(الاكولگە ساياحات ەستەلىگى -2019 جىل، شىلدە ايى)

بيىلعى جازدىق دەمالىستىڭ ءبىراز كۇنىن وتباسىممەن بىرگە الاكولدىڭ اقشي جاعالاۋىندا وتكىزدىم. كوزبەن كورىپ، قۇلاقپەن ەستىگەندەرىمدى سارالاپ  بىر كەرەگى بولار دەگەن ويمەن سىزدەرگە ۇسىنىپ وتىرمىن. وقىپ شىعىڭىز، وكىنبەيسىز...

دەمالىس ماۋسىمىنىڭ كەلۋىمەن، تەمىر جول بيلەتتەرى ادەتىنشە «ساتىلىپ» كەتىپتى. الماتىدان ۇشارالعا ۇشاتىن ۇشاقتان دا تامىزدىڭ 20 دەيىن ءبىر ورىن جوق. (بۇل بيىل /2019 جىلدىڭ/ ماۋسىم ايىنىڭ ورتاسىنداعى جاعداي). امالسىز تالدىقورعان اۋەجايىنا حابارلاسىپ، بىلدىك. وندا شىلدە ايىنىڭ 10 كۇنىنەن كەيىنگى ۇشاق بيلەتتەرى بار ەكەن، بىراق، ەلەكتروندى تۇردە ەمەس، ناقتى جەكە باستى راستايتىن قۇجاتپەن كەلىپ الۋىمىز ءتيىس. اسىرەسە بالالارعا بەلەت قۇجاتسىز مۇلدە ساتىلمايدى. لاجسىز تالدىقورعانعا اتتاندىم. الماتىدان تالدىقورعانعا ساياحاتتان دا، سايراننان دا كولىكتەر ءىز سۋىتپاي ءجۇرىپ جاتىر. جول اقىسى 1600 تەڭگە.  تالدىقورعان قالاسىنان اۋەجايعا باراتىن مارشرۋت بولماعاندىقتان، «تاكسي قىزمەت كورسەتۋ» (8-7282-400-400) ءنومىرى ارقىلى تاكسي جالداپ بارىپ كەلدىم. سالوننىڭ باعاسى اۋەجايعا بارۋ – 1700, قايتۋ 2000 تەڭگە بولدى. سونىمەن تالدىقورعان – ءۇشارال – تالدىقورعان باعىتىندا بيلەتتى الىپ الماتىعا قايتتىم. سەرۆيستىك قىزمەتتىڭ ناشار داۋى ارتىق (7000 تەڭگە) اقشام مەن ءبىر كۇن ۋاقىتىمدى الدى.

