«سۋديا ۆيليام بلەر - توني بلەردىڭ ۇلكەن اعاسى. سوندىقتان توني بلەردىڭ ۇلكەن اعاسى مەنىڭ اكتيۆتەرىم مەن قۇجاتتارىمدى قاماۋعا الۋ تۋرال قاۋلى قابىلدادى. بانك مەنى بىرنەشە ونداعان ميلليون اكتيۆتەرىمدى جاسىردىڭ دەپ ايىپتادى. 2011 جىلى وسى ايىپتاۋلار بويىنشا سوت تىڭداۋلارى ءوتىپ، 2012 جىلى اقپاندا سۋديا تير مەنى سوتقا قۇرمەت تانىتپادى، سەبەبى ءوزىنىڭ اكتيۆتەرىن تولىعىمەن اشپادى دەپ ايىپتاپ، 22 ايعا تۇرمەگە قاماۋعا الۋ تۋرالى ۇكىم شىعاردى»، - دەپ بتا بانكتىڭ ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ ەكس-باسشىسى مۇحتار ءابليازوۆ گازەتكە بەرگەن سۇحباتىندا.

ونىڭ ايتۋىنشا، اكتيۆتەردى قاماۋعا العان سوڭ سوتتا تۋىنداعان نەگىزگى داۋ نەگىزىنەن بتا-نىڭ وعان بەرگەن شاعىمى ەمەس، وسى اكتيۆتەردى قاماۋعا الۋ تۋرالى بۇيرىققا قاتىستى بولدى.

«داۋدىڭ ءمانىسى - قاماۋعا الۋ تۋرادى بۇيىرىقتى مەن ورىندادىم با جوق پا، ءوزىمنىڭ اكتيۆتەرىمدى تولىعىمەن اشتىم با، دۇرىس اشتىم با دەگەن ساۋالدار توڭىرەگىندە ءوربىدى»، - دەدى م. ءابليازوۆ.

بۇل رەتتە م. ءابليازوۆ ونىڭ اكتيۆتەرىن قاماۋعا الۋ تۋرالى شەشىمدى ۆ. بلەر ودان جاسىرىپ 2009 جىلى قابىلداعان دەيدى.

«بتا شاعىم بەرەر الدىندا، 2009 جىلى تامىزدا، بتا وتىنىشىمەن سۋديا بلەر مەنىڭ اكتيۆتەرىمدى قاماۋعا الۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادى. ول ونداي شەشىمدى مەنەن جاسىرىن قابىلداندى. ال ول كەزدە مەن لوندوندا جۇرگەم. مەنىڭ بارلىق اكتيۆتەرىمدى جانە شىن مانىسىندە مەنىڭ تولقۇجاتىمدى قامادى. زاڭگەرلەر بۇل شەشىمدى تەڭدەسسىز دەپ اتادى»، - دەدى ول.

«سۋديا ۆيليام بلەر - توني بلەردىڭ ۇلكەن اعاسى. سوندىقتان توني بلەردىڭ ۇلكەن اعاسى مەنىڭ اكتيۆتەرىم مەن قۇجاتتارىمدى قاماۋعا الۋ تۋرال قاۋلى قابىلدادى. بانك مەنى بىرنەشە ونداعان ميلليون اكتيۆتەرىمدى جاسىردىڭ دەپ ايىپتادى. 2011 جىلى وسى ايىپتاۋلار بويىنشا سوت تىڭداۋلارى ءوتىپ، 2012 جىلى اقپاندا سۋديا تير مەنى سوتقا قۇرمەت تانىتپادى، سەبەبى ءوزىنىڭ اكتيۆتەرىن تولىعىمەن اشپادى دەپ ايىپتاپ، 22 ايعا تۇرمەگە قاماۋعا الۋ تۋرالى ۇكىم شىعاردى»، - دەپ بتا بانكتىڭ ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ ەكس-باسشىسى مۇحتار ءابليازوۆ گازەتكە بەرگەن سۇحباتىندا.

