ۇكىمەت وتىرىسى ءوتتى. نە ايتىلدى، نە ايتىلمادى؟
30 قاڭتار مەملەكەت باسشىسىنىڭ توراعالىعىمەن ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسى ءوتتى، دەپ حابارلايدى اباي-اقپارات اقوردaنىڭ رەسمي سايتىنا سىلتەمە جاساپ.
ۇكىمەت وتىرىسى باستالار الدىندا نۇرسۇلتان نازارباەۆ «ۇكىمەت ءۇيى» عيماراتىنىڭ فويەسىنە قويىلعان تسيفرلىق تاقتانى كوردى. وندا «تسيفرلىق قازاقستان» مەملەكەتتىك باعدارلاماسىنىڭ 2018 جىلعى ىسكە اسىرىلۋ ناتيجەلەرى تۋرالى اقپارات جانە ەلەكتروندى ۇكىمەتتىڭ احۋالدىق ورتالىعىنىڭ مالىمەتتەرى ەنگىزىلگەن.
كەڭەيتىلگەن وتىرىستا ەلىمىزدىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋ بارىسى تالقىلانىپ، ەكونوميكالىق ءوسىمدى ودان ءارى قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى شارالار ايقىندالدى.
وتىرىستى اشقان قازاقستان پرەزيدەنتى 2018 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ەكونوميكالىق كورسەتكىشتەردىڭ جاقسارا تۇسكەنىن اتاپ ءوتتى.
– ەكونوميكالىق ءوسىم 4 پايىزدان استى. جالپى، ساۋدا سالاسىندا – 7,6 پايىز، كولىك سالاسىندا – 4,6 پايىز جانە ونەركاسىپتە – 4 پايىزدان استام ءوسىم بار. وزگە سالالاردا دا جاقسى قارقىن بايقالادى. جىلدىق ينفلياتسيا 5,3 پايىزدى قۇرادى. نەگىزگى كاپيتالعا سالىنعان ينۆەستيتسيا كولەمى 17,2 پايىزعا ارتتى، – دەدى ەلباسى.
جيىن بارىسىندا پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارى ە.دوساەۆ، ۇلتتىق بانك توراعاسى د.اقىشەۆ، پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارى – اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى ءو.شوكەەۆ، يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ ءمينيسترى ج.قاسىمبەك، جامبىل وبلىسىنىڭ اكىمى ا.مىرزاحمەتوۆ، باتىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى ا.كولگىنوۆ بايانداما جاسادى.
مەملەكەت باسشىسى باياندامالاردان كەيىن ۇكىمەت، ۇلتتىق بانك جانە وڭىرلەردىڭ اكىمدەرى دامۋدىڭ جاقسى كورسەتكىشتەرىنە قول جەتكىزۋگە جول اشقان اۋقىمدى جۇمىستار اتقارعانىن اتاپ ءوتتى.
– ەڭ تومەنگى جالاقى كولەمى 1,5 ەسە ءوستى. 500 مىڭعا جۋىق ادام جۇمىسپەن قامتىلدى. 113 مىڭ وتباسى جاڭا باسپاناعا يە بولدى. كاسىپكەرلىك ءۇشىن مەيلىنشە قولايلى جاعدايلار جاسالدى، – دەدى نۇرسۇلتان نازارباەۆ.
سونىمەن قاتار، قازاقستان پرەزيدەنتى الەمدىك ەكونوميكاداعى ۇردىستەرگە توقتالىپ، ەكونوميكالىق ءوسىمدى ودان ءارى قامتاماسىز ەتۋ قاجەتتىگىن ايتتى.
– وتكەن جىلدان باستاپ مەملەكەتتىك الەۋمەتتىك ساياسات جۇيەلى تۇردە قايتا قاراستىرىلدى. بەس الەۋمەتتىك باستاما، جۋىرداعى جولداۋ جانە جاستارعا ارنالعان الەۋمەتتىك قولداۋ شارالارى اياسىندا بارشا قازاقستاندىقتاردىڭ ءال-اۋقاتىن ارتتىرۋدى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن كوپ قارجى بولىنۋدە. بۇگىندە كوپتەگەن ەلدەردىڭ مۇنداي الەۋمەتتىك شىعىندارعا شاماسى كەلمەيدى، – دەدى ەلباسى.