مەجەلى ۋاقىت جەتكەندە بالا-شاعامدى الىپ الماتىدان اتتاندىم. ءبىر قىزىعى ەكى ستانتسيادان دا جەكەمەنشىك كولىكتەر قاتىنايتىن بولسا دا، ساياحاتتان جۇرەتىن شاعىن اۆتوبۋستاردا 12 جاسقا دەيىنگى بالالارعا 50 پايىزدىق جەڭىلدىك بار ەكەن دە، سايراننان جۇرەتىن اۆتوبۋستاردا ونداي جەڭىلدىك جوق بولىپ شىقتى. تالدىقورعان اۋەجايى جاڭا، شاعىن، رەتتى ەكەن. بىلتىر عانا چەحيادان ساتىپ اكەلىنگەن 2 دانا «L-410» ماركالى 18 كىسىلىك شاعىن ۇششاق بيىل كوكتەمنەن باستاپ تالدىقورعان مەن ءۇشارال اراسىندا قاتىناپ جۇرگەن بولاتىن. بيلەت باعاسى ەرەسەكتەرگە 6 000, بالالارعا 3 000 تەڭگە. ارزان بولۋ سەبەبى 30 پايىزدىق جەڭىلدىكتى مەملەكەت بەرىپ وتىرعاندىعى. تەكسەرۋدەن ءوتىپ، ۇشاققا جايعاستىق. ەكى قالا اراسىنا كۇنىنە 3 مارتە قاتىنايتىن اۋە قۇرالى ءبىر ساعات كولەمىندە ءبىزدى ءۇشارال اۋەجايىنا جەتكىزدى. ۇشاق بۇلت ۇستىنە كوتەرىلمەي، تاۋلاردان قالىقتاپ ۇشىپ وتىرسا دا، جۇرەك- قان قىسىمىندا اقاۋى بار ادامدارعا اسەرى انىق ءبىلىندى. ۇشاقتىڭ الدىندا وتىرعان جاسامىس ايەل كىسى تىنىسى تارىلىپ، مازاسى كەتتى. ستيۋاردەسسا ول كىسىنى ارت جاقتاعى ءوز ورنىنا الىپ كەلىپ جايعاستىرىپ، ناۋقاستىڭ سومكەسىنەن ءدارىسىن الىپ بەردى. بىراق، ول دا جاقسى كومەكتەسپەدى، ستيۋاردەسسا ونىڭ ارقاسىن تاراپ، قولىن ۋقالاپ ابىگەرگە ءتۇستى. ءبىز ۆالەريانكا تامشىسىن سۋعا ارالاستىرىپ بەردىك. ناۋقاس ايەل ءسال دە بولسا، وزىنە كەلگەندەي بولدى. اۋە جايدا ونى دارىگەرلەر كۇتىپ الدى. بۇنى جازىپ وتىرعانىم، جولاۋشى جۇرگەندە قاجەتتى ءدارى-دارمەكتى تولىق الىپ جۇرگەن ابزال.

ءۇشارال اۋەجايىنا شىققانىمىز سول ەدى، ءبىر توپ تاكسيست  ەنتەلەپ جەتىپ كەلدى. الاكولدىڭ اقشي اۋىلى جاعالاۋىنداعى دەمالىس ورىندارىنا جەتكىزۋ باعاسى سالونى 10 000 تەڭگە ەكەن. كەلەر كەزىمىزدە ۇعىسقانىمىزدا 6 000 – 8 000 اراسى دەگەندى ەستىگەن ەدىك. ال مۇنداعى باعا «اسپانداپ» تۇر. قايسىلارىڭىزدىڭ كولىكتەرىڭىز جاڭا؟-دەگەن مەنىڭ سۇراعىما، سۇڭعاق بويلى، ەگدە جاستاعى ادام : مەنىڭ كولىگىم جاڭا –دەپ جاۋاپ بەردى. مەن سونىڭ كولىگىنە مىنەتىن بولدىم. سول كەزدە ونىڭ قاسىندا تۇرعان، قىرىقتى قىرقالاعان ءبىر تاكسيست ونىمەن شارماياقتاسا كەتتى. ءتىپتى، جاعا جىرتىسۋعا شاق قالدى. اۋىل ازاماتتارى اراسىندا ۇلكەندى سىيلاۋ، ءبىر-بىرىنە جول بەرۋ دەگەن ۇعىم ۇمىتىلعان سەكىلدى. ءبىز اقشيگە قاراي جولعا شىقتىق. شاماسى ءبىر جارىم ساعات ءجۇرىپ دىتتەگەن جەرىمىزگە جەتتىك. جولدىڭ ءبىراز ءبولىمى جوندەۋ ۇستىندە،  قالعان بولىگى دە تىم شىركىن-اي ەمەس. ال تالدىقورعان مەن ءۇشارال اراسىنداعى جول كۇردەلى جوندەۋدەن ءوتىپ جاتقانىنا قاراماي الماتى مەن تالدىقورعاننان كەلىپ جاتقان اۆتوبۋستار دا ءجيى كەزدەسىپ جاتتى. ءبىزدى اكەلە جاتقان كولىكتىڭ يەسى اساۋباي اعا اڭگىمەشىل ادام ەكەن، ونىڭ ۇستىنە ءومىر بويى تەمىر تۇلپاردى تاقىمداعان شەبەر جۇرگىزۋشى بولىپ شىقتى.

