استانادا وتكەن ەكونوميكا فورۋمى جۇرتتىڭ ەسىندە نوبەل سىيلىعىنىڭ يەگەرى ەدۋارد پرەسكوتت مىرزانىڭ «مۇنايدان تۇسكەن اقشانىڭ ءبىر بولىگىن پايدالانىپ، ونى ءار قازاقستاندىق ازاماتتىڭ دەپوزيتىنە اۋدارۋلارىڭىزعا بولادى، سوندا ءسىزدىڭ حالىق ءوز كاپيتالىنا ينۆەستيتسيا جاساي الادى» دەگەن سوزىمەن جۇرت كوكەيىندە قالدى. راسىندا، ەدۋاردتىڭ «اۋزىنا ماي، استىنا تاي» دەپ الاقايلاۋعا تۇراتىن-اق پىكىر.

امال نە، وعان پىسقىراتىن كىم بار، بىزدە؟! نەگىزى، قازاقستانعا مۇنايدان تۇسەتىن جىلدىق تابىسىنىڭ بار بولعانى، ءبىر پايىزىن عانا ءبىزدىڭ بيلىك ءوز حالقىنا قيسا، ءار ازاماتقا 760 مىڭ تەڭگە مولشەرىندە سىياقى تيەدى ەكەن. بىرەۋلەر ءۇشىن بۇل تيىن-تەبەن عانا شىعار. بىراق، قاتارداعى ازاماتتار ءۇشىن ايتىپ-ايتپاي نە كەرەك، شىنىمەن دە «باتپان قۇيرىق». ازىرشە، 10-20 پايىزدى قيالداماي-اق قويالىق.

استانادا وتكەن ەكونوميكا فورۋمى جۇرتتىڭ ەسىندە نوبەل سىيلىعىنىڭ يەگەرى ەدۋارد پرەسكوتت مىرزانىڭ «مۇنايدان تۇسكەن اقشانىڭ ءبىر بولىگىن پايدالانىپ، ونى ءار قازاقستاندىق ازاماتتىڭ دەپوزيتىنە اۋدارۋلارىڭىزعا بولادى، سوندا ءسىزدىڭ حالىق ءوز كاپيتالىنا ينۆەستيتسيا جاساي الادى» دەگەن سوزىمەن جۇرت كوكەيىندە قالدى. راسىندا، ەدۋاردتىڭ «اۋزىنا ماي، استىنا تاي» دەپ الاقايلاۋعا تۇراتىن-اق پىكىر.

امال نە، وعان پىسقىراتىن كىم بار، بىزدە؟! نەگىزى، قازاقستانعا مۇنايدان تۇسەتىن جىلدىق تابىسىنىڭ بار بولعانى، ءبىر پايىزىن عانا ءبىزدىڭ بيلىك ءوز حالقىنا قيسا، ءار ازاماتقا 760 مىڭ تەڭگە مولشەرىندە سىياقى تيەدى ەكەن. بىرەۋلەر ءۇشىن بۇل تيىن-تەبەن عانا شىعار. بىراق، قاتارداعى ازاماتتار ءۇشىن ايتىپ-ايتپاي نە كەرەك، شىنىمەن دە «باتپان قۇيرىق». ازىرشە، 10-20 پايىزدى قيالداماي-اق قويالىق.

اۋىلداعى بالالى-شاعالى، جۇمىسسىز ءارى بىلتىر عانا قوراداعى قىرىق قويىن ۇرىلارعا ۇپتەتىپ سان سوعىپ قالعان، كەيىن كۇدىكتىلەردىڭ يەلىگىندەگى مالى تابىلسا دا اۋدان پروكۋرورىنىڭ  ىقپالىمەن وعان دا قول جەتكىزە الماي وتىرعان نارەكەڭ مەن اۋجەكەڭدى ايتپاعاننىڭ وزىندە قالا تۇرعىندارى ءۇشىن دە ۇلكەن ولجا. ەڭ بەرگىسىن ايتقاندا، ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتتىڭ اقىلى بولىمىندە ءبىلىم الىپ جاتقان بوزبالا مەن بويجەتكەن ءۇشىن تاپتىرماس مۇمكىندىك. ءار جىلىنىڭ وقۋ اقىسىن ەشكىمگە الاقان جايماي، كەشكىسىن مەيرامحانالارعا بارىپ ىدىس-اياق جۋماي، تۇنىمەن الدەبىر فيرمانىڭ مۇلكىن كۇزەتىپ كەلىپ، كۇندىز ساباق ۇستىندە قالعىپ-شۇلعىماي  اللانىڭ بەرگەن تابيعي بايلىعىنىڭ ارقاسىندا ىڭ-شىڭسىز تولەپ تاستاسا، الاڭسىز ءجۇرىپ، ءبىلىم الۋىنا ۇلكەن قولعابىس بولماس پا ەدى. يپوتەكانىڭ مي باتپاعىنا باتىپ بارا جاتقان جاندار ءۇشىن تال قارماۋعا مۇمكىندىك تۋاتىنى تاعى بار.

