جالپى بىزدەگى سولتۇستىك وڭىردەگى بيلىك باسىنداعىلاردا جامان ءبىر پارادوكس قالىپتاسقان. ءبىرىنشىسى – قازاقشا جازىلعان ارىز-شاعىمدارعا مۇرىن شۇيىرە، مەنسىنبەي قارايدى. مۇنى كوزقاراسىنان، قيمىلى مەن مەن-مەنسىنبەي، نەمقۇرايلى ءارى قاباق شىتىپ تۇرعاندىعىنان-اق، بايقاۋعا بولادى. وزدەرى تۇگەلىمەن قازاق. ال ەكىنشى پارادوكس – سەن بىردەڭە ايتساڭ، ەكىنشى بىردەڭە دەپ جاۋاپ بەرەدى. ياعني قازاقشا ايتقاندا «باس دەسەڭ، قۇلاق» دەيدى.

جاقىندا وسى قوستانايدا شىعاتىن ءبىر قازاق گازەتىنىڭ جۋرناليستيكادان مۇلدەم حابارى جوق، تەك تامىر-تانىستىقپەن كەلگەن، بار شەبەرلىگى جوعارى جاققا جاعىنۋدىڭ ارقاسىندا 70-كە تاياپ قالعان باسشىسامعىنىڭ باسىلىمدى مۇلدەم باسقارا الماۋى سالدارىنان گازەتتىڭ ءبىر كەزدەگى 12 مىڭدىق تارالىمىن ەكى ەسەگە قۇلدىراتىپ، 6 مىڭعا ازەر جەتكەندىگىن وبلىس اكىم ارحيمەد مۇقانبەتوۆكە جازسام، ولاردان: «ويباي ول تاماشا ادام. پالەنباي وردەن، مەدالى بار. ول كەلگەلى گازەت جاقساردى. اسىرەسە، مەرەكەلىك شارالاردى وتكىزۋگە كەلگەندە الدىنا جان سالمايدى»، - دەگەن، وعان شاڭ جۋىتپايتىن اسا «كورەگەن» جاۋاپ الدىم. ال ايدىڭ-كۇننىڭ امانىندا تارالىمنىڭ نەگە كۇرت ازايىپ كەتكەندىگى تۋرالى، وسىنىڭ سالدارىنان رەداكتسيا 29 ميلليون تەڭگە شىعىنعا ۇشىراعاندىعى تۋرالى سىڭار اۋىز ءسوز جوق.

ونى ايتاسىز، مەنىڭ ۇنەمى سىناپ وتىراتىنىما جىنى كەلدى مە، بيىل وسى رەداكتسياعا بيۋدجەت ەسەبىنەن بۇرىن-سوڭدى بولىپ كورمەگەن اسا اۋقىمدى سوما - 150 ميلليون تەڭگەنى قولاقپانداي ەتىپ بەرە سالعان. بۇل دەگەنىڭىز گازەت 12 مىڭ تارالىمعا جەتىپ تۇرعان كەزدە بولىنگەن سومادا اتتاي ءۇش ەسە كوپ. بۇل نە قىلعان مىرزالىق؟ الدە بيۋدجەتتىڭ ياعني، حالىقتىڭ اقشاسىن ارحيمەد مىرزا اكەسىنەن قالعان اقشاداي كورە مە؟ مۇمكىن، مۇنداي اكىمدى «جاڭا قازاقستانعا» سۇيرەمەي، ەسكىسىنە تاستاپ كەتكەن الدەقايدا قولايلى بولار ما ەدى؟ سىزدەر قالاي ويلايسىزدار؟

ايتپاقشى، ارحيمەدتىڭ الگى «اسا ىسكەر» رەداكتوردىڭ ەرەكشە ۇيىمداستىرۋشىلىق قاسيەتى تۋرالى ايتقاندىعىنا قوسىلماۋعا بولماس. ول زەينەتكەرلىككە شىققالى سەگىز جىلدىڭ ىشىندە جۇرتقا اقىل ايتقان دەماگوگيالىق كىتاپسىماعىنىڭ ارقاسىندا 65 جاسىندا قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى عانا بولىپ قويماي، بىردەن وسى وبلىستاعى ونىڭ بولىمشەسىنىڭ توراعاسى بولىپ قوجيدى. سوسىن ەلدە جوق ناگردالاردى جيناۋعا كىرىستى. سالعاننان «قۇرمەت» وردەنىن الىپ، ونى ارحيمەد قولىمەن كەۋدەسىنە قادادى. سوسىن حالىقارالىق «الاش» سىيلىعىن يەلەندى. ونىڭ سىرتىندا جۋرناليستەرگە بەرىلەتىن رەسپۋبليكالىق دەڭگەيدەن باستاپ، وبلىستىق دارەجەدەگى دەيىنگى قولاقپانداي سىي-سياپاتتى ايتىپ تاۋىسۋ دا قيىن. مىنەكەي، پىسىقتىق دەپ وسىنى ايت. تەك اتتەڭ، ءوزىنىڭ نازارباەۆ الا الماعان اتاقتى «نوبەل سىيلىعىنا» قولى جەتە الماعانى وكىنىشتى. الدە ونى ارحيمەد قيمادى ما ەكەن؟

جالپى، بۇل رەداكتوردىڭ  الىپ  جاتقان سولكەبايلارىنىڭ بىزگە ەش قاتىسى جوق. تەك ءبارى دە ورنىمەن ءارى ادىلەتتى تۇردە بولسا دەگەندىك. ايتپەسە، ءوزى باسقاراتىن گازەتتى ەڭ بولماسا بۇرىنعى دەڭگەيدە ۇستاپ تۇرا الماي، ونىڭ تارالىمىن ەكى ەسەگە دەيىن قۇلدىراتىپ، بۇكىل رەسپۋبليكادا بولماعان سۇمدىق جاعدايعا ۇشىراتقان ادامنىڭ توپىرلاتىپ ناگرادا الا بەرەتىندىگى تەك بىزدە عانا قالىپتاسقان جاعداي ما ەكەن؟ بۇل بىلە-بىلگەن ادامعا قازاق گازەتىنە، بۇرىن ەش ۋاقىتتا گازەتكە بىردە-ءبىر ساليقالى ماقال جازىپ كورمەگەن، قولىنان تۇك كەلمەيتىن كەزدەيسوق جانداردى الىپ كەلىپ، ونى مۇلدەم قۇلدىراتتۋ – قازاق گازەتىنە جانى اشىماستىق قانا ەمەس، ونى باسەكەلەستىك ورتادان ادەيى ىعىستىرىپ، ءورىستىلدى باسىلىمداردىڭ الدىندا جىعىپ بەرۋ دەگەن ءسوز. ال بۇل ەلىمىزدىڭ اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىگىنە باعىتتالعان قاستاندىق دەر ەدىم.

مۇمكىن، مۇنداي كەلەڭسىز جاعداي ەلىمىزدىڭ باسقا دا وڭىرلەرىندە بار شىعار؟ ويلانايىق، اعايىن!

جايبەرگەن بولاتوۆ

Abai.kz