سەنبى, 23 قاراشا 2024
جاڭالىقتار 3570 0 پىكىر 6 ماۋسىم, 2011 ساعات 09:43

كوسەمالى ساتتىبايۇلى. سايت، سۋايت جانە سوكرات

رەداكتسيادان:  بايلانىس جانە اقپارات ءمينيسترى اسقار جۇماعاليەۆتىڭ بلوگىنا سويىنىڭ سوڭىن «ي»-مەن يرەكتەگەن راۋان ارماني دەگەن بىرەۋ جۋىردا دومالاق ارىز جازىپ، «اباي.كز» اقپاراتتىق پورتالى مەن «ماسا.كز» ينتەرنەت گازەتىن جابۋ كەرەك دەپ تالاپ قويعان بولاتىن. ساتىندە دومالاق ارىز يەسى ءوزى اتىن اتاپ، ءتۇسىن تۇستەگەن سايت قىزمەتكەرلەرىنىڭ تاراپىنان ءتيىستى جاۋابىن الدى (قاراڭىز: www.abai.kz/node/8771). دومالاق ارىز جازباعانىمەن دومالاپ ءجۇرىپ جاقسى اتانۋعا تىرىساتىنداردىڭ قازاق باسپاسوزىندەگى جاڭا مەديا - ينتەرنەت-جۋرناليستيكاعا قارسى جورىعى الگى «ي»-ءدىڭ ارتىنان يت ءمىنىپ، يرەك قامشىلاپ شىققانعا ۇقسايدى. مىنە، تاياۋدا عانا «ەگەمەن قازاقستان» گازەتىندە كوسەمالى ءساتتىبايۇلى سايت بىتكەندى ساۋاتسىز ، سۋايت ساناپ ءبىر الاقانداي «اقپار» بەرىپ ەدى جەردەن جەتى قويان تاپقانداي الاقايلاپ جامبىل وبلىسىنداعى «ار-اي» جاستار  گازەتى ونى كوشىرىپ باسىپتى. ءبىز بىلەتىن ءساتتىبايدىڭ كوسەمالىسى اكىمقارالاردىڭ اۋزىنداعىسىن الا سالىپ الا قاعازدىڭ بەتىنە اقتارامايتىن جىگىت ەدى. سوكراتى مەن سۋايتىن وقىپ كوڭىلىمىز سۋىڭقىراپ قالدى. ويتكەنى كوسەمالىنىڭ سوكراتى جامبىل وبلىسىنىڭ قازىرگى اكىمى قانات بوزىمباەۆتىڭ قابىلداۋىنان قۋانىپ شىققان  مالتەكباس شالدارشا ىڭىرانا سويلەپ، سونىڭ ىڭعايىن باعا قالىپتى. ايتكەنمەندە، كوسەمسىپ، كورىنگەن ىسكە ارالاسا بەرەتىن سوكرات قارياعا وبال جوق، وبال كوسەمالىگە بولىپ تۇر.

