ءماجىلىس دەپۋتاتى داۋىلباي قۇسايىنوۆ ۇكىمەت باسشىسى كارىم ءماسىموۆتىڭ اتىنا بابالارىمىزدىڭ كوزىندەي بولىپ عاسىرلار قويناۋىنان سىر شەرتىپ تۇرعان كونە ەسكەرتكىشتەردى ساقتاپ، قورعاۋ ءۇشىن وسى ماسەلەگە ۇكىمەتتىڭ كوڭىل ءبولۋىن سۇراپ دەپۋتاتتىق ساۋال جولدادى.

«اباي-اقپارات»

مەنىڭ كوتەرىپ وتىرعان ماسەلەم ۇلىتاۋ (ۇلى تاۋ)- قازاق حالقىنىڭ تاريحي ورتالىعى، دالالىق وركەنيەت كوشپەندىلەرى مادەنيەتىنىڭ ورتالىعىنا ارنالعان.

ۇلىتاۋدا قورعاندار، قورىمدار، بەعازى ءداندىباي مادەنيەتىنىڭ كەسەنەلەرى، تاستاعى تاڭبالار، پەتروگليفتەر، شاحتالار، مىس، قالايى، كۇمىس، التىن جانە بالقىتقان مەتالل قورىتۋ پەشتەرى جانە باسقا دا كونە ەسكەرتكىشتەردىڭ  تابىلۋى مەن  عالىمداردىڭ زەرتتەۋلەرىمەن ۇلىتاۋ كونە زاماننان بەرى سارىارقانىڭ جانە بارلىق دالانىڭ ورتالىعى بولعانىن كۋالاندىرادى. ۇلىتاۋ - بۇل ءبىزدىڭ اتا-بابالارىمىزدىڭ مىڭداعان عاسىرلىق رۋحاني، اڭىزىنا اينالعان، اقىندارى جىرلاعان، سان عاسىر ادامداردى باۋراعان قازاق حالقىنىڭ  قۇرمەتتەيتىن قاسيەتتى جەرى.

وسى ءبىر كونە تاۋدىڭ  كەرەمەتتىگى قازاقستاننىڭ ۇلتتىق تاريحىنىڭ ماڭىزدىلىعىمەن بەرىلگەن. ۇلىتاۋ كوشپەندى تايپا حاندارىنىڭ سۇيىكتى ورنىنا اينالعان. وسى جەردە ۇلى شىڭعىسحاننىڭ ۇلكەن ۇلى جوشى حاننىڭ ورداسى ورنالاسقان، وسى جەردەن باتىي حان شىعىسقا ءوزىنىڭ جاۋگەرشىلىك جورىعىن باستاعان.

ءماجىلىس دەپۋتاتى داۋىلباي قۇسايىنوۆ ۇكىمەت باسشىسى كارىم ءماسىموۆتىڭ اتىنا بابالارىمىزدىڭ كوزىندەي بولىپ عاسىرلار قويناۋىنان سىر شەرتىپ تۇرعان كونە ەسكەرتكىشتەردى ساقتاپ، قورعاۋ ءۇشىن وسى ماسەلەگە ۇكىمەتتىڭ كوڭىل ءبولۋىن سۇراپ دەپۋتاتتىق ساۋال جولدادى.

«اباي-اقپارات»

مەنىڭ كوتەرىپ وتىرعان ماسەلەم ۇلىتاۋ (ۇلى تاۋ)- قازاق حالقىنىڭ تاريحي ورتالىعى، دالالىق وركەنيەت كوشپەندىلەرى مادەنيەتىنىڭ ورتالىعىنا ارنالعان.

ۇلىتاۋدا قورعاندار، قورىمدار، بەعازى ءداندىباي مادەنيەتىنىڭ كەسەنەلەرى، تاستاعى تاڭبالار، پەتروگليفتەر، شاحتالار، مىس، قالايى، كۇمىس، التىن جانە بالقىتقان مەتالل قورىتۋ پەشتەرى جانە باسقا دا كونە ەسكەرتكىشتەردىڭ  تابىلۋى مەن  عالىمداردىڭ زەرتتەۋلەرىمەن ۇلىتاۋ كونە زاماننان بەرى سارىارقانىڭ جانە بارلىق دالانىڭ ورتالىعى بولعانىن كۋالاندىرادى. ۇلىتاۋ - بۇل ءبىزدىڭ اتا-بابالارىمىزدىڭ مىڭداعان عاسىرلىق رۋحاني، اڭىزىنا اينالعان، اقىندارى جىرلاعان، سان عاسىر ادامداردى باۋراعان قازاق حالقىنىڭ  قۇرمەتتەيتىن قاسيەتتى جەرى.

