ەلىمىزدە ماۋسىم ايىندا پرەزيدەنت ق.توقاەۆتىڭ جارلىعىمەن “ەكولوگيا، گەولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار مينيسترلىگى” قۇرىلدى.  ماعزۇم مىرزاعاليەۆ اتالعان مينيسترلىكتىڭ تىزگىنىن ۇستادى. وسىعان قاتىستى Kazakhstan 2.0 سايتى “وسلابلەنيە تيمۋرا كۋليباەۆا” اتتى ماقالا جاريالاپ، بۇل شەشىمنىڭ ارتىندا نە تۇرعانىن ءتۇسىنۋ ماڭىزدى دەپتى. ءبىز وسى ماقالانى وقىرمان نازارىنا ۇسىنۋدى ءجون كوردىك...

پرەزيدەنت ق.توقاەۆتىڭ جارلىعىنا سايكەس، جاڭا مينيسترلىكتىڭ  اتقاراتىن قىزمەتى مەن وكىلەتتىكتەرىنە:

- قر  ەنەرگەتيكا مينيسترلىگى  -  «قورشاعان ورتانى قورعاۋ، قاتتى تۇرمىستىق قالدىقتاردى باسقارۋ، تابيعي رەسۋرستاردى ۇتىمدى پايدالانۋ جانە قورعاۋ; تابيعي بايلىقتاردى باقىلاۋ جانە قاداعالاۋدىڭ مەملەكەتتىك ساياساتىن قالىپتاستىرۋ جانە ىسكە اسىرۋ;

- قر اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى -  سۋ رەسۋرستارىن پايدالانۋ جانە قورعاۋ، سۋمەن قامتاماسىز ەتۋ;

-قر يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ مينيسترلىگى - «مەملەكەتتىك گەولوگيالىق زەرتتەۋ، مينەرالدى-شيكىزات بازاسىن تولىقتىرۋ جاتادى.

دەمەك، “گەولوگيا جانە جەر قويناۋىن پايدالانۋ” كوميتەتى قر يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ مينيسترلىگىنەن جاڭادان قۇرىلعان قر ەكولوگيا، گەولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار مينيسترلىگىنە بارلىق اتقاراتىن قىزمەتى مەن وكىلەتتىكتەرىن تولىعىمەن وتكىزەتىن بولادى.

اتالعان سالا ماماندارىنىڭ ايتۋىنشا، قازىر اقوردادا مۇددەلى تاراپتار مەن ولاردىڭ ارتىندا تۇرعان ەليتالىق توپتار اراسىندا جەر قويناۋىن پايدالانۋ دەپارتامەنتىن قر ەكولوگيا، گەولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار مينيسترلىگىنە تولىق نەمەسە ءىشىنارا بەرۋ تۋرالى تالاس ءجۇرىپ جاتىر. بۇل شيەلەنىستىڭ سەبەپتەرى ايقىن. سەبەبى - ليتسەنزيالار بەرۋ قۇقىعى جانە جەر قويناۋىن پايدالانۋشىلاردى قاداعالاۋ فۋنكتسياسى - قازىرگى كەزدە ەلدەگى ەڭ قۇندى اكىمشىلىك رەسۋرستاردىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى. دەمەك، اتالعان مينيسترلىكتىڭ تىزگىنىن قۇلىباەۆتىڭ 2010 جىلدان بەرگى سەرىكتەسى مىرزاعاليەۆتىڭ ۇستاۋىنىڭ دا استارىندا ۇلكەن ماسەلە جاتىر دەگەن ءسوز. سەرىكتەسى دەيتىنىمىز ماعزۇم مىرزاعاليەۆ  2010 جىلدان بەرى - «قازمۇنايگاز» ۇك» اق سەرۆيستىك جوبالار جونىندەگى باسقارۋشى ديرەكتورى - باسقارما مۇشەسى بولعان. ال، تيمۋر قۇلىباەۆ 2008-2011 جىلدار ارالىعىندا “سامرۇق-قازىنا” ۇلتتىق ءال-اۋقات قورى اق باسقارما توراعاسىنىڭ ورىنباسارى جانە قوردىڭ ەنشىلەس “قازاتومپروم”، “قازمۇنايگاز”، “قازاقستان تەمىر جولى”، “KEGOS”، “سامرۇق-ەنەرگو” كومپانيالارىنىڭ توراعاسى بولعان.

