سەنبى, 23 قاراشا 2024
انە، كوردىڭ بە؟ 5109 25 پىكىر 11 مامىر, 2018 ساعات 12:36

پا، شىركىن، پاشينيان!

 

43 جاستاعى ازامات ارمەنيانىڭ ۇكىمەت باسىنا كەلدى. ماماندىعى جۋرناليست. ول – اتقارۋشى بيلىككە ساياسي كۇرەس جولىمەن قول جەتكىزگەن تۇلعا. پرەزيدەنت بولىپ تۇرعان كەزىندە ەلدى پارلامەنتتىك باسقارۋعا ىڭعايلاپ، ۇلتتىق جيىنعا (پارلامەنتكە) ءوز جاقتاستارىن ورنالاستىرىپ العان سوڭ پرەمەر-مينيستر ورىنتاعىنا جايعاسا قويعان تۇراقتى وپپونەنتى سەرج سارگسياندى توڭكەرىپ تاستادى. پاشينيان – تمد اۋماعىنداعى مەملەكەت باسشىلارىنىڭ ىشىندەگى ەڭ جاسى ءارى مۇلدە جاڭا بۋىننىڭ وكىلى. ەندى ءبىراز سوزبەن نيكول پاشينياننىڭ ءومىر سوقپاعىن وقىرمانىمىزعا تانىستىرا كەتەيىك.

نيكول ۆوۆاۇلى پاشينيان 1 ماۋسىمدا 1975 جىلى يدجەۆانە قالاسىندا دۇنيەگە كەلگەن. اكەسى – ۆوۆا پاشينيان، وگەي شەشەسى – ەردجانيك چەبرۋچان.

ساياساتقا باستاۋ العان جىلدارى

نيكول 1991 جىلى ەرەۆان مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتى فيلولوگيا فاكۋلتەتىنىڭ جۋرناليستيكا بولىمىنە وقۋعا تۇسەدى. وقي ءجۇرىپ رەسمي بيلىككە قارسى وپپوزيتسيالىق كۇشتەردىڭ قاتارىندا، وپپوزيتسيالىق باسپاسوزدە قىزمەت اتقارادى. (1991-1998 جىلدارى ەلدى لەۆون تەر-پەتروسيان باسقاردى). 1993 جىلى «دپرۋتيۋن» («وقۋلىق»), «لراگير» («حابارلار»), «لراگير ور» (بۇگىنگى كۇن حابارلارى»), «مولوراك» («جاھان») گازەتتەرىندە ءتىلشى بولدى. 1995 جىلى ساياسي كوزقاراسىنا بايلانىستى اتالعان جوعارى وقۋ ورىنان شىعارىلعان.

باسپاسوزدەگى قىزمەتى

وقۋدان قۋىلعانىمەن نيكول العان بەتىنەن قايتپايدى، ءباسپاسوز سالاسىنداعى كۇرەسكەرلىك جولىن جالعاستىرا بەرەدى. 1998 جىلى ول وپپوزيتسيالىق «وراگير» («كۇندەلىك») گازەتىنىڭ باس رەداكتورى ءارى قۇرىلتايشىسى بولادى. ءسويتىپ ارمەنياداعى ەڭ تانىمال وپپوزيتسياشىل جۋرناليستكە اينالىپ، ءتۇرلى جالا، ايىپتاۋلارعا ۇشىراپ، ۇستىنەن قىلمىستىق ىستەر دە قوزعالادى. «وراگيردى» سول كەزدەگى ىشكى ىستەر ءمينيسترى مەن ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك قىزمەتىن قوسا اتقارعان سەرج سارگسيان سوتقا سۇيرەپ، ايىپتى ەتەدى (مىنا جايتقا نازار اۋدارۋ كەرەك شىعار: سول سارگسياندى اراعا جىلدار سالىپ پاشينيان تاقتان تايدىردى. ال سارگسيان ارمەنيانى ۇزاق ۋاقىت بيلەپ توستەگەن ادام. ول 2007-2008 جىلدارى پرەمەر-مينيستر، 2008-20018 جىلدارى ارمەنيا رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى بولدى). بيلىك قولىندا تۇرعان سوڭ ايانىپ قالسىن با، سەرج سارگسيان پاشينياننىڭ گازەتىن جاپتىرىپ، ءوزىن ءبىر جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرادى، جالعان اقپار تاراتتى دەپ ايىپپۇلعا جىعادى.  «وراگير» جابىلادى، الايدا، نيكول كۇندەلىكتى جارىق كورەتىن جاڭا باسىلىم – «ايكاكان جاماناك» («ارميان ۋاقىتى») گازەتىن شىعارادى. گازەتتى 2012 جىلعا دەيىن شىعارىپ، كەيىن باس رەداكتورلىق قىزمەتىن ايەلى اننا اكوپيانعا بەرەدى.