وسى ءبىر كونە تاۋدىڭ  كەرەمەتتىگى قازاقستاننىڭ ۇلتتىق تاريحىنىڭ ماڭىزدىلىعىمەن بەرىلگەن. ۇلىتاۋ كوشپەندى تايپا حاندارىنىڭ سۇيىكتى ورنىنا اينالعان. وسى جەردە ۇلى شىڭعىسحاننىڭ ۇلكەن ۇلى جوشى حاننىڭ ورداسى ورنالاسقان، وسى جەردەن باتىي حان شىعىسقا ءوزىنىڭ جاۋگەرشىلىك جورىعىن باستاعان.

ۇلىتاۋدا جوشى حان مەن تۇركى تىلدەس تايپالاردىڭ نەگىزىن قالاۋشىلاردىڭ ءبىرى الاشا حانعا كەسەنەلەر كوتەرىلگەن. ەسىمدەرى التاي، ورال، قىرىم، سولتۇستىك كاۆكاز جانە وزبەكستاننىڭ حالىقتىق اۋىز ادەبيەتىندە ماڭگىلىك ساقتالعان. التىن وردانىڭ حانى توقتامىس، وردالىق ۇلى قولباسشى، ءامىر ەدىگە دە وسىندا جەرلەنگەن. ۇلىتاۋداعى التىنشوقى تاۋىنداعى تاس تاقتاعا 1391 جىلى وسىندا بولعانى تۋراسىندا ۇلى اقساق تەمىر جازبا قالدىرعان.

ۇلىتاۋدا ساقتالعان ەسكەرتكىشتەر پالەوليت پەن نەوليت داۋىرلەرىنە جول باستاپ تۇرعانداي. ارحەولوگ-عالىمدار باياعى زامانعى ادامداردىڭ تالاي مەكەندەرىن جانە ولاردىڭ ەڭبەك قۇرالدارىن تاپتى.  قاراكەڭگىر وزەنىنىڭ جاعاسىندا پالەوليت ءداۋىرىنىڭ قازاقستانداعى ەڭ ءىرى شەبەرحاناسى تابىلدى. وزەندەردىڭ بويىندا كونە زاماننىڭ باي ەلدى مەكەندەرى سان قيلى كومبەلەر، ساعانالارى جەرلەنگەن كونە مادەنيەتتىڭ بايلىقتارى بولعانى بەلگىلى بولعان.

وسى كۇنگە دەيىن «مۇرتى بار قورعانداردىڭ» قۇپياسى اشىلعان جوق. ءبىر ارحەولوگتار بۇل ءمايىت باسىنا سالىنعان قۇرىلىستار دەسە، ەكىنشىلەرى كونە وبسەرۆاتوريا دەگەنگە سايادى. ارحەولوگيالىق قازبا جۇمىستارى مۇندا وسىدان ءۇش مىڭ جىل بۇرىن دا تاۋ-كەن ونەركاسىبىمەن كەڭىنەن اينالىسقانىن جانە ونداعى جەرگىلىكتى تايپالاردىڭ يراكقا، ۇندىستانعا  جانە گرەتسياعا مىس، قالايى، كۇمىس جانە التىن جونەلتىپ وتىرعاندىعىنا كۋالىك ەتەدى.

ۇلىتاۋ اۋماعىندا بوتانيكالىق جانە گەوگرافيالىق زەرتتەۋلەر بويىنشا 617 وسىمدىك تۇرلەرى بەلگىلى بولعان، ونىڭ ىشىندە 90 تۇرىنەن ءدارى-دارمەككە پايدالانىلادى.

ۇلىتاۋدى «كولدەر مەن بۇلاقتار ەلى» دەپ اتايدى. ۇلىتاۋدىڭ كەڭ بۇلاق سۋلارىنىڭ پايدالى قاسيەتتەرى تۋرالى وسى وڭىردەن شەتكەرى جەرلەردە بىلگەن.