الاكولگە دايىندالىپ جۇرگەنىمىزدە، ينتەرنەتتەن ءبىراز قوناق ۇيلەر مەن دەمالىس ورىندارىنىڭ جاعدايىن قاراستىرعان ەدىم، سونىڭ ىشىندە «ارۋ-انا» - اتالاتىن پانسيونات ماعان ۇناپ، ونىڭ باسشىسى جانات دانەكەرقىزىمەن تەلەفون ارقىلى سويلەسىپ قويعان ەدىك. ول كىسى ءبىزدىڭ كەلەتىنىمىزدەن حاباردار بولاتىن.

- قاستەر كەلدىڭدەر مە؟ ات-كولىك امان جەتتىڭدەرمە؟ –دەپ كوپ جىل كورمەگەن جاقىن جانىڭداي، جادىراي كەلىپ امانداستى. تەلەفوندا سويلەسكەنىمدە داۋىسى جاعىمدى ەستىلىپ ەدى، ەندى مىنە ءجۇزى دە جىلى، سابىرلى دا، سالماقتى، بيازى مىنەزدى حانىمدى كورگەندە ىشتەي قۋانىپ سالا بەردىم. ءوزى ەرتىپ ءجۇرىپ، ۋادەلەسكەنىمىزدەي ليۋكس بولمەسىنە ورنالاستىردى. تۇسكى استان سوڭ الاكولدىڭ ايدىنىن ايمالاپ، جىبەكتەي جۇمساق سۋ ىشىندە، ەركە تولقىنىمەن تەربەلدىك. عاجاپ دۇنيە، ودان العان اسەردى، دەنەڭنىڭ سەزگەن راحاتىن تىلمەن ايتىپ جەتكىزۋ قيىن.

الاكول – شىعىس قازاقستان مەن الماتى وبلىستارىنىڭ اۋماعىنداعى، بالقاش-الاكول قازانشۇڭقىرىندا ورنالاسقان تۇيىق كول. جالپى اۋماعى 2696 شارشى شاقىرىم، تەڭىز دەڭگەيىنەن بيىكتىگى 343 مەتر. ورتاشا تەرەڭدىگى 22 مەتر بولسا، ەڭ تەرەڭ جەرى 54 مەترگە دەيىن بارادى.  وعان 15  وزەن قۇيعانىمەن، اعىپ شىعار وزەن بولماعاندىقتان كول سۋىنىڭ تۇزدىلىعى جوعارى. سۋ قۇرامىندا مينەرالداردىڭ الۋان ءتۇرى بار. ەل اراسىندا الاكولدىڭ ەمدىك-ساۋىقتىرۋ قاسيەتى تۋرالى ايتىلىپ، جازىلىپ جاتىر، ول تۋرالى كوپ ايتۋدىڭ قاجەتى شامالى. الاكولدىڭ وسى اقشي جاعالاۋىندا كوبىندە ۇساق، قارا شاعىل تاستار كەزدەسەدى. ءجۇرىپ-تۇرۋعا ىڭعايسىز بولعانىمەن، تابانعا جاسالعان ماسساجداي اسەر ەتەدى. الاكولدىڭ سۋى تاۋلىك بويى جىلى ەكەن. مەن كەشكىسىن دە، تاڭ ەندى قىلاڭ بەرىپ، شىعىس كوكجيەكتەن التىن تاباقتاي بولىپ، كۇن كوتەرىلگەن ساتتە دە كولگە ءتۇستىم ءبارى-ءبىر سۋ جىلى. العاش كول سۋىنا اياعىڭ تيگەندە سالقىن بىلىنگەنىمەن، بىردەن سۋ ىشىنە ەنىپ كەتسەڭ، جىپ-جىلى سۋ قۇشاعىن سەزەسىڭ، بەينە جاۋراپ كەلىپ، جىلى دا، جۇمساق كورپە ىشىنە سۇڭگىپ كەتكەندەي اسەردە بولاسىڭ. ال ودان سوڭ «كوك تورعىن كورپەدەن» قايتىپ شىققىڭ كەلسەشى؟ دەنەڭدى بوس ۇستاپ، ەركىڭدى كولگە بەرسەڭ، ول سەنى جاس بالاداي الديلەپ، الاقانىنا الىپ، سۋ بەتىندە ەركە تولقىنىمەن تەربەتەدى. سۋدىڭ تۇزدىلىعىنان تىعىزدىعى جوعارى بولعاندىقتان، كول ىشىندە ەركىن قوزعالاسىڭ، سەكىرسەڭ دە، دوپ ويناساڭدا قول-اياعىڭنىڭ بارىنە قانات بىتكەندەي  جەپ-جەڭىل بولىپ كەتەدى. اسىرەسە، ول - بالالار ءۇشىن تابيعاتتىڭ تاپتىرماس سىيى. ولار بالىقتاي ءجۇزىپ، سۋ استىنا سۇڭگىپ ءماز-مايرام بولىپ جاتادى.

