«ءتىل – ۇلتتىڭ تۇعى­رى، ۇرپاقتىڭ عۇمىرى…بىلە بىلسەك،
 ۇلتتىق قا­ۋىپسىزدىك ءتىلىمىزدى قادىرلەۋدەن باستالادى».
قاسىم-جومارت توقاەۆ.

ەلىمىزدى قازاق ءتىلى قۇتقارادى

مەملەكەتتىك حاتشى ەرلان كارين جۋرناليست ماقسات تولىقبايعا بەرگەن سۇحباتىندا «جاڭا قازاقستان» جايلى ءوز ويلارىڭىزدى ورتاعا سال دەگەننەن كەيىن، مەندە «جالعان سويلەۋ جاڭا قازاقستاندا بولماسىن» دەگەن باعىتتا وسى ماقالانى باستادىم.

ەرلان مىرزانى ماقسات حالىقتىڭ وكىلى رەتىندە ماڭىزدى سۇراقتار كوتەرە وتىرىپ ءبىر شيراتىپ الدى. جۇرەكتەن شىققان ءسوز جاقسى ءوربىدى، ءىس قالاي بولار ەكەن، بيلىك ءالى دە 20 مىڭ بانديت-تەرروريستەن باس تارتار ەمەس. «شەتەلدەن تەرروريستەر ۇشىپ كەلدى»، «اەروپورتتى وسىلار ءۇشىن باسىپ الدى» (كۇزەتسىز بوس قالعان), «الماتىنىڭ تۇبىندە اۋە-دەسانت بولىمشەلەرى ۇرىس جۇرگىزۋدە»، «قارۋلى توپ ەكى ءتۇن بويى پوليتسيا دەپارتامەنتىن شابۋىلدادى»، «جاسىرىندى، جۋىندى، قىرىندى، پوليتسيا كيىمىن كيدى، قايتا ۇشىپ كەتتى»... ايتەۋىر دالەلسىز «قىرىق وتىرىك» جالعاسۋدا. سوندا قۇزىرلى ورگاندار وسىلاردى تەك قانا باقىلاپ وتىردى ما، نەگە ۇستامادى؟ ولاردى جويۋدىڭ ورنىنا ەگەمەندى ەلىمىزدە بەيبىت شەرۋدە ادىلدىك تالاپ ەتكەن حالىقتى اتۋعا بۇيرىق بەرىلىپ، تاريحىمىزدىڭ تاعى ءبىر قاسىرەتتى بەتىن اشتىق.

نەگە بۇنداي قاتىگەزدىك ورىن الدى، ونى جۋىق ارادا بىلە جاتارمىز. الايدا وسى ەلىمىزدىڭ قۇلدىراپ، قانعا بوگۋىنىڭ باستى سەبەپتەرىنىڭ ءبىرى، تالاي رەت ايتىلعان كۇردەلى ماسەلە - ول ۇلتتىق يدەولوگيانىڭ جوقتىعىنان بولىپ وتىر...

ۇلتتىق يدەولوگيا – قازاق تىلىنەن، دىلىنەن، قازاق حالقىنىڭ كونە تاريحىنان باستاۋ الادى. ەگەر ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىز مىڭداعان جىلدار بويى قالىپتاسقان قازاق حالقىنىڭ ادەت-عۇرىپ، سالت-ءداستۇرىن، رۋحىن، ءتىلىن يدەولوگيانىڭ باستى تۇعىرى رەتىندە قابىلداسا، كوپشىلىكتى وسىنداي قايىرشىلىق جاعدايعا جەتكىزبەس ەدىك، وپاسىزدار توڭكەرىس ۇيىمداستىرىپ، قايعىلى قاڭتاردا قازاق قازاققا وق اتىپ، تۇرمەلەردە جازىقسىز جانداردى قاتىگەزدىكپەن، جانتۇرشىگەرلىك قيناۋلار بولماس ەدى. جازۋشىلار مەن تاريحشىلار ءوز ويلارىن ءالى ايتا جاتار، مەنىڭ تاعى دا قوزعايتىن «جالىنداعان وت» تاقىرىبىم، ول – مەملەكەتتىك ءتىل پروبلەماسى.

