حالىقتى قىزعىشتاي قورعايىق
مەن وسىدان ءبىراز جىل بۇرىن ەلدىگىمىزدىڭ وتكەنى مەن كەلەشەگىن تەبىرەنە تولعاعان «تۋ» اتتى پوەمامدا:
«قاشاندا قياناتتان قازاق ولگەن،
جاۋىزدىڭ ەشبىرى جوق جازا كورگەن.
كوك تۋدىڭ قاسيەتتى كيەسى اتار،
سابىنان ۇستاماساڭ تازا قولمەن»، — دەگەن ەدىم.
سول ءسوزدى قازىر دە قايتالاعىم كەلىپ وتىر. ەل باسىنا ويلاماعان جەردەن اۋىر كۇن تۋدى. قارا تۇتىپ وتىرمىز… قازاق وتكەن تاريحىندا قياڭ-كەسكى قياناتتان قىرىلسا، ەندى قۇلاق ەستىپ، كوز كورمەگەن كەساپات ىندەتتەن زارداپ تارتىپ وتىر. قانشاما ازاماتىمىزدان ايىرىلدىق، قاناتىمىزدان قايىرىلدىق. كوزىمىزدە قاندى جاس، كوكىرەگىمىزدە اششى زاپىران. حالىق ىزالى دا ازالى. وسىندايدا ەل ەرگە قاراسا، ەر جەرگە قاراسا نە بولماق؟.. قاسىرەت تارتىپ شۋلاعان قالىڭ بۇقارانى اۋىر ىندەتتىڭ ازابىنان، توسىن كەلگەن اجالىنان كىم اراشالاپ قالماق؟ كول قورعاعان قىزعىشتاي ەل ءۇشىن الدىمەن كىم شىرىلداپ وتقا تۇسپەك؟ ارينە، زوبالاڭ ىندەت اكەلگەن زۇلمات سالماق ەڭ الدىمەن ەل تىزگىنىن ۇستاپ وتىرعان ازامات — پرەزيدەنتتىڭ يىعىنا تۇسپەك. الايدا، جالعىز پرەزيدەنت نە ىستەي الادى؟ مۇنداي قيىن-قىستاۋ كەزەڭدە جۇرەگى ەلىم دەپ سوققان ازاماتتىڭ ءبارى اۋىر جۇكتى جۇمىلا كوتەرىپ پرەزيدەنتتىڭ قاسىنان تابىلۋىمىز كەرەك. قازاق «بىرلىك بولماي، تىرلىك بولمايدى» — دەپ وسىندايدا ايتقان.
قاسىم-جومارت كەمەلۇلى ەل تىزگىنىن ۇستاعاننان بەرى جىلدان اسا ۋاقىت بولدى. بىراق ءبىر جىلدا ون جىلعا تاتيتىنداي قيىڭ كۇندەردى باستان وتكەردىك. ول وقيعانىڭ ءبارى ەلگە ءمالىم. وسى تار كەزەڭ، تايعاق كەشۋ ساتتەردە پرەزيدەنتىمىز قاسىم-جومارت كەمەلۇلىنىڭ قاجىرلى قايراتىنا، قاسىرەتكە قايىسپاي قارسى تۇرىپ، بەلىن بەكەم بۋىپ، اق جۇرەگىنەن اقتارىلىپ شىندىقتى ايتقان ادالدىعىنا، كوڭىلىنىڭ دە، قولىنىڭ دا تازالىعىنا كوزىم جەتتى. اتادان اسىل تۋعان، تەكتى اكەدەن ءتالىم العان قاسىم-جومارت كەمەلۇلىنداي ارلى ازامات قانا ەل تۋىن تازا قولمەن ۇستاي الادى. جاسىراتىنى جوق قازىر ءبىزدىڭ ەلدە كوروناۆيرۋستەن دە قاتەرلى ىندەت بار. ول – كوررۋپتسيا. جەمقورلىقتىڭ اسقىنعانى سونشا حالىق قىرىلىپ جاتقاندا ءدارى-دارمەكتى ىننەن-ىنگە، كوردەن-كورگە تىققان، ءوز حالقىنا جانى اشىمايتىن، بۇيرەگى بۇلك ەتپەيتىن بەتسىزدەردىڭ قىلىعى حالىققا ىندەتتەن دە قاتتى سوققى بولدى. پرەزيدەنتىمىز قاسىم-جومارت كەمەلۇلىنىڭ وسى جەمقورلارمەن بىردەن اشىق كۇرەس باستاعانى كوپتىڭ كوڭىلىنەن شىقتى. جولى تازا، قولى تازا ادام عانا وسىنداي باتىل قادامعا بارا الادى. اللا بۇيىرسا، حالقىمىز قايرات كورسەتە بىلسە، پرەزيدەنتىمىزدىڭ بۇل قايعىلى كەزەڭنەن دە ەلىمىزدى الىپ شىعارىنا سەنىمدىمىن. وعان 10-شىلدەدەگى ايتقان ءوز ءسوزى دە دالەل.
ءسوزىمنىڭ باسىنداعى ولەڭىمدە ايتقانىمداي، پرەزيدەنتتىڭ وزىنەن باستاپ، بيلىك باسىنداعى ءار ازامات كوك تۋدىڭ سابىنان تازا قولمەن ۇستاي بىلسە، ەل بەتىنە ءتۇزۋ قاراي الاتىنىنا كۇمان جوق. الايدا، اششى شىندىقتى ايتساق ەشكىمنىڭ بىتەۋ جاراسىنىڭ اۋىزى اشىلماس. وسىناۋ زۇلمات كەزەڭدە ەڭ الدىمەن ەل ۇكىمەتى پرەزيدەنتكە سۇيەۋ، حالىققا تىرەۋ بولۋ كەرەك ەمەس پە؟ ونداي اۋقىمدى شارالاردى، اقىلدى قيمىلداردى ۇكىمەت تاراپىنان كورە الماي وتىرعانىمىز مەنى دە قىنجىلتادى. سوندىقتان دا حالىقتى قىزعىشتاي قورعايىق، دوسقا كۇلكى، دۇشپانعا تابا بولمايىق!..
نەسىپبەك ايتۇلى،
مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى
تۇپنۇسقا: «قازاق ادەبيەتى» گازەتى
Abai.kz