شوكەەۆ «شاڭىراق تراگەدياسىن» قايتالاعىسى كەلە مە؟
2006 جىلعى «شاڭىراق وقيعاسى» قازاقتىڭ، قازاقستاننىڭ تاريحىنداعى قاندى پاراقتاردىڭ ءبىرى ەكەنى داۋسىز. الماتىنىڭ «شاڭىراق» ىقشام اۋدانىندا «زاڭسىز سالىنعان ۇيلەردى» سۇرۋگە بيلىك پارمەن بەردى. جەرگىلىكتى حالىق بۇل شەشىمگە ورە-تۇرەگەلىپ، قارسىلىق تانىتتى. پوليتسيا جاساعى مەن تۇرعىندار اراسىندا قاقتىعىس بولىپ، ونداعان ادام زارداپ شەكتى. اقىرىندا، جەرگىلىكتى بيلىك، سول ازاماتتاردىڭ جەرلەنىن زاڭداستىرىپ بەرۋگە ءماجبۇر بولدى.
تۋرا سونداي وقيعا ەندى تۇركىستان وبلىسىندا، وبلىستىڭ ءدال ورتالىعىندا قايتالانۋدىڭ از-اق الدىندا تۇر. الماتىداعى «شاڭىراقتان» ايىرماسى – مۇنداعى جۇرتتىڭ مەنشىكتى جەرلەرى مەن ءۇي-جايىنىڭ بارلىعى زاڭدى. قۇجاتتارى بار. جەر تەلىمىن بەرۋ تۋرالى اكىمنىڭ قاۋلىسى دا، جەردىڭ اكتىسى دە، سول كەزدەگى كوميسسيانىڭ شەشىمى دە قولدارىندا. 2007 جىلى بەرىلگەن جەر تەلىمدەرىنىڭ قۇجاتتارى ادىلەت باسقارماسىنا تىركەلگەن. الايدا، ارادا 14-15 جىل وتكەندە جەرگىلىكتى اكىمدىك «مەملەكەتتىڭ قاجەتتىلىگى» ءۇشىن دەگەن جەلەۋمەن جەر تەلىمدەرىن قايتارىپ، سالىپ قويعان باسپانالارىن بۇزۋدى تالاپ ەتكەن. تۇرعىندار: «اكىمدىك حالىقتىڭ وسىدان 15 جىل بۇرىن زاڭدى تۇردە العان جەر ۋچاسكەلەرىن جاپپاي تارتىپ الىپ جاتىر»، - دەپ دابىل قاعۋدا. دابىل قاعىپ قانا قويماي، ومىرزاق شوكەەۆ پەن ونىڭ قاراماعىنداعى باسشى-قوسشىلاردىڭ قىزمەتتەن كەتۋىن تالاپ ەتۋدە.
اكىمدىك 15 جىل بويى قايدا قاراپ وتىرعان؟
ءلاززات مالدىبەكوۆا، جەرگىلىكتى تۇرعىن:
- 2006 جىلى ياسسى اۋىلدىق وكرۋگىنەن ءۇي سالۋعا جەر تەلىمى بولىنگەن بولاتىن. سوسىن، ءبىز جەر اكتىسىن جاساۋ ءۇشىن اكىمدىككە جۇگىنگەندە، اكىمدىك بىزگە «لەگاليزاتسيامەن» شىعارىپ بەردى. بارلىق قۇقىقتى انىقتايتىن قۇجاتتارى جاسالعان. ياسسى اۋىلدىق وكرۋگى اكىمدىگىنىڭ شەشىمى باسقا ادامعا شىققان. 2014 جىلى ءبىز ول كىسىدەن بۇل ءۇيدى ساتىپ الدىق. ەندى ارادا 14 جىل وتكەننەن كەيىن جەر كوميتەتى سوتقا شاعىمدانىپ جاتىر. سەبەبى – «لەگاليزاتسيا» كوميسسياسىنىڭ شەشىمى ارحيۆكە وتپەگەن. ول شەشىمدى كىم ارحيۆكە وتكىزۋى كەرەك ەدى؟ ءبىز سوتقا شاقىرعاندا اكىمدىكتەن دە، جەر كوميتەتىنەن دە وسىنى سۇرادىق. ءبىزدىڭ قولىمىزعا ەشقانداي شەشىم بەرگەن جوق. «بارىڭدار، تىركەڭدەر»، - دەگەن جوق. ونى مۇراعاتقا كوميسسيا نە بولماسا اكىمدىك وتكىزۋى كەرەك. بىزگە: «سول شەشىم ارحيۆتە بولماعان سوڭ، ول قۇجاتتارىڭىز جالعان»، - دەپ ايتتى.