كونستيتۋتسيانىڭ 7-بابىندا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى مەملەكەتتىك تiل - قازاق ءتىلى»، - دەلىنگەن. وسى ايتىلعاندى تالداپ، ءمانىڭ اشىپ بەرەيىن.

پرەزيدەنت توقاەۆ سوڭعى جولداۋىندا: «اتا زاڭ بويىنشا قازاقستاندا ءبىر عانا مەملەكەتتىك ءتىل بار. بۇل – قازاق ءتىلى»، - دەدى. دۇرىس، جوعارىداعىعا سايكەس ايتىلعان. ارى قاراي ءسوزىن جالعاستىرا كەلە پرەزيدەنت: «ورىس ءتىلى رەسمي ءتىل مارتەبەسىنە يە»، - دەدى. الايدا بۇل – ورەسكەل قاتەلىك، قوعامدى شاتاستىرۋ. نەگە دەيسىز عوي؟ كونستيتۋتسيانى، زاڭداردى ون رەت اقتارساڭىز دا بۇنداي ءسوزدى تاپپايسىز. دەمەك، مەملەكەت باسشىسىن، قازاقستان حالقىن ءتىل ماسەلەسىندە قوعامدا دۇربەلەڭ تۋدىرۋ ماقساتىندا قاراماعىنداعىلار شاتاستىرىپ، اداستىرىپ ادەيى ۋشىقتىرىپ وتىر. ويتكەنى حالىقارالىق تاجىريبەدە رەسمي ءتىلدىڭ مارتەبەسى كەيبىر ەلدەردە مەملەكەتتىك تىلمەن تەڭەستىرىپ، ونى باسقارۋ، زاڭ شىعارۋ ءتىلى دەپ كورسەتكەن. ال وسى ءسوزدى كىم، نە ءۇشىن پرەزيدەنتكە ايتقىزىپ وتىر، بۇل قازاقتى وزگە ەتنوستاردى ءبىر-بىرىنە ولىسپەي بەرىسپەيتىن ءتىل مايدانىنا ايداپ سالۋ ارەكەتى. دۋلات يسابەكوۆ اعامىز ەسكەرتكەندەي: «ەندىگى ۇلكەن كوتەرىلىس قازاق ءتىلى ءۇشىن بولادى»، - دەگەنىنە اپارۋى مۇمكىن جاعدايلار.

تiلدەردiڭ قولدانىلۋىنىڭ قۇقىقتىق نەگiزدەرiن رەتتەيتىن «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى تiل تۋرالى» ارنايى زاڭنىڭ 4-بابىندا: «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتiك تiلi - قازاق تiلi.  مەملەكەتتiك تiل - مەملەكەتتiڭ بۇكiل اۋماعىندا قوعامدىق قاتىناستاردىڭ بارلىق سالاسىندا قولدانىلاتىن مەملەكەتتiك باسقارۋ، زاڭ شىعارۋ، سوت iسiن جۇرگiزۋ جانە iس قاعازدارىن جۇرگiزۋ تiلi»، - دەپ كورسەتىلگەن. دەمەك، اتالعان زاڭ كونستيتۋتسياداعى مەملەكەتتىك ءتىل مارتەبەسىن انىقتاپ، دامىتا وتىرىپ، قازاق ءتىلى – مەملەكەتتى باسقارۋ، زاڭ شىعارۋ جانە iس قاعازدارىن جۇرگiزۋ تiلi دەپ بەكىتتى. زاڭداردى زەردەلەي كەلە ايتاتىنىمىز - قازاقستاندا مەملەكەتتىك رەسمي ءتىل بىرەۋ - ول قازاق ءتىلى!

وسى ايتىلعاندى كونستيتۋتسيالىق كەڭەس 2007 جىلى 23 اقپانداعى №3 نورماتيۆتىك جالپىعا بiردەي مiندەتتi كۇشى بار قاۋلىسىمەن بىلاي دەپ بەكىتتى. «مەملەكەتتiك ۇيىمدار مەن جەرگiلiكتi ءوزiن-ءوزi باسقارۋ ورگاندارىندا مەملەكەتتiك تiل - قازاق تiلi مەن رەسمي تۇردە پايدالانىلاتىن ورىس تiلiنiڭ تەڭ قولدانىلۋى بۇل سوڭعىسىنا (ورىس تىلىنە) ەكiنشi مەملەكەتتiك تiل مارتەبەسi بەرiلەتiنiن بىلدىرمەيدى.  مەملەكەتتiك تiل مارتەبەسiنiڭ ۇستەم بولۋى ونىڭ جاريا-قۇقىق سالاسىندا قولدانىلۋىنىڭ ايرىقشالىعى نە باسىمدىلىعى كونستيتۋتسيادا باياندى ەتiلiپ، زاڭداردا بەلگiلەنۋi مۇمكiن ەكەندiگiن بiلدiرەدi».