بۇل جىلدارى نيكولدىڭ ءومىرى بىرىڭعاي ءباسپاسوز ىسىمەن ءوتىپ جاتتى دەسەك تە، جەكە باسىنا قاۋىپ قاتەر كەز كەلگەن ۋاقىتتا ءتونىپ تۇرعان ەدى. 2004 جىلى 22 قاراشادا نيكول پاشينياننىڭ اۆتوكولىگى ەرەۆان قالاسىنىڭ قاق ورتاسىندا،  «ايكاكان جاماناك» گازەتىنىڭ رەداكتسياسى ورنالاسقان جەردەگى اۆتوكولىكتەر تۇراعىندا تۇرعان جەرىندە وتقا ورانادى. قۇداي ساقتاعاندا، نيكول قاستاندىقتان امان قالادى. وزىنە جاسالعان قاستاندىقتى نيكول بيلىكتەن ەمەس، گاگيك تسارۋكيان دەيتىن كاسىپكەردەن كورەدى جانە سولاي دەپ جاريا ەتەدى.

ساياساتتا ساتىلاپ وسكەن جىلدارى

2006 جىلى، ياعني 31 جاستاعى پاشينيان قوعامدىق-ساياسي «التەرناتيۆا» ۇيىمىن قۇرادى. سودان كەيىن سايلاۋ الدىندا «يمپيچمەنت» بلوگىن باسقارىپ، «التەرناتيۆامەن» بىرگە كونسەرۆاتيۆتى «دەموكراتيالىق وتان» پارتياسىنىڭ قاتارىنا وتەدى. سول كەزدەگى پرەزيدەنت روبەرت كوچاريان مەن پرەمەر-مينيستر سەرج سارگسياننىڭ وتستاۆكاعا كەتۋىن تالاپ ەتكەن ونىڭ جاقتاستارى ("يمپيچمەنت" بلوگى) 2007 جىلى مامىر ايىنداعى پارلامەنت سايلاۋىندا جەڭىلىسكە ۇشىرايدى. "يمپيچمەنت"  سايلاۋشىلار تاراپىنان 1,29%  پايىز داۋىس جيناپ، 13-ورىنعا يە بولادى. ارينە، پاشينيان سايلاۋدىڭ بۇنداي قورتىندىسىمەن كەلىسپەيدى، داۋىس سانۋادا جىمىسقىلىق، ارامدىق، الاقولدىق بولدى دەپ ەسەپتەيدى.

2008 جىلى پاشينيان ارمەنياداعى پرەزيدەنت سايلاۋىنىڭ الدىنداعى ناۋقانعا بىلەك سىبانا كىرىسىپ، بۇرىنعى مەملەكەت باسشىسى لەۆون تەر-پەتروسياننىڭ شتابىنا كىرەدى. سايلاۋ  سارگسياننىڭ جەڭىسىمەن اياقتالىپ،  پرەزيدەنت  بولادى. تەر-پەتروسيان سايلاۋدا ۇتىلعان سوڭ پاشينيان قارسى كۇشتەردىڭ جەتەكشىسىنە اينالادى دا،  ەكس-پرەزيدەنتتىڭ  (تەر-پەتروسيان 1991-1998 جىلدارى ارمەنيانىڭ پرەزيدەنتى بولعان) جاقتاستارى سايلاۋدىڭ قورتىندىسىن مويىندامايدى.

وسىدان كەيىن ەرەۆاندا ساقشى جاساقتارىمەن قارۋلى قاقتىعىسقا دەيىن بارعان جاپپاي قارسىلىق اكتسياسى باستالادى. كۇشتىك قۇرىلىمدار شەرۋشىلەردىڭ شەبىن 1 ناۋرىزدا ارەڭ بۇزادى. 10 ادام وققا ۇشادى، تاعى بىرنەشە ادام اۋىر جارالانادى. 2 ناۋرىزدا ەلدە توتەنشە جاعداي جاريالانادى. پاشينيانعا ىزدەۋ جاريالانادى. ول بوي تاسالاپ ءجۇرىپ 2009 جىلى شىلدە ايىندا بەرىلەدى.

2010 جىلى اباقتىدا جاتقان پاشينيان قاڭتارداعى پارلامەنت سايلاۋىنا №10 سايلاۋ وكرۋگىنەن ۇمىتكەر رەتىندە قاتىسادى. پاشينيانىڭ كانديداتۋراسىن تەر-پەتروسياننىڭ وپپوزيتسيالىق ارميان ۇلتتىق كونگرەسى (اۇك) قولدايدى. الايدا، اۇك-ءنىڭ ۇمىتكەرى كەزەكتى رەت ساياسي جەڭىلىستىڭ اششى ءدامىن تاتادى.