بۇگىنگى كۇنى 736 ەسكەرتكىش مەملەكەتتىك تىركەۋگە الىنعان. ارحەولوگتاردىڭ پىكىرى بويىنشا تاريحي ەسكەرتكىشتەردىڭ سانى 20 مىڭعا جۋىق. كۇيدىرىلگەن قىزىل كىرپىشتەن سالىنعان مازارلاردىڭ ەڭ كوبى ۇلىتاۋدا. سانى جوبامەن 100-دەن اسادى. جىلىنا ەكى ەسكەرتكىشكە قايتا جوندەۋ جاڭعىرتۋ  جۇمىستارى  جۇرەتىنىن ەسكەرەتىن بولساق، كوپتەگەن ەسكەرتكىشتەر بولاشاق ۇرپاققا جەتپەيتىنى انىق.

سونىمەن قاتار، بۇگىنگى كۇنى حالىقتىڭ كوپ باراتىن تاريحي ورىندارى زامان تالابىنا ساي ەمەس. اتاپ ايتقاندا:

التىن شوقى  XIVع

1391 جىلى ءامىر تەمىر التىن وردا حانى توقتامىسقا قارسى جورىققا اتتانادى. ولار ورتا جولدا اسكەرلەرى السىرەپ ۇلىتاۋعا ايالدايدى. وسى جەردە ءامىر تەمىردىڭ بۇيرىعىمەن التىن شوقى تاۋىنىڭ باسىنا تاستان قورعان تۇرعىزىلىپ، تاس بەتىنە قاشاپ ءسوز جازىلعان.

1935 جىلى ق.ي.ساتپاەۆ وسى پليتانى  پەتەربۋرگتەگى ەرميتاجعا جىبەردى.

1940 جىلى تۋركولوگ عالىم، پروفەسسور ن.ن.پووپپە اۋدارما جاساپ، جاريالايدى- «حيجراننىڭ 793 -دە، قوي جىلى تۇراننىڭ سۇلتانى ءامىر تەمىر 200 مىڭ اسكەرىمەن توقتامىس حانمەن سوعىسۋعا بارا جاتىر. وسى جەرگە جەتكەندە ولار وسى قورعاندى وشپەيتىن بەلگى قالدىرۋ ءۇشىن تۇرعىزدى. «اللا ىسىمىزگە جار بولسىن!» - دەلىنگەن.

وزەكتى ماسەلە: سارلىق اۋىلىنان 15 شاقىرىمدىق تاس جول سالۋ قاجەت.

حان  ورداسى حVىىىع.

ۇلىتاۋ سەلوسىنان سولتۇستىك-شىعىسقا قاراي 26 كم جەردە جازىق دالادا ساقتالعان اسا ماڭىزدى تاريحي ەسكەرتكىش. ءتورت بۇرىشتى ەتىپ سالىنعان قۇرىلىستىڭ ۇزىندىعى 150 م، ەنى 90 م شاماسىندا. ءبىر-بىرىمەن جاپسارلاستىرا سالىنعان اراسىنان سۋ اعاتىن ور وتەتىن ەكى بولىكتەن تۇرادى. ءۇيىندى بۇرىشتارىنىڭ بارلىعى بيىك، ءارى ەندىلەۋ. ولاردىڭ ساقشى- قاراۋشىلارعا ارنالعان مۇنارا ەكەندىگىن بايقاۋعا بولادى. اكادەميك ءا.ح.مارعۇلان  حان ورداسىن ءىح-ءحىىى عاسىرلاردا قورعانىس ءۇشىن تۇرعىزىلعان قامال-بەكىنىستەر توبىنا جاتقىزادى.

وزەكتى ماسەلە: ۇلىتاۋ-سارلىق جولىنان 5 شاقىرىم تاس جول سالۋ قاجەت.

باسقامىر ح-حىىع.

ۇلىتاۋ اۋدانى، جەزدى قالاشىعىنان سولتۇستىككە قاراي جەزقازعان-ۇلىتاۋ جول بويىندا 23 كم جەردە ورنالاسقان. مەملەكەتتىك ماڭىزى بار ەسكەرتكىش. بۇل ورتاعاسىرلىق قامال قالدىعى، ءۇش مىقتى قورعانمەن قورشالعان، تسيتادەل جانە ءىرى مۇنارالار ورناتىلعان.  قالاشىقتىڭ وڭتۇستىك شىعىسى جاعىنان كەرۋەن جولى ءجۇرىپ، سارىسۋدىڭ تومەنگى اعىسى ارقىلى سىرداريا جانە ۇلىتاۋ اۋداندارىن بايلانىستىرىپ تۇرعان ەسكەرتكىش.

