الەمۋمەتتىك جەلىدە "الماتىداعى "باراحولكادا" تاۋار تاۋسىلىپ، ساۋدا توقتاپ جاتىر" دەگەن تاقىرىپ قىزۋ تالقىلاندى.

مەن مۇنىڭ الدىندا: ء"بىزدىڭ ەكونوميكا قىتاي ەكونوميكاسىنا بايلانعان. ونى مويىنداۋ كەرەك. بىزدەگى ۇساق-تۇيەك زاتتارعا دەيىن سول جاقتان كەلەدى. كومىر-سۋتەك شيكىزاتى سوندا باعىتتالعان. بىرنەشە وبلىستاعى زاۋىتتارعا قىتاي ينۆەستيتسيا سالىپ وتىر. ونداعى قىتايلىق جۇمىسشىلار جاڭا جىلىن مەرەكەلەۋ ءۇشىن ەلىنە كەتكەن-ءدى. وسىنى ەسكەرەتىن بولساق، شەكارا جابىلعان جاعدايدا يمپورتتىق تاۋارلارعا سۇرانىس ارتادى. مۇنىڭ ارتى قىمباتشىلىققا ۇرىندىرماي ما؟ وتاندىق ەكونوميكاعا قالاي اسەر ەتەدى؟" دەگەن ەدىم.

قازىر "99,9 پايىز قىتاي تاۋارى 0,01 پايىز وزىمىزدىكى", "قىتايسىز ءومىر سۇرە المايمىز با؟", "قىتايدىڭ ىقپالى" جانە ت.ب تاقىرىپتا الەۋمەتتىك جەلىنىڭ بەلسەندىلەرى وي جارىستىرىپ، پىكىرلەرىن ورتاعا سالادى. دۇرىس-اق...

شىندىعى، ءبىز ءوندىرۋشى ەل ەمەسپىز. قاجەتتى تاۋاردىڭ باسىم كوپشىلىگى سىرتتان كەلەدى. ونى جوققا شىعارا دا المايمىز. ءتىپتى مۇنايدىڭ ۇستىندە وتىرساق تا جانار-جاعارمايدىڭ باعاسىن ءوزىمىز رەتتەي المايمىز. مال كوپ. ءتورت تۇلىكتىڭ ەڭ بەرەكەلى كەزەڭىندەگى سانىنان ارتتى. بىراق نارىقتا ەتتىڭ باعاسى شارىقتاپ بارادى. ميلليونداعان توننا بيدايدى ەكسپورتتايمىز، الايدا ۇن مەن ناننىڭ باعاسى جىلدا قىمباتتايدى. مۇنى قالاي تۇسىنۋگە بولادى؟ بۇعان كىم جاۋاپ بەرەدى؟ قالاي تۇسىندىرەدى؟..

ءتۇرلى ەلدىڭ تاجىريبەسىن مىسالعا الىپ، ءسوز ساپتاۋعا بولادى. ماسەلەن، ءيزرايلدى الايىق. ارينە يەرۋساليمگە بارىپ، ەۆرەيلەردىڭ تىنىس-تىرشىلىگىنە قانىق بولماسام دا، كوز كورگەندەردىڭ دەرەگىنە سۇيەنۋگە ابدەن بولادى.

قالامگەر، جۋرناليست قاينار ولجاي كورگەن، بىلگەنىن بىلاي سۋرەتتەيدى:
"ەۋروپاعا كەرەگى حيميا قولدانىلماي وسىرگەن جەمىس-جيدەك ەكەن، بۇل ورايدا سۇرانىستىڭ كوپ بولىگى يزرايلگە تۇسەدى. وندا تسيترۋس القاپتارى 20 مىڭ گەكتار جەردى الىپ جاتىر. سونىڭ 14,7 مىڭ گەكتارى جەمىس بەرىپ تۇر. ءاربىر ءتۇپ اعاشتان 150-200 كەلى، سوندا ءار گەكتاردان 50 توننا جەمىس جينالادى. 600 مىڭ توننا تسيترۋس الىنسا، ...180 مىڭ تونناسىن ەۋروپاعا اتتاندىرادى. گەرمانياعا، دانياعا، گوللاندياعا، فرانتسياعا، بەلگياعا جانە ت.ب ەلدەرگە جەمىس تيەلىپ جاتقان ۇزىن-ۇزىن جۇك كولىكتەرىن كوزىمىز كوردى".
وعان قوسا وندا جەمىس-جيدەك، باۋ-باقشا، گۇل ءوسىرۋ، قۇس ءوسىرۋ جاقسى دامىعان.
قازىرگى ۋاقىتتا يزرايلدە زاماناۋي عىلىمي-زەرتتەۋ جانە جوعارى تەحنولوگيالىق وندىرىستىك بازاسى قالىپتاسقان. الەمدى اۋىلشارۋاشىلىق سالاسىنداعى وزىق تاجىريبەسىمەن قىزىقتىرىپ وتىر...

