامان دەكاراتسيا قۇرىلا باستايدى. باس-اياعى ءۇش ساعاتتا عيمارات ىشىندە ءۇي، جادى كوركەم قازاق بالاسى «ايدالادا اق وتاۋ، اۋزى-مۇرنى جوق وتاۋ» دەپ جۇمباق جاسىرعان سياقتى بولەك ءبىر الەم، قۇپياسىن بۇككەن دارا پاتشالىق ورنايدى. تەاتردىڭ كەرەمەتتىگى سوندا،  اۋمالى-توكپەلى قيال پاتشالىعىنىڭ مىزعىماي بەرىك تۇراتىنى. ويتكەنى ونىڭ ءتۇپ مەكەنى ادامزاتتىڭ جىر اڭسار، سىر سۇيەر اسىل جۇرەگىندە. بۇل سانادان وشپەيتىن قۇت مەكەن. 

ەڭ ۇزدىك كورسەتكىش كەز كەلگەن شىعارماشىلىق ۇجىمعا ساۋلەدەي قاجەت. قاليبەك قۋانىشباەۆ تەاترى­نىڭ ناعىز شيرىعىپ تۇرعان، دارىندار ءبىر جەرگە جينالىپ، مولىققان كەزىنە بەك لايىق باسشى – تالعات تەمەنوۆ كوركەمدىك جەتەكشى بولىپ كەلدى. ويتكەنى تالعات دوسىمعاليۇلى سول كاتەگورياعا لايىق: شىعار­ما­شىلىق ستيحيانىڭ ادامى. بۇل جەردە كەزدەي­سوق قۇبىلىس اتىمەن جوق. ءار كوركەمدىك جەتەكشى ءوز جاق­سى­لى­عىمەن ەرەكشەلەنەدى.

2016 جىلى 15-16 قاراشادا قاليبەك قۋانىشباەۆ اتىنداعى مەملەكەتتىك اكادەميالىق مۋزىكالىق قازاق دراما تەاترى شيرەك عاسىر تولعان اتاۋلى مەرەكەسىن حالىقارالىق دەڭگەيدە تويلادى. ايتۋلى كۇن قازاقستان رەسپۋبليكاسى تاۋەلسىزدىگىنىڭ 25 جىلدىعىنا ارنالدى. وسى مەرەكەنى اتاپ وتۋدە تالعات تەمەنوۆتىڭ بەدەلى مەن ەڭبەكقورلىعى ۇلكەن جەمىسىن بەردى. مۇنى ول كىسىنى جاقتىرمايتىن جاندار ىشتەي مويىنداعان بولۋى كەرەك.

تالعات تەمەنوۆ سپەكتاكلدىڭ ومىرشەڭدىگى تەك رەجيسسەرگە بايلانىستى دەپ ويلايدى. دراماتۋرگيادا ەڭ قاجەت نارسە، ەڭ قىمبات نارسە – شىندىق. ءبىر سپەك­تاكل ءتورت جىل ءجۇرۋ كەرەك. ەكسپەريمەنتتى سپەكتاكل قويۋعا بولادى، 1-2 رەتتەن سوڭ قالادى. ول جاڭا پرەمەرا بولماسا، تەاتر ءومىر سۇرمەيدى دەيدى.

تالعات اعا ترۋپپانى ديريجەر سياقتى باسقارادى. رەجيسسەر ءار ساتكە ءمان بەرەدى. ساحناعا القىن-جۇلقىن جۇگىرىپ شىعادى. ءار اكتەردىڭ ءار ءسوزىن، داۋىس ىرعاعىن، ءار قادامىن ەكشەپ، ءتاي-ءتاي باسقان جاس بالاداي جەتەكتەپ، ءار نيۋانستى قالت جىبەرمەي، قاعىپ الىپ وتىرادى. اكتەر اتقارۋعا ءتيىس پسيحولوگيالىق ءساتتى، ءار نيۋانستى رەجيسسەر مۇشەلەپ ايتىپ وتىرادى. ءسوز دۇرىس ەموتسيامەن سايما-ساي كەلۋىن قاداعالايدى Cىرت كوز باقىلاپ وتىرىپ، ءبىر سپەكتاكلدى دايىنداۋ كوسموسقا سپۋتنيك ۇشىرعاننان كەم تۇسپەيدى-اۋ دەپ ويلادىم. ءار رولدەگى ءىس-ارەكەتتى قويۋشى رەجيسسەر ايقىنداپ كورسەتىپ بەردى. ينتوناتسيا، ۇيلەسىم ىرعاعى، پسيحولوگيالىق كۇيدى رەجيسسەر رەتتەيدى.