الاكولدىڭ اتى ايتىپ تۇرعانداي كۇننىڭ ءار ساتىندە كول بەتىنىڭ ءتۇسى مىڭ قۇبىلىپ، ءتۇرلى تۇسكە ەنىپ وتىرادى ەكەن. تاڭ راۋانداپ اتىپ كەلە جاتقانداعى ءتۇسى قارا كوك بولسا، كۇن شىعا بىرتىندەپ جاسىل تۇسكە وزگەرىپ، كول بەتىنە اسپاننان سانسىز التىن جەبەلەر جاۋعانداي جىلت-جىلت ەتىپ كوز ۇيالتادى. تۇسكە تامان كول بەتى كوگىلدىر تۇسكە اۋىسىپ، كەش باتا بىرتىندەپ اقشۋلان تۇسكە، ودان قاسقارايا بەرە قاراكوك تۇسىنە قايتا باستايدى ەكەن. ءتىپتى، ءبىر ءساتتىڭ وزىندە كولدىڭ ءبىر بەتىندە اقشۋلان تولقىن تەربەلسە، ەندى ءبىر تۇسىندا كوگىلدىر نۇر ويناپ جاتادى. سۋعا تۇسپەي-اق، وسىناۋ كورىنىستى قاراپ، تاماشالاپ وتىرۋدىڭ ءوزى دە ءبىر عانيبەت ىسپەتتى.

پانسيوناتتاردا تاڭعى اس 8-00 دە بەرىلەدى. استان سوڭ دەمالۋشىلار بىرتىندەپ جاعاجايعا جينالا باستايدى. ساعات 10-13 اراسى ادامداردىڭ ەڭ كوپ توپتاساتىن كەزى. تۇسكى استىڭ ۋاقىتىنىڭ كەلۋىمەن بىرتىندەپ قوناق ۇيلەرگە قايتادى دا، استان سوڭ ۇيقىعا باتادى. ۇيىقتاماسقا شاراڭدا جوق، سۋدان شىققان دەنە اس قابىلداعان سوڭ ءوزى-اق ۇيقى سۇراپ، ماۋجىراي باستايدى. مەنىڭ تۇسكى ۇيقى دەسە زارەزەپ بولاتىن بالالارىمنىڭ وزدەرى دە اۋىزدارى اڭقىيىپ، ۇيقىعا باساتىن بولدى. ۇيقىدان كەيىن ساعات 15 نەمەسە 16 –دان باستاپ ادامدار قايتادان سۋ جاعاسىنا شوعىرلانادى. كەشكى استىڭ كەلۋىمەن (19-00 دە) ادامدار بىرتىندەپ سۋ جاعاسىنان ۇزاي بەرەتىن.