مەملەكەت باسشىسى بۇدان بىلاي مەملەكەت تيىمدىلىگىنىڭ باستى كريتەريلەرى كىرىس پەن تۇرمىس ساپاسى ءتارىزدى ەكى كورسەتكىش بولاتىنىن ايتىپ، ءاربىر مينيستر مەن اكىمنىڭ جۇمىسى وسى تۇرعىدان باعالاناتىنىن اتاپ ءوتتى.
وتىرىستا نۇرسۇلتان نازارباەۆ بارلىق باعدارلامالىق قۇجاتتاردىڭ ىسكە اسىرىلۋ بارىسى مەن ناتيجەلەرىنە ارنايى توقتالدى.
– ۇلت جوسپارىندا مەملەكەت ءرولىن باسەڭدەتۋگە، جەكە بيزنەس پەن باسەكەلەستىكتى دامىتۋعا جانە زاڭ ۇستەمدىگىن قامتاماسىز ەتۋگە نەگىزدەلگەن ەكونوميكانىڭ جاڭا مودەلىن قالىپتاستىرۋ مىندەتى قويىلدى. ىشكى جالپى ءونىم، ەڭ الدىمەن، ەڭبەك تيىمدىلىگى مەن ونىمدىلىگىن ارتتىرۋ، شاعىن جانە ورتا بيزنەستى دامىتۋ ەسەبىنەن وسۋگە ءتيىس. سوڭعى جىلدارى ەكونوميكاداعى شاعىن جانە ورتا بيزنەستىڭ ۇلەسى 25,17 پايىز دەڭگەيىندە قالىپ وتىر. ءبىزدىڭ مىندەتىمىز – بۇل كورسەتكىشتى 2025 جىلعا قاراي 35 پايىزعا دەيىن، 2050 جىلى كەم دەگەندە 50 پايىزعا جەتكىزۋ، – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.
ەلباسى بيزنەستىڭ جول كارتاسى اياسىندا 385 ميلليارد تەڭگە بولىنگەنىن، 20 مىڭنان استام جوباعا قارجىلاي قولداۋ كورسەتىلگەنىن، سونداي-اق 180 مىڭعا جۋىق كاسىپكەر ءتيىستى ءبىلىم العانىن اتاپ ءوتتى.
– ەلىمىزدى دامىتۋ ءۇشىن الەۋەتىمىز جەتكىلىكتى. ماسەلەن، تەك رەتتەلەتىن ساتىپ الۋلار كولەمى 11 تريلليون تەڭگەنى قۇرايدى. ساراپشىلار قۇنى شامامەن 1 تريلليون تەڭگە كولەمىندەگى يمپورتتالاتىن تاۋارلار مەن كورسەتىلەتىن قىزمەتتەردى ىشكى وندىرىسپەن الماستىرۋ مۇمكىندىگى بار دەپ باعالاپ وتىر. سونىمەن قاتار، شاعىن جانە ورتا بيزنەس وكىلدەرى وندىرگەن ءونىم كولەمى پاۆلودار جانە تۇركىستان وبلىستارىندا تومەندەگەن. ۇكىمەتكە اكىمدەرمەن بىرلەسىپ، وسى ماسەلەنىڭ ءمان-جايىن انىقتاۋدى تاپسىرامىن. ءاربىر اكىم شاعىن جانە ورتا بيزنەستىڭ دامۋىنا ءوزى جاۋاپ بەرەدى. ال ۇكىمەت دەڭگەيىندە جەكە جاۋاپكەرشىلىك پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارى ە.دوساەۆقا جۇكتەلەدى، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.
نۇرسۇلتان نازارباەۆ مەملەكەتتىڭ ەكونوميكاعا جانە باسەكەلەس نارىقتاردى كەڭەيتۋ ىسىنە ارالاسۋ ماسەلەلەرىنە ايرىقشا توقتالدى.