ءتىپتى، جاڭاعى «لەگاليزاتسيا» شەشىمى ءبىر نومەرمەن ەكى ادامعا شىققان ەكەن. ول ادامدى دا ىزدەپ باردىق. ول كورسەتىلگەن مەكەن-جايدا ول ادام تۇرمايدى ەكەن. مىنا جەردە مەنىڭ ەكى ۋچاستىگىم بار. بىرەۋىندە جاڭاعىداي، كورسەتىلگەن مەكەن-جايدا ونداي ادام مۇلدە تۇرمايتىن بولىپ شىقتى. ەكىنشىسىندە، 60-70 جىلدارى ول ءۇيدى (كورسەتىلگەن مەكەن-جايداعى) اكەسى سالعان ەكەن. «سوندىقتان، ونى «لەگاليزاتسيالاۋعا» قاتىستى مەندە ەشقانداي قاجەتتىلىك بولعان جوق. مەن ەشقانداي دا «لەگاليزاتسياعا» ءوتىنىش بەرگەن جوقپىن»، - دەپ شىعارىپ سالدى.
قىسقاسى، ءبىرىنشى ساتىلى سوتتا ءبىز جەڭىلدىك. «لەگاليزاتسيا» كوميسسياسىنىڭ شەشىمى، سودان كەيىن ساتىپ الۋ اكتىسى جويىلدى. ول بويىنشا، جەر ۇكىمەتتىكى، ال مەنىڭ قانشا جىل بويى سالعان ءۇيىم، ەڭبەگىم زايا كەتتى. بىلايشا ايتقاندا: «جەر بىزدىكى، ءۇيىڭدى الىپ كەتە بەر»، - دەپ تۇر. وتەماقى دا، باسقا دا تولەنبەدى. سەبەبى سوت بىزگە: «سىزدەردىڭ قۇجاتتارىڭىز ءاۋ، باستان جالعان قۇجاتتار بولعان»، - دەپ ايتتى. سوندا بۇل قالاي بولدى؟ ءبىز قانشاما جىل وسىندا تۇرىپ كەلەمىز. بالا-شاعامىز بار، قايدا بارامىز؟ بۇل ماسەلە ولاردى مۇلدە قىزىقتىرىپ تۇرعان جوق. «2006 جىلعى ياسسى اۋىلدىق وكرۋگى اكىمدىگىنىڭ شەشىمى بار. سونىمەن، قايتادان قۇجاتتاردى جاساڭدار»، - دەيدى. ونى جاسايىق دەپ اكىمدىككە بارساق: «قازىر ەشقانداي «گوساكت» جاسامايمىز»، - دەپ باس تارتىپ جاتىر. ياعني، قۋلىقپەن ءبىزدىڭ دۇنيە-مۇلكىمىزدى تارتىپ الىپ جاتىر. كەرىسىنشە، ءبىزدى الياق ەتىپ كورسەتىپ وتىر. بۇل جەرگە ءبىز كەلىپ، ساتىپ العان كەزدە مۇندا ەشتەڭە جوق ەدى. قۇدىقتى دا ءوزىمىز قازىپ، جارىقتى دا ءوزىمىز تارتىپ، جولدى دا ءوزىمىز سالىپ جاتىرمىز. قانشاما قاراجاتىمىز كەتتى. ونى ەلەپ-ەسكەرىپ جاتقان ەشكىم جوق. «قۇجاتتارىڭ زاڭسىز. ارحيۆكە وتپەگەن»، - دەيدى، ءبىتتى. ال ارحيۆكە ونى ءبىز ەمەس، كوميسسيا وتكىزۋى كەرەك.