2010 جىلى 19 قاڭتاردا بولاشاق پرەمەر ەلدە جاپپاي تارتىپسىزدىك تۋدىردى دەگەن ايىپپەن 7 جىلعا سوتتالادى. الايدا ول ارمەنيانىڭ 20 جىلدىق تاۋەلسىزدىگىنە بايلانىستى امنيستياعا ىلىگىپ، ءبىر جىلدان ءسال عانا اسقاندا تۇرمەدەن بوساپ شىعادى. تەمىر توردا وتىرعان كەزىندە ول "ايكاكان جاماناك" گازەتىنە «تۇرمەدەگى كۇندەلىك» اتتى جازبالارىن ۇزبەي جىبەرىپ تۇرادى.

اباقتىدان بوساعان سوڭ پاشينيان ساياسي كۇرەس جولىنداعى قىزمەتىنە ادەتىنشە بەلسەنە كىرىسىپ، 2011 جىلى ارميان ۇلتتىق كونگرەسىنىڭ ميتينگتەرىنە قاتىسادى.

2012 جىلى 6 مامىردا ارميان ۇلتتىق كونگرەسىنىڭ اتىنان ۇلتتىق جيىنعا (پارلامەنتكە) دەپۋتات بولىپ سايلانادى. 2013 جىلى ارميان ۇلتتىق كونگرەسى تەر-پەتروسيان باسقاراتىن پارتيانىڭ قاتارىنا وتەدى. پاشينيان بولسا، پارتيا قاتارىنا وتۋدەن قالىس قالادى (ويتكەنى كونگرەس پرەزيدەنت سايلاۋىنا ۇمىتكەر ۇسىنۋدان باس تارتقان ەدى). ءسويتىپ ول اۇك-ءنىڭ قۇرامىندا كوزاپارا (فورمالنو) تىركەلىپ جۇرگەنى بولماسا، تەر-پەتروسيانمەن اراسىنداعى بايلانىس ۇزىلە باستايدى.

ەكەۋىنىڭ اراسىنداعى ۇزىلە باستاعان بايلانىس پاشينيان 2015 جىلى مامىردا جاڭا وپپوزيتسيالىق «ازاماتتىق كەلىسىم» اتتى ساياسي ۇيىم قۇرعان سوڭ مۇلدە ۇزىلەدى. پارلامەنت سايلاۋىنىڭ الدىندا نيكول ۆوۆاۇلى «ەلك» («ۇمتىلىس») بلوگىن قۇرادى.

2017 جىلى 2 ساۋىردە پاشينيان پارلامەنت دەپۋتاتى بولىپ سايلاندى. سودان بەرى ول پارلامەنتتەگى 105 دەپۋتاتتىڭ ىشىندە 9 داۋىسى بار «ەلك» فراكتسياسىن باسقارىپ كەلدى. «ەلك» فراكتسياسى ەۋروپالىق كەڭىستىككە شىعۋدى جاقتايدى، ارمەنيانىڭ سىرتقى ساياساتىندا ەۋرازيالىق ينتەگراتسياعا قارسى.

2017 جىلى مامىردا پاشينيان ەرەۆان قالاسىنىڭ مەرى بولۋعا ۇمتىلدى. بىراق، داۋىس ناتيجەسىندە ەكىنشى ورىن الىپ قالدى.

2018 جىلى 8 مامىردا ارمەنيا پارلامەنتى نيكول ءپاشينياندى ەلدىڭ پرەمەر-ءمينيسترى ەتىپ سايلادى. ءپاشينياننىڭ كانديداتۋراسىن پارلامەنتتە «ەلك» فراكتسياسى ۇسىندى. وعان 59 دەپۋتات داۋىس بەردى (بۇل باسىم داۋىس بولىپ ەسەپتەلەدى). ءسويتىپ ول ساياسي كۇرەس جولىندا وزىنە ۇنەمى قارسى تۇرىپ كەلگەن، بيلىكتى پايدالانىپ قىساستىق جاساعان، تۇرمەگە جاپقان، ءىستى قىلعان سەرج سارگسياندى تاعىنان توڭكەردى. پرەمەر-مينيستر ءپاشينياننىڭ العاشقى جارلىعى بۇدان بىلاي ەلدە 9-مامىر مەرەكەسىن اتاپ وتۋگە تيىم سالۋ بولدى. پا، شىركىن، پاشينيان! ال، 9-مامىر كۇنى قازاقستاندى قىزىل تۋلار جاۋىپ قالدى.

وتاباسى

نيكول پاشينياننىڭ جارى – اننا اكوپيان، جۋرناليست، "ايكاكان جاماناك" گازەتىنىڭ باس رەداكتورى. ءۇش قىزى، ءبىر ۇلى بار. ۇلى اشوت اكسىمەن بىرگە وتكەن ءساۋىر ايىنداعى قارسىلىق اكتسيالارىنا بىرگە قاتىستى.

ماتەريال ەركىن اقپارات كوزدەرىنىڭ دەرەكتەرى بويىنشا دايىندالدى.

Abai.kz

 

25 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1482
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3254
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5485