مەملەكەتتىك ەمحانادا ەمدەلۋ نەگە قيىن؟
ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنداعى اسىعىس-ۇسىگىز، ءار جەردەن كوشىرىپ الىپ، ەشبىر ساراپتاۋسىز جۇرگىزىلە سالعان، ساناپ تاۋسىلا المايتىن رەفورمالاردىڭ ناتيجەسى بۇكىل جۇرتتى تىعىرىققا تىرەپ، تيتىقتاتىپ ءبىتتى دەسەك، شىندىقتان الشاقتاي قويماسپىز.
وزگە وڭىرلەردى بىلمەيمىن، ءبىزدىڭ وبلىستاعى دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسى ءتورت اياعىنان بىردەي اقساپ تۇرعاندىعى ايدان-انىق. قۇداي بەتىن اۋلاق قىلسىن، ەگەر الدەقالاي سىرقاتتانا قالساڭىز، دارىگەرلەرگە بارىپ، بىردەن ەم قابىلداپ، قۇلان-تازا جازىلىپ كەتەمىن دەپ ويلاساڭىز، قاتتى قاتەلەلەسىز. بىزدە الدىمەن ەمحاناعا بارىپ، الدىمەن جالپى تەراپيا دارىگەرى دەگەننىڭ (بۇرىن بۇلاردى ۋچاسكەلىك دارىگەر دەپ اتايتىنبىز) الدىنان وتۋگە ءتيىسسىز.. ول ءۇشىن الدىمەن تىركەۋ ورىنان بارىپ، كەزەككە تۇرىپ، جولداما الاسىز. سودان بىردەن الگى دارىگەرگە بارا قويامىن دەسەڭىز، تاعى دا قاتەلەلسىز. ونى ەڭ كەمى ەكى-ءۇش كۇن، كەيدە ءبىر اپتا كۇتەسىز.
سوسىن ءولدىم-تالدىم دەپ، بۇعان دا جەتكەننىڭ وزىندە، ول سىزگە ەم تاعايىندامايدى. بۇل ونىڭ مىندەتى ەمەس. ونىڭ مىندەتى ءسىزدى قاجەتتى دارىگەرلەرگە قاراپ باعىتتاۋ. ماسەلەن، اسقازانىڭىز اۋىرسا گاستروەنتەرەولوگقا، جۇرەگىڭىز اۋىرسا كارديولوگقا، بۋىنىڭىز اۋىرسا ترامۆاتولوگ نەمەسە رەمۆاتولوگقا جولداما عانا بەرەدى. ەندى ءتىلىڭىز سالاقتاپ، قايتادان الگى جولدامامەن جاڭاعى تىركەۋ ورنىنا بارىپ، قايتادان كەزەككە تۇراسىز. ەگەر ءساتى ءتۇسىپ، قاجەتتى دارىگەرىڭىزگە جازىلا قالساڭىز، وعان بىردەن بارا قويامىن دەپ تاعى دا يەگىڭىز قىشىماسىن. وعان كەم دەگەندە ەكى اپتا نەمەسە ءبىر ايدان كەيىن عانا جەتەسىز. ونىڭ وزىندە بۇل جەردە ونداي دارىگەر بولسا عانا. ال ەندى مۇنداي مامان اتالمىش ەمحانادا مۇلدەم جوق بولسا، قالتاڭىزداعى ازعانا تيىن-تەبەندى ساناپ، اقىلى ەمحانالارعا قاراي اياڭدايسىز.
قۇدايعا شۇكىر بىزدە مەملەكەتتىك ەمحانا ماڭدايىمىزعا بىتكەن جالعىز بولسا، ال اقىلىسىنىڭ سانىنان مۇلدەم جاڭىلاسىز. ءسىزدى قاي مەزگىلدە دە، ەش كەزەكسىز قابىلداۋعا قاشاندا دايىن. تەك ءبىر «كەمشىلدىگى»، مۇنداعى قىزمەتتىڭ باعاسى كۇيىپ تۇرعاندىعى بولماسا. ءبىرىنشى قابىلداۋ 5 مىڭ تەڭگەدەن كەم تۇسپەيد. ال ونىڭ بەلگىلەگەن ەمىنىڭ اسەرى تيمەسە، قايتادان قابىلداۋعا تاعى دا 4 مىڭ تەڭگە تولەيسىز. تەك قانا كەڭەس بەرۋگە. مەن بۇل جەردە باعالارى اسپانداپ تۇرعان ءدارى-دارمەك جايلى ءتىپتى دە ءسوز قوزعاپ وتىرعان جوقپىن.
ءبىر قىزىعى، الگى ءسىزدىڭ ايلاپ كۇتىپ، قولىڭىز جەتە الماي جۇرگەن دارىگەرىڭىزدى ءسىز وسى اقىلى ەمحانالاردان كەزدەستىرىپ، ءبىر قۋانىپ قالارىڭىز ءسوزسىز. ويتكەنى بىزدە ولارعا تۇگەل ەركىندىك بەرگەن. ولار تۇسكە دەيىن مەملەكەتتىك ەمحانالاردا وتىرادى دا، تۇستەن كەيىن اقىلىسىنا قاراپ اسىعىس اتتانىپ كەتەدى. ياعني مۇنداي «اق حالاتتى ابزال جاندار» ەكى جەپ بيگە شىعادى. اندا ايلىعى ءجۇرىپ جاتىر، مۇنداعى تابىسى تاعى دا قالتادا. تەگىن ەمحانادا دارىگەر جەتىسپەي، اقىلىسىندا ونداي پروبلەمانىڭ مۇلدە جوقتىعى، مىنە دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنىڭ وسىنداي «تاپقىرلىعىنان». مەملەكەتتىك ەمحانالارداعى دارىگەرلەردىڭ كوپشىلىگىنىڭ ءسىز بارعاندا كوڭىل-كۇيى بولماي، اسىعىس-ۇسىگىز قاراپ، سىزدەن تەزىرەك قۇتىلۋعا اسىعاتىندىعى دا سودان. ءسىزدى قايتسىن، ونى اندا تابىسى كوپ دۇنيە كۇتىپ تۇر ەمەس پە؟
ال وسى ولرايدا مەملەكەتتىك ەمحانالارداعى سول از عانا دارىگەرلەر نەگە قىزمەتىن تولىق اتقارماي، بوتەن جەرگە جۇگىرەدى دەگەن ساۋالعا كەلەلىك. ويتكەنى ولدارعا سونداي ەركىندىك بەرىلگەن. مۇنداي «جارتىكەش» دارىگەرلەرگە ەشكىم دە تىيىم سالا المايدى. ۇكىمەتتىڭ ءوزى رۇقسات بەرىپ قويعان. دەمەك، باسىڭىز اۋىرىپ، بالتىرىڭىز سىزداي قالسا، كىنانى الدىمەن دارىگەرلەردەن ەمەس، «نارىق زامانى» دەپ سىلتاۋراتىپ، مەديتسينالىق جاردەمدى ۇيىمداستىرۋدا قۋراي باسىن سىندىرماي وتىرعان مينيسترلىكتەن ىزدەڭىز. بىراق، سول كىنالىنى ىزدەپ جۇرگەندە قامشىنىڭ سابىنداي كەلتە عۇمىرىڭىزدىڭ ءبىراز بولىگىنەن ايىرىلىپ قالماڭىز. ونىڭ بەتىن اۋلاق قىلسىن، ارينە. قىسقاسى، اۋىرماڭىز. تەك قالتاڭىزعا سەنىڭىز. قالعانىنان ءۇمىت جوق. ازىرگە وسى.
جايبەرگەن بولاتوۆ
Abai.kz