وتكەندە قازاقستاننىڭ حالىق جازۋشىسى قابدەش ءجۇمادىلوۆ قر مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى اقتوتى رايىمقۇلوۆاعا اشىق حات جازعان ەدى. جازۋشىنىڭ حاتى "قازاق ادەبيەتى" گازەتىندە (№ 26. 28 ماۋسىم - 4 شىلدەدەگى سانىندا) جاريا بولدى.

جازۋشىنىڭ ءۇنى ءمينيستردىڭ قۇلاعىنا جەتىپتى. ارادا اپتا وتكەندە اقتوتى حانىم رايىمقۇلوۆا حالىق جازۋشىسىنا جاۋاپ جازىپتى. ءمينيستردىڭ "قابدەش اعاعا حات" اتتى ماقالاسى "قازاق ادەبيەتى" گازەتىندە باسىلىپ شىقتى. ءبىز ءوز كەزەگىمىزدە مينيستر حانىمنىڭ گازەت بەتىندە جاريالاعان ءۇشبۋ حاتىن قاز قالپىندا سىزدەردىڭ نازارلارىڭىزعا ۇسىنعاندى ءجون كوردىك. 

قۇرمەتتى قابدەش اعا!

ەل مادەنيەتى مەن رۋحانياتىنىڭ دامۋىنا تىڭ سەرپىن بەرۋ، ونەردىڭ اسىلى مەن جاسىعىنىڭ اراسىن اجىراتۋ، شىنايى شىعارماشىلىق پەن ارزان ءسوزدى ەكشەۋگە قاتىستى اكەلىك مەيىرىممەن جازعان تىلەكتەستىك نيەتتەگى لەبىزىڭىز ءۇشىن العىسىم شەكسىز. اكەمدى، انامدى بىلەتىن كوز كورگەن، وزىڭىزدەي ابىز اقساقالىمىزدىڭ تالاي قازاقتىڭ مارقاسقا تۇلعالارى باسشىلىق جاساعان، ۇلى جازۋشىلار شىعارمالارى مەن ادەبي سىنداردى جاريا ەتكەن، قازاقتىڭ قاسيەتتى قارا شاڭىراعى «قازاق ادەبيەتى» گازەتىندە باياعى ۇلىلار سالعان ۇردىسپەن جولداعان حاتىڭىزدى وزىمە بەرىلگەن باتا دەپ قابىلدادىم.

ءسىز نازار اۋدارتىپ وتىرعان تۇيتكىلدى ماسەلەلەرگە كەلسەك، ەڭ الدىمەن ونەردىڭ تازالىعى تۇرعىسىندا وزىڭىزبەن پىكىرلەس ەكەنىمدى اشىق ايتقىم كەلەدى. بۇل ورايدا كۇنى كەشە مەن فونوگرامماسىز ونەر كورسەتۋ تۋرالى پىكىرىمدى ءبىلدىردىم. ويتكەنى، قازىر داۋىستى تەحنيكانىڭ مۇمكىندىگىمەن ارلەيتىن، «جاساندى» انشىلەر قاتارى كوبەيگەنى راس. بۇل تىڭدارماننىڭ قۇقىعىن بۇزادى، ادامداردىڭ ەستەتيكالىق تالعامدارىنا كەرى اسەر ەتەدى. جاس ۇرپاق ونەر دەگەن وسى ەكەن دەپ كورىنگەن نارسەنى تىڭداپ، تالعامسىزدىققا ۇرىنادى. سوندىقتان، بۇعان دەيىن ءباسپاسوز بەتىندە ايتقانىمداي، فونوگرامماعا قاتىستى كوزقاراس وزگەرەدى. ونى رەتتەۋ ءۇشىن ارنايى زاڭ قابىلدانۋى كەرەك. ەۋروپادا فونوگراممانى قابىلدامايدى.

