بەيسەنبەك زيابەكوۆ، ەكونوميكا عىلىمىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور:

- جالپى، نارىقتىق ەكونوميكانىڭ نەبىر كەزەڭدەرى، تۇرلەرى بار عوي. بىزدە كەيدە كاپيتاليزم دەپ ايتامىز. كاپيتاليزمدە كەزدەسەتىن نارىقتىق ەكونوميكا - ەڭ ءبىر جابايى نارىقتىق ەكونوميكا. ال ءبىز الەۋمەتتىك نارىقتىق ەكونوميكاسى بار مەملەكەتكە اينالۋىمىز كەرەك.  ول  - جوسپارلى مەملەكەت. سوندىقتان مەملەكەتتىك جوسپارلاۋ تۋرالى جارلىققا ەلباسىنىڭ قول قويعانىن دۇرىس دەپ بىلەمىن. بىراق الەۋمەتتىك باعدارلاماسى دامىعان مەملەكەت بولۋ ءۇشىن تەك مەملەكەتتىك جوسپار قابىلداۋمەن شەكتەلمەۋ كەرەك. نورۆەگيا، شۆەتسيا، فينلياندياداعىداي ەلدىڭ تۇرمىس دەڭگەيى بىردەي بولۋى كەرەك. الەۋمەتتىك جاعىنان دامىعان نارىقتىق ەكونوميكانى ما، الدە ءبىر توپقا باعىناتىن جابايى نارىقتىق ەكونوميكانى تاڭدايمىز با - تەك سونى اجىراتىپ العان ءجون. ال نارىقتىق ەكونوميكا مەن مەملەكەتتىك جوسپارلاۋ ءبىر-بىرىمەن ساي ەمەس دەگەن - انشەيىن ءسوز. ول - بەلگىلى ءبىر توپتىڭ مۇددەسىن قورعايتىنداردىڭ ايتاتىنى.

عاني قاليەۆ، «اۋىل» پارتياسىنىڭ توراعاسى:

بەيسەنبەك زيابەكوۆ، ەكونوميكا عىلىمىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور:

- جالپى، نارىقتىق ەكونوميكانىڭ نەبىر كەزەڭدەرى، تۇرلەرى بار عوي. بىزدە كەيدە كاپيتاليزم دەپ ايتامىز. كاپيتاليزمدە كەزدەسەتىن نارىقتىق ەكونوميكا - ەڭ ءبىر جابايى نارىقتىق ەكونوميكا. ال ءبىز الەۋمەتتىك نارىقتىق ەكونوميكاسى بار مەملەكەتكە اينالۋىمىز كەرەك.  ول  - جوسپارلى مەملەكەت. سوندىقتان مەملەكەتتىك جوسپارلاۋ تۋرالى جارلىققا ەلباسىنىڭ قول قويعانىن دۇرىس دەپ بىلەمىن. بىراق الەۋمەتتىك باعدارلاماسى دامىعان مەملەكەت بولۋ ءۇشىن تەك مەملەكەتتىك جوسپار قابىلداۋمەن شەكتەلمەۋ كەرەك. نورۆەگيا، شۆەتسيا، فينلياندياداعىداي ەلدىڭ تۇرمىس دەڭگەيى بىردەي بولۋى كەرەك. الەۋمەتتىك جاعىنان دامىعان نارىقتىق ەكونوميكانى ما، الدە ءبىر توپقا باعىناتىن جابايى نارىقتىق ەكونوميكانى تاڭدايمىز با - تەك سونى اجىراتىپ العان ءجون. ال نارىقتىق ەكونوميكا مەن مەملەكەتتىك جوسپارلاۋ ءبىر-بىرىمەن ساي ەمەس دەگەن - انشەيىن ءسوز. ول - بەلگىلى ءبىر توپتىڭ مۇددەسىن قورعايتىنداردىڭ ايتاتىنى.