ونىڭ ايتۋىنشا، اكتيۆتەردى قاماۋعا العان سوڭ سوتتا تۋىنداعان نەگىزگى داۋ نەگىزىنەن بتا-نىڭ وعان بەرگەن شاعىمى ەمەس، وسى اكتيۆتەردى قاماۋعا الۋ تۋرالى بۇيرىققا قاتىستى بولدى.

«داۋدىڭ ءمانىسى - قاماۋعا الۋ تۋرادى بۇيىرىقتى مەن ورىندادىم با جوق پا، ءوزىمنىڭ اكتيۆتەرىمدى تولىعىمەن اشتىم با، دۇرىس اشتىم با دەگەن ساۋالدار توڭىرەگىندە ءوربىدى»، - دەدى م. ءابليازوۆ.

بۇل رەتتە م. ءابليازوۆ ونىڭ اكتيۆتەرىن قاماۋعا الۋ تۋرالى شەشىمدى ۆ. بلەر ودان جاسىرىپ 2009 جىلى قابىلداعان دەيدى.

«بتا شاعىم بەرەر الدىندا، 2009 جىلى تامىزدا، بتا وتىنىشىمەن سۋديا بلەر مەنىڭ اكتيۆتەرىمدى قاماۋعا الۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادى. ول ونداي شەشىمدى مەنەن جاسىرىن قابىلداندى. ال ول كەزدە مەن لوندوندا جۇرگەم. مەنىڭ بارلىق اكتيۆتەرىمدى جانە شىن مانىسىندە مەنىڭ تولقۇجاتىمدى قامادى. زاڭگەرلەر بۇل شەشىمدى تەڭدەسسىز دەپ اتادى»، - دەدى ول.

م. ءابليازوۆتىڭ ايتۋىنشا، ونىڭ قۇجاتتارى سول كەزدە وعان ساياسي باسپانا بەرۋ ماسەلەسىنە قاتىستى حوۋم وفيستە (ۇلىبريتانيانىڭ ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ انالوگى) جاتقان.

وزدەرىڭىزگە ءمالىم، 2009 جىلى مەملەكەتتىڭ «بتا بانك» كاپيتالىنىڭ قۇرامىنا ەنگەن سوڭ جانە بانكتىڭ «سامۇرىق-قازىنا» ۇاق» اق باقىلاۋىنا وتكەن سوڭ باس پروكۋراتۋرا بتا بانكتىڭ ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ ەكس-توراعاسى مۇحتار ابليازوۆقا جالعان كومپانيالار ارقىلى قاراجاتتى بانكتەن تىسقا اكەتكەن جانە اسا ءىرى مولشەردەگى الاياقتىعى بار دەگەن كۇدىكپەن قىلمىستىق ءىس قوزعادى. وسىدان سوڭ ول ەلدەن قاشىپ كەتىپ، ۇلىبريتانيادان ساياسي باسپانا الىپ، وزىنە قاتىستى تاعىلىپ وتىرعان ايىپتاۋلاردى ساياسي استارلى دەپ اتاپ، سوندا مەكەن ەتۋدە.

بتا م. ءابليازوۆ زاڭسىز جولمەن يەمدەنىپ كەتكەن قارجىنىڭ كولەمىن $5 ملرد-قا باعالاپ وتىر. ال ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، بانكتىڭ ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ بۇرىنعى باسشىسى ءوزىنىڭ سىبايلاستارىمەن بىرگە قازاقستاننان بتا ارقىلى وففشورلار مەن قامسىزداندىرىلماعان نەسيەلەر ارقىلى $10 ملرد قارجىنى جىمقىرىپ كەتكەن.

2010 جىلدىڭ جەلتوقسانىندا بريتاندىق اپپەلياتسيالىق سوت جوعارعى سوتتىڭ م. ءابليازوۆتىڭ جالپى كولەمى $5 ملرد بولاتىن اكتيۆتەرىنە سىرتقى باسقارۋ (receivership) ەنگىزۋ كەرەكتىگى تۋرالى شەشىمىن قۋاتتادى، ويتكەنى ول 2009 جىلى بەرىلگەن اكتيۆتەردى قاتىرۋ تۋرالى وردەردى ورىنداماي كەلگەن.

