قازان ايىنىڭ باسىندا وتكەن ۇكىمەت وتىرىسىندا پرەمەر مينيستر باقىتجان ساعىنتاەۆ دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى ەلجان ءبىرتانوۆتىڭ بايانداماسىن تىڭداپ، وسى سالا بويىنشا بىرقاتار تاپسىرمالار بەرگەن بولاتىن.

سول جيىندا ۇكىمەت مۇشەلەرى 2016-2019 جىلدارعا ارنالعان قولدانىستاعى «دەنساۋلىق» مەملەكەتتىك باعدارلاماسىنىڭ جاڭعىرتىلعان جوباسىن ما­قۇلدادى. دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى ەلجان ءبىرتانوۆ باستاعان مينيسترلىك كەلىپ تۇسكەن ارىز-شاعىمدارعا، باق بەتتەرىندە، الەۋمەتتىك جەلىلەردە كوتەرىلگەن ماسەلە­لەرگە تالداۋ جاسايتىنىن دا ايتقان ەدى.

مينيسترلىكتىڭ ايتۋىنشا، دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىنىڭ بارلىق نەگىزگى ماسەلەلەرى التى توپقا ءبولىنىپ وتىر. ولار: قىزمەت كورسەتۋ ساپاسى، بىلىكتى مامانداردىڭ تاپشىلىعى، ءدارى-دارمەكپەن قامتاماسىز ەتۋ، مەديتسينالىق جابدىقتاردى جاڭارتۋ، حالىقتى مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسىن ەندىرۋ تۋرالى اقپا­راتتاندىرۋ پروبلەمالارى، دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىنىڭ اشىقتىعى مەن ايقىن­دىلىعى جانە ازاماتتاردىڭ دەنساۋلى­عىنىڭ تومەن دەڭگەيى.

– دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى مەدي­تسينالىق جاردەمنىڭ، اسىرەسە مەدي­تسي­نالىق-سانيتارلىق العاشقى كومەكتىڭ ساپاسىن ارتتىرۋ ءۇشىن مەملەكەتتىك باعدارلاما اياسىندا بىرقاتار ماڭىزدى شارالار قابىلداۋدى جوسپارلاپ وتىر. اتاپ ايتقاندا، مينيسترلىك جاڭا ۋچاسكەلەردى قۇرۋ جانە مەملەكەت پەن جەكەنىڭ سەرىك­تەستىگى اياسىندا مساك-تىڭ شاعىن فورما­لارىن دامىتۋ ارقىلى كەلەسى جىلدىڭ اياعىنا دەيىن جالپى تاجىريبە دارىگەرلەرىنە تۇسەتىن جۇكتەمەنى ازايتادى. 2019 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار ءبىر دارىگەرگە تۇسەتىن جۇكتەمەنى 1 700 ادامعا دەيىن ازايتۋ قاجەتتىگىن دە ايتىپ ءوتتى.

جانە، «وتباسىلىق دارىگەرلەر» پراكتيكاسىن ودان ارى دامىتۋ اياسىندا ديسپانسەرلەۋدى ءولىم-ءجىتىمنىڭ 60 پايىزدان استامىنىڭ سەبەپتەرىن انىقتايتىن اۋرۋلاردى باسقارۋ باعدارلامالارىنا ترانسفورماتسيالاۋ جۇرگىزىلەدى.

– 2020 جىلعا قاراي ارتەريالىق گيپەرتەنزيا، قانت ديابەتى جانە سوزىلمالى جۇرەك فۋنكتسياسىنىڭ جەتكىلىكسىزدىگى سەكىلدى ءۇش اۋرۋ بويىنشا ەسەپتە تۇرعان پاتسيەنتتەردى وسى اۋرۋلاردى باسقارۋ باع­دارلامالارىمەن قامتۋ 11 پايىزدان 30 پايىزعا دەيىن ۇلعايتىلاتىن بولادى. وسىعان بايلانىستى جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار 2020 جىلعا قاراي بارلىق دارىگەرلەر مەن مەيىربيكەلەردى اتالعان باعدارلاما بويىنشا وقىتىپ شىعۋى كەرەك، – دەدى دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى.