عاني قاليەۆ، «اۋىل» پارتياسىنىڭ توراعاسى:

- نارىقتىق ەكونوميكا دەگەندى بۇرىن ءبىز كىتاپتان عانا وقىدىق. كەڭەس داۋىرىندە نارىقتىق ەكونوميكانى تەوريا جۇزىندە عانا بىلدىك، تاجىريبەسى بولعان جوق. ال 90-جىلدارى نارىقتىق ەكونوميكا ەمەس، جاپپاي تارتىپسىزدىك، 18-19 عاسىرلارداعى جابايى كاپيتاليزم جايلادى. قازىرگى كاپيتاليستىك ەلدەردىڭ مەملەكەتتىك جوسپارى بار. ءوندىرىس ورىندارىنىڭ ستراتەگيالىق جانە تاكتيكالىق جوسپارى بار. نەگىزى، وسىنداي ۇلكەن ۇلتتىق ەكونوميكانى ءبىر جۇيەدەن باسقارعان دۇرىس. بىراق ءار سۋبەكتىنىڭ ءوز مۇمكىندىگىن سارقا پايدالانۋى ءۇشىن زاڭ قاجەت. ءبىز قازىر - كاپيتاليستىك ەلمىز. ۇلكەن الەۋمەتتىك توپتار - باي، كەدەي، بيزنەسمەن ت.ب. بار. ولاردىڭ ماقساتى ءبىر-بىرىنە قايشى بولعاندىقتان، بەلگىلى ءبىر توپتىڭ مۇددەسىن كوزدەيتىن پارتيالار پايدا بولادى. سوندىقتان پارلامەنتتە ءار الەۋمەتتىك توپتىڭ مۇددەسىن قورعايتىن وكىلى بولۋى كەرەك. سول جەردە ءتيىمدى دەگەن ۇسىنىس وتەدى، ءتيىمسىزى قالادى. مەملەكەت سوعان قاراپ، ءبىر جىلدىق نەمەسە بەس جىلدىق جوسپار قابىلداۋى ءتيىس. بىزدە مەملەكەتتىك بيۋدجەتتى شەنەۋنىكتەر بەكىتەدى، وزدەرى ۇرلايدى، وزدەرى تەكسەرەدى. كاپيتاليستىك ەلدەردە پارلامەنتتىڭ بيۋدجەتتى تەكسەرۋگە قۇقىعى بار. بىزدە ونداي قۇقىق جوق.  
كەڭەس داۋىرىندە باي جوق، كەدەي جوق دەدى، سول سەبەپتى ءبىر عانا پارتيانىڭ بولعانى دۇرىس ەدى. ال قازىر ءبىر پارتيا بۇكىل حالىقتىڭ مۇددەسىن قامتي المايدى.

دوس كوشىم، «ۇلت تاعدىرى» قوزعالىسىنىڭ توراعاسى:

- ءدال قازىرگى داعدارىس كەزىندە، مەنىڭشە، مەملەكەتتىك جوسپارلاۋدى ەنگىزۋ دۇرىس قادام ەمەس. بۇعان مەملەكەت امالدىڭ جوقتىعىنان بارىپ وتىرعان سياقتى. ماسەلە - نارىقتىق ەكونوميكا مەن مەملەكەتتىك جوسپارلاۋدى ۇيلەستىرە بىلگەندە. مەملەكەت قازىر قارجى سالاسىن، كاسىپورىنداردى - ءبارىن باقىلاۋعا كوشتى. بانكتەرگە قارجىلاي كومەك كورسەتىپ جاتىر. مەملەكەتتىك جوسپارلاۋ جۇيەسىنىڭ قالاي جۇزەگە اساتىنىن ءومىردىڭ ءوزى كورسەتەدى دەپ ويلايمىن. بىراق، شىن مانىندە، مەملەكەتتىك جوسپارلاۋ مەن نارىقتىق ەكونوميكا ءبىر-بىرىنە ساي كەلمەيدى. نە مەملەكەتتىك جوسپارلاۋدى قولعا الۋ كەرەك. نە نارىقتىق ەكونوميكا ءبارىن ءوزى رەتتەيدى.

گۇلنار احمەتوۆا

«الاش ايناسى» گازەتى 25 ماۋسىم 2009 جىل