بۇل رەكەتتىك تارتىپ الۋ ارەكەتى
المۇحامبەت ايمەنوۆ، جەرگىلىكتى تۇرعىن:
- 2006 جىلى ءبىز ياسسى اۋىلدىق وكرۋگى اكىمدىگىنىڭ شەشىمىمەن وسى جەردەن جەر ۋچاسكەسىن العانبىز. جالعىز مەن ەمەس، اعايىندىلار، بىرگە الدىق. ۋاقىتىندا بۇل جەر دالىيىپ جاتقان بوس دالا ەدى. 2007 جىلى «گوساكتى» الۋعا بارعان كەزدە، بۇلار: «لەگاليزاتسيامەن» الۋدى ۇسىنىپ، جاساپ بەردى. جەرلەردىڭ كارتا سىزباسىن، بارلىعىن ۇسىنعانبىز. سول كەزدە ءبىزدىڭ شەشىمىمىزدى كەرى قايتارىپ بەردى دە، بىزگە «لەگاليزاتسيامەن» شەشىم شىعارىپ، «گوساكتى» بەردى. ءبىز ونى الىپ، ادىلەت باسقارماسىنا تىركەتتىك. سودان بەرى 14-15 جىل ءوتتى. ەندى كەلىپ بۇلار ءبىزدىڭ قۇجاتتارىمىزدىڭ ءتۇبىرى جوق دەگەندى العا تارتىپ وتىر. كوميسسيانىڭ شەشىمىن ارحيۆكە ءبىز وتكىزۋگە مىندەتتى ەمەس ەدىك. ونى اكىمدىك وتكىزۋى كەرەك. ءبىز ءوز تاراپىمىزدان ىستەلۋى كەرەك مىندەتتەردىڭ بارلىعىن جاسادىق. ادىلەت باسقارماسىنا تىركەتتىك.
2019 جىلى وسى جەرلەردى مەملەكەتتىڭ قاجەتتىلىگىنە الامىز دەپ، ءبىزدىڭ بارلىعىمىزدىڭ جەرىمىزدىڭ، دۇنيە-مۇلكىمىزدىڭ باعاسىن شىعارىپ بەرگەن. ول تۇيمەباەۆتىڭ كەزى ەدى. ال شوكەەۆ كەلدى دە: «بولدى، بۇلاردىڭ بارلىعى «لاگاليزاتسيا» ارقىلى جاسالعان، جالعان قۇجاتتار ەكەن. ءبىر نومەردە باسقا ادام تۇر»، - دەيدى. ول قالاي جالعان قۇجات بولادى؟ اكىمدىك قىزمەتكەرلەرى مەنىڭ نومەرىمە باسقا ادامدى تىركەپ قويعانىنا مەنىڭ كىنام قانشا؟ ول سول جەردەگى ماماننىڭ كىناسى. ءبىز سول قاتە تىركەلگەن ادامنىڭ ۋچاسكەسىندە دە وتىرعان جوقپىز. ءبىز ءوز ۋچاسكەمىزدە وتىرمىز. ءبىزدىڭ اكىمنىڭ شەشىمىمەن بەرىلگەن ءوز ۋچاسكەمىز بار. ەندەشە، سول قاتەلىكتەردى جىبەرگەن ءوز ماماندارىن، جەر كوميتەتىنىڭ، اكىمدىكتىڭ قىزمەتكەرلەرىن جازالاماي ما؟ ءبىز دە زاڭدى بىلەمىز.
