ەرلان مامبەتوۆ، «اقبوكەن» جىلىجاي كەشەنى جەتەكشىسى: 
ءار كەزەڭنىڭ ءوز قوزعاۋشى كۇشى بار دەسەك، بۇگىنگى جاڭا زاماننىڭ كىلتىن قولىنا ۇستاعان جاستار ءبىلىمدى، بىلىكتى ءارى قابىلەتتى. «جاس كەلسە ىسكە» دەمەكشى، كاسىپتىڭ كوزىن تاۋىپ، ءىسىن ورگە سۇيرەگەن جاستاردىڭ سانى جىل ساناپ ارتىپ كەلەدى. جاستار جىلى قارساڭىندا ۇيىمداستىرىلعان «ەڭبەكقور جاستار» جوباسى بويىنشا باتىس قازاقستان وبلىسى، جانىبەك اۋدانىندا تۇراتىن مامبەتوۆ ەرلانمەن سۇحباتتاسىپ، اشقان كاسىبىنىڭ ءمان-جايىنا قانىق بولدىق.
ء̶سىز اشقان «اقبوكەن» جىلىجاي كەشەنى قاي كەزەڭنەن باستاپ جۇمىس ىستەپ كەلەدى؟ شاعىن كاسىبىڭىزدىڭ بۇگىنگى قارقىنى قانداي؟
̶ بيىل جاستار جىلى قارساڭىندا «Zhas project» جوباسىنا جىلىجاي اشۋ تۋرالى يدەيا ۇسىنىپ جەڭىمپاز اتاندىق. قازىر جوبادا ءوزىمنىڭ جولداسىم، دوسىم جانە ونىڭ ايەلى جۇمىس ىستەيدى. جالپى 4 ادام جىلىجاي جۇمىستارىن جۇرگىزىپ وتىرمىز. جوبادان ۇتقان 1 ملن تەڭگەگە جانىبەك اۋدانىنداعى بايتۇرسىنوۆ كوشەسىندەگى 1-ءشى ۇيگە جىلىجاي اشتىق. اۋىلداعى الەۋمەتتىك جاعدايى تومەن، كوپ بالالى 8 وتباسىنا جىلىجاي ونىمدەرىن، جەمىس-جيدەكتەردى تەگىن ۇلەستىرەمىز. بۇل يگى باستاما اي سايىن داستۇرگە اينالدى. اتالعان وتباسىلاردىڭ ۇيىنە بارىپ، بالا-شاعاسىن قۋانتىپ وتىرامىز. ءار اي سايىن اۋدانداعى ەكى وتباسىن قامتاماسىز ەتىپ وتىرامىز.
̶جىلىجايلارىڭىزدا قانداي كوكونىستەر وسەدى؟
̶ - قازىرگى ۋاقىتتا جىلىجايىمىزدا ءسابىز، قىزاناق، قيار، كوك پياز، ۋكروپ سياقتى كوكونىستەر وسەدى. ءار ادامنىڭ ماشىقتانعان، ءسۇيىپ ىستەيتىن ءىسى بولادى دەسەك، مەنىڭ قولىمنان كەلەتىنى وسى كوكونىس ءوسىرۋ ونى كۇتىپ باپتاۋ. جىلىجاي اشۋ يدەياسى دا كوپتەن بەرى ويىمدا جۇرگەن ەدى. ءبىزدىڭ اۋدان ورال قالاسىنان 5 شاقىرىم جەردە ورنالاسقان. اۋدان تۇرعىندارى قاجەتتى كوكونىستەرىن قالادان بارىپ الۋعا ءماجبۇر. حالىقتىڭ ارى-بەرى ءجۇرىسى دە قالتاسىنا تۇسەر سالماق ەكەنى جاسىرىن ەمەس. وسىنى ەسكەرىپ، قالاداعى باعادان ارزانعا تۇسەتىندەي، ونىمدەرىمىزدى ساۋداعى شىعاۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز.