ساحنادا ءبىر سەكۋند، قاس قاعىم ءسات ولشەۋلى، ءار مەزەت قاسقالداقتىڭ قانىنداي قات. رەجيسسەر كىم؟ تەمەنوۆتىڭ شەبەرلىك كلاسىن كوزىممەن كورگەن سوڭ ايتامىن. ول رەپەتيتسيادا الىپپە ۇيرەتكەن، دالىرەگى، ءار ءارىپتى ءار بالاعا جەكە-جەكە ەجىكتەپ ۇيرەت­كەن مۇعالىمگە ۇقساپ-اق كەتەدى. ەڭ عاجابى، ۇيرەتىپ جات­قان قاۋىم كىلەڭ تالانتتى، ساحنادا قالىپتاسقان، وبرازعا ەنە بىلەتىن اكتەر قاۋىمى. بۇل ونەردىڭ قىزىعى مەن قيىندىعى دا وسىندا جاتىر. بىرەر مارتە رەجيسسەر پەسانى سۇرتە سالعانداي بوياۋ-سىزىعىن رەتتەيدى، ودان ارعىسى بەلگىلى، قاس جۇيرىكتەر قامشى سالدىرمايدى. بۇل اساۋ، تارپاڭ ونەر. ادام پسيحولوگياسىن قيمىل ارقىلى بەرۋ كۇردەلى. رەپەتيتسيانى كورۋ قىزىق، بۇل تۆورچەستۆالىق پروتسەسس. مۇنى كورەرمەن جۇرتشىلىق كورە قويمايدى. رەجيسسەر دايىندىق بارىسىندا ءارى ۋنيۆەرسال اكتەر، ءارى ديريجەر. رەجيسسەر اكتەردەن يمپروۆيزاتسيانى تىلەپ تۇرادى. تالعات اعا رەپەتيتسيادا ۇشىپ كەتە جازداپ وتىرادى. مۋزىكاعا ەلتىپ وتىرادى. سپەكتاكل دە قۇرساقتا جاتقان نارەستە سياقتى، ۋاقىت ۇزاعان سايىن جان بىتە باستايدى.

تالعات اعا عابيت مۇسىرەپوۆ سياقتى قارا قارىن­داش­پەن جازادى ەكەن. شىڭعىس ايتماتوۆتىڭ پروزالىق قوس تۋىندىسىنان ينستسەنيروۆكاسىن جاساعان «اققۋدىڭ كوز جاسى» اتتى ليريكالىق درامانىڭ دايارلى­عىنا ءجيى قاتىستىم. رايمالى مەن بەگىماي «جاميلاعا» قوسىلعان ۇستەمە نوۆەللا.