ءبارى قالاي باستالدى؟
حح عاسىردىڭ 20 جىلدارى ەۆرەيلەر جاپپاي اتاقونىسقا تابان تىرەي باستادى. تاياۋ شىعىستاعى قۇمدى، تاستى جەرلەردى بادەۋي ارابتارىنان 49 جىلعا جالعا الادى. اقىر اياعى...

1947 جىلى 29 قاراشا بۇۇ باس اسسامبلەياسىنىڭ پالەستينانى ءبولۋ جونىندەگى شەشىمى بويىنشا 14 مىڭ شارشى شاقىرىم جەرگە يەلىك ەتتى.
1948-1949 جىلى اراب-يزرايل سوعىسى، 1967 جىلى مىسىرمەن بولعان سوعىس جانە ت.ب جاعدايدى پايدالانعان ەۆرەيلەر جەرىن كەڭەيتتى.

بۇگىندە شولەيتتى دالانى ورماندى القاپتارعا اينالدىردى. سۋ تاپشىلىعىن تامشىلاتىپ سۋارۋ ءادىسىن قولدانۋ ارقىلى شەشىپ، ونىمدىلىكتى ارتتىردى. ءيا ءشولدى دالانى ءتيىمدى يگەرۋدىڭ سالدارىنان اۋىلشارۋاشىلىعى ونىمدەرىن ەكسپورتتاۋشى ەلگە اينالدى...

بىزدە سىلتاۋ كوپ. بىزگە يزرايل بولۋ قايدا؟! ەڭ دۇرىسى، ەڭ وڭايى سىرتتان تاسۋ. ونىمەن كوسەگەمىز كوگەرە مە؟

قىتايدان كەلەتىن تاۋارعا بايلانىستى سونى ايتۋعا بولادى. ءاي، قايدام، قازىر ءبىزدىڭ عانا ەمەس، پەكين جاھان جۇرتىنىڭ تىنىس-تىرشىلىگىنە اسەر ەتىپ وتىر...

P.S. الماتىداعى تاۋار تاپشىلىعى ءوزىمىزدىڭ الىپ-ساتارلاردىڭ تىرلىگىنە ۇقسايدى. قازىر قىتايمەن شەكارا اشىق. سەنىمدى اقپارات كوزدەرىنە سەنسەك، تەك قىتايدىڭ Huawei پروۆينتسياسىنىڭ 14 ءىرىلى-ۇساقتى قالالارى جابىلعان. باسقا پروۆينتسيالارىنان تاۋار اينالىمى قالىپتى جۇرۋدە. سوندا "الماتىداعى "باراحولكادا" تاۋار تاۋسىلىپ، ساۋدا توقتاپ جاتىر" دەپ ەلدى دۇرلىكتىرۋ كىمگە كەرەك، كىمگە ءتيىمدى؟ مۇنىڭ ارتىندا ۇلكەن مۇددەلەر تۇرعانى دا انىق... انىق-قانىعىن جاۋاپتىلار انىقتار.

بىزدىكى اقتى – اق، قارانى – قارا ەكەنىن ايتۋ. ارى قاراي وزدەرىڭىز پايىمدارسىزدار...

نۇرلات بايگەنجەنىڭ الەۋمەتتىك جەلىدەگى جازباسىنان

Abai.kz