وسى تاقىلەتتەس ءار ازامات ءوز باسىنا تۇسكەن الدەبىر پروبلەماسىن ەش قينالماي شەشىپ ءبىر تىنىستاپ قالارى بەلگىلى. جالپى، ءبارىمىز دە «استى-ءۇستى كەن مەن قازبا بايلىققا تولى كەڭ بايتاق دالادا» قازاق بولىپ تۋعانىمىزعا شۇكىرشىلىك ايتىپ، ءبىر جاساپ قالعان بولار ەدىك.

اي، قايدام. بۇلاي بولماسى ايدان انىق بولىپ تۇر. ۇكىمەتكە «كەڭ بولساڭ كەم بولمايسىڭ» دەگەن بار، بىزگە  مۇنايدان تۇسكەن اقشانىڭ ءبىر بولىگىن ەمەس ءبىر پايىزىن عانا بەرۋگە كەڭدىك تانىتا الاسىڭ با؟» - دەپ سۇراپ كورەيىكشى! ولاردىڭ تابان استىندا  بىلاي دەپ جاۋاپ بەرەتىندىگىنە ءباس تىگە الامىن: «قولما-قول اقشا تاراتۋ - ادام دامۋىنا كەدەرگى كەلتىرەدى. «دايار اسقا تىك قاسىق» بولىپ كەتەسىڭ جانە ينفلياتسياعا جول بەرىلەدى. ينفلياتسيا جوعارىلاسا، بانك نەسيەلەرىنىڭ ءوسىمى دە ۇلعايادى.  بۇل اينالىپ كەلىپ، ەكونوميكانى القىمنان الاتىن ءتيىمسىز ءۇردىس. جۇمىس ورىندارىن اشۋعا ۇمتىلعان كاسىپورىندار ءۇشىن  نەسيە پايىزىنىڭ ءوسۋى سوققى بولىپ تيەدى» - دەپ قانا جىلى جاۋىپ قويا سالادى. وعان «مەن ماسىل ەمەسپىن، كۇشىم قازانداي قايناپ تۇر، ەكى قولعا اكەلشى، ءبىر كۇرەكتى، بىزدە جۇمىس ورنىن اشىپ جاتقان كىم بار، قانە؟» - دەپ، زارلاپ كور، ءبارىبىر تىڭدامايدى. مۇنايدان تۇسكەن تابىستان ساعان سوقىر تيىن دا تاتىرمايدى.

نەگىزى، تابيعي بايلىققا كەنەلگەن ەلدەر تۇرعىندارىنىڭ جاعدايى بۇگىنگى تاڭدا اجەپتاۋىر كوتەرىلىپ كەلەدى. اراب امىرلىگى سەكىلدى يسلام الەمىن جاقسى بىلەمىز عوي. ونى ايتىپ اۋىز اۋىرپايىق. ءتىپتى، ەجەلگى كورشىمىز اناۋ موڭعولدارعا قاراشى! سولاردىڭ ءوزى بۇگىنگى كۇنى «وتان نەسىبەسى» (ەح ورنى حيشيگ) دەپ اتالاتىن بونۋستىق سىياقىلارىن مۇنايدان تۇسكەن تابىستىڭ ەسەبىنەن الىپ، جىلدىق تابىستارىن ۇستەمەلەپ، حانعا سالەم بەرمەستەي شالقايىپ  وتىر. ءبىز ءۇشىن ونداي مايلى جىلىكتىڭ اۋلى الىس جانە ونىڭ ۇستىنە ۇكىمەتتىڭ بەرەتىن جاۋابىنىڭ دا قانداي بولارىن مەن جوعارىدا مەڭزەدىم. ءتىپتى، مۇنايدان تۇسكەن تابىستىڭ كىمگە قالاي بۇيىرىپ جاتقاندىعىنا شىنايى تۇردە ەسەپ بەرەتىن ءبىر پەندە تابىلا ما؟

ال، ءسىز قالاي ويلايسىز، وقىرمان قاۋىم؟

«اباي-اقپارات».