ءوزىڭىز ايتقانداي كەڭ جازيرا دالامىزدا قازاقتىڭ ونەرىن، مۋزىكاسىن دامىتىپ، جاڭا بەلەسكە كوتەرگەن سال-سەرىلەر، ءانشى-كۇيشىلەر مەكتەبى بولعانى بەلگىلى. بۇل – شىن مانىندە ساف ونەر ەدى. ولاردىڭ تابيعي جۇرەكجاردى تۋىندىلارى عاسىردان عاسىرعا كوشىپ ۇلتتىق قۇندىلىققا اينالدى. ونىڭ قاسىندا بۇگىن ايتىلىپ ەرتەڭ ۇمىت بولاتىن اندەر مەن فونوگرامماعا سۇيەنگەن جالعان داڭعازانى ونەرگە بالاۋ كۇلكىلى ەكەنى انىق.

قازاق ونەرىن زەرتتەگەن ش. ءۋاليحانوۆ، گ.پوتانين، ا.الەنتوروۆ، ا. ۆاسيلەۆ، م.ج. كوپەەۆ، ءا.ديۆاەۆ، س.سەيفۋللين، م.اۋەزوۆ، س.مۇقانوۆ، ءا.مارعۇلان، ب.بەكجانوۆ، م.گابدۋللين، س.سادىرباەۆ، س. قاسقاباسوۆ، ت. الەمقۇلوۆ ت.ب. ۇلى تۇلعالار قازاق ونەرىنىڭ قايتالانباس ەرەكشەلىگى تۋرالى كەرەمەت ەڭبەكتەر جازعانى بەلگىلى. قاراپايىم دالا قازاعى اراسىنان شىعىپ، تابيعي داۋىسىمەن الەمدى اۋىزىنا قاراتقان امىرە قاشاۋباەۆتار مەن ولاردىڭ بۇگىنگى ءىزباسارلارى ديماش قۇدايبەرگەنوۆ، مۋزىكا مايتالماندارى ءجانيا اۋباكىروۆا مەن ايمان مۇساقوجاەۆا، مايرا مۇحاممەدقىزى تاعى باسقالار قازاق ونەرىنىڭ دامۋ كوجيەگىنە باعدار بولا الادى.

بۇگىنگى كۇندە ديپلوماتيادا «جۇمساق كۇشتەر» دەپ اتالاتىن ونەر مەن سپورت تەك رۋحاني ازىق عانا ەمەس، ەلدى الەمگە مادەنيەتى دامىعان، تالانتتى، دارىندى ۇلت رەتىندە تانىتۋدىڭ، قازاقستاننىڭ بەيبىتشىل ساياساتىن ناسيحاتتاۋدىڭ دا داڭعىل جولى.

سوندىقتان مادەنيەت مينيسترلىگى اباي، ۇكىلى ىبىراي، جاياۋ مۇسا، مۇحيت، ەستاي، اقان سەرى، ءبىرجان سال، سەگىز سەرىلەردىڭ، ودان ارىداعى جانە بەرىدەگى ءىز قالدىرعان تۇلعالارىنىڭ ونەرىن قايتادان جۇرەكتەرگە ءسىڭىرىپ، ءتىپتى قازىرگى قازاق ونەرىنىڭ وزىندە دە ۇلتتىق رەڭك بولۋىنا كۇش سالۋ ماقساتى تۇر. شىنايى حالىقتىق ونەر عانا ومىرشەڭ. ول حالىق جادىندا عاسىرلار بويى ساقتالادى. جۇرەگىن تەربەيدى. ماسەلەن ءبىر عانا اقان سەرىنىڭ "اقتوقتى", "التىباسار", "تەر قاتقان", "ماقپال", "بالقاديشا", "سىرىمبەت", "مايدا قوڭىر", ت.ب. اندەرى وسى كۇنگە دەيىن حالقىمىزدىڭ التىن قورىنا اينالعان رۋحاني قازىناسى. قۇرمانعازى، داۋلەتكەرەي، تاتتىمبەت، سۇگىر، قوجەكە تەكتەس كۇيشىلەر مەن كۇيشىلىك ونەردىڭ ورىنى ءبىر باسقا.