رەداكتسيادان:  بايلانىس جانە اقپارات ءمينيسترى اسقار جۇماعاليەۆتىڭ بلوگىنا سويىنىڭ سوڭىن «ي»-مەن يرەكتەگەن راۋان ارماني دەگەن بىرەۋ جۋىردا دومالاق ارىز جازىپ، «اباي.كز» اقپاراتتىق پورتالى مەن «ماسا.كز» ينتەرنەت گازەتىن جابۋ كەرەك دەپ تالاپ قويعان بولاتىن. ساتىندە دومالاق ارىز يەسى ءوزى اتىن اتاپ، ءتۇسىن تۇستەگەن سايت قىزمەتكەرلەرىنىڭ تاراپىنان ءتيىستى جاۋابىن الدى (قاراڭىز: www.abai.kz/node/8771). دومالاق ارىز جازباعانىمەن دومالاپ ءجۇرىپ جاقسى اتانۋعا تىرىساتىنداردىڭ قازاق باسپاسوزىندەگى جاڭا مەديا - ينتەرنەت-جۋرناليستيكاعا قارسى جورىعى الگى «ي»-ءدىڭ ارتىنان يت ءمىنىپ، يرەك قامشىلاپ شىققانعا ۇقسايدى. مىنە، تاياۋدا عانا «ەگەمەن قازاقستان» گازەتىندە كوسەمالى ءساتتىبايۇلى سايت بىتكەندى ساۋاتسىز ، سۋايت ساناپ ءبىر الاقانداي «اقپار» بەرىپ ەدى جەردەن جەتى قويان تاپقانداي الاقايلاپ جامبىل وبلىسىنداعى «ار-اي» جاستار  گازەتى ونى كوشىرىپ باسىپتى. ءبىز بىلەتىن ءساتتىبايدىڭ كوسەمالىسى اكىمقارالاردىڭ اۋزىنداعىسىن الا سالىپ الا قاعازدىڭ بەتىنە اقتارامايتىن جىگىت ەدى. سوكراتى مەن سۋايتىن وقىپ كوڭىلىمىز سۋىڭقىراپ قالدى. ويتكەنى كوسەمالىنىڭ سوكراتى جامبىل وبلىسىنىڭ قازىرگى اكىمى قانات بوزىمباەۆتىڭ قابىلداۋىنان قۋانىپ شىققان  مالتەكباس شالدارشا ىڭىرانا سويلەپ، سونىڭ ىڭعايىن باعا قالىپتى. ايتكەنمەندە، كوسەمسىپ، كورىنگەن ىسكە ارالاسا بەرەتىن سوكرات قارياعا وبال جوق، وبال كوسەمالىگە بولىپ تۇر. سايتتاردا (اۆتور سايتتاردى اتاپ جازباعان سوڭ ءبىز دە وسى جولمەن تارتا بەرەمىز. ايتپاقشى، «ەگەمەننىڭ» دە ۆەب-سايتى بار) ازدى-كوپتى سىنالىپ جۇرگەن، «قازاق تىلىندە سويلەۋىڭىز كەرەك» دەپ ءمىنايى پىكىر بىلدىرگەن قازاق زيالىسىن بوقتاپ تاستاعان بوزىمباەۆتىڭ قىبىن تابامىن دەپ قازاقتىڭ قايران ءسوزىن بوزداتىپ ماقالا جازعانى ءۇشىن، راس، كوسەمالى ءساتتىبايۇلىنداي ءايبات ارىپتەسىمىزگە جانىمىز اشيدى. جاسىراتىنى شامالى، سايتقا سۋايت تا، ساۋاتسىز دا جازا بەرەدى. بىراق سۋايتتىڭ دا سۋايتى، ساۋاتسىزدىڭ دا ساۋاتسىزى بار. قازاق ءتىلدى سايتتارعا قوياسى ىشىنە توگىلگەن قوعامدىق شىندىق پەن كولدەنەڭ كەساپاتتى سول «سۋايتتار» مەن «ساۋاتسىزدار» جازا باستادى. بۇل ءۇردىس وسىلايشا جالعاسىن تابادى ءام اي اۋناپ، جىل جىلجىعان سايىن قازاق سايتارىنىڭ دا كاسىبي بىلىگى ءوسىپ كەمەلدەنەتىن بولادى. سوكراتپەن سوندا سويلەسەمىز. ازىرگە كوسەمالىنى تىڭداي تۇرايىق.

«اباي-اقپارات»

 

سايت بەتىندە سوڭعى كەزدە «دومالاق» ارىز كوبەيىپ تۇر. ول، اسىرەسە، اكىمدەر مەن ولاردىڭ كومانداسى اۋىسقان كەزدە «قۇ­تىرىپ» كەتەدى. اتتانداعان «اۆ­تورلارىنىڭ» كىم ەكەنى دە بەلگىلى. ويتكەنى، ءبىر كەزدەرى شاپشىپ سويلەپ، شاشىپ جەگەن «قاسقالار» مەن «جايساڭدار» ورىنتاعىنان ايىرىلعان سوڭ كىنانى وزىنىنەن ىزدەمەي، جاڭا كەلگەن جاس اكىمنەن كورىپ، سايت ارقىلى «سايراي» باس­تايدى. ولارىنا «پوەما»، «بال­لادا»، «ودا» دەپ «وقىراي­تىپ» ات قويىپ، ايدار تاعۋدان دا ۇيالمايدى.

