«اۋزى كۇيگەن ۇرلەپ ىشەدى». بىراق بۇل ءسوزدى ءبىزدىڭ ۇكىمەتكە جانە وعان باعىنىشتى «قازعارىش» ۇلتتىق عارىش اگەنتتىگىنە قاراتىپ قانشا ايتساڭىزدا، «جارتاسقا باردىم، كۇندە ايعاي سالدىم»-نىڭ كەرى. بيلىكتىڭ بەتون قابىرعاسى قوعامنىڭ جان ايقايىن وتكىزبەيدى. ايتپەسە، «قازسات-1»-ءدى «قاتىردىق» دەگەن رەسەيدەگى م.حرۋنيچەۆ اتىنداعى مەملەكەتتىك عارىشتىق عىلىمي-وندىرىستىك ورتالىققا اينالماسى ۇستاعان ادامداي قايتا بارىپ، «قازسات-2»-ءنى جاساتار ما ەدى. امال نە، اقىرى جاساتىپ تىندى. انەۋگۇنى رەسەلىكتەر «قازسات-2»-ءنى بايقوڭىرعا جەتكىزىپ بەردى. رەسەيلىك عارىشتىق عىلىمي ماماندار «تەسكەردىك. جۇمىس ىستەۋگە جارامدى»، دەپتى. وندا نەگە «قازسات-1» ۇشتى-كۇيلى جوعالىپ، قاڭعىپ كەتەدى؟ امبەسى، رەسەي «قازسات-1»-ءدىڭ وتەماقىسىن دا ءالى كۇنگە تولەگەن جوق. سوندا ءبىزدىڭ ۇكىمەت بۇقارانىڭ سالىعىنان تۇسكەن اقشانى ءبىر رەت وڭدىرماي الداپ سوعىپ، قۇم قاپتىرىپ، جەرگە قاراتقان رەسەيگە قارىزدار ادامداي قايتا-قايتا نەگە بەرەدى؟ ءتىپتى، مامىر ايىندا «جاس قازاق» گازەتىنە سۇحبات بەرگەن دەپۋتات ەرجان راحمەتوۆ: «قازسات-1»-گە جۇمسالعان 65 ملن  دوللاردى قاشان قايتارادى؟ الدە، قايتارماي ما؟ وسى ساۋالدىڭ جاۋابىن بەرۋى كەرەك. مىنە، ەكىنشى جەر سەرىگىن بيىلعى جازدا (ماۋسىمدا ما، شىلدەدە دە مە ءالى بەلگىسىز) ۇشىرايىن دەپ جاتىرمىز. ال سول سپۋتنيك ءبىرىنشىسىنىڭ كەبىن كيىپ جۇرمەي مە؟ ويتكەنى، م.حرۋنيچەۆ اتىنداعى ورتالىقتىڭ ونداي حابار تاراتاتىن عارىش اپپاراتىن جاساۋدان ەشقانداي تاجىريبەسى جوق. زىمىران تاسۋ جاعىنان ونىڭ مىقتى ەكەنى راس. مەنىڭ ويىمشا، حرۋنيچەۆتىكتەر ءبىزدىڭ سالىق تولەۋشىلەردىڭ اقشاسىنا سىناق جاساپ وتىر. سوندىقتان، ءبىز ۇلتتىق عارىش اگەنتتىگىنەن شىنايى اقپارات بەرۋدى وتىندىك. ەسەپ كوميتەتىنىڭ ەسەپتەۋىنە قاراعاندا، 7 363,3 ملن تەڭگە كولەمىندەگى ساقتاندىرۋ قارجىسىن قايتارۋ ماسەلەسى ءالى كۇنگە شەشىلمەگەن. ءۇش جىل وتسە دە، ساقتاندىرۋشى تاراپ بۇل اقشانى تولەمەدى. كەيبىر شەتەلدىك ساقتاندىرۋشى كومپانيالار تولەم تولەۋدەن باس تارتتى دەگەن دەرەك كەلتىرىلەدى. بىراق ول اقشانىڭ نەگە بۇگىنگە دەيىن تولەنبەگەنى تۋرالى ەشكىم جاق اشپايدى. قۇزىرلى مەكەمەلەر قايتا ساقتاندىراتىن كومپانيالارمەن جۇمىس ءجۇرىپ جاتقانىن ايتقانمەن، ول قارجى قاشان تولەنەتىنىن جان بالاسى بىلمەيدى. ماعان ءبىر تۇسىنىكسىز نارسە، ەلىمىز عارىش سالاسىنداعى تاۋەكەلدەردى تومەندەتۋ جونىندەگى تاجىريبەنى نەگە پايدالانبايتىنى»، دەپ تۇرىپ ايتقان. الايدا، ءبىزدىڭ ۇكىمەت مەملەكەتتىڭ عارىش سالاسىنداعى مۇددەسى مەن پايداسىن ويلاپ، ءىستىڭ انىق-قانىعىنا كوز جەتكىزبەك كەز كەلگەن (ونداي ادامدار ادەتتە قازاق بولىپ كەلەدى) ادامنىڭ ءسوزىن يت ءۇرىپ جاتقان قۇرلى كورمەيدى. قازاق ءباسپاسوزى ەلدىڭ مۇددەسى تۇرعىسىنان «قازسات-1»-ءدىڭ «قايعىسىنان» كەيىن قانشاما ماسەلە كوتەردى. اينالىپ كەلگەندە، ۇكىمەت بارىنە «ءپىشتۋ» دەدى. جانى ءجانناتتا بولعىر، «قازسات-1»-گە شامامەن 65 ملن. دوللار جۇمسالعان ەدى. بۇل دەگەنىڭىز، الماتىداعى ءار قايسىسى 100 مىڭ دوللار تۇراتىن 650 جاقسى پاتەردىڭ قۇنى دەگەن ءسوز. ۇكىمەتتىڭ تىم قۇرىعاندا سول اقشانىڭ سىلەكەيىن قايتارىپ الۋعا قاۋقارى جەتپەي وتىرىپ، باسى اينالىپ ماڭگىرىپ، اربالىپ قالعانداي رەسەيگە «قازسات-2»-ءنى جانە جاساتادى. بۇل نە سوندا؟ مۇنى قالاي تۇسىنۋگە بولادى؟ ۇكىمەتتە وسىنىڭ باسىن اشىپ ايتاتىن ءبىر پەندە تابىلا ما، جوق پا؟ وسى كۇنگە دەيىن شىقپاعانىنا قاراعاندا، ەندى پايدا بولا قالۋى نەعايبىل-اۋ. ونى ايتاسىز، وسىنىڭ ءبارىن باسىمەن جاۋاپتى «قازعارىش» ۇلتتىق عارىش اگەنتتىگىنىڭ توراعاسى تالعات مۇساباەۆ توقتار اۋباكىروۆپەن توبەلەسىپ ءوز جايىندا ءجۇر. (http://old.abai.kz/content/nyra-matai-mysabaev-pen-eubekirovtyn-mynysy-nesi) بايقاپ وتىرساق، سول باياعى قازاقتىڭ ەسەسى كەتىپ، ەسەبى وزگەلەرگە جەم بولىپ جاتىر. ۇكىمەت مەملەكەتتىك مۇددە، پايدا دەگەندى بۇرىن-سوڭدى ەستىپ بىلمەگەن سىڭايلى. ايتپەسە، ەكى تۋىپ ءبىر قالعانى ەمەس بار دۇنيەنىڭ ءبارىن رەسەيگە بايلاپ بەرىپ قاراپ وتىراتىنداي نە كۇن تۋدى؟ ءاي، بىراق، جانىڭ مەن جۇرەگىڭدى قوجايىنىڭنىڭ قۇزىرىنا تابىستاپ قويعان سوڭ، ونىڭ ايتقانىن ەكى ەتەتىندەي بىزدەگى قاي قۇلدا جازىق بار...