– مونوپولياعا قارسى قىزمەت مەكەمەسى باسەكەلەس نارىقتار قالىپتاستىرۋ جانە بيزنەس اياسىن كەڭەيتۋ ىسىمەن اينالىسۋعا ءتيىس. جەكە سەكتور ەكونوميكا مەن ەڭبەك ونىمدىلىگىن ارتتىرۋدىڭ باستى قوزعاۋشى كۇشىنە اينالۋى كەرەك. ءاربىر اكىم ءوڭىر ەكونوميكاسىنىڭ قۇرىلىمى قانداي بولۋ كەرەك ەكەنىن جانە نەنىڭ ەسەبىنەن داميتىنىن، قانداي سالالاردىڭ ىلگەرىلەۋى ارقىلى جاڭا جۇمىس ورىندارى مەن تۇرعىندار تابىسىن قامتاماسىز ەتەتىنىن ناقتى بىلۋگە ءتيىس، – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.
وسىعان بايلانىستى، اكىمدەرگە «اتامەكەن» ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسىمەن بىرلەسىپ، ءوڭىردى وركەندەتۋ مۇمكىندىكتەرىنە وراي جۇمىس ورىندارىن اشۋدى كوزدەيتىن ءار وبلىستىڭ دامۋ جوسپارىن ازىرلەۋ تاپسىرىلدى.
سونىمەن بىرگە، قازاقستان پرەزيدەنتى ەكسپورت قۇرامىندا قايتا وڭدەلگەن اۋىل شارۋاشىلىعى ءونىمىنىڭ ۇلەسىن ارتتىرۋدىڭ جانە تاريفتەردىڭ، حالىق ءۇشىن الەۋمەتتىك ءمانى بار تاۋارلاردىڭ باعاسىن باقىلاۋدا ۇستاۋدىڭ ماڭىزدى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
نۇرسۇلتان نازارباەۆ مال شارۋاشىلىعىن دامىتۋ جانە ىشكى نارىقتى وتاندىق تاۋار وندىرۋشىلەر وندىرگەن اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمىمەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەلەرىنە ەرەكشە نازار اۋداردى.
مەملەكەت باسشىسى يندۋستريالاندىرۋ باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ جانە نەگىزگى كاپيتالعا ينۆەستيتسيا تارتۋ ۇدەرىسىنىڭ ناتيجەلەرىنە توقتالدى.
– يندۋستريالاندىرۋدىڭ ەكىنشى بەسجىلدىعى اياقتالىپ كەلەدى. 1250 جوبا ىسكە اسىرىلدى. بۇل جوبالار ونەركاسىپتى دامىتۋ ىسىندە ماڭىزدى ءرول اتقاردى. ەلىمىزدىڭ ءۇشىنشى جاڭعىرۋى ءۇشىن نەگىزگى كاپيتالعا تارتىلاتىن ينۆەستيتسيا كولەمىن جىلىنا ىشكى جالپى ونىمگە شاققاندا 30 پايىزدان استام دەڭگەيگە جەتكىزۋىمىز قاجەت. سوڭعى جىلدارى بۇل كورسەتكىش 20 پايىزدان تومەن. ىشكى جالپى ونىمگە قاتىستى نەسيەنىڭ دە ۇلەسى از – 25 پايىز. مۇندا ناقتى سەكتورعا سالىناتىن ينۆەستيتسيا كولەمىنىڭ ازدىعى تۋرالى ءسوز بولىپ وتىر. ۇلتتىق بانك بەلسەندىلىك تانىتىپ، ەكونوميكالىق ءوسىمدى قامتاماسىز ەتۋگە اتسالىسۋى كەرەك، – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.
نۇرسۇلتان نازارباەۆ ناقتى سەكتوردى جانە ينفراقۇرىلىمدىق جوبالاردى قارجىلاندىرۋ ءىسىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن جۇيەلى شەشىمدەر ازىرلەۋدى، سونداي-اق دامىعان ەلدەردىڭ ينۆەستورلارىنا باسا ءمان بەرە وتىرىپ، ينۆەستيتسيا تارتۋدىڭ كەشەندى ەكوجۇيەسىن قۇرۋدى تاپسىردى.