دەمالۋشىلاردى ارالاپ ەمدىك باتپاق، پىسكەن جۇگەرى، تۇزداپ، كەپتىرىلگەن بالىق، پيراشكي، سالقىن سىرا ساتىپ جۇرگەندەردىڭ قاراسى قالىڭ. ولاردىڭ دەنى بالالار، اراسىندا ايەلدەر مەن ەرەسەك ەر ادامدار دا كەزدەسەدى. ولاردىڭ ءبىر توبى وزگە اۋىلداردان كەلىپ، وسىندا قوجايىندارىنان تاماق الىپ، سونى ساتىپ جۇرگەندەر. بۇلار نەگىزىنەن جۇگەرى ساتۋشى بالالالار. ولار 300 تەڭگەدەن كۇنىنە 150 جۇگەرى ساتادى. ءار تالى ءۇشىن قوجايىنى ولارعا 40 تەڭگە سىياقى بەرەدى. سوندا كۇنىنە 4000-5000 تەڭگە تابىس تابادى. ولاردىڭ  جاتىن ورنى مەن تاماعى جۇمىس بەرۋشىلەر تاراپىنان قامتاماسىز ەتىلگەن. پيراشكيدىڭ باعاسى 100 تەڭگە، ونى نەگىزىنەن وزدەرى دايىنداعان ايەلدەر ساتادى. ەمدىك باتپاق الاكول ماڭىنداعى اقتۇبەك دەگەن اۋىلدىڭ ماڭىنداعى وزەن بويىنان جەتكىزىلەدى. ول جەردە باتپاق ۇستىندە قالىڭدىعى 2 سم. بولاتىن تۇز قاباتى بار ەكەن. شامامەن 1 كگ-عا جۋىق باتپاق باعاسى 250-300  تەڭگە اراسىندا. دەمالۋشىلار بۋىندارىنا، بەتىنە، موينىنا جاعىپ، 15-20 مينۋتتان سوڭ بالشىق كەۋىپ، قابىرشىقتانعان سوڭ باياۋ جۋىپ تاستايدى. باتپاق جەل-قۇزعا ەم ءارى بەتتەگى ءاجىمدى كەتىرەدى دەيدى مۇنداعىلار. ءبىز دەم العان جەردىڭ تۇسىندا بيىكتىگى 2 مەتر، ەنى 1,5 مەتر شاماسىنداعى جىلجىمالى دوڭعالاعى بار شاعىن بانيا ورنالاسىپتى. سەكسەۋىل مەن كومىردى وتىندىق ەتكەن بانياعا باتپاق جاعىپ العان سوڭ نەمەسە سۋدان شىققان سوڭ كىرىپ وتىرۋىڭا بولادى. ءىشى مازداپ تۇر. از وتىرعان سوڭ شىپ-شىپ ەتىپ مولدىرەگەن تەر تامشىلارى تۇتاس  دەنەڭنەن توگىلىپ، جانىڭ جادىراپ سالا بەرەدى. 10-15 مين. وتكەن سوڭ اتىپ شىعىپ، كۇمپ ەتىپ كول سۋىنا قويىپ كەتەسىڭ، ونداعى سەزىمنىڭ ورنى بولەك. سودان الدەن ۋاقىتتان سوڭ سۋدان شىعىپ بانياعا قايتا كىرىپ اعىل-تەگىل تەرلەۋىڭە بولادى. مىنە وسى ەكى رەت كىرىپ-شىعۋىڭا 500 تەڭگە تولەيسىڭ. جاعالاۋعا جاقىن ۇيتقىعان سۋ موتوتسيكلدەرى (ۆودنىي موتوتسيكل) مەن شاعىن سەيىل كەمەلەرى جاعاداعىلاردى وزدەرىنە ەلىكتىرىپ جاتادى. سەيىل شاعىن كەمەلەرىنىڭ باعاسى ءار ءتۇرلى، 1000 تەڭگەدەن باستالادى. بالالار ءۇشىن 500 تەڭگە. ال سۋ موتوتسيكلدەرى 2500, 3000 تەڭگە. الدە كىمدەر كۇننەن قورعايتىن شاتىرلارىن ورناتىپ كەتەدى، ونى پايدالاناتىن بولساڭ كۇندىگىنە 2 مىڭ تەڭگە تولەيسىڭ. بايقاپ قاراساڭ، اركىم قولىنان كەلگەنشە اقشا تاۋىپ قالۋدىڭ ورايىنا مىقتاپ كىرىسكەن.