وزەكتى ماسەلە: جەزكازعان-ارقالىق جولىنان 1 شاقىرىم تاس جول سالۋ قاجەت.

ەدىگە XIV-حVع

ەدىگە قۇتلۋ قابانۇلى 1352 جىلى قاراتاۋدى تەرىسكەي بەتىندەگى قۇمكەنت شاحارىندا تۋىپ، عۇمىر كەشكەن ايگىلى بي، باتىر.  ەدىگە التىن وردانى 1397 جىلدان 1413 جىلعا دەيىن بيلەگەن. موسكۆا، كيەۆ كنيازدىقتارىنا ويران سالىپ، سالىق جيناپ وتىرعان. ال 1419 جىلى جارالانىپ، كوپ ۇزاماي قايتىس بولدى.

ەدىگە مولاسى ۇلىتاۋ تاۋلارىنىڭ ۇشار باسىندا ورنالاسقان.   ەدىگە وباسى بيىكتىگى 3 م -دەن استام، كولەمى (ديامەترى) 7 م -گە جۋىق، تابيعي تاستان ۇيىلگەن ەسكەرتكىش.

وزەكتى ماسەلە: ۇلىتاۋ-سارلىق تاس جولىنان تاۋعا قاراي 10 شاقىرىم تاس جول سالۋ قاجەت.

اقمەشىت اۋليە تاۋى XV-XVIIIع.

جۇمىر جەر بەتىندە جاراتقان يەنىڭ ەرەكشە مەيىرىم-شاپاعاتىنا بولەنگەن اۋليە مەكەندەر بار. ولاردى ادامزات بالاسى الىمساقتان تانىپ، كيە تۇتىپ كەلەدى. توپىراعىن ءسۇيىپ، ءتاۋ ەتەدى. ال، سۋى مەن اۋاسىنىڭ دەرتىنە شيپا ەكەنىن ەرتەدەن-اق بىلگەن، قادىرلەگەن. وسىنداي عارىشپەن ەرەكشە قاتىناسى بار ەكەندىگىن بارشا عالىمدار داۋسىز مويىنداعان جەر ۇلىتاۋ! ۇلىتاۋدىڭ تاماشا ەمدىك، اۋليەلىك قاسيەتىنىڭ دالەلى ەمبۇلاق پەن اۋليەتاۋ! اتا-بابالارىمىز قازاق جەرىنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن ات تۇياعىن توزدىرىپ كەلىپ، دەرتىنەن ارىلىپ قايتاتىن تاعزىم ورنى وسى- ەمبۇلاق پەن اۋليەتاۋ.

وزەكتى ماسەلە: ۇلىتاۋ سەلوسىنان 2 شاقىرىم تاس جول سالۋ قاجەت.

«مەملەكەتتىڭ تۇتاستىعى مەن قازاقستان حالىقتارىنىڭ

بىرلىگىنىڭ بەلگىسى» مونۋمەنت

مونۋمەنت دۇنيەنىڭ ءتورت قۇبىلاسىنا بەت بەرىپ، اسپانعا شانشىلىپ تۇرعان 4 ستيلدىك ارعىماق سۇلباسىنان قۇرالعان.

مونۋمەنت تۇعىرىنىڭ ءوزى سوناۋ ساقتار داۋىرىنەن بىزگە جەتكەن كۇنتىزبەنىڭ نەگىزىندە جاسالىنعان. مونۋمەنت تابانىن ورنەكتەۋگە قولدانىلعان الۋان ءتۇستى تاستار ماڭگىلىكتىڭ بەلگىسىن، سىنىپ تۇسكەن كۇن ساۋلەسىن سيپاتتاپ، ورتاعا، بىرلىككە ۇمتىلدىرادى. ءتورت جاققا ساتىلايتىن جول ەگەمەن ەلىمىزدىڭ ەركىندىگىن ايعاقتايدى. الاڭنىڭ ءدال ورتاسىنداعى تاس دىڭگەك ەلدىڭ بىرلىگى مەن قۋاتىن نەگىزدەيدى. ۇلىتاۋ سەلوسىنىڭ وڭتۇستىگىندە 9 شاقىرىم جەردە ورنالاسقان.

الاشاحان XI-XIIع

الاشاحان كەسەنەسى قاراكەنگىر وزەنىنىڭ وڭ جاعالاۋىندا، مالشىباي ەلدى-مەكەنىنىڭ وڭتۇستىك شىعىسىندا 2 شاقىرىم جەردە ورنالاسقان.

