جانسۇگىروۆتەن جاۋاپ العان جەندەتتىڭ مونولوگى
(نەمەسە جانار تۋرالى جىر)
31 مامىر – ساياسي قۋعىن-سۇرگىن جانە اشارشىلىق قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنىنە وراي
كوزىمدى ىلسەم قورقىنىشتى ءتۇس كورەم،
بۇرىن-سوڭدى مۇنداي كۇيگە تۇسپەگەم.
وتتى جانار قارايدى تۇرادى،
ايانىشپەن، كەيدە سۋىق سۇسپەنەن.
بۇل جاناردى قايدان كوردىم مەن ونى،
كوزدى جۇمسام كاھارلانىپ «تونەدى».
اتا-انامنىڭ جانارى ەمەس، ول انىق،
ەسىم كىرمەي جەتىم قالعام سەبەبى.
باي ەسىگىن باعىپ ءوستىم جالشى بوپ،
ناداندىقتان ءتيدى باسقا قامشى كوپ.
باي تۋىستىڭ جانارى ەمەس، وزىمەن،
تەڭ كورەتىن، قارامايتىن مالشى دەپ.
يتتىگىم بە، قاس-دۇشپانىم ول ەندى،
اللاعا شۇكىر... تفۋ...ەڭسەم تەڭەلدى.
جاڭا زامان مەندەيلەردى قۇتتىرتتى،
بيىكتەتتى كەشەگى «قور» توبەمدى.
ۇراندايمىن كۇندىز-ءتۇنى ەلىرە،
«اششى سۋمەن» ءشول باسامىن كوبىنە.
قىسىلماستان كۇل بوپ وتكەن تەگىمە،
الشاڭ باسىپ شىعار بولدىم تورىنە.
«حالىق جاۋى» دەي سالامىن جاقپاسا،
(العىرلىعىم – ەلدە «جاۋلار» قاپتاسا؟!.)
كىم بولسا دا جازالايمىن اياۋسىز،
كوميسسارىم «جارايسىڭ» دەپ ماقتاسا.
موينىمدا ءجۇر قانى، جاسى تالايدىڭ،
ونى بىراق ەرلىگىمە بالايمىن.
... الگى ارۋدىڭ جانارى ما كەكتەنگەن،
ەرىككەندە ەرمەك ەتكەم تالاي كۇن...
قايدان كوردى ءزارلى، ۋىتتى كوزدى بۇل،
جۇمسام بولدى ءور ەڭسەمدى ەزدى كىل.
كوكبورىنىڭ جانارى ما دەپ قالام،
ەسىمە الىپ مالشى بولعان كەزدى ءبىر؟!.
... تاپتىم، تاپتىم...كوزاينەكتى سول تۇتقىن،
(راس، ونى ءبىر كەزدەرى زور تۇتتىم).
مويىنداتام «حالىق جاۋى» ەكەنىن،
ادالمىن دەپ ويلايتىنداي ارتىق تىم.
مىسقىلدايتىن سەكىلدى مە سوزىمەن،
(نەگە ەكەنىن الدىندا ءپاس سەزىنەم؟!.)
قان جوسا بوپ سۇلاپ جاتىپ ەدەندە،
جەپ قويارداي ىزعار شاشار كوزىمەن.
«سىنار ەمەس»... قازاندايىن قاينايدى ءىش،
قالجىرايمىن، «جۇتام» سودان مەن بايعۇس.
وتىز ەكى ءتىسىن قاعىپ السام دا،
يلىكپەيدى نەتكەن ءتوزىم، قانداي كۇش.
جانسۇگىروۆ، دەيدى ەسىمى – ءىلياس،
اقىن ەكەن، ۋداي اششى ءتىلى راس.
سىبايلاسى سەيفۋللين دە وسىندا،
مايلين جاتىر بۇل قوعاممەن ءدىلى قاس.
سەيفۋلليندى... ەستۋىم بار سۇلۋ دەپ،
سۋرەتىن دە كورگەم تۇسكەن كۇلىمدەپ.
نكۆد-ءىم اعىزىپتى ءبىر كوزىن،
... سىڭار كوزبەن جىبەرەردەي «تىلىمدەپ»!!!
مايلين شىركىن شەكسە دە ازاپ قانشاما،
قاسارىستى دەيدى مىڭ سان تالسا دا.
مۇسىرەپوۆ دەگەن بىرەۋ ايتىپتى،
«بەيىمبەت پە، وندا مەن دە... جاۋ سانا».
تاڭعالامىن نە ءۇشىن ازاپ تارتۋدا،
(ارمانى اسقاق وسى ولەرمەن قالپىندا؟!.)
ۇلتىم دەيدى، الاشىم دەپ اھ ۇرار،
اتىلماقشى... بۇگىن تاڭعى سالقىندا...
مىنا ماعان ۇلت، رۋحىڭ بەس تيىن،
قارنىم توق پا، كاجەت تە ەمەس ەشكىمىڭ!..
ءىڭىر تۇسسە ءىرىڭ جۇتام الايدا،
وتتى جانار ورالادى كەشكۇرىم.
شالا ۇيقىلى، شالا ماسپىن كۇنىگە،
جۇرت جەركەنىپ قارايتىنداي تۇرىمە.
قورقام وسى جانارلاردان وت شاشكان،
زاۋال بولىپ جەتەدى-اۋ دەپ تۇبىمە...
سەرىكجان قاجي
Abai.kz