جوعارىدا كورسەتكەنىمىزدەي، كونستيتۋتسياداعى «ورىس ءتىلى رەسمي ءتىل» دەگەن ءسوز زاڭ باپتارىندا مۇلدەم جوق، الايدا اتالعان 7-باپتىن 2-تارماعىندا: «مەملەكەتتىك ۇيىمداردا جانە جەرگiلiكتi ءوزiن-ءوزi باسقارۋ ورگاندارىندا ورىس ءتىلى رەسمي تۇردە قازاق تىلىمەن تەڭ قولدانىلادى»، - دەپ ايتىلعان. دەمەك، «رەسمي تۇردە» دەگەن ءسوز تىركەستەرى بار، بىراق بۇل «ورىس ءتىلى رەسمي ءتىل» دەگەندى بىلدىرمەيدى.

ەندى قاي جەردە، قالاي ورىس ءتىلىنىڭ رەسمي تۇردە قازاق تىلىمەن تەڭ قولدانىلاتىنىڭ ايتايىن. ولار مەملەكەتتىك ۇيىمدار - ازاماتتىق زاڭداردا كورسەتىلگەن اتاپ ايتساق:  مەملەكەتتiك كاسiپورىندار، مەكەمەلەر، شارۋاشىلىق سەرiكتەستiكتەر اكتسيونەرلiك قوعامدار باسقاشا ايتقاندا قۇرىلتايشىسى مەنشىك يەسى مەملەكەت بولاتىن كومپانيالار مەن زاڭدى تۇلعالار، جانە جەرگiلiكتi ءوزiن-ءوزi باسقارۋ ورگاندارى ماسليحاتتار. وسى ايتىلعاننان شىعاتىن قورىتىندىمىز، اتالعان مەملەكەتتىك ۇيىمداردا قىزمەت ەتەتىن مامانداردىڭ بارلىعى قازاق جانە ورىس تىلدەرىن ءبىلۋى مىندەتتى.

ەندى وسىدان كەلىپ تۋىندايتىن باستى سۇراق، مەملەكەتتىك تiل - قازاق ءتىلى ەلىمىزدە مەملەكەتتىك تۇرعىدا قالاي قولدانىلۋى كەرەك؟ وسىنى انىقتاۋ ءۇشىن ءبىز كۇندەلىكتى كورىپ، ەستىپ جۇرگەن قازاقستان پرەزيدەنتi, ۇكiمەتi, پارلامەنتi جانە ورتالىق اتقارۋشى ورگاندار مينيسترلىكتەر ت.ب مەملەكەتتىك ءتىلدى ءبىلىپ سويلەۋگە مىندەتتى مە دەگەن وي تۋىندايدى.

كونستيتۋتسياعا، زاڭدارعا ساراپتاما جاساپ وسى اتالعان مەملەكەتتىك ورگاندارعا، جوعارىدا ايتقانىمىزداي ورىس ءتىلى رەسمي تۇردە قازاق تىلىمەن تەڭ قولدانىلاتىنى جايلى بۇلارعا قاتىستى ەرەجە جوعىن سالىستىرىپ بىلدىك.

ويتكەنى مەملەكەتتىك ورگان مەن مەملەكەتتىك ۇيىم ۇقساس ۇعىمدار بولعانىمەن كونستيتۋتسيادا بولەك قولدانىلعان جانە ولاردىڭ قۇقىقتىق مارتەبەسى مۇلدەم وزگەشە. مەملەكەتتىك ورگان بەلگىلەرى اكىمشىلىك راسىمدىك-پروتسەستىك كودەكستىڭ 4-بابىندا بەرىلگەن، ولار  «جالپىعا بىردەي مىندەتتى مىنەز-قۇلىق قاعيدالارىن ايقىندايتىن اكتىلەردى باسىپ شىعارۋ; الەۋمەتتىك ماڭىزى بار قوعامدىق قاتىناستاردى باسقارۋ جانە رەتتەۋ;  مەملەكەت بەلگىلەگەن جالپىعا بىردەي مىندەتتى مىنەز-قۇلىق قاعيدالارىنىڭ ساقتالۋىن باقىلاۋ جونىندەگى فۋنكتسيالاردى مەملەكەت اتىنان جۇزەگە اسىراتىن مەملەكەتتىك بيلىك ۇيىمى». وسى كودەكستە كورسەتىلگەندەر ارقىلى ءبىز مەملەكەتتىك ۇيىمداردا اتالعان بەلگىلەردىڭ فۋنكتسيالاردىڭ جوعىن بىلدىك.

قازاقستان ۇكىمەتى تۋرالى كونستيتۋتسيالىق زاڭنىڭ III تاراۋىندا مەملەكەتتىك ورگاندارىنىڭ تىزبەسى بەرىلگەن، ولار - پرەزيدەنت، پارلامەنت، مينيسترلىكتەر, جەرگiلiكتi اتقارۋشى ورگاندار دەپ كورسەتىلگەن. تەك قانا وسى تىزبەدە 4-باپتا بەرىلگەن بارلىق بەلگىلەردىڭ بارىن بايقادىق، وسىلاي مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ ەرەكشە ايىرماشىلىعىن بىلدىك. ايتىلعاننان تۇسىنگەنىمىز وسى 7-باپتىن 2-تارماعىندا  كورسەتىلگەندەردەن باسقالالارى - بارلىق مەملەكەتتىك ورگاندار پرەزيدەنت، ۇكىمەت، پارلامەنت، مينيسترلىكتەر، اگەنتتىكتەر ت.ب تەك قانا قازاق تىلىندە سويلەپ قىزمەت ەتۋى كەرەك بۇل كونستيتۋتسيا تالابى.

تاعى وسى ويىمىزدىڭ دالەلدەمەسى ول كونستيتۋتسيانىڭ 41-بابىنداعى  قازاقستان پرەزيدەنتى بولىپ تۋمىسىنان رەسپۋبليكا ازاماتى بولىپ تابىلاتىن،.. مەملەكەتتىك ءتىلدى ەركىن مەڭگەرگەن، ...رەسپۋبليكا ازاماتى سايلانا الادى دەلىنۋى بولىپ تۇر. بۇدان بايقاعانىمىز پرەزيدەنت ورىس ءتىلىن، قىتاي ءتىلىن، اعىلشىن ءتىلىن ءبىلسىن دەگەن تالاپ جوق، ال قازاق ءتىلىن ءبىلسىن دەگەن باستى تالاپ بار. پارلامەنت پالاتالارى توراعالارىنىڭ مەملەكەتتiك تiلدi مiندەتتi تۇردە ەركiن مەڭگەرۋi كەرەك دەگەن باپ تا كونستيتۋتسيادا بار.

كونستيتۋتسيالىق كەڭەس 2007 جىلعى نورماتيۆتىك قاۋلىسىندا  مەملەكەتتiك ۇيىمدار مەن جەرگiلiكتi ءوزiن-ءوزi باسقارۋ ورگاندارىنىڭ رەسمي تۇلعالارى كوپشiلiك الدىندا ءسوز سويلەگەندە، مەملەكەتتiك ورگاندار مەن جەرگiلiكتi ءوزiن-ءوزi باسقارۋ ورگاندارىنىڭ رەسمي بلانكiلەرi, ۇلتتىق ۆاليۋتادا، جەكە باسىن كۋالاندىراتىن قۇجاتتاردا قازاق تiلiنە باسىمدىلىق بەرiلۋi كەرەك ەكەنىڭ بەكىتتى.  بۇل جازىلعاندار، نەگiزگi زاڭ قازاق تiلiنە جاريا-قۇقىقتىق ماڭىز بەرە وتىرىپ، ونىڭ مارتەبەسiنiڭ ۇستەمدiگiن كوزدەيتiنiن ايعاقتايدى، دەدى.

نەگە  مەملەكەتتىك تiل - قازاق ءتىلى دەگەن سۇراققا جاۋاپ ىزدەسەك، ول كونستيتۋتسيانىن پرەامبۋلاسىندا ايتىلعان: «بiز، ورتاق تاريحي تاعدىر بiرiكتiرگەن قازاقستان حالقى، بايىرعى قازاق جەرiندە مەملەكەتتىلىك قۇرا وتىرىپ، ... قازiرگi جانە بولاشاق ۇرپاقتار الدىنداعى جوعارى جاۋاپكەرشiلiگiمiزدi سەزiنە وتىرىپ, ءوزiمiزدiڭ ەگەمەندiك قۇقىعىمىزدى نەگiزگە الا وتىرىپ، وسى كونستيتۋتسيانى قابىلدايمىز»، - دەلىنگەن. باسقاشا ايتقاندا جەر دە، ەل دە قازاقتىكى دەپ مويىنداپ ايتىلعان ءسوز.

ەندى ۇكىمەت، مينيسترلەر، دەپۋتاتتار 1995 جىلعى 30 تامىزدا رەسپۋبليكالىق رەفەرەندۋمدا بۇكىل قازاقستان حالقى بىرلەسە كەلە ءبىراۋىزدان قابىلداعان كونستيتۋتسيانىڭ مەملەكەتتىك تiل - قازاق ءتىلى دەگەن تالابىن نەگە ورىندامايدى دەگەن ۇلكەن سۇراق تۋىندايدى.

كونستيتۋتسيالىق كەڭەس قاۋلىسىندا: «قازاق تiلi قازاقستان مەملەكەتتiلiگiن ايقىندايتىن فاكتورلاردىڭ بiرi بولىپ تابىلادى، ونىڭ ەگەمەندiگiن رامiزدەيدi»، - دەدى.

نەگە وسىنداي زاڭ نورمالارىن ساقتاماۋعا، قولدانباۋعا جوعارى دەڭگەيدە جول بەرىلەدى، الدە بۇل پرەزيدەنت توقاەۆتىڭ ءجيى ايتاتىن ءسوزى «پروۆاكاتورلاردىڭ» ارەكەتى مە.

جوعارىدا كەلتىرگەنىمىزدەي قازاقستان پرەزيدەنتi, ۇكiمەتi, پارلامەنتi جانە ورتالىق اتقارۋشى ورگاندار ت.ب تەك قانا مەملەكەتتىك تىلدە ءىس جۇرگىزىپ، سويلەۋى كەرەك بۇل - كونستيتۋتسيانى بۇلجىتپاي ورىنداۋ. قورىتىندىلاي كەلە تۇجىرىمدامامىز  بيلىكتىڭ مەملەكەتتى باسقارۋ، زاڭ قابىلداۋ قولدانۋ ءتىلى تەك قانا قازاق ءتىلى.

كەشەگى قاندى قاڭتاردا جاستار نەگە كوتەرىلدى، جارالانىپ اتىلىپ جاتسا دا قازاقتىڭ كوك تۋىن جەلبىرەتىپ قاشپاندار دەپ العا ۇمتىلدى. بۇل ناركوماندىق ەمەس، قازاقي رۋح پەن باتىرلىق! ەلىم-جەرىم دەگەن پاتريوت بوزداقتار وتىز جىل بويى حالىقتى قاناپ كەلگەن بيلىكتەگى وپاسىزداردى تاقتان تايدىردى.

پرەزيدەنت قاسىم–جومارت توقاەۆتىڭ كەشەگى ماسكەۋدىڭ تورىندە رەسەي پرەزيدەنتى ۆ. پۋتينمەن كەزدەسۋىندە شالقايىپ وتىرىپ تەڭ دارەجەدە ءسوز ساپتاۋى، وسى قاڭتاردا حالىقتىڭ نازارباەۆ اۋلەتىن تۇگەل بيلىكتەن كەتىرۋىنىڭ ارقاسىندا بولىپ وتىر! ايتپەسە، جۇرەر ەدىك ءالى دە اندەتىپ، «ايىم دا سەن، ەلباسى، كۇنىم دە سەن»، دەپ.

كەشە ەلىمىز قاڭتارداعى قازا بولعان وتانداستارىمىزدىڭ قىرقىنا ارناپ ەسكە الۋ شارالارىن وتكىزدى. پرەزيدەنتىمىز دە ارنايى مەشىتكە بارىپ قۇران وقىتىپ، قۇرباندىق شالىپ، حالىقتان كەشىرىم سۇراعانداي بولدى. تاعى دا ايتامىن، بيلىككە تەز ارادا تۇرمەدەگى جازىقسىز جانداردى تۇگەل بوساتىپ، قاڭتار ايىندا قازا بولعان، جارالانعان ادامدارعا، ولاردىڭ وتباسىلارىنا «قازاقستان حالقىنا» قورىنان قوماقتى تولەمدەر بەرىلۋى كەرەك.

تۇسىنگەن ادامعا قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ كەلەسى پرەزيدەنتتىك سايلاۋ ناۋقانى ءدال قازىر ءجۇرىپ جاتىر. نەگە دەيسىز عوي؟ وسى «قاسىرەتتى قانتاردا» ءاربىر جازىقسىز جاپا شەككەن وتباسى، ءاربىر جارالانعان قازا بولعان ادام، تۇرمەدەگى جانتۇرشىگەرلىك قيناۋلار توقاەۆتى حالقىنان سايلاۋشىلارىنان الىستاتىپ، بيلىكتەن مەزگىلسىز كەتۋىن جاقىنداتۋدا.

كونستيتۋتسيانىڭ 3-بابىندا: «مەملەكەتتىك بيلiكتiڭ بiردەن-بiر باستاۋى – حالىق»، دەلىنگەن. قازاق حالقى ءوز بيلىگىنىڭ كۇشىن قاڭتار ايىندا كورسەتىپ، ءبىرىنشى پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتى زەينەتكە شىعاردى. ەگەردە حالىق قاھارىن «اق وردا» تاعى دا ءبىر سەزىنگىسى كەلمەسە ويلاناتىن كەزى كەلدى. ەندىگىنى الداعى ۋاقىت كورسەتەدى. توقاەۆتىڭ كوپتىڭ زارىمەن، قانىمەن  جەتكەن شەكسىز بيلىگى  ەلدىڭ باعى ما، الدە سورى ما... حالىقتىڭ العىسىن الا ما، الدە قارعىسىنا قالا ما، قازىرگى كۇنى قاسىم-جومارت توقاەۆتا تاعدىر سىيلاعان تاريحي مۇمكىندىك بار.

پرەزيدەنت مەملەكەت باسشىسى رەتىندە ءاربىر قازاق ازاماتىن جالعىزىنداي جاقسى كورىپ، قامقورلىعىنا الۋى كەرەك، سوندا عانا حالىق ارتىنان ەرىپ ەل باسى دەيدى. وسىنى تۇسىنبەگەن ن.نازارباەۆ تاعىنان تايىپ، قالعان ءومىرىن وكىنىشپەن وتكىزەتىن بولدى. ق.ج.توقاەۆ قازاقستاننىڭ ەڭ جوعارى لاۋازىمدى تۇلعاسى رەتىندە كونستيتۋتسيا تالاپتارىنىڭ ورىندالۋىن قامتاماسىز ەتىپ، ازاماتتاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋى كەرەك.  ءسوزىمىزدى كەشە عانا تۋعان كۇنى بولعان اقىن مۇقاعالي ماقاتاەۆتىڭ «وتان» ولەڭىمەن اياقتايمىن،

مەن ونىڭ ءتۇنىن سۇيەم، كۇنىن سۇيەم،
اعىندى وزەن، اسقار تاۋ، گۇلىن سۇيەم،
مەن ونىڭ قاسيەتتى ءتىلىن سۇيەم،
مەن ونىڭ قۇدىرەتتى ءۇنىن سۇيەم.
بار جاندىگىن سۇيەمىن قىبىرلاعان،
ءبارى ماعان: «وتان!» دەپ سىبىرلاعان
جانىم مەنىڭ،
كەۋدەمدى جارىپ شىق تا،
بوزتورعايى بول ونىڭ شىرىلداعان!
وتان! وتان!
بارىنەن بيىك ەكەن.
مەن ونى ماڭگىلىككە ءسۇيىپ وتەم.
وتاندى سۇيمەۋىڭ دە كۇيىك ەكەن،
وتاندى سۇيگەنىڭ دە كۇيىك ەكەن...

ايىپقان مۋحاماديەۆ،

زاڭ عىلىمىنىڭ كانديداتى

Abai.kz