– ءاربىر سالالىق مينيسترلىكتە، اكىمدىكتەردە، ۇلتتىق كومپانيالاردا ينۆەستيتسيالىق جۇمىس پەن ەكسپورت ماسەلەسىنە جاۋاپتى ناقتى ورىنباساردى بەلگىلەۋ قاجەت. ۇيلەسىمدى جۇمىس ىستەۋ ءۇشىن ءتيىمدى ىقپالداستىق ورناتۋ كەرەك. ءبىز ءونىمنىڭ 500 جاڭا ءتۇرىن شىعارىپ، 110 ەلگە ءوز ءونىمىمىزدى ەكسپورتتاپ وتىرمىز. دەي تۇرعانمەن، ەكونوميكا قۇرىلىمىنا ناقتى ىقپال ەتە الاتىن جوبالار ءالى دە بولسا از. جوعارى دارەجەدە وڭدەلگەن ءونىم ەكسپورتىنىڭ كولەمى ەش وزگەرگەن جوق، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.
قازاقستان پرەزيدەنتى ەلىمىزدىڭ قارجى جانە بانك سەكتورىنداعى ماسەلەلەردى ۋاقتىلى شەشۋ قاجەتتىگىنە نازار اۋداردى.
– سوڭعى 3 جىلدىڭ ىشىندە بانكروتقا ۇشىراعالى وتىرعان كاسىپورىنداردىڭ سانى 3,7 مىڭعا دەيىن، ياعني 2 ەسەگە جۋىق ءوستى. قازىر ولاردىڭ قارىزى 4 تريلليون تەڭگەدەن استى. شاعىن بيزنەسكە شەكتەن تىس كوپ نەسيە بەرىلدى. بيزنەستىڭ دامۋىنا قارىزدىڭ كوپتىگى مەن ءوز كاپيتالىنىڭ تاپشىلىعى كەدەرگى كەلتىرۋدە، – دەدى نۇرسۇلتان نازارباەۆ.
مەملەكەت باسشىسى بانكروتتىق ءراسىمدى جەڭىلدەتۋ جانە ونىڭ اشىق بولۋىنىڭ دەڭگەيىن ارتتىرۋ ماڭىزدى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
– 5 جىل ىشىندە زاڭناماعا 30 وزگەرىس ەنگىزىلسە دە، جاعداي جاقسارعان جوق. بانكروتتىق ءراسىم قارجىلىق ساۋىقتىرۋ شارالارىن قولدانۋعا مۇمكىندىك بەرمەيتىن كەزەڭدە قولدانىلادى. ۇكىمەت جانە پرەمەر-مينيستر ب.ساعىنتاەۆتىڭ تىكەلەي ءوزى وڭىرلەر مەن كاسىپورىندار بويىنشا وسى ماسەلەلەردى ناقتى ءارى جۇيەلى شەشۋ قاجەت، – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.
سونىمەن قاتار، نۇرسۇلتان نازارباەۆ ەكونوميكاداعى كولەڭكەلى اينالىممەن كۇرەسۋ ماسەلەلەرىنە توقتالدى.
– ءبىزدىڭ مىندەتىمىز – كولەڭكەلى ەكونوميكا ۇلەسىن 3 جىل ىشىندە كەم دەگەندە 40 پايىزعا قىسقارتۋ. زاڭدى تۇلعالار ءۇشىن بانكتەر ارقىلى قولما-قول اقشا الۋدىڭ شەكتى كولەمىن بەلگىلەۋ مۇمكىندىگىن زەرتتەۋ قاجەت. ۇكىمەت جەكە تۇلعالار ءۇشىن نەگىزگى قارىزدى تولەگەن جاعدايدا ايىپپۇلدان بوساتىپ، سالىق امنيستياسىن جۇرگىزۋى كەرەك، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.
قازاقستان پرەزيدەنتى حالىقتىڭ تۇرمىس ساپاسىن ارتتىرۋ ماسەلەسىنە ەرەكشە توقتالىپ، ۇكىمەت پەن اكىمدىكتەر الدىنا بىرقاتار مىندەت قويدى.