بۇدان وزگە، قاعاز­سىز قۇجات اينالىمىنا تولىق كوشۋ ارقىلى بارلىق ەمحانالاردىڭ قىزمەتىن تسيفرلاندىرۋدى جالعاستىرۋ كەرەك، سوندا مەديتسينا پەرسونالىنا تۇسەتىن شامادان تىس جۇكتەمە تومەندەيدى. مەديتسينالىق كومەكتىڭ ساپاسىن جاقسارتۋدىڭ تاعى ءبىر باعىتى قاۋىپسىز بوساندىرۋدى جانە انا ءولىمىن ازايتۋدى قاراستىرادى. جاڭارعان مەملەكەتتىك باع­دارلامادا مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنىڭ بىلىكتىلىگىن ودان ارى ارتتىرۋ، مەديتسي­نالىق ۇيىم­داردى اكۋشەر-گينەكولوگ­تارمەن جانە انەستەزيولوگ-رەانيما­تولوگتارمەن جا­ساقتاۋدى 95 پايىزعا دەيىن جەتكىزۋ كوز­دەلگەن. بىراق قازىرگى قۇزىرلىق ءبولىنىس بويىنشا دەنساۋلىق ساقتاۋدىڭ جەرگىلىكتى جاعدايىنا استاناداعى مي­نيسترلىك ەمەس، ءار اكىم جەكە جاۋاپتى بول­عاندىقتان، بۇل رەتتە كوپ نارسە جەرگىلىكتى باسشىلارعا تاۋەلدى. سوندىقتان مينيستر تاعى دا سولارعا جۇگىندى.

– اكىمدىكتەر بارلىق قاجەتتى مامان­داردى جۇمىسقا الىپ، ورنىقتىرۋى، سونداي-اق بارلىق جۇكتى ايەلدەردى ۋاقى­تىلى ەسەپكە الۋدى جانە ولاردى دينامي­كالى تۇردە باقىلاۋدى قامتاماسىز ەتۋى كەرەك. جەلىلىك نورماتيۆكە سايكەس، مونو­بەيىندى اۋرۋحانالاردى، سونىڭ ىشىندە پەرزەنتحانالار مەن بوساندىرۋ ۇيلەرىن كوپبەيىندى اۋرۋحانالارعا ينتەگراتسيالاۋدى قامتاماسىز ەتۋ قاجەت. مەديتسينالىق ۇيىمدار مەديتسينالىق جابدىقتارمەن جاراقتان­دىرۋدىڭ ەڭ تومەنگى ستاندارت­تارىنا ءساي­كەس، تولىق جابدىقتالۋعا ءتيىستى. جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار جەدەل جاردەم مەن اۋرۋحانالاردىڭ بارلىق قىز­مەتكەرلەرىن وقىتىپ، بەكىتىلگەن ستان­دارتتى ەندىرۋى قاجەت، – دەدى ە.ءبىرتانوۆ.

بيىل سالادا جالپى قۇنى 31 ملرد تەڭگە تۇراتىن 35 وبەكتىنىڭ قۇرىلىسى جوسپار­لانعان. 2019 جىلى جالپى سوماسى 55,6 ملرد تەڭگە جۇمسالاتىن 33 وبەكتىدە قۇرىلىس-مونتاجداۋ جۇمىسى جۇرەدى. بىراق ولاردىڭ 60 پايىزدان استامىنا بيۋدجەت ەمەس، جەكە بيزنەس قارجى قۇيۋدا. كادرلىق قامتاماسىز ەتۋدى جاقسارتۋ جانە مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنىڭ بىلىك­تىلىگىن ارتتىرۋ ءۇشىن جاڭا جىلدان باستاپ، مەملەكەتتىك باعدارلاما اياسىندا بىرنەشە شارا قابىلدانباق. ماسەلەن، مەديتسي­نالىق جوو-لار مەن كوللەدجدەرگە ىرىكتەۋ ءۇشىن قوسىمشا ەمتيحان ەنگىزىلەدى. ولاردى ءبىتى­رەتىن تۇلەكتەر بىلىمىنە مىندەتتى ءتا­ۋەلسىز باعالاۋ جۇرگىزۋ زاڭ جۇزىندە بەكى­تىلەدى. ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا، جاس ما­ماندارعا الەۋمەتتىك قولداۋ شارالارىن كورسەتۋ بويىنشا اكىمدىكتەردىڭ جاۋاپكەر­شىلىگى كۇشەيتىلەدى. – قۇرمەتتى اكىمدەر! اۋىلدىق جەرلەرگە كادرلار تارتۋ، ولاردى ىنتالاندىرۋ، الەۋمەتتىك قولداۋ – سىزدەردىڭ قولدا­رىڭىزدا! ايتىلعان ماسەلەلەردى جەكە باقىلاۋعا الۋلارىڭىزدى سۇرايمىن، – دەدى ەلجان ءبىرتانوۆ.