2011 جىلدىڭ مامىرىندا ۇلىبريتانيا سوتى بانكتىڭ ونىڭ ەكس-باسشىسىنا قارسى ارىزىنىڭ ساياسي ماقساتى بار دەپ تانۋدان باس تارتىپ، بانكتىڭ بۇرىنعى باسشىعا نارازىلىقتارىن قۋاتتادى.

2012 جىلدىڭ اقپانىندا لوندوننىڭ جوعارعى سوتى بتا-نىڭ ارىزى بويىنشا م. ءابليازوۆتى جالعان كۋالىك ەتۋ رەتىندە كورىنىس تاپقان سوتتى قۇرمەتتەمەگەنى ءۇشىن ايىپتى دەپ تانىپ، 22 ايعا قاماۋ تۋرالى شەشىم شىعاردى. بۇل ۇكىم ءالى ورىندالعان جوق، ويتكەنى بيزنەسمەننىڭ جۇرگەن جەرى بەلگىسىز. كەيبىر مالىمەتتەرگە سايكەس، سىرتتاي سوتتالعان م. ءابليازوۆ تەرگەۋدەن جاسىرىپ قالعان قۇجاتتاردى پايدالانىپ، فرانتسياعا قاشىپ كەتكەن.

ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ مامىرىندا لوندوننىڭ جوعارعى سوتىندا م. ءابليازوۆتىڭ مۇددەلەرىنە وكىلەتتىك ەتۋشى Addleshaw Goddard ادۆوكاتتىق كونتوراسىنا ءوز كليەنتىنىڭ جۇرگەن جەرىن جاريالاماۋ قۇقىعى بەرىلدى.

لوندون سوتى بتا-نىڭ $1 ملرد -تان اسا قارجىسىن جىمقىرۋعا قاتىسى بار-مىس جانە سوت قاۋلىلارىن ورىنداماعاندىقتان قورعانۋ قۇقىعىنان باس تارتىلعان سەيشەل جانە بريتاندىق ۆيرگين ارالدارىنداعى بىرنەشە وففشورلىق كومپانياعا قاتىستى سوت ۇكىمىن كۇشىندە قالدىردى.

ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ شىلدە ايىندا سوت بانكتىڭ بتا ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ ەكس-باسشىسىنا قارسى تۇسىرگەن ارىزدارىنىڭ ءبىرىنىڭ فيگۋرانتى اناتولي ەرەششەنكونى سوتتى قۇرمەتتەمەگەنى ءۇشىن قاماۋعا الۋ تۋرالى «بتا بانك» اق-ىنىڭ شاعىمىن قاناعاتتاندىرماي تاستادى.
قازان ايىنىڭ سوڭىندا م. ءابليازوۆتىڭ بريتانياداعى زاڭگەرلەرى «بتا مۇحتار ابليازوۆقا قارسى» اتتى سوت پروتسەسسىندەگى سۋديا نايدجەل تيرگە قارسىلىق ءبىلدىرىپ، تىڭداۋلاردىڭ باستالۋىن كەيىنگە قالدىرۋدى سۇرادى، سەبەبى ءالى كۇنگە م. ءابليازوۆتىڭ سوتقا قۇرمەت كورسەتپەگەنىنە بايلانىستى بەرگەن اپپەلياتسيالىق شاعىمىنىڭ جاۋابى جوق. سۋديا تير بولسا سوتان ءوز ەركىمەن كەتكىسى دە كەلمەدى جانە تىڭداۋلاردى كەيىنگە قالدىرعىسى دا كەلمەدى

رەسەيدە م. ابليازوۆقا قاتىستى قىلمىستىق ءىس قوزعالىپ، سىرتتاي قاماۋ شاراسى قولدانىلعان. بيزنەسمەنگە قارسى بارلىعى 9 سوت ارىزى تۇسىرىلگەن.

دەرەككوز: قازتاگ