مىنا جەردە 200-دەن استام وتباسى بار. ءبىز پرەزيدەنتتەن كومەك سۇراماسقا امالىمىز قالماي وتىر. تەگى، ماقۇل، مەملەكەتكە كەرەك جەر بولسا، السىن دا، ورنىنا تەڭ كولەمدە جەر بەرسىن. سالعان ءۇي-جايىمىزدىڭ قارجىسىن بەرسىن. ءبىز قالانىڭ باسقا جەرىنەن جەر الايىق. وتەماقىسىن بەرسىن. بىزگە وتەماقى بەرمەي، قۋىپ جاتىر. ءبىز قۇجاتتارىمىزدى ادىلەت باسقارماسىنا تىركەگەنبىز. سونى تەكسەرمەي، 15 جىل بويى قايدا قاراپ وتىر؟ ءاربىر شىققان قاۋلى، شەشىم ادىلەت باسقارماسىنا تىركەلۋى ءتيىس. ونى وبلىستىق پروكۋراتۋرا ءجىتى قاداعالاپ، تەكسەرىپ وتىرادى. ال وسى كۇنگە دەيىن ۇندەمەي كەلگەن. مىناۋ بارىپ تۇرعان رەكەتتىك تارتىپ الۋ ارەكەتى. حالىقتان دايىن دۇنيەنى تەگىن تارتىپ العىسى كەلەدى. ءسويتىپ، جانىمىزدا كوتەجدەر سالىپ جاتىر. ۇلكەن، لاۋازىمدى كىسىلەرگە سول كوتەجدەردى بەرىپ جاتىر. وبلىستىق پروكۋرور بار، وبلىستىق سوت توراعاسى بار، كوميتەتتىڭ توراعاسى بار، سولارعا قىزمەتتىك ءۇي دەپ سالىپ بەرىپ جاتىر. شىندىعىندا بۇل مەملەكەتتىڭ قاجەتتىلىگى ەمەس. مەملەكەتتىڭ قاجەتتىلىگى بولسا، اۋرۋحانا، مەكتەپ سالار ەدى عوي. وبلىس اكىمدىگىنەن، قالا اكىمدىگىنەن ءبىز قالتاسىنداعى قارجىسىن سۇراپ وتىرعان جوقپىز. جەرىمىزدى زاڭداستارىپ، وتەاقىسىن بەرسىن. ءبىز ءارى قاراي ءوز تىرشىلىگىمىزدى ىستەپ كەتە بەرەمىز. ال بۇلار قازىر حالىقتىڭ اشۋ-ىزاسىن تۋدىرىپ وتىر. كەشەگى قاڭتار وقيعاسىن كورىپ وتىرسىزدار عوي. ولار دا ءبىز سەكىلدى، شىرىلداپ ءجۇرىپ، اقىرى شەگىنە جەتكەن حالىق قوي...
وزدەرى بەرگەن وتەماقىنى قايتارۋدى تالاپ ەتىپ وتىر!
ىرىستىقىز قوشقاروۆا:
- 2015 جىلى وسى جەردەن ەكى جەر ۋچاسكەسىن الدىم. ەكى جەردىڭ بىرەۋىن ءوزىمنىڭ، ەكىنشىسىن قايىن ءسىڭىلىمنىڭ اتىنا وتكىزگەنبىز. ەكى جەردى دە ۇكىمەت «سنوسقا» سۇرادى. مەنىڭ اتىمداعى جەردىڭ اقشاسىن، «سنوسقا» كەتكەننەن كەيىن 3 ايدان سوڭ تولەدى، 4 ملن 192 مىڭ تەڭگە. قايىن ءسىڭىلىمنىڭ جەرىنىڭ اقشاسىن بەرگەن جوق. 1 جىلدان كەيىن بىزگە: «اقشا بەرىلمەيدى. سىزدەردىڭ شەشىمدەرىڭىز دۇرىس ەمەس»، - دەگەن سوت قاعازى كەلدى. مەن بۇل جەردى اكىمدىكتەن ەمەس، وزگە ءبىر كىسىدەن ساتىپ العانمىن. بۇل جەرلەردىڭ شەشىمى 2007 جىلى شىققان ەكەن. قولىندا سول 2007 جىلعى شەشىم بار. ەندى بۇلار سول شەشىمدى دۇرىس ەمەس دەپ شىعارىپ وتىر. قۇجاتتاردىڭ بارلىعىن ۇكىمەتكە وتكىزدىك. ءتىپتى، تۇپنۇسقاسىن دا وتكىزدىك. سودان كەيىن مەنىڭ اتىمداعى جەرگە اقشا بەردى. جاڭاعى 4 ملن 192 مىڭ تەڭگە. سودان 3-4 ايدان سوڭ ءبىزدى قايتا شاقىردى. «سىزدەردىڭ اتتارىڭىزداعى جەر شەشىمى دۇرىس ەمەس ەكەن. سىزدەرگە اقشا تولەنبەيدى. سوتقا وتكىزىپ قويدىق»، - دەدى. سوسىن: «نەگە، ءبىز ءبىر جەردىڭ اقشاسىن الدىق قوي. نەگە بىرەۋى دۇرىس، ەكىنشىسى دۇرىس ەمەس بولادى»،- دەپ ەدىك، سول ءسوزىمىزدى قاعىپ الىپ، 1 ايدان سوڭ قايتا شاقىردى. «ءسىزدىڭ ءبىرىنشى جەرىڭىزدىڭ دە قۇجاتتارى دۇرىس ەمەس ەكەن. ءسىز العان اقشانى بىزگە قايتاراسىز. ءسىزدىڭ قۇجاتتارىڭىزدى سوتقا وتكىزىپ قويدىق»، - دەدى.