ءاربىر پانسيوناتتىڭ ءوزىنىڭ دۇكەنى بار دەۋگە بولادى. ونداعى بالمۇزداقتار مەن سۋسىندىقتاردىڭ، سىرانىڭ باعاسى الماتىدان قىمبات. كوكونىس پەن جەمىستەر تاپشى بولعاندىقتان قىمبات بولاتىنى داۋسىز. مىسالى، 1 كگ قاربىزدىڭ باعاسى 200 تەڭگە. ۇيرەك، قوي جانە تاۋىق ەتىنەن جاسالعان كاۋاپتىڭ باعاسى 700 تەڭگەمەن 1200 تەڭگە اراسىندا. كەشكىسىن استان سوڭ سىزدىقتاتىپ سىرا مەن كاۋاپ جەي وتىرىپ اڭگىمەلەسۋدىڭ نەمەسە بالمۇزداق جەي ءجۇرىپ كول جاعاسىن سەرۋەندەۋدىڭ ءوزى ءبىر تاپتىرماس دەمالىس. وسىندايدا، ءبىر دوس-جاراندارمەن كەزدەسىپ، شۇيىركەلەسۋدىڭ ءساتى ءتۇستى. ءبىر ءسوزدىڭ كەزەگىندە ول وزدەرى جاتقان پانسيوناتتىڭ تاماعى كوڭىلدەگىدەي ەمەس، شاعىم ايتساڭ: «ءبىزدىڭ جاعدايىمىز وسى، كوڭىلدەرىڭ تولماسا، ەسىك انە»-دەيدى ەكەن. بۇنىڭ ءوزى كەيبىر كاسىپكەرلەردىڭ ءالى دە بيزنەس ادەبى مەن مادەنيەتىن بويىنا سىڭىرە الماي وتىرعانىن كورسەتەدى. سول دوسىمنىڭ ايتۋىنشا الماتىدان الاكولگە دەيىن تەمىرجول بيلەتتەرى بار ەكەن، بىراق تۋراگەنتتەر مەن الدە كىمدەر الدىنالا ساتىپ الىپ، وزدەرىنىڭ جولداما بەرگەن كليەنتتەرىنە ساتاتىن سەكىلدى. سەبەبى، ولار كەلگەن ۆاگوندا بىرنەشە كۋپە بوس كەلىپتى. سوندىقتان ينتەرنەتتە بيلەت جوق ەكەن دەپ قالماي، تۋريستىكاگەنتتەر نەمەسە جولسەرىكتەردىڭ وزىنەن سۇراۋ كەرەك سەكىلدى. ۇيتكەنى، ۇشاقپەن بارىپ-كەلۋ قولايلى بولعانىمەن ەكونوميكالىق جاقتان ءتيىمسىز.

جاعالاۋدا وتىرىپ، كوپ نارسەنىڭ بايىبىنا بارعاندايسىڭ. ءالى دە جاساۋعا ءتيىستى جۇمىستار مەن مۇندالايدى. تازالىق ساقتامايتىندار دا كەزدەسەدى. «ارۋ-انا» دەمالىس ورنىنان ارى قاراي جاعالاۋدا جار قاباعى بىرتىندەپ بيىكتەي بەرەدى ەكەن. سايا قۋعان دەمالۋشىلار سول جار قاباقتىڭ استىن پانالايتىن كورىنەدى. ەگەر اناۋ جار اياق-استى لاپ ەتىپ قۇلار بولسا.... قۇداي ونىڭ بەتىن ارى قىلسىن. ويلاۋدىڭ ءوزى قورقىتادى.