– مەنىڭ تۇرمىس ساپاسى ماسەلەسىن مەملەكەتتىك باسىمدىق رەتىندە بەلگىلەگەنىم كەزدەيسوق ەمەس. وڭىرلەرگە ءجيى بارامىن جانە جەرگىلىكتى جەرلەردە جۇرتشىلىقتى قانداي ماسەلەلەر الاڭداتاتىنىن جاقسى بىلەمىن. تۇرمىس ساپاسى ابستراكتىلى ۇعىم ەمەس. بۇل دەگەنىڭ – تۇرعىن-ءۇي، ءبىلىم بەرۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ، الەۋمەتتىك كومەك، ەكولوگيا، جول، قوعامدىق كولىك، قاۋىپسىزدىك ماسەلەلەرى، – دەدى نۇرسۇلتان نازارباەۆ.
مەملەكەت باسشىسى وبلىستاردا جانە اۋدانداردا جول سالۋ ماسەلەسىنە باسا ءمان بەرىپ، وڭىرلەردى ينفراقۇرىلىمدىق تۇرعىدان دامىتۋ جونىندەگى جۇمىستاردى جالعاستىرۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن ەرەكشە اتاپ ءوتتى.
– مەنىڭ تاپسىرمام بويىنشا، پرەزيدەنت اكىمشىلىگى الەۋمەتتىك زەرتتەۋلەر ناتيجەسىنىڭ نەگىزىندە ەلىمىزدىڭ پروبلەمالى ماسەلەلەر كارتاسىن جاسادى. وندا ءار ءوڭىر بويىنشا جولدار، اۋىلداردىڭ سۋمەن قامتىلۋى، اۋرۋحانالار، مەكتەپتەر، تۇرعىن ءۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق جانە جەلىلەر جاعدايى ءتارىزدى جۇيەلى ءارى ينفراقۇرىلىمدىق پروبلەمالار قامتىلعان. وسى سياقتى ماسەلەلەردى شەشۋگە كۇش جۇمىلدىرعان ءجون. ازىرلەنگەن كارتانى ۇكىمەتكە بەرۋ كەرەك. ەڭ الدىمەن، تۇرعىنداردىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىن شەشۋ قاجەت، – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.
وتىرىس بارىسىندا تۇرعىن ءۇي سالۋ جانە وعان حالىقتىڭ بارلىق ساناتىنىڭ قولجەتىمدىلىگىن قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى جۇمىستاردى جالعاستىرۋ قاجەتتىگى ايتىلدى.
– «نۇرلى جەر» مەملەكەتتىك باعدارلاماسى بويىنشا رەكوردتىق كولەم – 12,5 ميلليون شارشى مەتر تۇرعىن ءۇي پايدالانۋعا بەرىلدى. بۇرىن مۇنداي قۇرىلىس قارقىنى بىزدە بولعان ەمەس. بۇل باعدارلاما جەرگىلىكتى ءونىم وندىرۋشىلەردىڭ ءوندىرىسىن دامىتۋعا تىڭ سەرپىن بەردى. ولاردىڭ ۇلەسى شامامەن 85 پايىزدان اسادى. «7-20-25» باعدارلاماسى بويىنشا 3,7 مىڭنان استام تۇرعىنىمىز جاڭا باسپاناعا يە بولدى. سونىمەن بىرگە، ءتۇرلى فاكتورلارعا بايلانىستى حالىقتىڭ بارلىق ساناتىنىڭ بۇل باعدارلامالاردى پايدالانۋعا مۇمكىندىگى جوق، – دەدى ەلباسى.
سونداي-اق، مەملەكەت باسشىسى ميلليوننان استام تۇرعىنى بار قالالاردا جاستارعا ارنالعان جالدامالى پاتەر سالۋ جۇمىستارىن جالعاستىرۋدى تاپسىردى.
