رەسەي بيلىگى ءوزىنىڭ وداقتاستارىنا قىسىمدى ارتتىردى. وسىلايشا ءوز سەرىكتەستەرى مەن وداقتاستارىن قىسپاققا الىپ، ءوز دەگەنىنە كوندىرۋ ساياساتىن ۇستانۋدى كوزدەيدى. الايدا ورىسشا ايتقاندا "ناسيلنو ميل نە بۋدەش" ءسوزىنىڭ ماعىناسىن رەسەيدىڭ ءوزى تۇسىنبەيدى، نە ۇستانبايدى. 

رەسەي وزىنە قارسى باعىتتالعان الەمدىك ساياساتتىڭ كسرو-عا باعىتتالعان ساياساتقا ۇقساس ەكەنىن بىلە تۇرا، كسرو جولىن ۇستانۋدى جالعاستىرۋدا. الايدا ول كسرو-نىڭ سول جول ارقىلى قۇلاپ، ىدىراپ كەتكەنىن قاپەرگە الار ەمەس. الەم رەسەيدى اگرەسسور، وركەنيەتتەن ارتتا قالعان مەملەكەت جانە دەموكراتيالىق قۇندىلىقتارعا قارسى كەلۋشى سانايدى. ونى ۋكراينادان اسكەرىن شىعارىپ، كەلىسسوزگە وتىرۋعا شاقىرۋدا. الايدا قىرسىق كرەمل مەن قىڭىر پۋتين وعان كونەر ەمەس. "كەلىسسوزگە وتىرۋ جەڭىلىسپەن تەڭ، ونى مەنىڭ حالقىم تۇسىنبەيدى" دەيدى رەسەيدەن كەلگەن ساياسي سيگنالدار. حالقى تۇسىنبەسە دە، ماسكەۋ بۇل سانكتسيالىق تەكەتىرەستىڭ سوڭى، قىرعي-قاباق سوعىستىڭ ءفينيشى جەڭىلىس ءھام توقىراۋ ەكەنىن تۇسىنەدى. بىراق...بىراق وركەنيەتتى الەم شارتتارىنا كونبەك ەمەس.

ەندى مىنە، رەسەي ءوز وداقتاستارىن قىسىمعا الۋدى كۇشەيتتى. قازاقستاندى قىسپاققا الىپ، دەگەنىن ىستەتپەك. قازاق مۇنايىنىڭ ەۋروپا نارىعىنا تاسىمالدايتىن باستى قۇبىردى سوت شەشىمىمەن، انىعى كرەمل ۇكىمىمەن جاۋىپ تاستاپ، ءۇنسىز وتىر. قازاقستان ءوزى كەلىپ، شارتتاسادى دەيدى. سەبەبى مۇناي بيۋدجەتتىڭ باستى بولىگىن قۇرايدى، سوندىقتان امالى جوق دەگەن ويدا.

الايدا قازاقستان باسقا جولداردى ىزدەۋدە. رەسەي اۋماعى ارقىلى شيكىزاتتى جەتكىزۋدى توقتاتپاۋ، ماسكەۋدىڭ قالاعان ۋاقىتىندا جاسايتىن قىسىم رىچاگى اياسىندا قالا بەرۋ دەگەن ءسوز. بۇگىن توقاەۆ شەندى-شەكپەندىنىڭ ءبىرازىن جيناپ، جاڭا لوگيستيكالىق باعىتتاردى ىزدەۋ كەرەكتىگىن ايتتى. ترانسكاسپي ارقىلى جاڭا باعىت اشۋ، سول ارقىلى جەتكىزۋ جولدارىن ىزدەۋدى نەگىزدەدى. ناقتىلاپ ايتقاندا پرەزيدەنت بىلاي دەدى:

"قازاقستان تەڭىز ارقىلى تاسىمالداۋ الەۋەتىن تولىق پايدالانعان ەمەس. قازىر زامان باسقا. ۇكىمەتكە پورتتارىمىزدى كاسپي تەڭىزىنىڭ جەتەكشى حابتارىنىڭ بىرىنە اينالدىرا وتىرىپ، ترانسفورماتسيالاۋ جونىندە ستراتەگيالىق مىندەت جۇكتەدىم. تەڭىز فلوتىن نىعايتىپ، اقتاۋ پورتىندا كونتەينەرلىك حاب قۇرۋ قاجەت دەگەن ۇسىنىسپەن تولىق كەلىسەمىن. ترانسكاسپي باعدارى باسىم باعىت سانالادى. «قازمۇنايگازعا» ونى جۇزەگە اسىرۋدىڭ وڭتايلى نۇسقاسىن، سونىڭ ىشىندە تەڭىز جوباسىنىڭ ينۆەستورلارىن تارتۋ مۇمكىندىگىن پىسىقتاۋدى تاپسىرامىن. ۇكىمەت «سامۇرىق-قازىنامەن» بىرلەسىپ، اتىراۋ – كەڭقياق جانە كەڭقياق – قۇمكول مۇناي قۇبىرلارىنىڭ قۋاتىن ارتتىرۋ جونىندە شارالار قابىلداۋى قاجەت".

بۇل دەگەنىمىز قازاقستان يران مەن ازەربايجان ارقىلى جەتكىزۋ جولدارىن ىزدەيدى دەگەن ءسوز. يران ارقىلى پارسى شىعاناعىنا، ال ازەربايجان ارقىلى گرۋزياعا شىعىپ، گرۋزيا ارقىلى قارا تەڭىزدى كەسىپ ءوتىپ، ەۋروپاعا باعىت الۋعا بولادى. بۇل باعىتتاردىڭ بارلىعى دا رەسەي اۋماعىن اينالىپ وتەدى. ماسكەۋدىڭ قاباعى قاتۋلى. ارانداتۋشىلار اۋزىن اشۋدى باستاپ تا كەتتى. مىسالى تيگران كەوسايان دەگەن ارانداتۋشى "قازاقستان دەگەن وداقتاسىمىز ءبىزدىڭ اۋماقتى اينالىپ وتپەك" دەپ ويبايعا باسۋدا.

قازاقستان پورت پەن سۋ جولىنان بولەك، قۇرلىق جولىن دامىتۋدى دا ويلاستىرۋدا. اۆتوجول جانە تەمىرجولدى دامىتۋعا دەن قويماق. دوستىق – مويىنتى، باقتى – اياگوز، ماقتاارال – داربازا جوبالارىن جۇزەگە اسىرۋ، الماتى قالاسىن اينالىپ وتەتىن تەمىرجول جەلىسىن سالۋ بويىنشا ناقتى تاپسىرما بەرىلدى. اقتوبە – قاندىاعاش – ماقات، اتىراۋ – استراحان، الماتى – قاراعاندى جانە تالدىقورعان – وسكەمەن اۆتوجولدارىن جوندەۋ ماڭىزدى ەكەنى ايتىلدى.

قازاقستان وسىلايشا بالاما جولداردى ىزدەپ جاتىر. جاڭا باعىتتى ىزدەۋگە ءماجبۇر ەتكەن رەسەي ىسپەتتى "وداقتاسىمىز". قورقىتۋ دوستىقتى كۇشەيتپەيتىنىن، قىسىم كورسەتۋ ارىپتەستىكتى نىعايتپايتىنىن كرەمل قاسىندا قارايعان ءبىر كورشىسى دە قالماعان ساتتە بىراق تۇسىنەدى-اۋ...

كا مىرزا

Abai.kz