-جىلىجايداعى ونىمدەرىڭىزدى ساۋداعى شىعارۋ ءۇشىن كاسىپ اياسىن كەڭەيتۋدى جوسپارلاپ وتىرسىزدار ما؟
̶جوبا اياقتالعاننان كەيىن دە باستامامىزدى ارى قاراي جالعاستىرساق دەگەن نيەتىمىز بار. قازىردىڭ وزىندە كوكونىس ءوسۋىردىڭ قىرى مەن سىرىن مەڭگەرىپ، تاڭ ازانىمەن بارىپ، كەش باتقاندا قايتىپ، كۇتىپ-باپتاۋ جۇمىستارىنا مەيىلىنشە نازار اۋدارۋدامىز. جالپى ايتقاندا جۇمىسى شاش ەتەكتەن. سۋىن ۋاقىتىلى مولشەرىمەن قۇيۋدان باستاپ، اۋا جىبەرىپ تۇرۋعا دەيىن بابى كوپ جۇمىستار بار. قازىر كۇزدىڭ قارا سۋىعى سەزىلە باستاعالى بەرى جىلىجايدى جىلىتۋ ماسەلەسىنە ءمان بەرىپ وتىرمىز.
العاش رەت جىلىجايدى وڭتۇستىكتەگى ساراعاش اۋدانىندا كورگەن بولاتىنمىن. سول كەزدە قاجەتتى اقپاراتتارعا قانىق بولىپ، ءوزىمدى قىزىقتارعان ماسەلەلەر جايىندا سۇراستىرعانمىن. مىنە، ەندى سونىڭ پايداسى ىسكە جاراپ جاتىر.
سوندا ءدال قازىرگى ۋاقىتتا سىزدەر الاتىن ءونىم ساتۋعا جىبەرىلمەيدى. تەك الەۋمەتتىك از قامتىلعان وتباسىلارىن قامتاماسىز ەتۋگە ارنالىپ وتىر ما؟
- «Zhas project» جوباسى ارقىلى ءبىرىنشى 500 مىڭ تەڭگە قاراجات بەرىلدى. بۇل سۋممانىڭ ىشىندە 6 اي بويى جۇمىس ىستەپ وتىرعان 4 ادامعا شاكىرتاقى قاراستىرىلعان. مىسالى، جوعارى وقۋ ورنىن بىتىرگەن جاعدايدا 60 مىڭ تەڭگە، ورتا ءبىلىمى بار بولاتىن بولسا 40 مىڭ تەڭگە كولەمىندە بەرىلەدى. ءبىزدىڭ توپتاعىلاردىڭ اقشاسىن قوسقاندا جالپى 160 مىڭ تەڭگە كولەمىندە الىپ وتىرمىز. الداعى ۋاقىتتا بۇل باستامىزدى كەڭەيتىپ، ونىمدەرىمىزدى ساتۋعا شىعارۋ ءۇشىن جەكە كاسىپ اشساق دەگەن ماقساتىمىز بار. بۇل ءۇشىن مولشەرى 3-4 ملن تەڭگە كولەمىندە اقشا قاجەت بولادى. سول ءۇشىن نار تاۋەكەل جاساپ، نەسيە الساق دەگەن ويىمىز بار. تەك ناسيە الۋ ءۇشىن كەپىلدىك ماسەلەسى ءبىز ءۇشىن قيىنداۋ بولىپ وتىر. بۇگىنگى جاعدايدا تولىقتاي ءبىر اۋداندى قامتاماسىز ەتە المايمىز. سول ءۇشىن سۇرانىسقا سايكەس جوسپار قۇرىپ وتىرعان جايىمىز بار. بارىمىزگە ايان، قىز مەزگىلىندە قيار مەن قىزاناقتىڭ باعاسى تىپتەن اسپانداپ كەتەدى. ونى قالادان الىپ كەلۋ ءۇشىن جول-پۇل اقشاڭىز تاعى بار. سوندىقتان حالىققا دا ءتيىمدى ءوزىمىز ءۇشىن دە پايدالى بولماق. ءدال قازىر ساتىلىمعا شىعارىپ وتىرعان جوقپىز. جوعارىدا اتاپ وتكەندەي كومەككە مۇقجات وتباسىلارعا بەرىپ وتىرمىز.
- جاستار جىلى ءسىز ءۇشىن نەسىمەن ەرەكشە بولماق?
̶- قولىنان ءىس كەلەتىن، بىراق مۇمكىندىگى جوق جاستار وتە كوپ. جاستار جىلى وسىنداي ازاماتتاردىڭ يدەيالارىنا نەگىز بولىپ، ءوز كاسىبىن باستاۋىنا مۇرىندىق بولسا ەكەن دەيمىز.

سۇحباتتاسقان نۇرا ماتاي