الاشاحان كەسەنەسى پورتالدى كۇمبەزدى ساۋلەت ونەرى ۇلگىسىنە جاتادى. ەنى-9,73, ۇزىندىعى-11,9, بيىكتىگى-10م. كۇيدىرىلگەن قىزىل كىرپىشتەن قالانعان، كولەمدەرى ءارتۇرلى. ەڭ ۇلكەنىنىڭ ولشەمى 320 ح 320 ح 60 مم، قالىڭدىعى 10 سانتيمەترگە جۋىق. كىرە-بەرىس سول جاق بۇرىشتا باسپالداقتى ەسىك بار. سول باسپالداق ارقىلى جوعارى كوتەرىلىپ بارىپ، كۇمبەزدىڭ ەكىنشى اينالما قاباتىنا، ودان پورتال ارقاسىنىڭ جيەك تۇسىنان كەسەنە ۇستىنە شىعۋعا بولادى. جارىق كەسەنەگە قابىرعادا ورناتىلعان تەرەزەلەر ارقىلى تۇسەدى.

وزەكتى ماسەلە: جەزقازعان-سارىكەڭگىر جولىنان 500 مەتر تاس جول سالۋ قاجەت.

جوشىحان ءحىى-حىىع.

شىنعىسحاننىڭ ۇلكەن ۇلى جوشىحان (1187-1227جج.)

جوشىحان مازارى جەزقازعان قالاسىنان سش-قا قاراي 50 شاقىرىمدا، كەڭگىر وزەنىنىڭ جاعاسىندا ورنالاسقان كونە ارحيتەكتۋرالىق ەسكەرتكىش. جوشىحان مازارى پورتالدى-كۇمبەزدى ەسكەرتكىش قاتارىنا جاتادى.

وزەكتى ماسەلە: جەزقازعان-العاباس جولىنان 30 شاقىرىم تاس جول سالۋ قاجەت.

دومباۋىل VI-Iح ع.

ورتاعاسىرلىق ساۋلەت ونەرى ەسكەرتكىشتەرىنىڭ ورتالىق قازاقساندا كوپ تاراعان ءبىر تۇرىنە جاتادى.  جەزكازعان قالاسىنان 59 شاقىرىمداي جەردە ورنالاسقان.

ەل ىشىندەگى «ءدىڭ»، «دىڭ» دەپ اتالاتىن ەسكەرتكىشتەر وسى دومباۋىل كەسەنەسى ۇلگىسىندەگى جادىگەرلەرگە قاراتىلا ايتىلادى. قوزى-كورپەش-بايان-سۇلۋ كەشەنى دە وسىنداي قۇرىلىس. ءا.مارعۇلاننىڭ ايتۋىنشا دىڭدار قازاقستاندا تورعاي، كەڭگىر وزەندەرى بويىندا كوبىرەك كەزدەسەدى. بۇلاردىڭ بارلىعى ورتا ازياعا مۇسىلمان ءدىنى تاراعانعا دەيىن VI-IX عاسىرلاردا تۇرعىزىلعان ەسكەرتكىشتەر.

وزەكتى ماسەلە: جوشىحان مازارىنان 9 شاقىرىم تاس جول سالۋ قاجەت.

بولعان انا حىىىع.

ورتاعاسىرلىق ساۋلەت ونەرىنىڭ ەسكەرتكىشى. جەزقازعان قالاسىنان 50 شاقىرىم وڭتۇستىك باتىسقا قاراي ورنالاسقان. بولعان انانى XVIII عاسىردا پ.رىچكوۆ، 1946-1948 جىلدار ارالىعىندا ءا. مارعۇلان زەرتتەگەن.

كەسەنە اتىنا بايلانىستى ءار ءتۇرلى بولجامدار ايتىلادى. ءبىر دەرەكتەردە وندا جوشىحاننىڭ سىرداريا مەن تالاس وزەندەرى اراسىن جايلاعان قاڭلى تايپاسىنىڭ بيلەۋشىسىنە ۇزاتىلعان قىزى بولعاننىڭ جەرلەنگەنى ايتىلادى.

وزەكتى ماسەلە: جەزقازعان-قىزىلوردا جولىنان 15 شاقىرىم تاس جول سالۋ قاجەت.