اتالعان جايتقا قاتىستى  ەنەرگەتيكا ءمينيسترى قانات بوزىمباەۆ ءوزىنىڭ بۇرىنعى ورىنباسارى ماعزۇم ميرزاعاليەۆ تۋرالى Kapital.kz سايتىنا بەرگەن سۇحباتىندا:

“ماگزۋم ماراتوۆيچ - تاجىريبەلى جەتەكشى. ول التى جىلدان استام ەنەرگەتيكا ۆيتسە-ءمينيسترى بولىپ جۇمىس ىستەدى. ول مەنىمەن سالىستىرعاندا ءتورت-بەس ۇكىمەتتە،  ءۇش مينيسترمەن قىزمەتتەس بولدى. ول ءتۇرلى سالالاردى، سونىڭ ىشىندە جەر قويناۋىن پايدالانۋعا قاتىستى سالالاردى قاداعالادى. ول ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ گەولوگيالىق ماسەلەلەرىن جاقسى تۇسىنەدى. ول ۆيتسە-مينيستر قىزمەتىنەن بوساعانىمەن، ءىس جۇزىندە ەكولوگيا ءمينيسترى بولىپ جۇمىس ىستەدى. سوندىقتان ول بۇل سالانىڭ ماسەلەلەرىن جاقسى بىلەدى”  دەدى.

الايدا، ينسايدەرلەردىڭ پىكىرىنشە، قانات بوزىمباەۆ پەن ماعزۇم ميرزاعاليەۆ اراسىنداعى جەكە جانە قىزمەتتىك قارىم-قاتىناس ايتارلىقتاي جاقسى ەمەس. ال مىرزاعاليەۆ باسقاراتىن جاڭا مينيسترلىكتىڭ قۇرىلۋى بۇل جاعدايدى ودان سايىن ۋشىقتىردى.

بىراق، اقوردادا بوزىمباەۆتى ەكس-پرەزيدەنتتىڭ كۇيەۋ بالاسى، ەكونوميكانىڭ مۇناي-گاز سەكتورىنداعى بەيرەسمي كۋراتورى تيمۋر قۇلىباەۆتىڭ جاقتاسى دەپ سانايدى. بۇل ءوز كەزەگىندە قازاقستان پرەزيدەنتى اكىمشىلىگىنىڭ سول كەزدەگى باسشىسى باقىتجان ساعىنتاەۆتىڭ “تۋىندىسى” بولىپ سانالادى.

شاماسى باقىتجان ساعىنتاەۆ ن.نازارباەۆتىڭ جوسپارىنا سايكەس، قر پارلامەنتى سەناتىنىڭ توراعاسى داريعا نازارباەۆا مەن قر ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ باسشىسى كارىم ءماسىموۆ پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ نەگىزگى قارسىلاستارىنا (تەڭگەرۋشىلەرىنە) اينالۋى كەرەك جانە سونىمەن بىرگە ول ءۇشىن باقىلاۋشى ءرولىن اتقارۋى كەرەك.

ال، ينسايدەرلەردىڭ پىكىرىنشە، ماعزۇم مىرزاعاليەۆ قازاقستان رەسپۋبليكاسى ەكولوگيا، گەولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار مينيسترلىگىنىڭ باسشىسى بولىپ تاعايىندالعانعا دەيىن بۇل لاۋازىمعا ۇمىتكەرلەردىڭ ءتىزىمى ەداۋىر ۇلكەن بولعان. الايدا، بۇل جاعدايدا باقىتجان ساعىنتاەۆ  باسىم تۇسكەن.

سونداي-اق، قر گەولوگيا جانە جەر قويناۋىن پايدالانۋ دەپارتامەنتىنىڭ جاڭا مينيسترلىككە بەرىلۋى قارا نارىق ليتسەنزياسىنىڭ كۋراتورى بولىپ تابىلاتىن دوسمۇحامبەتوۆ - توقتاباەۆ تاندەمىنىڭ پوزيتسياسىن السىرەتەدى.

جانە تيمۋر قۇلىباەۆ پەن ونىڭ قورعاۋشىسى قانات بوزىمباەۆتىڭ جاعدايىن دا السىرەتۋى مۇمكىن.  ويتكەنى بۇل مۇناي-گاز سالاسىنداعى وكىلەتتىكتەردى قايتا بولۋگە ىقپال ەتەدى.

نۇربيكە بەكسۇلتانقىزى

Abai.kz