– كەيبىر وڭىرلەر ينفراقۇرىلىمنان الىس ءارى شىعىن كوپ كەتەتىن جاڭا تۇرعىن ۇيلەر الابىن سالۋ ماسەلەسىن كوتەرۋدە. ءبىز «ادامدار ينفراقۇرىلىمعا» مودەلى بويىنشا جۇمىس ىستەيمىز دەگەن جوقپىز با، كەرىسىنشە ەمەس. مەنىڭ تاپسىرماما سايكەس، استانا قالاسىنىڭ ىقشامدى قۇرىلىسىنا بايلانىستى 5 جىلعا ارنالعان كەشەندى جوسپار ازىرلەندى. بۇل رەتتە، تۇرعىندار ءۇشىن قوعامدىق يگىلىكتىڭ جانە قىزمەتتەردىڭ قولجەتىمدى بولۋى ەسكەرىلەدى. وڭىرلەر اكىمدەرى وسى تاجىريبەنى زەرتتەپ، سوعان سايكەس جوسپار قابىلداۋعا ءتيىس، – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.
سونىمەن قاتار، نۇرسۇلتان نازارباەۆ حالىققا ساپالى ءبىلىم بەرۋ ءىسىن قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى جۇمىستاردى جالعاستىرۋدى تاپسىردى.
– ءبىلىم سالاسىندا مۇعالىمدەردىڭ جۇمىس جاعدايى جاقسارىپ كەلەدى جانە ولاردىڭ جالاقىلارى ءوستى. جوعارى وقۋ ورىندارى دەربەستىككە يە بولدى. مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋ اۋقىمى كەڭەيدى. وتكەن جىلى 70-تەي جاڭا مەكتەپ سالىندى. بارلىق مەكتەپتى تولىق ينتەرنەتپەن جانە كولىكپەن قامتاماسىز ەتۋ قاجەت، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.
قازاقستان پرەزيدەنتى تەحنيكالىق جانە كاسىبي وقىتۋ ىسىندەگى ماماندار دايارلاۋ ۇدەرىسى مەن ونى بىتىرگەن تۇلەكتەردىڭ جۇمىسقا ورنالاسۋ ماسەلەسىنە دە توقتالدى.
نۇرسۇلتان نازارباەۆ ەلىمىزدەگى دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىنىڭ جاقسى دامىپ كەلە جاتقانىن ايتتى.
– دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا ينفراقۇرىلىمدى دامىتىپ، مەديتسينالىق قىزمەت كورسەتۋ ساپاسىن جاقسارتۋ جۇمىستارى جالعاسا بەرەدى. ءومىر ءسۇرۋ ۇزاقتىعى مەن تۋ كورسەتكىشى ارتىپ كەلەدى. 16 ميلليون ادامنىڭ دەنساۋلىق جونىندەگى ەلەكتروندى تولقۇجاتى جاسالىپ، جەدەل جاردەم قىزمەتى جاڭعىرتىلدى. مەن قول قويعان زاڭنىڭ ارقاسىندا ءدارى-دارمەك باعاسى رەتتەلىپ، اشىقتىققا ءمان بەرىلەتىن بولدى. بيۋدجەت قارجىسىن 26 ميلليارد تەڭگەگە ۇنەمدەۋگە سەپتىگىن تيگىزگەن ءدارى-دارمەكتىڭ اشىق ەسەبىن ەنگىزۋ جونىندەگى تاجىريبەنى قولدايمىن، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.
سونىمەن قاتار، قازاقستان پرەزيدەنتى وڭىرلەردەگى مەديتسينالىق قىزمەت كورسەتۋ ءىسىنىڭ قولجەتىمدىلىگىنە قاتىستى پروبلەمالارعا توقتالىپ، «سالاماتتى قازاقستان» ارنايى پويىزدارىن ىسكە قوسۋ جونىندەگى جوبانىڭ تيىمدىلىگىن ايتتى.
– شالعاي اۋىلداردا جىلجىمالى مەديتسينالىق تەكسەرۋ ورىندارىن ۇيىمداستىرۋعا بولادى. 3 جىل ىشىندە جەدەل جاردەم قىزمەتىن اۆتوموبيلدەرمەن جانە رەانيموبيلدەرمەن قامتاماسىز ەتۋ ءىسىن شەشۋ كەرەك. وسىنىڭ بارىنە 27 ميلليارد تەڭگە ءبولۋ قاجەت. اكىمدەر 2020 جىلدىڭ اياعىنا دەيىن ينۆەنتاريزاتسيالاۋ نەگىزىندە، ەڭ الدىمەن، اۋداندىق اۋرۋحانالار مەن ەمحانالاردى قاجەتتى مەديتسينالىق قۇرال-جابدىقتارمەن تولىق قامتاماسىز ەتۋى قاجەت، – دەدى نۇرسۇلتان نازارباەۆ.