«ءۇريت، سوق!» دەپ، الاقاندارىن ىسقىلاپ وتىرعان سايت يەلەرىنە كەرەگى دە وسى. «قاندى باسىڭ بەرى تارت!» دەپ اۆتورسىز، ايعاقسىز، مەكەن-جايسىز «باللاداسىماق­تار­دى» ايىزدا­رى قانا جاريالايدى. ال وڭىردە ىستەلىپ جاتقان يگى ىستەردى كورسە دە كورمەگەن، ەستىسە دە ەستىمەگەن بولادى.

 

باياعىدا بىرەۋ سوكراتقا كەلىپ:

- دوسىڭنىڭ سەن تۋرالى نە دەگەنىن بىلەسىڭ بە؟ - دەپتى.

- ءجا، - دەيدى سوندا سوكرات، - ما­عان ايتپاعىڭدى وتىز تىسىڭنەن شىعارماي تۇرىپ اۋەلى ءۇش ەلەكتەن وتكىزىپ ال.

- ءۇش ەلەكتەن دەيسىڭ بە؟ - دەپ تاڭدانادى الگى.

- ءيا، بىرەۋگە بىردەڭە ايتپاق بۇرىن ونى ءۇش ەلەكتەن وتكىزىپ الۋ كەرەك. ەڭ ءبىرىنشى ەلەكتىڭ اتى - شىندىق. مىسالى، سەنى وسى اراعا دەدەكتەتىپ اكەلگەن ءسوزىڭنىڭ شىن ەكەنىنە سەنىمدىسىڭ بە؟

- جوق، مەن ونى بىرەۋدەن ەستىپ ەم.

- وتە جاقسى. ياعني، سەن ونىڭ شىن با، جالعان با، قايسىسى ەكەنىنە كوزىڭ انىق جەتپەيدى. ەندى ەكىنشى ەلەك - ادامگەرشىلىك ەلەگىنە سالىپ كورەيىك. سەن ماعان دوسىم تۋرالى جاقسى بىردەڭە ايتپاقپىسىڭ.

- جوق، كەرىسىنشە.

- دەمەك، - دەيدى سوكرات، - سەن ول تۋرالى جامان بىردەڭە ايتقالى كەلدىڭ جانە ونىڭ شىن ەكەنىنە ءوزىڭ دە كۇماندىسىڭ. ال ەندى ءۇشىنشى ەلەكپەن، ياعني سول ءسوزدىڭ ماعان پايداسى بار ما، جوق پا، سونى ەكشەپ كورەلىك. ونىڭ ءمانىسى ءتىپتى قاراپايىم: سەنىڭ جەتكىزگەلى وتىرعان ءسوزىڭدى مەنىڭ ەستۋىم مىندەتتى مە، جوق پا؟

- جوق، اسا مىندەتتى ەمەس.

- دەمەك، - دەپ قورىتىن­دىلايدى سوكرات، - سەن ماعان ايت­قالى الىپ-ۇشىپ كەلگەندەگى ءسو­زىڭ­دە شىندىق تا، ادامگەرشىلىك تە جانە مىسقالداي پايدا دا جوق. ەندەشە، سونشا جەردەن نەمەنەگە اۋرە بولىپ كەلدىڭ؟!.

ەل ىشىنەن، اعايىن اراسىنان، باسشىلار مەن قوسشىلار ورتا­سىنان «ينتريگا» ىزدەگەن سايت يەلەرى مەن وبلىستارداعى ىسكەر اكىمدەرگە جالا جاپقان سۋايتتار وسى مىسالدان عيب­رات السا عوي، شىركىن! بىراق، ءاي، قاي­دام، سايتقا سۋايتتار مەن ساۋات­سىزدار «جاز­عىش» بولعان ۋاقىتتا كىمگە نە دەپ ءۋاج ايتۋعا بولادى!!.

 

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1465
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3233
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5349