پەسانىڭ كىندىگى كەسىلەتىن جۇمباق مەزەتتەر. تالعات اعا ءۇش اي ءۇزىلىسسىز جۇمىس ىستەدى. قوس تۋىندىنىڭ تۇيىسەر تۇسىن تالعات اعا بىلاي شەشتى: «دانياردىڭ ءسوزى ارقىلى سيۋجەت ءوربيدى: «ءجاميلا، سەن بەگىمايعا ۇقسايسىڭ!». سادىقتىڭ مايدانعا اتتانار ءساتى كەرەگى جوق. دراماتۋرگيالىق جۇگى جوق». رەپليكا-ىلىكپە سوزدەر وتە قىزىق. ادام بالاسىندا ەلىكتەۋشىلىك قاسيەتى، جاتتاپ الۋ، قايتالاۋ قابىلەتى بولماسا دراماتۋرگيا جانرى اتىمەن بولماس ەدى. «ماعان سىزدەردىڭ پىكىرلەرىڭىز قىزىق. مەن تىڭداۋعا مىندەتتىمىن. ءاربىر اكتەر ليچنوست بولۋى كەرەك. ءبىز بىرگە جۇمىس ىستەۋىمىز كەرەك. شىن جىلاسا سوقىر كوزدەن جاس شىعادى»، بۇل – كرەدو. ساحنا ءتىلى بار، سونى ساقتاماعان جاس اكتەرگە تالعات اعا: «مەن بىدىقپىن، سەن مەنەن دە وتكەن بىدىقسىڭ»، – دەپ ازىلدەپ قويادى. رەجيسسەردىڭ دايىندىق كەزىندە اكتەرلەر سەرگۋى ءۇشىن ايتىلاتىن ءبىر قىزىق ۇيقاستارى بار. ونىسىن قازاققا ءتان ولەڭشاتىس، ۇيقاس قۇمار پرين­تسيپ­كە قۇرادى. تاڭدالعان پەسانى تالقىلاعاندا، تالعات اعادان وقىتۋشىلىق قاسيەت، فيلوسوفياعا قۇشتارلىق كورەمىن. «ءرولدىڭ ءومىربايانى –دراماتۋرگيا زاڭى. ونىڭ زاڭى بويىنشا باستى قاھارماندى اياققا سالىپ تاپتايدى. وتەللو سياقتى. قاھارمان جانى قورشىلىق­قا، كەمسىتۋگە ۇشىرايدى. ءتورت قۇبىلاسى تەڭ ادامعا وزگە ادامنىڭ جانى اشىمايدى. وبراز دەگەن نە؟ پەرسوناج­دار­عا قارىم-قاتىناس. سوعىس كەزىندە ايەلدەر نە ىستەگەن؟ كۇيىكتەن جاس جەسىرلەر سوعىس كەزىندە تەمەكى تارتقان. بۇل ادەتىن ولە-ولگەنشە تاستاماعان. ساحنادا بالالار تەك ءوزىن وينايدى. بالانىڭ شىققانى ۇتىمدى ەلەمەنت. قازىرگى كەزدە ساحنا مادەنيەتى وزگەردى. مەن سەندەردىڭ ىشتەرىڭدەگى التىندى تابۋىم كەرەك. رەجيسسەر كىمدى تاڭدايدى، قۇقى بار. بازاردا مىڭ كىسى بار، سۇيگەنىڭە سالەم بەرەسىڭ. تەاترعا جاڭا اكتەر كەلمەسە، ساحنا كۇڭگىرتتەنىپ كەتەدى. يناباتتى ءالى تانىستىرماي وتىرمىن. اليسا فرەيندليحتى ساحنادا تەك كورىنىپ قانا ءجۇرسىن دەپ شاقىرعان رەجيسسەر بار. بۇل دوپينگ دەپ اتالادى. نەعۇرلىم تەرىس كەيىپكەر بەينەسى كۇشتى بولسا، جاعىمدى كەيىپكەردىڭ ءرولى اشىلادى». «اققۋدىڭ كوز جاسى» سپەكتاكلىندە بەگىباي ءرولى ۇلتتىق ونەر اكادەمياسىنىڭ 3 كۋرس ستۋدەنتى ينابات ابەنوۆانىڭ دەبيۋتى. جولاشار.

تالعات اعا سەيىت ءرولىن وينايتىن بالاعا: «ايبار، جالاڭاياق شىعاسىڭ. اياعىڭا تىكەن كىرىپ كەتكەن. تابا­نىڭا تىكەن كىرىپ كورىپ پە ەدى؟»، – دەپ ون جاسار ايبار­د­ان سۇرادى. ايبار ەڭ جاس ارتيست، تەاتر ديرەك­تورى­نىڭ ورىنباسارى قۇرمان قالىموۆتىڭ ۇلى. «شوگىر كىرىپ كەت­كەن»، – دەپ جاۋاپ بەردى ايبار. «ونىڭا دا شۇكىر!» – دەدى تالعات اعا. رەجيسسەر ميزانستسەنانى مۇقيات قادا­عالايدى. اكتەرلەر مەن رەجيسسەردىڭ ءوزارا تال­قى­لاۋى مەن ديالوگى ءوتىپ جاتادى، كوز الدىڭدا سپەكتاكل باي باستايدى، ۇلعايىپ وسەدى. قۋاندىق قىستىقباەۆ پەن جانقالدىبەك تولەنباەۆ ەكەۋىنىڭ رەپەتيتسيادا يۋمورى كۇشتى. ينتەرپرەتاتسيا مولىعادى. رەجيسسەر باعىت بەرىپ، ءجون سىلتەيدى، ارى قاراي اكتەر الىپ كەتۋى كەرەك. ول اكتەرگە ىشكى قوزعالىس كەرەك دەپ ۇيرەتەدى. جاقسى اكتەر ىلىكپە ءسوز اراسىندا ويناۋى كەرەك. تالعات اعا ونەردەگى جولىن اكتەرلىكپەن باستاعانى انىق ءبىلى­نە­دى. دانيار بيىكتە قاپپەن قۇلاعاندا، ءجاميلا-اقما­رالعا: «سەنىڭ جان داۋسىڭ شىعۋى كەرەك»، – دەپ ۇيرەتەدى.

