اۋەلحان شونجان. ورالمان بوتەن ەمەس، ءوز ادامىمىز
كۇنى كەشە قازاق ەلىندە ماڭعىستاۋ مۇنايشىلارىن العاشقى بولىپ وقو-داعى قوعامدىق ۇيىمدار، سانالى ازاماتتاردىڭ قاتىسۋىمەن قولداۋ رەتىندە پرەسس-كونفەرەنتسيا بولىپ ءوتتى. ەسەپسىز كەلگەن ازاماتتاردىڭ اراسىندا جۇپىنى كيىنگەن 3-4 ادام بولەكتەۋ تۇرعان بولاتىن. ول كىسىلەرگە جاقىنداپ تانىسقانىمدا وزدەرىن وسى وبلىستىڭ سايرام اۋدانىنىڭ تۇرعىندارى ەكەندىگىن ءبىلىپ سوزگە تارتتىم.
- ءبىزدىڭ ءوز جاعدايمىز وڭىپ تۇرماسا دا اشتىقتا جاتقان اعايىنداردىڭ جان-كۇيزەلىستەرىن بولىسۋگە كەلدىك»،- دەدى ءوزىن ساحوۆ قالدىبەك دەپ تانىستىرعان ازامات.
- ءبىزدىڭ دە مىنا بيلىككە وكپەمىز قارا قازانداي. ەلىم، جەرىم دەپ كەلگەندە دالادا قالعانداي بولدىق. بىزدەر سىرتتا ءجۇرىپ، مۇنداعى شەنەۋىكتەر مۇنشالىقتى قاتىگەز بولادى دەپ ويلاماپپىز. مۇنشالىقتى پاراقور دەپ ويلاماپپىز. وزبەكستاندا جۇرگەندە ونداعى وزبەكتەردەن كەمسىتۋشىلىكتى ەسىتپەگەن باسىمىز ەندى كەلىپ وسىنداعى وزبەكتەردەن ەسىتكەنىمىز جانعا باتىپ وتىرعانى»,- دەدى 60-تان اسقان قاريا .
- اۋ، قاريا، بايقاڭىز، مۇندا ۇلتارازدىق قاتىناسقا اباي بولۋ كەرەك، سونداي زاڭ...
كۇنى كەشە قازاق ەلىندە ماڭعىستاۋ مۇنايشىلارىن العاشقى بولىپ وقو-داعى قوعامدىق ۇيىمدار، سانالى ازاماتتاردىڭ قاتىسۋىمەن قولداۋ رەتىندە پرەسس-كونفەرەنتسيا بولىپ ءوتتى. ەسەپسىز كەلگەن ازاماتتاردىڭ اراسىندا جۇپىنى كيىنگەن 3-4 ادام بولەكتەۋ تۇرعان بولاتىن. ول كىسىلەرگە جاقىنداپ تانىسقانىمدا وزدەرىن وسى وبلىستىڭ سايرام اۋدانىنىڭ تۇرعىندارى ەكەندىگىن ءبىلىپ سوزگە تارتتىم.
- ءبىزدىڭ ءوز جاعدايمىز وڭىپ تۇرماسا دا اشتىقتا جاتقان اعايىنداردىڭ جان-كۇيزەلىستەرىن بولىسۋگە كەلدىك»،- دەدى ءوزىن ساحوۆ قالدىبەك دەپ تانىستىرعان ازامات.
- ءبىزدىڭ دە مىنا بيلىككە وكپەمىز قارا قازانداي. ەلىم، جەرىم دەپ كەلگەندە دالادا قالعانداي بولدىق. بىزدەر سىرتتا ءجۇرىپ، مۇنداعى شەنەۋىكتەر مۇنشالىقتى قاتىگەز بولادى دەپ ويلاماپپىز. مۇنشالىقتى پاراقور دەپ ويلاماپپىز. وزبەكستاندا جۇرگەندە ونداعى وزبەكتەردەن كەمسىتۋشىلىكتى ەسىتپەگەن باسىمىز ەندى كەلىپ وسىنداعى وزبەكتەردەن ەسىتكەنىمىز جانعا باتىپ وتىرعانى»,- دەدى 60-تان اسقان قاريا .