ايتىپ، ايتپاي نە كەرەك، «قازسات-2»-ءنى ۇشىرۋعا دايىندىقتار جاسالىپ جاتىر. بولار ءىس بولدى. «قازسات-2»-ءىنىڭ جۇمىس ىستەۋ مۇمكىندىگى 12 جىل دەپ وتىر. ءتىرى بولساق، قانشا جىلعا جەتەرىن ءالى-اق كورەرمىز. «قازسات-1»-ءدىڭ اياعىن قۇشىپ قاڭعىپ كەتپەسە بولدى. قايدا كەتپەگەن 65 ملن. دوللار، «قازسات-2»-ءنىڭ قايىرىن بەرسىن قازاققا.

توقتار اۋباكىروۆ:

- «قازسات-2» بىزگە وتە قاجەت. بۇل قانشا دەگەنمەن جوعارعى تەحنولوگيا. تەك ۋاقىتىندا جىبەرىلمەدى. ەندى، مىنە، شىلدەنىڭ اياعى مەن تامىزدىڭ باسىندا ۇشىرىلادى دەپ وتىر. سوعان قۋانىپ وتىرمىن.

- «قازسات-1»-ءدىڭ اياعىن قۇشىپ كەتپەي مە؟

- جوق. «قازسات-1»-دە جىبەرىلگەن قاتەلىكتەر مەن كەمشىلىكتەردى وسى «قازسات-2»-ءنى جاساۋدا تۇزەتتى دەپ جاتىر عوي. نەگىزى «قازسات-2»-ءى بىلتىرى ۇشۋى ءتيىس بولاتىن. «قازسات-1»-دە كەتكەن قاتەلىكتەردى قايتالانباس ءۇشىن تاعى دا جارتى جىل كەتتى. سوعان قاراعاندا ءبارى دە وڭدى بولۋى كەرەك.

- ۇكىمەت «قازسات-1»-ءدىڭ وتەماقىسىن نەگە الا الماي وتىر دەپ ويلايسىز؟

- ونى مەن بىلمەيمىن. بۇل ساۋال ۇكىمەتكە قويىلۋى كەرەك.

- راحمەت، سىزگە

«اباي-اقپارات»