مەديتسينالىق جابدىقتاردى جاڭارتۋ اياسىندا «ۇلتتىق مەديتسينالىق تەحنيكا بازاسى» اتتى اقپاراتتىق جۇيە قۇرۋ، ون­كولوگيالىق اۋرۋلارعا قارسى كۇرەس ءجو­نىندەگى كەشەندى جوسپار اياسىندا بيۋدجەت قاراجاتىنا جانە ءمجا مەحانيزمدەرى بويىنشا مەديتسينالىق تەحنيكانىڭ 150 بىرلىگىن ساتىپ الۋ، مەديتسينالىق تەحني­كانى ءتيىمدى پايدا­لانۋدىڭ ونلاين موني­تورينگىن ەنگىزۋ جۇزەگە اسىرىلماق. «100 ناقتى قادام» ۇلت جوسپارىنا سايكەس ارنايى قور قۇرىلدى، وندا قازىر 100,5 ملرد تەڭگە جيناقتالعان. 2018 جىلعى 1 قاڭتاردان بەرى وسى قور مەملەكەت اتىنان كەپىلدەندىرىلگەن تەگىن مەديتسينالىق كومەك قىزمەتتەرىنىڭ ءبى­رىڭعاي ساتىپ الۋشىسى بولىپ تابىلادى. مينيسترلىكتىڭ ايتۋىنشا، 2020 جىلعا قاراي حالىقتىڭ 100 پايىزىندا ەلەكتروندى دەنساۋلىق پاسپورتتارى بولادى. بۇگىندە 10 ملن حالىقتىڭ وسىن­داي پاسپورتتارى بار كورىنەدى. سونىمەن قاتار ۆەدومستۆو سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ناسيحاتتاۋعا جىل سايىن 2,3 ملرد تەڭگە شىعىنداماق. ونىڭ بارىسىندا قازاقستاندىقتار اراسىندا قانت، تۇز، تەمەكى، الكوگول تۇتىنۋدى ازايتۋ تۋرالى ۇگىت جۇرگىزىلەدى.

بۇدان سوڭ ۇكىمەت باسشىسى باقىتجان ساعىنتاەۆ دەنساۋلىق ساقتاۋدىڭ وزەكتى ماسەلەلەرى بويىنشا بىرقاتار ناقتى تاپسىرمالار بەردى. ول دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنە اكىم­دەردىڭ ۇسىنىستارىن قاراستىرىپ، مەملە­كەتتىك باعدارلاما اياسىنداعى جۇمىستار­دى ودان ارى جانداندىرۋ ءۇشىن قوسىمشا تەتىكتەردى پىسىقتاۋدى جۇكتەدى. بۇنىڭ سىرتىندا، مينيسترلىك ءدارى-دارمەكتەرمەن، مەديتسينالىق بۇيىمدار­مەن، كادرلارمەن قامتاماسىز ەتۋ ماسە­لەلەرى بويىنشا جۇمىستاردى جۇيەلەۋگە، سونداي-اق دەنساۋلىق ساقتاۋ نىساندا­رىنىڭ ماتەريالدىق-تەحنيكالىق جاي-كۇيى مەن زاماناۋي مەديتسينالىق جاب­دىقتارمەن جاراقتالۋى پروبلەمالارىن شەشۋگە مىندەتتى. پرەمەر-مينيستر بيۋدجەت قارجىسىنا قاراپ وتىرماي، دەنساۋلىق ساقتاۋ ينفرا­قۇرىلىمىن دامىتۋ، مەديتسينالىق تەح­نيكامەن جابدىقتاۋ بويىنشا ءمجا تەتىگىن قازىرگىدەن اناعۇرلىم بەلسەندى پايدالانۋ قاجەتتىگىن اتاپ ايتتى. دەنساۋلىق ساقتاۋ، ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىكتەرىنە وبلىس اكىمدىكتەرىمەن بىرلەسىپ، ەمحانالار مەن اۋرۋحانالارعا، اسىرەسە ءبىر سالاعا ماماندانعان دارىگەر­لەردى تارتۋ، ولاردىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ، الەۋمەتتىك قولداۋ بويىنشا ءىس-شارالار قابىلداۋ تاپسىرىلدى.

Abai.kz