اۆتوردىڭ پەساسى تاڭدالعان سوڭ رەجيسسەر مەن رولگە ىرىكتەلگەن ەكى قۇرامداعى ارتيستەر قاۋىمى العاش­قى جۇمادا بىرىگىپ پەسانى وقيدى. بۇل راسىندا مەيرام. ۇلكەن اۋديتوريادا ۇستەلدە، اينالا وتىرعان ارتيستەر كەزەك-كەزەگىمەن رولدەردى داۋىسقا سالىپ وقي باستايدى. ءوزارا كەڭەس جانە تالقىلاۋ كەزەڭى. اكتەرلەر جاز جايلاۋعا كوشكەندەي بالاشا ويناپ، ازىلدەپ، ەمىن-ەركىن ستيحياعا ەنە باستايدى. باس رەجيسسەر دراماتۋرگكە تۇزەتۋ جاساۋعا، قاھارماننىڭ ۇزىن-سونار ءسوزىن جونۋعا، ءسوز باسىپ، سوزدەن تۇنشىعىپ، شالت قيمىل مەن ساحنالىق ارەكەتى جەتپەي تۇرسا، سونى دەرەۋ رەتتەۋگە كىرىسەدى. رەجيسسەر ءسويتىپ درامانىڭ جاسىل باعىن ماپەلەپ كۇتكەن، قۋراعان تۇسىن وتاعان شەبەر باعبانعا اينالادى. قيسىنعا قاراپ ءىس تۇزەيدى. رەجيسسەردىڭ ويىنشا، وبرازدىڭ ەۆوليۋتسياسى بولۋى كەرەك. پەسانى ساحناعا يكەمدەۋ پروتسەسى ءماتىن وقىلعان مەزەتتە تولىق وتەدى. مۇندايدا اكتەرلەر ءبىر-بىرىنە قالجىڭداپ، كوڭىلدى وتىرادى. بىرەۋى اق قاعازعا سۋرەت سالادى. رەجيسسەر: «مىنا جەردە قىسقارعان ماتىندەردىڭ ءبارىن اكتەر ويىنىمەن تولتىرۋ كەرەك. ءبارىن زۋىلداتىپ سويلەتە بەرسەك، وندا ويىنعا نە قالادى؟!»، – دەيدى. پەساداعى ءسوز قايتالاۋدى اكتەرلەردىڭ ءوزى قالت جىبەرمەي، نۇسقاپ، سىلىپ تاستاپ وتىرادى. تالعات اعا پەسانى داۋىستاپ وقيدى. تىڭداپ وتىرعان اكتەرلەر سول وبرازدى بەينەلەپ، ءبىر-بىرىنە قاراپ، ءجيى-ءجيى ميميكا جاسايدى. تالعات اعا اكتەرلەرگە كەيىپكەر پلاستيكامەن ايتادى، كورەرمەن ونىڭ نە ايتقانىن بىلمەيدى، بىراق توپشىلايدى دەپ ۇيرەتەدى. اكتەر قاۋىمى پەسانىڭ بۇرىلىستارىن ءدال اڭداپ، ءدال ەسكەرتۋ ايتىپ وتىرۋعا داعدى العان. جازۋ­شى­­دان دراماتۋرگكە وتكەن اعايىن قىزىل ءسوزدىڭ سۇلۋ­لىعىنا ەلتىپ، ارتىق قولدانعان جەرىن جونىپ تاستاۋعا استە قيمايدى. ابايشا ايتسا: «قازاقتىڭ وزگە جۇرتتان ءسوزى ۇزىن». سىرىم قاشقاباەۆ: «وسى سۋدىڭ ءبارى كەرەك پە، تالعات اعا؟» دەسە، باس رەجيسسەر: «كەرەگى جوق»،– دەپ تەز كەلىسەدى. پەسانىڭ وقىلۋ پروتسەسى شىعارمانى دەرەۋ رەداكتسيالاۋمەن تەڭ. دراماتۋرگيا جانرىن ەڭ كۇشتى تالقىلايتىن باس رەجيسسەر جانە اكتەرلەر. اۆتورى العاشقى وقىلۋ ساتىنە قاتىسىپ وتىرسا، سىنعا شىداماي، اڭىراپ، بەزىپ كەتەر مە ەدى دەپ ويلايسىڭ. لوگيكاسى دۇرىس، اقىلدى ادام بولسا، تەككە تىرىسىپ قىڭىرايماي، وزگەلەر كەم-كەتىگىن شەبەر جوندەپ بەرگەنىنە بەك ريزا بولۋى دا ابدەن مۇمكىن.

