بۇگىن اقىن، فيلوسوف، كومپوزيتور شاكارىم قۇدايبەردىۇلىنىڭ دۇنيەگە كەلگەن كۇنى. ول قازىرگى شىعىس قازاقستان وبلىسى، اباي اۋدانىنىڭ شىڭعىستاۋ بوكتەرىندە تۋعان.حاكىم ابايمەن زامانداس ءارى ءىنىسى، ءارى ول نەگىزىن سالعان رەاليستىك ادەبيەت داستۇرلەرىن جالعاستىرۋشى.

شاكارىمنىڭ اكەسى قۇدايبەردى قۇنانبايدىڭ كۇڭكە دەگەن بايبىشەسىنەن تۋعان، ياعني ابايدىڭ تۋعان اعاسى. شاكارىم بەس جاسىندا اۋىل مولداسىنا وقۋعا بەرىلەدى دە جەتى جاسىنا دەيىن سوندا وقيدى.

جەتى جاسىندا اكەسى قايتىس بولعاننان كەيىن ول ابايدىڭ تىكەلەي تاربيەسىندە بولادى. وسكەن ورتاسىنىڭ اسا باي داستۇرلەرى مەن اباي اعاسىنىڭ توربيەسى تابيعاتىنان زەرەك شاكارىمنىڭ جەتىمدىك كورمەي وسۋىنە عانا ەمەس، ونىڭ تالانتتى اقىن، پاراساتتى وي يەسى بولۋىنا دا زور ىقپال جاسادى.

سونىمەن قاتار شاكارىم جاستايىنان عىلىم-بىلىمگە دەن قويىپ، اراب، پارسى، تۇرىك، ورىس تىلدەرىن جەتىك مەڭگەردى.

شاكارىم قۇدايبەردىۇلى 1908 جىلى ا.س.پۋشكيننىڭ «دۋبروۆسكي»، «بوران» شىعارمالارىن ولەڭ تۇرىندە اۋدارادى. سونىمەن قاتار، لەۆ تولستويدىڭ  ادىلەت، ار جولىنا نەگىزدەلگەن  شىعارمالارىن اۋدارادى. تولستويعا  حات جازىپ، اقىل-كەڭەس سۇرايدى.

ول 1931 جىلى باندىلارمەن بايلانىسى بار دەگەن جالعان جالامەن ۇستالىپ،  اتىلىپ كەتەدى. ال، 1998 جىلى قايتا اقتالىپ، شىعارمالارى قايتا جارىق كورە باستايدى.

ول ءوز شىعارمالارىنان بولەك، ورىستىڭ، باتىس ادەبيەتىنىڭ وزىق ۇلگىلەرىن قازاق وقىرماندارىنا جەتكىزدى. امەريكان جازۋشىسى گارريەت بيچەر-ستوۋننىڭ «توم اعايدىڭ بالالارى» رومانىن، تولستويدىڭ «ءۇش ساۋال»، ت.ب. اڭگىمەلەرىن، ا.س.پۋشكيننىڭ «بوران»، «دۋبروۆسكي» پوۆەستەرىن قازاق تىلىنە اۋداردى. ءفيزۋليدىڭ ء"لايلى-ءماجنۇن" داستانىن نازيرا ۇلگىسىمەن جىرلادى.

شاكارىم ءوز شىعارمالارى ارقىلى قازاق حالقىن دۇنيەجۇزىلىك وزىق مادەنيەتتى يگەرگۋگە، عىلىم-ءبىلىم ۇيرەنۋگە شاقىردى. سونىمەن قاتار ونىڭ بىرنەشە پوەمالارىمەن اندەرى بار.

 (شاكارىمنىڭ ءانى - "انادان العاش تۋعاندا" )

شاكارىم قۇدايبەردىۇلى. ادامدىق بورىشىڭ

ادامدىق بورىشىڭ – 
حالقىڭا ەڭبەك قىل. 
اق جولدان اينىماي 
ار ساقتا، ونى بiل. 
تالاپتان دا بiلiم مەن ونەر ۇيرەن، 
بiلiمسiز، 
ونەرسiز، 
بولادى اقىل تۇل. 
ماقتانعا سالىنبا 
مانساپتىڭ تاعى ءۇشiن. 
ناپسiڭە بيلەتپە 
باسىڭنىڭ باعى ءۇشiن.
ءومiرiڭدi سارپ قىل ولگەنiڭشە،
جوبا تاپ، 
جول كورسەت، 
كەلەشەك قامى ءۇشiن. 
قايتادان قايرىلىپ 
قاۋىمعا كەلمەيسiڭ. 
بارىڭدى، 
ءنارiڭدi 
تiرلiكتە بەرگەيسiڭ. 
عيبرات الار ارتىڭا iز قالدىرساڭ – 
شىن باقىت‚ 
وسىنى ۇق، 
ماڭگiلiك ولمەيسiڭ! 

Abai.kz