مەملەكەت باسشىسى الەۋمەتتىك قولداۋ كورسەتۋ اۋقىمى ايتارلىقتاي وسكەنىن اتاپ ءوتىپ، ۇكىمەتكە 2020 جىلعى 1 قاڭتاردان باستاپ مەملەكەتتىك الەۋمەتتىك ساقتاندىرۋ قورىنان بەرىلەتىن الەۋمەتتىك تولەماقىلاردىڭ ورتاشا مولشەرىن 30 پايىزعا دەيىن ارتتىرۋدى، سونداي-اق مۇگەدەكتەردىڭ قۇقىقتارىن قامتاماسىز ەتۋ جانە تۇرمىس ساپاسىن جاقسارتۋ جونىندە ۇلتتىق جوسپار قابىلداۋدى تاپسىردى.
– پروكۋراتۋرا ەڭبەككەرلەردىڭ ەڭبەك قۇقىعىنا قاتىستى 37 مىڭنان استام زاڭ بۇزۋشىلىقتى انىقتادى. سونىڭ ىشىندە ەڭبەكاقى جونىندەگى قارىزدار، ەڭبەك ەتۋ جاعدايى قاۋىپسىزدىگىنىڭ بۇزىلۋى، جالاقىنىڭ دۇرىس ەسەپتەلمەۋى، دەنساۋلىققا زيان كەلتىرەتىن جاعدايلارعا بايلانىستى قوسىمشا تولەماقىنىڭ بەرىلمەۋى، شەتەلدىك كاسىپورىنداردا جۇمىس ىستەيتىن ازاماتتارىمىزدىڭ قۇقىقتارىنىڭ شەكتەلۋى سياقتى ماسەلەلەر بار. ۇكىمەت، اكىمدەر مەن پروكۋراتۋرا ورگاندارى بۇل ماسەلەنى قاتاڭ باقىلاۋعا الۋى ءتيىس، – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.
سوڭىندا نۇرسۇلتان نازارباەۆ ۇكىمەتتىڭ بارلىق جۇمىسىنىڭ ناتيجەسىن حالىق سەزىنۋى ءتيىس ەكەنىن اتاپ ءوتىپ، «قازاقستان – 2025» ستراتەگيالىق دامۋ جوسپارىنا سايكەس، 2019 جىلعى مينيسترلەر كابينەتى جۇمىسىنىڭ تيىمدىلىگى جونىندەگى نەگىزگى كريتەريلەردى بەكىتتى.
– ەكونوميكانىڭ تۇراقتى ءوسىمىن 4 پايىزدان كەم ەمەس دەڭگەيدە قامتاماسىز ەتۋ كەرەك. وزىق 30 ەلدىڭ قاتارىنا قوسىلۋ ءۇشىن بولاشاقتا 5 پايىزدىق كورسەتكىشكە قول جەتكىزۋ قاجەت. ىشكى جالپى ونىمدەگى شاعىن جانە ورتا بيزنەستىڭ ۇلەسىن 28,2 پايىزعا دەيىن جەتكىزگەن ءجون. شيكىزاتتىق ەمەس تاۋارلار مەن قىزمەتتەر كولەمىنىڭ ءوسىمىن 24,7 ميلليارد دوللارعا دەيىن، ەڭبەك ونىمدىلىگىنىڭ ءوسىمىن 2016 جىلعى مولشەردەن 12,3 پايىزعا، ينۆەستيتسيا ءوسىمىن ىشكى جالپى ونىمنەن 16,8 پايىزعا دەيىن جەتكىزۋدى قامتاماسىز ەتۋ قاجەت. ءوسىمنىڭ ينكليۋزيۆتى مودەلى اياسىندا تۇرعىنداردىڭ ورتاشا جان باسىنا شاققانداعى ناقتى كىرىسىن 2016 جىلعى كورسەتكىشتەن 6 پايىزعا دەيىن ارتتىرۋ كەرەك، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.
Abai.kz