مەنىڭ ءبىر بايقاعانىم، دەمالۋعا كەلسەڭىز، وزىڭىزبەن بىرگە باۋى بار، ارناۋلى سۋعا ارنالعان اياق كيىم الا كەلىڭىز. جاعالاۋدا جايىلما توسەكتەر شەكتى بولعاندىقتان وزىڭىزبەن بىرگە توسەنىش الۋدى ۇمىتپاڭىز. كۇننەن قورعايتىن ماي مەن كوزىلدىرىك مىندەتتى تۇردە بولعانى ءجون. ال سۋعا تۇسەتىن ەڭ قولايلى كەز تاڭ سارىدەن تاڭعى اسقا دەيىن كەز جانە كەشكىسىن سۋعا تۇسكەن ابزال سەكىلدى. سەبەبى، سول كەزدە سۋ بارىنشا تۇنىق، تازا بولادى. ال پانسيوناتتار تۋرالى ايتار بولساق، اقشي اۋىلى بويىنشا 140 ورىن بار. بارلىعىنىڭ باعاسى نەگىزىنەن شامالاس. ستاندارت، جارتىلاي ليۋكس، ليۋكس بولىپ بولىنەدى. ستاندارت بولمەلەرى  6 مىڭنان باستاپ 8 مىڭ اراسىندا بولسا، ليۋكستەرى 9 مىڭنان باستاپ ارى قاراي 15 مىڭعا دەيىن، ءتىپتى كەيبىرەۋلەرى ودان دا قىمبات بولىپ كەتە بەرەدى. بارلىعىندا 3 مارتە تاماق بەرىلەدى. باعاداعى ايىرماشىلىق مەنىڭ تۇسىنىگىم بويىنشا بىرنەشە فاكتورعا بايلانىستى. بىرىنشىدەن، ەڭ ءوتىمدى ۋاقىت. بۇل ادەتتە شىلدەنىڭ 15 كۇنىنەن تامىزدىڭ باسىنا دەيىنگى كەزەڭ. ەكىنشىدەن، قوناق ءۇيدىڭ قىزمەت كورسەتىپ، ەلگە تانىمال بولعان ۋاقىتىنا بايلانىستى. بۇرىننان بەرى جۇمىس ىستەپ كەلە جاتقانداردىڭ باعاسى، جاڭادان قاتارعا قوسىلعانداردان قىمبات. ۇشىنشىدەن، كولگە بولعان ارا قاشىقتىققا بايلانىستى. جاقىن بولعان سايىن قىمبات بولاتىن ءتارىزدى.