تالعات اعا ەپوستىق دەتالدى وتە جاقسى كورەدى. اۆتوردا جوق ەپوستى قوسادى. بۇل – تاماشا ۇيلەسىم. ەسكى سوزدەردىڭ ەتيمولوگياسىن ىزدەپ، تاپپاسا اكتەرلەرگە جاريا ەتەدى. وسى اپتادا پەسانىڭ قاڭقاسىن 80 پايىز كەلتىردىك دەپ مالىمدەيدى. ءرول­دەر­دى ءبولىپ وقۋ مەن ءۇشىن اڭسارلى ادەبيەت ءدارىسى. اڭداسام، ترۋپپا كلاسسيكانىڭ اسەرىنەن اۋىزدىعى­مەن الىسىپ، ۇلى دۇبىرگە، بايگەگە شابار جۇيرىك­تەر­دەي تىقىرشىپ وتىرادى. اۋىق-اۋىق رولگە ەنىپ، وبرازدى تۇرلەندىرىپ جىبەرەدى. ولار بىرگە پەسا وقىعاندا ۇنەمى ويناقى، ويناپ، كۇلىپ، قالجىڭعا سۇيەپ وتىرعاندى ۇناتادى. مۋزىكا ويناسا، بىرەن-ساران اكتەر ۇستەل باسىندا بيلەپ، ءبىرى قولجازبا وقيدى. ءۇزىلىس­تە جانقالدىبەك كۇلكى شاقىرادى. ءلايلا اقنازارقىزى باس رەجيسسەرگە: «ماعان تەكست جەتپەي جاتىر، مونولوگ كەرەك» دەپ مالىمدەيدى.

تالعات اعا ءرولدى اكتەرگە ءسىڭىرۋ ءۇشىن اۋەلى سۇراق قويىپ، جاۋابىن ءوزى بەرەدى: «قازاقتىڭ قارعىسىن بىلەسىڭدەر مە؟ كوزىڭ اقسىن دەيدى. اناسى سوقىر بولۋى دا مۇمكىن. مەن كوزى كورمەيتىن ادامنىڭ ءتىپ-تىك بولىپ تاياقپەن جۇرگەنىن كوردىم. سوقىر ادام سۇرىنبەيدى. رەجيس­سەرلىك كورۋ بار، اكتەرلىك كورۋ بار. تۇنىمەن ويلا­ساڭ­دارشى». استارى تۇڭعيىق ساحنا شىندىعىن رەجيسسەر ءار ءسات سايىن تياناقتاپ، بۋىستىرىپ-ءتۇيىستىرىپ قويادى. رەجيسسەر شىنايى سۋرەتكەر بولماسا، ءتىرى سپەكتاكل تۋمايدى.