ۇكىمەت ءوز مۇقتاجدىعى ءۇشىن مەنىڭ جەرىمدى باعالاپ، وتەماقىسىن تولەپ الدى. ەندى سول وتەماقىنى قايتار دەپ وتىر. قىسقاسى، تۇركىستان اكىمدىگى ءبىزدى ابدەن شارشاتىپ وتىر. بارماعان جەرىمىز، اشپاعان ەسىگىمىز قالمادى. ەشقانداي وزگەرىس جوق. مەن پروكۋراتۋراعا دا جازدىم. ولار: «ءبىز ءسىزدىڭ شارۋاڭىزدى شەشە المايمىز»، - دەپ جاۋاپ جازىپ جىبەردى. وتەماقىنى وزدەرى بەرىپ، ەندى قايتار دەپ وتىر. بەرگەننەن كەيىن (2018 جىل) ءۇش جىلدان كەيىن قايتارۋدى تالاپ ەتۋدە. سوندا ءۇش جىل بويى قايدا بولعان؟ مەن ءسويتىپ ەكى جەردەن دە ايىرىلدىم. قانشا ميلليون تەڭگە نەسيە الىپ، قۇرىلىس سالعانبىز. بارلىعى قازىر جوق بولدى. ءوزىم كوپ بالالى انامىن. قازىر ەندى قايدا بارام، نە ىستەيمىن؟!..
سوتتار شوكەەۆتىڭ الدىندا شاراسىز!
جاميليا تۋلەنوۆا، زاڭگەر:
- 2020 جىلدان بەرى تۇركىستان وڭىرىندە جەرگە قاتىستى داۋ تۇرعىنداردى سەرگەلدەڭگە سالىپ وتىر. بۇل ماسەلەنىڭ باسىندا تۇرعان تۇركىستان وبلىستىق اكىمدىگى باسشىلىعى مەن تۇركىستان قالالىق اكىمدىگى باسشىلىعى. جانە بۇل – قولدان ۇيىمداستىرىلىپ وتىرعان داۋ. انىعىندا جەر داۋى دەپ ايتاتىنداي داۋ دا جوق. تۇرعىندار 14 جىل بۇرىن «لەگاليزاتسيا» كوميسسياسىنىڭ شەشىمىمەن جاريا ەتكەن جەرلەرىندە مەنشىك يەسى رەتىندە، زاڭدى تۇردە، مەملەكەتتىك تىركەۋدەن ءوتىپ، پايدالانىپ كەلەدى. قازىر تۇركىستان وبلىستىق جەر ينسپەكتسياسى سوتقا ءوز تالابىن قويۋدا. تالاپقا نەگىز بولىپ وتىرعان – «لەگاليزاتسيا» كوميسسياسى شەشىمدەرىنىڭ ارحيۆتە ساقتاۋلى تىركەۋ كىتابىنا تىركەلمەۋى. جاۋاپكەر رەتىندە تارتىلعان تۇرعىنداردىڭ جەر ۋچاسكەلەرىنىڭ شەشىمى الگى ارحيۆ كىتابىنا تىركەلمەپتى. بۇل سوتقا تالاپ قويۋعا نەگىز بولا المايدى! ويتكەنى تۇرعىندار كوميسسيا جۇمىسىن قاداعالاۋعا مىندەتتى ەمەس! كىتاپقا شەشىمدەردى دۇرىس تىركەمەسە، ونى تولىعىمەن تاپسىرماسا – بۇل تۇركىستان قالاسى اكىمدىگى مەن جەر قاتىناستارى ءبولىمى قىزمەتكەرلەرىنىڭ سالعىرتتىعى. ولاردىڭ 14 جىلدان كەين ويانىپ، سوتقا بەرۋى – نە لاۋازىمدى قىزمەتكەرلەردىڭ ساۋاتسىزدىعى، نە وسى باعىتتا تىكەلەي نۇسقاۋ بولۋى. اكىمدىك پەن جەر ينسپەكتسياسى قىزمەتكەرلەرى ساۋاتسىزدىق تانىستا، ولاردىڭ تالابىن قاناعاتتاندىرىپ وتىرعان سوت جۇيەسى تۋرالى نە ايتۋعا بولادى؟ تاعى دا ساۋاتسىزدىق، قۇقىقتىق نيگيليزم نەمەسە تۇركىستان وبلىسى اكىمى شوكەەۆتىڭ الدىنداعى شاراسىزدىق. ولاي بولسا، جوق جەردە داۋ تۋعىزىپ، ەلدى سەندەلتىپ قويعان وبلىس اكىمى شوكەەۆ پەن وبلىستىق سوت توراعاسى مياتبەكوۆ ءوز ورىندارىن بوساتۋى قاجەت! حالىقتىڭ نارازىلىعىن تۋعىزىپ، سەرگەلدەڭگە سالىپ، زاڭ مەن بيلىككە سەنىمنەن ايىرۋ – ناعىز قاسكويلىك!
وسى اۋماقتا ورنالاسقان، جالپى سانى 245 جەر ۋچاسكەسى بار. 2018 جىلعى تۇركىستان قالاسى اكىمدىگىنىڭ №1626 قاۋلىسى بويىنشا، مەملەكەت مۇقتاجدىعىنا ماجبۇرلەپ الۋ تۋرالى قاۋلىنىڭ شەڭبەرىنە ەنگەن.
بۇل جەردە ورەسكەل بۇزىلىپ وتىرعانى كەلەسى زاڭ نورمالارى: «راقىمشىلىق جاساۋ تۋرالى» زاڭ تالاپتارى جانە وسى زاڭ شەڭبەرىندە قابىلدانعان، «جەر تەلىمدەرىن جاريا ەتۋ ءتارتىبى تۋرالى» ەرەجە.
بۇلاردىڭ ءبىر عانا ارگۋمەنتى – جەردى جاريا ەتۋ تۋرالى شەشىم، كەنتاۋداعى ارحيۆ كىتاپشاسىنا تىركەلمەگەن. ارحيۆ قۇجاتى – مەملەكەتتىك تىركەۋدەن وتپەيدى. مەنشىكتى انىقتايتىن قۇجات بولىپ ەسەپتەلمەيدى. جەر تەلىمى مەن قۇجاتى مەملەكەتتىك تىركەۋدەن وتكەن ساتتەن باستاپ جەر مەنشىك يەسىنىڭ مۇلكى بولىپ سانالادى. بۇل كىسىلەردىڭ بارلىعىنىڭ جەر كوميسسياسى شىعارىپ بەرگەن شەشىمدەرى ادىلەت باسقارماسىندا تىركەۋدەن وتكەن. دەمەك، بۇلار تولىققاندى مەنشىك يەلەرى.
ال قازىر مۇلىكتى جاريا ەتۋ جايلى كوميسسيا جۇمىسىنا جاۋاپتى ورگان – جەر قاتىناستارى ءبولىمى «مىنا شەشىمدەردى تەكسەرىڭىز»، دەگەن ۇسىنىسپەن، وبلىستىق جەر ينسپەكتسياسىنا حات جولداعان. وبلىستىق جەر ينسپەكتسياسى ارحيۆتەن العان انىقتامانى دايەك ەتىپ، قازىر سوتقا بەرىپ وتىر. سوتتا تۇركىستان قالالىق اكىمدىگى مەن جەر قاتىناستار ءبولى جاۋاپكەر رەتىندە قاراستىرىلعان. وزدەرى باستاماشى، وزدەرى جاۋاپكەر بولىپ وتىرعان جەر قاتىناستارى ءبولىمىنىڭ ارەكەتتەرى سىبايلاس جەمقورلىق قۇقىقبۇزۋشىلىق اركەتتەرىنە ۇلاسىپ جاتقانى تاعى بار. ول قىلمىستىق كودەكس شەڭبەرىندە تەكسەرىلۋگە جاتاتىن ماسەلە. قازىرگى «مۇلىكتى جاريا ەتۋ تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 2006 جىلعى زاڭىنىڭ تالاپتارى، «قۇقىقتىق اكتىلەر جايلى» زاڭنىڭ تالاپتارى، «جەر كولدەكسىنىڭ» تالاپتارى ورەسكەل بۇزىلىپ وتىر.