ءبىزدىڭ تابان تىرەگەن «ارۋ-انا» پانسيوناتى جاعالاۋدان قاشىق ەمەس جەردە ورنالاسقان. ەكى جانە ءبىر قاباتتى جالپى 150 كىسىلىك ورنى بار شىرايلى دا، كوكالدى مەكەن. پانسيونات يەسى مولداحانوۆا جانات دانەكەرقىزى سوناۋ 1990 جىلداردان باستاپ بيزنەسكە ارالاسقان جان ەكەن. الاكولگە كەلىپ جۇمىس باستاعانىنا دا بيىل 6 جىلدىڭ ءجۇزى بولىپتى. وسى ۋاقىت ىشىندە پانسيوناتتى وسىنداي دەڭگەيگە كوتەرگەن. ول كىسى قوناقتار ءۇش مەزگىل اس ۇستىندە وتىرعاندا بارلىعىنىڭ قاسىنا كەزەك-كەزەك بارىپ، حال-جاعدايىن سۇراپ، نە كەرەك، قانداي نارسە ۇناماي جاتىر نەمەسە تاماق تويىمسىز بولسا، تاعى دا ۇستەمە تاماق الدىرايىن دەپ بايەك بولادى دا جاتادى. قوناقجاي يەسىنىڭ تولاعاي كوڭىلىنە ريزا بولعان بارشامىز تەك «راحمەتتەن» وزگە ءسوزىمىز جوق ەدى. قىزمەتكەرلەرى دە سونداي كىشىپەيىل، پىسىق جاندار. قاشان كورسەڭىز الدىڭىزدان قيا وتپەي، ءيىلىپ، سالەم بەرىپ تۇرادى. ءار كۇنگى تاماق ءمازىرى ءار ءتۇرلى ءارى تويىمدى. بىردە تاماقتان سوڭ شاعىن باۋ اراسىندا دەم الىپ وتىرعان ايەلىم ەكەۋىمىزدىڭ الدىمىزعا يرينا ەسىمدى قىزمەتشى قىز كەلىپ، مىناۋ ءسىزدىڭ تەلەفونىڭىز بولار، ۇمىت قالتىرىپسىز- دەپ ايەلىمنىڭ قولىنا ۇيالىتەلەفونىن ۇستاتىپ كەتتى. بۇنىڭ ءوزى دە جانات حانىمنىڭ تاربيەسى مەن سول قىز بويىنداعى ادالدىقتىڭ بەلگىسى.   جانات دانەكەرقىزىنىڭ ايتۋىنشا العاش جۇمىس باستاعان جىلدارى قيىن بولعان ەكەن. سۋ مەن توك كوزىن تارتۋ جۇمىستارىن وزدەرى ىستەپتى. قازىر ۇكىمەت تۋريزم سالاسىنا كوڭىل بولە باستاعان، سونىڭ ءبىر دالەلى جانات حانىم  30 ملن. تەڭگە نەسيە الىپ ەكى قاباتتى قوناق ءۇيدى سالعان. نەسيە  7 پايىزدىق جىلدىق وسىممەن بەرىلگەن. بۇنىڭ ءوزى دە كاسىپكەر ءۇشىن زور قولداۋ عوي. قارماعىندا 12 ادام جۇمىس جاسايتىن «ارۋ-انا» پانسيوناتى دا وزگە دەمالىس ورىندارى سەكىلدى جازدىڭ جادىراعان شۋاقتى كۇندەرىندە ءبىر جارىم ارى كەتسە ەكى اي كولەمىندە جۇمىس جاسايدى.  ونىڭ ۇستىنە اۋا رايىنا ەرەكشە بايلانىستى سالا بولعاندىقتان تاۋەكەلى مەن قيىندىعى كوپ سالا. الايدا، «ءبىزدىڭ ۇرانىمىز - كەلگەن قوناقتاردى جاقىن تۋىستارىمىزداي كۇتىپ الىپ، شىعارىپ سالۋ» -دەپ تۇسىنگەن جانات حانىم ونىڭ ءبارىن دە ەڭسەرگەن ءالى دە ەڭسەرىپ كەتەتىنى نە بەك سەنىمدى. ونىڭ سوزىنەن ءوزىنىڭ كاسىبى مەن الاكولگە دەگەن شەكسىز قۇرمەتى مەن ماحابباتىن اڭعارىپ، ىشتەي قاتتى ريزا بولدىم.

قايتار كۇنى كوك تۇلپارىن ويقاستاتىپ اساۋباي اعا دا جەتتى. تاڭعى اسىمىزدان سوڭ، «جولدا جەڭدەر»-دەپ ءتاتتى توقاشىن سىيلاعان جانات حانىم ءبىزدىڭ قولىمىزدى قىسىپ، بالالارىمىزدىڭ بەتىنەن ءسۇيىپ قيماستىقپەن ۇزاتىپ سالىپ جاتىپ:

-قاستەر، كەلەسى جىلى تاعى كەلىڭدەر، ءبىزدىڭ اۋىلدا ارتىستەر كەلگەندە كونسەرت قوياتىن ۇلكەن پارك سالىنىپ جاتىر سونى تاماشالايسىڭ –دەدى قولىن بۇلعاپ. بىزدە، وسىناۋ انالىق نازىك جۇرەگىنە كاسىپكەرلىك ءور مىنەزدى سىيدىرا بىلگەن «ارۋ-انانىڭ» اياۋلى حانىمىنا العىسىمىزدى ايتىپ ۇزاي بەردىك.

قاستەر سارقىتقان

اباي اتىنداعىى قازۇپۋ ۇستازى،
قر جۋرناليستەر وداعىنىڭ مۇشەسى، جازۋشى

Abai.kz