اكتەر قاۋىمى ۇستەل باسىندا وبرازعا ەنىپ، داۋىس ىرعاقتارىن ساحناداعى سياقتى سالىپ وتىرعانىن باقىلاۋ قىزىق كورىنىس. جاس اكتەرگە رەجيسسەر:
«سەن بىردەن ناتيجەسىن كورسەتىپ، ويناپ تۇرسىڭ» دەپ سىن ايتادى. «وزگەر. ەركەلە. كۇلكى ارقىلى. تەاترلىق دەكلاماتسيا، سونى مايدان قىل سۋىرعانداي الىپ تاستا. اكتەرلىك بوياۋ ۇنەمى وزگەرىپ وتىرادى. ۇدەمەلى قالىپ كەرەك. قاشاندا ءبىر سوزبەن ايتسا اكتەر ولەدى». رەپەتيتسيادا سالتانات بار. وبرازدىڭ ءار ءساتىن رەجيسسەر سالىپ بەرۋگە جارالعان. بۇل – وتە قيىن پروتسەسس. زەرگەرلىك وڭدەۋگە پارا-پار. پەسانى دايىن­داۋدىڭ ىشكى كۋحنياسى وتە قىزىق. رەپەتيتسيا كەزىندە اكتەرلەر سالتونى كوپ جاسايدى. ەرەسەكتەردىڭ بۇل بالالىق مىنەزى ونەردىڭ كۇن سونگەنشە سونبەيتىن تاعاجايىپ مەرەكە ەكەنىن بىلدىرەدى. ويناقىلىق، ومىرگە عاشىقتىق. تەاتر – مەملەكەت ىشىندەگى مەملەكەت، تۇتاس ءبىر پلانەتا، ءبىر ءداۋىردىڭ سۋرەتكەرلىك ءومىرى. ءداۋىر رەڭكىن بەرۋ ساحنادا قيىن، سوندىقتان دراماتۋرگيادا جاساندىلىق كوپ كەتەدى. تەاتر الاقانعا سالعانداي كورى­نىپ تۇرادى. پۋشكينشە ايتساق، تەاتر كەڭىستىگى «ۋ لۋكوموريا…»، ونىڭ قانداي كيەلى مەكەن ەكەنىن ايتۋ ءۇشىن ۇلكەن تراكتات جازۋعا بولار ەدى. تەاتر شىمىلدىعىن اشسا، قىلقالامنىڭ قاس شەبەرلەرى گيۋستاۆ دورە جانە لاتيف كازبەكوۆ سالعان يلليۋستراتسيالار سياقتى قۇدىرەت، بۇل اللەگوريالىق كوركەم سارايدا ءتىپتى ءالىپتى تاياق دەپ تانىمايتىن ساۋاتسىز ادامنىڭ جانى ىزگىلىك پەن شاتتىققا بولەنەدى.

تالعات تەمەنوۆ – حالىقارالىق كەڭىستىكتە فيلمدەر تۇسىرگەن ۇلكەن كينورەجيسسەر. رەسەيدە ارىپتەس دوستارى كوپ تالعات اعا رەپەتيتسيادا كەي مەزەت ورىسشا سويلەگەندى جاقسى كورەدى. «ينوگدا يا تۋپوي، تۋپەە ۆسەح. چتو تاكايا گەنيالنوست؟ ەتو پروستوتا».

تالعات تەمەنوۆتىڭ «قىزعىش قۇس» فيلمىنە تۇسكەندە سسسر حالىق ءارتيسى نوننا مورديۋكوۆا تۋعان اپكەسىندەي باۋىر باسىپ، جانات شايكينانى قاسىنان تاستاماي الىپ جۇرگەن ەكەن. جانات اڭسابايقىزى نوننا ۆيكتوروۆنا وزىنە سىرىن جاسىرماي ايتىپ، قيماي قوشتاسقانىن، «موسكۆاعا كەلسەڭ، ماعان كەل» دەپ ۇيىنە شاقىرعانىن سۇيسىنە اڭگىمەلەپ بەردى.

P.S.
تالعات اعانىڭ كەي ساتتە، قاتتى قۋانعاندا، كوڭىلى كوتەرىلگەندە، شەڭبەرگە سىيمايتىن جاس بالاداي ماقتانشاقتىعى، اقكوڭىل­دىگى، شارت ەتە قالسا، اشۋى جىبەك ورامالداي تەز كەبەتىنى، قايتىمى تەز، كەشىرىمدى مىنەزى، باۋىرمال­دىعى، مۇنىڭ ءبارى قازاققا ءتان، ەتنوستىڭ قانىندا، گەندىك كودىندا بار تازا قالىبى. تالعات اعانىڭ تۋا ءبىتتى تولەرانتتى تابيعاتى، ادامزات ءناسىلىن بولە-جارىپ جاتىرقامايتىن، قاس جاقسىنى باعالايتىن كىسىلىك دەگدار مىنەزى، قۇتتى ءبىلىمى، رۋحاني تالعام­پاز­دىعى، ەۋروپالىق مادەنيەتى مەن جارقىلى، تانىم كوكجيەگى، ىسكەرلىگى، ءبارى دە ونىڭ شىعارما­شى­لىق ادامى ەكەنىن ابدەن ايعاقتاپ تۇرادى. 

