سەنبى, 23 قاراشا 2024
46 - ءسوز 4261 2 پىكىر 20 جەلتوقسان, 2019 ساعات 12:12

جەلتوقسان كوتەرىلىسى تۋرالى جازعان دەۆيد رەمنيكپەن كەزدەيسوق كەزدەسۋ

1986 جىلعى جەلتوقسان وقيعاسى تۋرالى باتىس باسىلىمدارىن وقي وتىرىپ، ۆاشينگتون پوست گازەتىنىڭ ماسكەۋدەگى مەنشىكتى ءتىلشىسى دەۆيد رەمنيك ءجيى كوزگە ءتۇستى. تاقىرىپقا سول جاۋاپتى بولعان كورىنەدى، بىرنەشە ماتەريال ارناپتى. وسى جۋرناليستكە جولىعۋ كەرەك دەپ ويلادىم دا قالدىم.

پۋليتتسەر پرەمياسىن تاعايىنداۋدىڭ قىزىق پروتسەدۋراسى بار. ءادىل قازى رەتىندە تاڭدالعان جۋرناليستەر مەن رەداكتورلار ءبىزدىڭ ۋنيۆەرسيتەتتە جۇمىس جينالىسىن وتكىزەتىن بولدى دا، ستۋدەنتتەرگە بونۋس رەتىندە سول كىسىلەرمەن ءبىر ساعاتتىق كەزدەسۋ ۇيىمداستىرىلدى. جۇمىس توبىنىڭ جيىنى ساعات 8:00 ۋاقىتىندا باستالسا، ستۋدەنتتەرمەن كەزدەسۋ ءبىر ساعات بۇرىن وتەتىن بولدى. دەمەك، تاڭعى cاعات 7-دە.

اقپاننىڭ 20 كۇنى ۆاشينگتونعا بارعانمىن. ماگيسترلىك جۇمىسىمنىڭ كەيىپكەرى ءاسيا سارداربەكپەن، جەلتوقسان وقيعاسى تۋرالى زەرتتەۋ جۇرگىزگەن Human Rights Watch ۇيىمىنىڭ بۇرىنعى قىزمەتكەرى كەترين كوسمانمەن كەزدەستىم. كوسمان دا رەمنيكپەن جولۋعىدا ۇسىندى. 21 اقپان نيۋ-يورككە جولعا شىققانمىن.

الگى كەزدەسۋ باستالعاندا ۇيقىلى وتىرعانمىن. سول كەزدە پانەلگە قاتىسىپ جاتقاندا وزدەرىن تانىستىرىپ جاتىر. مەن "دەۆيد رەمنيكپىن..." دەگەندە ۇيقىم اشىلىپ كەتتى. وسىنداي دا كەزدەيسوقتىق بولادى ەكەن-اۋ دەدىم.

ستۋدەنتتەرمەن كەزدەسكەن سوڭ جۇمىس توبىنا اسىعىپ بارا جاتىر ەكەن، جول جونەكەي تىلدەسىپ ۇلگەردىم. بار بىلگەنىمدى سول كەزدە جازدىم، كوپ جايدى ۇمىتىپ قالدىم دەدى.

مىنا ماقالاسىن 1990 جىلى جازىپتى. حاسەن قوجاحمەتوۆتىڭ، مۇحتار شاحانوۆتىڭ جانە ولجاس سۇلەيمەنوۆتىڭ پىكىرلەرىن بەرىپتى. تاقىرىبىن دا ادەمى قويىپتى. "جەلتوقسان وقيعاسى يمپەريا اقىرىنىڭ باستاۋى بولدى" دەيدى.

رەمنيك قازاق جەرىندە ۇلتشىلدىق قوزعالىسىنىڭ كۇشەيىپ كەلە جاتقانى ورىس تىلدىلەردى الاڭداتادى دەپ، "ەدينستۆو" توبىنىڭ جەتەكشىسى يۋري بۋناكوۆتىڭ پىكىرىن بەرىپتى. ول بولسا: "قازاقستاندا بەرلين قابىرعاسى پايدا بولىپ كەلەدى. ولار ءبارىمىزدىڭ قازاقشا سويلەۋىمىزدى تالاپ ەتۋدە،" دەپتى.

دارحان ومىربەكتىڭ الەۋمەتتىك جەلىدەگى پاراقشاسىنان

Abai.kz

2 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1466
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3240
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5383