ونى بۇزىپ وتىرعان تۇۇركىستان قالالىق اكىمدىگى، جەر قاتىناستارى ءبولىمى مەن تۇركىستان وبلىستىق جەر ينسپەكتسياسىنىڭ لاۋازىمدى تۇلعالارى. ەڭ سوراقىسى – جەرگىلىكتى اتقارۋ ورگاندارىنىڭ شەشىمدەرىن ءوزىنىڭ زاڭسىز شەشىمدەرىمەن بۇركەمەلەپ وتىرعان سوتتىڭ ارەكەتتەرى. سوت ەشقانداي باعا بەرىپ وتىرعان جوق. تەك ءارحيۆتىڭ انىقتاماسىمەن، حالىقتى ءوز جەرلەرىنەن ايىرىپ وتىر.
بۇل قر زاڭنامالارىنا قاتىستى تۇركىستان وڭىرىندەگى مەملەكەتتىك ورگاندارىنداعى لاۋازىمدى ادامدارىنىڭ ساۋاتسىزدىعىنىڭ سالدارى، نە بولماسا ادەيى ۇيىمداستىرىپ وتىرعان قۇقىقتىق نيگيليزمنىڭ ناتيجەسى. ولاردىڭ الدىندا ءبىر عانا ماقسات، ەلدىڭ جەرلەرىن قالايدا تارتىپ الۋ. 2018 جىلدىڭ «1626» ساندى قاۋلىنىڭ تالابىن ورىنداماۋ، مۇلىكتى باعالاماي، وتەماقسىن تولەمەي، سوت قاۋلىسى ارقىلى كۇشتەپ تارتىپ الۋ. بۇلاردىڭ ارەكەتتەرى مەملەكەتتىڭ جۇرگىزىپ جاتقان ساياساتىنا كەرەعار. بۇنى مەن اكىمدىك پەن سوتتىڭ ىمىرالاسۋى دەپ ايتار ەدىم. ويتكەنى، اكىمدىك مىنانداي بەيباستىققا بارعاندا سوتتىڭ وزدەرىنىڭ مۇددەلەرىنە شەشىم شىعاراتىنىنا سەنىمدى. سوت پروتسەستەرىندە ىسكە وبەكتيۆتى قاراۋ دەگەن مۇلدەم جوق. تاعىدا اتام وتەم، تۇركىستان قالالىق اكىمدىگى، تۇركىستان وبلىستىق اكىمدىگى، جەر قاتىناستارى مەن وبلىستىق جەر ينسپەكتسياسى ەلدى اشىندىرىپ وتىر. كونستيتۋتسيامەن قورعالعان حالىقتىڭ مەنشىگىنە سوت نەگە نۇسقان كەلتىرەدى؟ سوت وبلىس اكىمىنىڭ قاراماعىنداعى ءبىر ءبولىمى سياقتى جۇمىس ىستەپ وتىر. بۇل قولدان ۇيىمداستىرعان داۋ.
ەسكەرتۋ: Abai.kz ەركىن اقپارات الاڭى. مۇنداي وي جارىستىرىپ، پىكىر الماسۋعا قازاقستاننىڭ ءاربىر ازاماتى قۇقىلى. الداعى ۋاقىتتا تۇركىستان وبلىستىق اكىمدىگى رەداكتسيامىزعا جاۋاپ بەرۋگە نيەتتى بولسا، پورتال بەتىندە جاريالايتىنىمىزدى ەسكەرتەمىز.
نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى
Abai.kz