ادەبيەت پەن ونەر الاڭى – مىلتىقسىز مايدان. ول «تاسپەن ۇرعاندى اسپەن ۇر» دەگەن ادامسۇيگىشتىك وسيەتكە ادال، قانمەن بەرىلەتىن بابا قاسيەتىن ءپىر تۇتاتىن ادام. كەڭ بولساڭ، كەم بولمايسىڭ، بىراق… تالانتقا قۇداي دارىتقان جاقسىلىقتى قيماي، ءوزىنىڭ كەمتالانت قوراشتىعىنان كۇيىنىشتى كۇنشىلدىككە قۇل، قياناتى ءوتىپ كەتكەندەردى تاسپەن دە، اسپەن دە ۇرماۋ كەرەك. بۇل مەنىڭ ۇستانىمىم. قاس دۇشپانمەن ەشقاشان ىمىراعا كەلمەي، ەلەمەي، مەنسىنبەي، ءمان بەرمەي قويا سالۋ كەرەك ەكەنىن ابدەن بىلەمىن. ءوز جونىمەن، ءوز الەمىندە قالا بەرسىن. 

تالعات اعا تىلشىگە بەرگەن ءبىر سۇحباتىندا ءوزىنىڭ ءبىرىنشى كلاستا باستان كەشكەن ەستەتيكالىق ءسۇيىنىشىن، اسەرشىلدىگىن ايتادى. «ءان، ءاننىڭ ءسوزى، بالانىڭ كەرەمەت داۋىسى اسەر ەتكەنى سونشا، ىزدەپ ءجۇرىپ تەز ارادا ءاننىڭ ءسوزىن تاۋىپ الدىم. ولەڭدى ەندى جاتتاي بەرگەنىمدە، اكەم مەنى قورا تازالاۋعا جىبەردى. قورادا ءبىر بەت قاعازدى ىلەر جەر تاپپادىم. قورانى تازالاۋىم كەرەك، ولەڭدى دە جاتتاعىم كەپ بارادى. ءبىراز قاراپ، قورادا بايلاۋلى تۇرعان سيىردىڭ مۇيىزىنە اپارىپ ولەڭ جازىلعان پاراقتى ءىلىپ قويدىم. ەكى قولىم جۇمىستا، باسىمدى كوتەرىپ، قا­عاز­عا قاراپ، بار ونەرىمدى سالىپ، شىرقايىن كەلىپ: – ورلەنوك، ورلەنوك، ۆزلەتي ۆىشە سولنتسا… سيىر دا اندا-ساندا باسىن ەكى جاققا كەزەك بۇرىپ، «تىڭ­داعان» بولادى. ءبىر كەزدە مەنەن جاقسى ءانشى شىق­پا­سىن ول دا ءبىلدى-اۋ دەيمىن، باسىن وتتىقتان كوتەرمەي قويدى… بار ءان ايتۋ ونەرىم سول «ورلەنوكپەن» اياقتالدى-اۋ دەيمىن». 

بۇل ەپيزود ەرەكشە ۇناپ، ءتۇبى كينوكومەديالىق ستسەناريىمە سالامىن دەپ مەنشىكتەپ قويدىم. مۇنى ادەبيەتتە قارىزدانۋ دەيدى. تالعات اعا ماعان سيىردىڭ مۇيىزىنە ولەڭ قىستىرىپ الىپ، قورا تازالاپ جاتىپ ءان شىرقاعان جەتى جاسار بالا كەزىندەگى وراسان كۇشتى ەنتۋيازمىنەن تۇك وزگەرمەگەن سياقتى كورىنەدى دە تۇرادى. قر حالىق ءارتيسى، پروفەسسور، الىس-جاقىن شەتەلگە ۇزدىك قازاق رەجيس­سەرى بولىپ، مارتەبەسى اسقانىمەن، بالا جۇرەكتىڭ مۇراتى تالعات دوسىمعا­لي­ۇلى­نىڭ دۇنيە­تانىمىندا باياعىشا وزگەرمەي تۇرعانى انىق. ونىڭ شىعارما­شى­لىق قۋاتىنىڭ قاينار كوزى وسىناۋ ەلگەزەك قاسيە­تىندە جاتقانىنا ەش كۇمانىم جوق.

ايگۇل كەمەلباەۆا، 
جازۋشى، «دارىن» مەملەكەتتىك جاستار 
سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى