مينيستر تىلەۋبەردى: ءبىز سانكتسيالارعا قوسىلمايمىز!
Cىرتقى ىستەر ءمينيسترى مۇحتار تىلەۋبەردى «حابار 24» ارناسىنا قىسقاشا سۇحبات بەردى. سىرتقى ساياساتتى قامتىعان سۇحباتتا ول قازاقستاننىڭ ۋكرايناعا قاتىستى پوزيتسياسىن دا ناقتىلاي كەتتى.
«قازاقستان يادرولىق قارۋدان باس تارتقان بەيبىتشىلىكتى جاقتايتىن مەملەكەت ەكەنىن ايتقىم كەلەدى. ءبىز حالىقارالىق قاتىناستاعى بارلىق جانجالدى بەيبىت شەشۋدى قولدايمىز. ءبىزدىڭ ەلىمىز رەسەي-ۋكراينا قاقتىعىسىنىڭ كەلىسىم ارقىلى، ديپلوماتيا نەگىزىندە شەشىلگەنىن قالايدى. قاقتىعىستىڭ العاشقى كۇندەرىندە پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ رەسەي پرەزيدەنتىنە جانە ۋكراينا پرەزيدەنتىنە حابارلاسىپ، قاقتىعىستى بەيبىت فورماتتا، كەلىسىم ارقىلى شەشۋگە شاقىرعان بولاتىن. قازاقستان جالپى تەڭدىك پەن قاۋىپسىزدىكتى قولدايدى جانە 2010 جىلى ەقىۇ ءسامميتى بويىنشا استانا دەكلاراتسياسىندا جازىلعان پرينتسيپتەردى ۇستانادى. قازاقستاننىڭ رەسەيمەن تاريحي، مادەني، گۋمانيتارلىق بايلانىسى تىعىز. الەمدەگى ەڭ ۇزىن قۇرلىق شەكاراسى ارقىلى ءبىز ەكونوميكالىق جانە گۋمانيتارلىق بايلانىستاردى ساقتاۋعا، دامىتۋعا نيەتتىمىز. ساياسي جانە قۇقىقتىق تۇرعىدان ءبىز سەرىكتەس جانە ارىپتەسپىز. قاقتىعىس اياقتالعان سوڭ ءبىز ۋكراينامەن تىعىز بايلانىسىمىزدى جانداندىراتىن بولامىز. بۇل ەكى ەلدىڭ اسكەري قاقتىعىسى ءبىزدىڭ وتانداستارىمىز ءۇشىن اۋىر كۇرسىنىسپەن قابىل الىندى. سوندىقتان ءبىز كيەۆ پەن ماسكەۋ جاقىن ارالىقتا بۇل قاقتىعىستى بەيبىت جولمەن شەشۋدىڭ جولىن تاباتىن شىعار دەپ ۇمىتتەنەمىز»، - دەيدى مينيستر.
ءجۋرناليستتىڭ «كيەۆ پەن ماسكەۋ اراسىنداعى كەلىسسوزدەر قالاي اياقتالۋى مۇمكىن» دەگەن سۇراعىنا مينيستر بىلاي دەپ جاۋاپ قاتتى: «ءبىز كەلىسسوزدەر بارىسىن مۇقيات قاراپ وتىرمىز جانە قانداي دا ءبىر كەلىسىم جاساۋ مۇمكىندىگىنە قول ۇشىن بەرگىمىز كەلەدى. قازاقستان بۇل قاقتىعىستى بەيبىت شەشۋدى قولداي وتىرىپ، حالىقارالىق قاۋىمداستىقتىڭ مۇشەسى رەتىندە گۋمانيتارلىق ماسەلەلەر شەشىلۋىن، قاقتىعىستىڭ اياقتالۋىن قالايدى. تۇركيا ۇيىمداستىرعان فورماتتى قولدايمىز. كەلىسسوزدەر دونباسس ستاتۋسىن انىقتاپ، سانكتسيالاردى الىپ تاستاۋعا، قاقتىعىستىڭ ارى ورشىمەي، كەلىسىمگە اكەلەدى دەپ سەنەمىز».
سانكتسيالارعا قاتىستى ءمينيستردىڭ ويى كەلەسىدەي: «ءبىزدىڭ ەلىمىز حالىقارالىق قاتىناستا سانكتسيالاردى قىسىم كورسەتۋ كۇشى رەتىندە قولدانۋعا قارسى، ارينە وعان بۇۇ قارارى ارقىلى سالىنعان سانكتسيالار جاتپايدى. ەكونوميكالىق نەمەسە ساياسي سانكتسيالار حالىقارالىق ارەنادا قاقتىعىستار مەن داۋلاردى رەتتەۋدىڭ ءتيىمدى جولى ەمەستىگىن كورىپ وتىرمىز. سوندىقتان قازاقستان رەسەيگە سالىناتىن سانكتسيالارعا قوسىلۋعا نيەتتى ەمەس. ءوز مەملەكەتتىك مۇددەمىز تاراپىنان بۇل سانكتسيالاردىڭ ءبىزدىڭ ەكونوميكامىزعا كەرى اسەرى تيمەۋى ءۇشىن شارالار قابىلداپ جاتىرمىز. قازاقستان ۇكىمەتى قازىر وسى ماسەلە بويىنشا باتىستىق ارىپتەستەرىمىزبەن كەلىسسوزدەر جۇرگىزۋدە. جاناما سانكتسيالار سالىنباۋ ءۇشىن قازاقستان ءوز اۋماعىنان سانكتسيالاردى اينالىپ وتۋگە جول بەرمەيدى. ەەو مۇشەسى رەتىندە، دسۇ مۇشەسى رەتىندە قازاقستان رەسەيمەن دە، وزگە ەلدەرمەن دە تاۋار جانە ساۋدا قاتىناسىن دامىتا بەرمەك. ارينە، الەمدەگى ءىرى ەكونوميكانىڭ ءبىرى سانالاتىن رەسەي ەكونوميكاسىنىڭ وقشاۋلانۋى الەمدىك ەكونوميكاعا كەرى اسەرىن تيگىزەدى».
بۇعان دەيىن دە قازاقستان بيلىگى رەسەيگە سالىنعان سانكتسيالاردى ءبىزدىڭ اۋماق رەتىندە اينالىپ وتۋگە جول بەرىلمەيتىنىن اتاپ وتكەن بولاتىن.
اسحات قاسەنعالي
Abai.kz