- اۋ، قاريا، بايقاڭىز، مۇندا ۇلتارازدىق قاتىناسقا اباي بولۋ كەرەك، سونداي زاڭ...
- اتاسىنا نالەت ونداي زاڭىنىڭ، زاڭ بار بولسا سول زاڭ ءبىزدى نەگە قورعامايدى، نەگە بىزدەردى ساناتقا قوسپايدى؟ اناۋ ىلگەرىدە وسى اۋداندا اكىم بولىپ جۇمىس جاساعان ق. ايتاحانوۆ دەگەن ازامات بىزدەرگە دەپ 15 گا جەر ءبولىپ بەرگەن، ول ازدىق ەتكەن سوڭ ونان كەيىنگى اكىم ءو. امەتۇلى 42 گا جەر قوسقان. ەندى كەلىپ قازىرگى اۋىل اكىمى سول جەرلەرگە يە بولىپ، ورالماندارعا ەمەس، كىم بولسا سودان پارا الىپ كورىنگەنگە ۇلەستىرىپ جىبەردى. سىرتتان كەلگەن ورالمانداردى ءبىرىنىڭ ۇستىنە ءبىرىن وتىرعىزىپ قويدى. كەرەك بولسا بىزدەردىڭ جەرىمىزدى تارتىپ الىپ جاتىر. قازىرگى ۋاقىتتا سول جەرلەرگە سەنىم ارتىپ كەلگەن 130 جانۇيا دالادا قالدى. بىرەۋلەرىمىزدىڭ بۇرىنعى جەرگە دەپ العان شەشىمدەرىمىزدى جوققا شىعارىپ، ول جەرلەردى باسا-كوكتەپ تارتىپ الىپ باسقا بىرەۋلەرگە ساتۋدا. «قاراتوبە» اۋىلدىق اكىمىنىڭ ورىنباسارى ۇلتى وزبەك سابيروۆ نۋريددىنگە يەك ارتىپ، ءتىپتى بىزدەردى وسىنداعى جەرگىلىكتى وزبەكتەر سىباۋعا كوشتى. «كىم سەندەردى شاقىرعان، نەگە كەلدىڭدەر مۇندا» دەگەن وزبەكتەردىڭ بالاعاتىن دا ەسىتتىك اينالايىن»، دەدى كوزى جاساۋراپ الگى قاريا.
بۇل قاريانىڭ ءسوزىن ارى قاراي جالعاستىرعان ورىنباي كەنجەەۆ دەگەن ازامات:
«بۇل كىسىنىڭ ايتىپ وتىرعاندارىنىڭ ءبارى دە راس. بىزدەر وتىرعان جەردىڭ جارتىسى شىمكەنت قالاسىنا قارايدى دا، جارتىسى سايرام اۋدانىنا قارايدى. بۇرىندارى اۋىلىمىزدىڭ اتى «شاڭىراق» دەپ اتالاتىن. قازىر بۇل كيەلى ءسوزدىڭ اتىن ءوشىرىپ تە جىبەردى. بىزدەر اۋىل اكىمى قۇرمانبەكوۆكە بارساق، «مەن بىلمەيمىن، سابيروۆكە بارىڭدار» دەپ قۋىپ شىعادى. ال سابيروۆتىڭ تىرلىگى اناۋ، جەرمەن ساۋدا جاسايدى. وسى «ورالمان» دەگەن ءسوزدىڭ ءوزى سول كوكىرەكتى ورتەيدى ەكەن. شىراعىم-اۋ، ءبىز قايتىپ ءونىپ-وسەمىز، قالايشا قازاقتىڭ سانى كوبەيەدى»، دەيدى.
قايتەسىڭ، زاڭعا قاراپ ۇلتارازدىق وسىنداي قاقتىعىستى اۋزىڭا العىڭ كەلمەيدى. الايدا، ازاماتتاردىڭ جانايقايىنا قاراماساڭ تاعى دا بولمايدى. ولار دا وسى قوعامنىڭ تولىققاندى مۇشەلەرى. ولار دا زاڭ الدىندا باسقالارمەن بىردەي. ورالماندار بوتەن ادام ەمەس، ورالماندار ءوز ادامىمىز.
شىمكەنت قالاسى
«اباي-اقپارات»