تەرەكتى اۋليە

«تەرەكتى اۋليە» اتانعان توبەشىكتەر شوعىرى جەزقازعاننان سولتۇستىك-شىعىسقا قاراي 88 شاقىرىم جەردە ورنالاسقان. بۇل جەردەن كونە تاريحي ەسكەرتكىشتەر تابىلعان. مىسالى: تاس بەتىنە سالىنعان سۋرەتتەر، كونە كەن وندىرىلگەن ورىندار، مازارلار. تەرەكتى جارتاسىنداعى بەينەلەر ءبىزدىڭ زامانىمىزعا دەيىنگى 1 مىڭ جىلدىقتىڭ سوڭى مەن ءبىزدىڭ زامانىمىزداعى 1 مىڭ جىلدىقتىڭ باسىندا بەدەرلەنگەن.

وزەكتى ماسەلە: جەزقازعان-قاراعاندى جولىنان 18 شاقىرىم تاس جول سالۋ قاجەت.

بۇلاردىڭ ءار قايسىسىنا انىقتاما تاقتاسىن، شاتىرلى دەمالىس ورنىن، قوقىس جاشىگىمەن، كولىك تۇراعىمەن، جول بەلگىلەرىمەن، اجەتحانامەن، تەمىر شارباقپەن قورشاۋ، وشاقپەنەن قامتاماسىز ەتۋ قاجەت.

ۇلىتاۋ تابيعات ەسكەرتكىشتەرىن، ارحەولوگياسىن، ارحيتەكتۋراسىن تاريحي لاندشافتىلارىن قورعاپ ساقتاۋ، ناسيحاتتاۋ ونى ءتيىمدى پايدالانۋ ماقساتىندا «ۇلىتاۋ» ۇلتتىق تاريحي-مادەني جانە تابيعي قورىق-مۇراجايى»  قازاق  سرو مينيسترلەر كەڭەسىنىڭ 1990 جىلى 29 قاراشاداعى № 466 قاۋلىسىمەن قۇرىلعان.

قورىق-مۇراجايعا قاراستى مادەنيەت مينيسترلىگىمەن بەكىتىلگەن 25 تاريحي مادەني كەشەن بار. كەشەندەردىڭ جەر كولەمى 147246 گا. قورىق-مۇراجاي عيماراتى 1974 سالىنىپ، ەكسپوزيتسياسى 1996 جىلى قۇرىلعان. مەكەمە ارحەولوگيالىق، ارحيتەكتۋرالىق جانە تابيعات  عىلىمي زەرتتەۋ بولىمدەرىنەن تۇرادى.

قازىرگى تاڭدا قورىق-مۇراجايدىڭ عيماراتىنا كۇردەلى جوندەۋ جۇمىسىن جۇرگىزۋ كەرەك: قورىق-مۇراجايدىڭ جاڭا ەكسپوزيتسياسىن قۇرۋ، مونۋمەنتتىڭ ەكىنشى كەزەڭىنە قارجى ءبولۋ، قورىق-مۇراجايدىڭ ۆيزيت-ورتالىعىن سالۋ، 25 كەشەنگە كەمىندە 10 كۇزەتشى قاجەت، بۇگىنگى كۇنى تەك 3 كۇزەتشى عانا. كولەمى 147246 مىڭ گا.  25 كەشەندى ارالاۋعا  اۆتوكولىك جانە ارحەولوگيالىق جانە ارحيتەكتۋرالىق جۇمىستارعا قاتىسۋعا اۆتوكولىك قاجەت، قورىق- مۇراجايدىڭ كەشەندەرىندە ارحەالوگيالىق بارلاۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ، كەشەندەردەگى ماڭىزدى ەسكەرتكىشتەردى تەمىر شارباقپەن قورشاۋ تالاپ ەتىلىپ وتىر.

قۇرمەتتى كارىم قاجىمقانۇلى! ەگەر بۇل ماسەلەلەر شەشىمىن تاۋىپ جاتقان جاعدايدا تەك قازاقستاندىقتاردى عانا ەمەس سونىمەن قاتار شەتەلدىكتەردى قىزىقتىراتىنىنا ءوز باسىم كامىل سەنەم. سول سەبەپتى شەشۋ جولىن تەك ءوزىڭىز تابادى دەگەن سەنىممەن، باقىلاۋىڭىزعا الىپ ءتيىستى ۋاكىلەتتى ورگاندارعا تاپسىرما بەرۋىڭىزدى وتىنەمىن».

اقپاراتتى قر پارلامەنتى ءماجىلىسى اپپاراتىنىڭ  باسپاسوز قىزمەتى تاراتىپ وتىر