سول ءتارىزدى تەك ۇلتتىق مۋزىكا شەڭبەرىندە شەكتەلمەي، كەز-كەلگەن ەلمەن تەرەزەمىز تەڭ تۇرۋ ءۇشىن «سۇڭقار كوپتەن شىعادى، تۇلپار توپتان شىعادى» دەمەكشى، ەل ىشىندەگى وسكەلەڭ ۇرپاقتى كلاسسيكالىق مۋزىكاعا دا ۇيرەتۋ، ءوز ەلىمىزدىڭ موتسارتى مەن بەتحوۆەنىن، باحتارىن تاربيەلەۋ، الەمگە تانىتۋدى ەرەكشە نازاردا ۇستايمىز.

بۇل وپەرا مەن بالەتكە دە قاتىستى. ارينە، قازاق ۇلتى جاھاندانۋ زامانىندا ءومىر ءسۇرىپ جاتقاندىقتان، شەت ەلدەردە ءارتۇرلى جاڭا مۋزىكالىق اعىمدار پايدا بولۋى، ولاردىڭ تەز تاراپ، جاستاردى باۋراپ الاتىنى، سوعان ەلىكتەۋشى انشىلەر مەن توپتاردىڭ پايدا بولۋى دا ۋاقىت ەنشىسىندەگى اقيقات. قازىر تەحنيكا مەن تەحنولوگيا كوز ىلەسپەس جىلدامدىقپەن دامىپ جاتقان، الەۋمەتتىك جەلىلەر زامانىندا مۇنداي تولقىنداردان سىرت قالا المايتىنىمىز انىق. دەگەنمەن، مۇمكىندىگىنشە ەل مەنتاليتەتىنە لايىق دۇنيەلەردى ەكشەيتىنىمىزدى ايتقىم كەلەدى.

قانداي ونەر ءتۇرى بولسا دا حالىق جينالاتىن جەردە، كيەلى ساحنالاردا ورىندالعاندا زاڭعا، ەتيكا، ەستەتيكاعا، ۇلت مەنتاليتەتى مەن مۇددەسىنە قايشى كەلمەۋگە ءتيىس. بۇل - قاداعالاناتىن بولادى.

جالپى، الداعى ۋاقىتتا اقپارات مينيسترلىگىمەن كەلىسە وتىرىپ، ساحنالاردا ورىندالاتىن، تەلەارنالار ارقىلى كورسەتىلەتىن كونتسەرتتىك باعدارلامالار مەن ورىنداۋلاردىڭ ارنايى كوركەمدىك كەڭەستەن وتكەن، بارلىق تالاپتارعا ساي بولۋىن قاداعالاۋدى جولعا قويۋ كوزدەلۋدە. بۇل اۋقىمدى جۇمىس - ءوزىڭىز ايتقان تۇششىمسىز ارزان كۇلكىگە دە قاتىستى. ءازىل-سىقاق تەاترلارىنىڭ قويىلىمدارىن ادەپتەن وزبايتىن، بارىنشا تالاپقا ساي جانە تاقىرىپتىق اياسى كەڭ بولعانى ءلازىم. اركىم قالاعان جەردە كونتسەرت ۇيىمداستىرىپ، ءاۋ دەگەننىڭ ءبارى ساحناعا شىعىپ، سىقاقشى رەتىندە قابىلدانباۋى ءۇشىن بۇل سالانى ارنايى زاڭدارمەن رەتتەۋ ۇسىنىلماقشى.

قۇرمەتتى قابدەش اعا!

ءوزىڭىز كوزىن كورگەن اكەم «تۇلپار شابا جەتىلەدى، سۇڭقار ۇشا جەتىلەدى» دەپ وتىرۋشى ەدى. ءسىز حالىق جازۋشىسى بولعاندىقتان ۇلكەن ءىستىڭ باستاۋىندا تۇرعان ماعان اكەلىك ىزەتپەن ايتقان اقىل-كەڭەسىڭىزدى حالىقتىڭ اتىنان ايتقان امانات دەپ قابىلداپ، ەل مادەنيەتىنە جاڭا لەپ اكەلۋگە كۇش سالامىن.

قۇرمەتپەن، اقتوتى رايىمقۇلوۆا

قر مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى

Abai.kz