2021 جىلدىڭ 7 قاراشا كۇنى قازاقتىڭ ءان ونەرىن الەمگە پاش ەتكەن، ءداستۇرلى ءاننىڭ ءدۇلدۇلى امىرە قاشاۋبايۇلىنىڭ ماڭگىلىك مەكەنى، قابىرىنىڭ باسى جاڭارتىلىپ، بەلگى تاس ورناتۋ شاراسى ءوتتى.

بۇل يگى ءىستىڭ يدەيالىق باستاماشىسى «ءان اتاسىنىڭ» ەسىمىن يەلەنگەن شقو مادەنيەت باسقارماسىنا قاراستى فيلارمونيانىڭ ديرەكتورى، كۇيشى-كومپوزيتور بەكبوسىنوۆ ايبەك سەرىكبولسىنۇلى بولسا، قارجىلىق دەمەۋ بىلدىرگەن «ابىرالى-دەگەلەڭ» قوعامدىق قورى، اتاپ ايتقاندا «اقشىڭ» كورپوراتسياسىنىڭ ديرەكتورى، قور توراعاسى قۇرمانباەۆ مارات سەرىكجانۇلى، ساتبەك كارىبجانوۆ، انۋاربەك بيمۋرزين سىندى ەل ازاماتتارى، قور مۇشەلەرى بار.

الماتى قالاسىنداعى ورتالىق قابىرستان باسىندا وتكەن شاراعا شىعىس قازاقستان وبلىسىنان كەلگەن ارنايى دەلەگاتسيامەن قاتار ەل اعالارى، زيالى قاۋىم وكىلدەرى، ونەر مايتالماندارى قاتىستى. ارتىنشا امىرە قاشاۋبايۇلىنىڭ رۋحىنا ارناپ، قۇران-اس بەرىلدى.

قازاقتىڭ ءداستۇرلى ءان ونەرىن پاريجدە، ماينداعى فرانكفۋرتتە، ستراسبۋرگ قالاسىندا، رەسەيدىڭ يركۋتسك، ازەربايجاننىڭ باكۋ قالاسىندا پاش ەتكەن تۇڭعىش ونەرپاز 1925 جىلى پاريجگە بارعاندا مۇستافا شوقايمەن جولىققانى سەبەپ بولىپ، ەكەۋىنىڭ ءبىر-بىرىمەن بايلانىسى بار ادامدار دەپ بىرىككەن باس ساياسي باسقارما (وگپۋ) تىڭشىلارىنىڭ تىزىمىنە ىلىككەن بولاتىن. 1934 جىلى 7 قاراشا كۇنى ءدام-تۇزى تاۋسىلىپ، جەر قويىنىنا ەنگەن جەردىڭ قاراۋسىز قالىپ، قاي جەرگە جەرلەنگەنى، مۇردەسى، زيراتى جوعالىپ 30 جىلدان كەيىن ءۇنتاسپاسى تابىلىپ، ىزدەنىستەر ناتيجەسىندە كوپ ۇزاتپاي مۇردەسىن دە تاپقان وقيعا تاريحتا ورىن الدى.

زيالى قاۋىم وكىلدەرىنىڭ د.قوناەۆقا جازعان حاتىنان كەيىن قازاق سسر مينيسترلەر سوۆەتىنە تاپسىرىلىپ، امىرە ءمۇسىنىن تۇرعىزۋعا 5000 رۋبل ءبولىندى. وسى شەشىم نەگىزىندە 1974 جىلدىڭ 9 شىلدەسى كۇنى قازاق سسر مادەنيەت مينيسترلىگىندە امىرەگە ورناتىلاتىن ەسكەرتكىش ءمۇسىنىنىڭ ەسكيزى مەن جوباسى بەكىتىلگەنمەن ءمۇسىن ورناتىلمادى. اراعا 58 جىل سالىپ، 1992 جىلى 1992 جىلدىڭ 5 قاراشاسى كۇنى عانا امىرە قابىرىنىڭ باسىنا قۇلپىتاس ورناتىلدى. قۇلپىتاستى قازاق سسر ەڭبەك سىڭىرگەن ارتىستەرى، ءانشى كەنجەگۇل سىزدىقوۆا مەن ونىڭ زايىبى دميتري گۋسينتسوۆ 60 مىڭ رۋبل شىعارىپ جەكە قارجاتىمەن تۇرعىزدى. ال ءانشىنىڭ تۋعان جەرىندە 2007 جىلى «بۇل جەردە 1888 جىلى ءان اتاسى - امىرە دۇنيەگە كەلگەن. قاشاۋباي قىستاۋى» دەگەن كىشىگىرىم تاس بەلگى قويىلعان بولاتىن.

رايىمبەك باتىر داڭعىلى (تاشكەنت كوشەسى) ورنالاسقان ورتالىق قابىرستاندا امىرەمەن قاتار قازاقتىڭ بەتكە ۇستار قايماقتارى: دينا نۇرپەيىسوۆا، مۇحتار اۋەزوۆ، احمەت جۇبانوۆ، كۇلاش بايسەيىتوۆا، قاليبەك قۋانىشباەۆ، ءامينا ومىرزاقوۆا تاعى دا باسقا 1970 جىلدارعا دەيىنگى مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرلەرىنىڭ ماڭگىلىك مەكەنى دە وسى جەردە.

«وسى ورايدا ايتا كەتۋ كەرەك، ۇسىنىس رەتىندە بۇل پانتەوندى مادەني نىسانعا اينالدىرىپ، تۋريستىك ماقساتتا پايدالانۋعا بولاتىنى ايتىلىپ كەلگەنىمەن تاعى ەسكەرىلگەنى ءجون دەپ ەسەپتەيمىز» - دەيدى امىرە فيلارمونياسىنىڭ ديرەكتورى ايبەك بەكبوسىنوۆ.

30 جىلعا جۋىق ارادا امىرەنىڭ قابىرىنىڭ باسى توزىپ، جان-جاقتاعى تەمىر قورشاۋلارى تونالىپ، از-كەم ءمارمار پليتالارى سىنعان كۇيىندە بولعان ەدى.

قازاقستان تاۋەلسىزدىگىڭ 30 جىلدىعى مەرەكەسى وراي امىرە اتامىزدىڭ قايتىس بولعان كۇنى جاڭارعان قابىر باسىنا قوماقتى قارجى ءبولىپ، اشىلۋ سالتاناتىن جۇرگىزىپ جاتقان جەرلەستەرى جانە امىرە ەسىمىن يەلەنگەن كيەلى ونەر ورداسى فيلارمونيا باسشىلىعى اتىنان بابا رۋحىنا تاعزىم جاسالىندى.

Abai.kz