«ءبىز كەلمەسكە كەتكەن جوڭعارلارمەن سوعىستاعى جەڭىستەرىمىزدى ەسكە العان سايىن، شىنتۋايتىندا، باعزى ۇلىلىعىمىزدى جوقتايمىز»

«ءبىز كەلمەسكە كەتكەن جوڭعارلارمەن سوعىستاعى جەڭىستەرىمىزدى ەسكە العان سايىن، شىنتۋايتىندا، باعزى ۇلىلىعىمىزدى جوقتايمىز»

مۇنىڭ ءدال قاي ساتتە باستالعانى ەسىمدە جوق. ءومىرىمىزدىڭ ءناتى جاپپاي دا تاپجىلماي ءبىر شەتكە ىعىستىرىلا باستاعان ۋاقىتتى ايتام. بالالارىمىز ولاردىڭ جىرىن جىرلاپ، ولاردىڭ ءبيىن بيلەي باستاعان كەزدى ايتام. ولاردىڭ تىرلىگىن اينا-قاتەسىز قايتالاۋدى شىعاردىق: كيىنۋ ۇلگىسىنەن باستاپ سويلەۋ مانەرىنە دەيىن. ءبىزدىڭ تىرلىگىمىز كۇماندى تۇپنۇسقانىڭ ناشار كوشىرمەسىندەي كورىنە باستادى. ءار قۇبىلىستىڭ ءوز كومپيلياتسيالانعان نۇسقاسى پايدا بولدى. ادەبيەتتە. تەاتردا. كينودا. كىتاپسىماقتار، سپەكتاكلسىماقتار، كينوسىماقتار. باعىت-باعدارسىز دەدەكتەگەن تىرلىك ءومىر سۇرۋگە ۇقساس دۇنيە تۋعىزدى. بارلىعى دا بايقاتپاي ءوز-وزىنەن اۋىسىپ شىعا كەلدى: ءبىلىم بەرۋ سەكىلدى دۇنيە، دەنساۋلىق ساقتاۋ تەكتەس نارسە، دەموكراتيا سياقتى بىردەڭە...

جانە بۇل عالامات فالسيفيكاتسياعا «وتپەلى كەزەڭ» دەيتىن اتاۋ دا ويلاپ تابىلدى. ياعني، ءبىز ءالى جولدامىز. دەيتۇرعانمەن، قايدا بارا جاتقانىمىز دا بايمالىمدەۋ. دۇرىس باعىت ەكەنىنە دالەل جوق. ەسەسىنە، ءبىزدى جەتەككە العانداردىڭ وزگەلەردىڭ جولسىلتەمەلەرىنە ءجيى كوز تاستاپ، سالىستىرىپ وتىراتىندىعى - جۇرەر جولدى ايقىن بىلمەگەندىكتەن دەگەن كۇمان بار.

وسى ءبىر ترانسفورماتسيالاردىڭ، وسى ءبىر ەسىمدەر مەن لاقاپ اتتاردى، اتاۋلار مەن بەلگىلەۋلەردەگى اۋىستىرۋ جونىندەگى ونوماستيكالىق ىتقۋلاردىڭ بارلىعى مەنىڭ جەكە باسىمنىڭ كۇيزەلمە رەفلەكسياسى بولسا، شىنىن ايتايىن، قۋانار ەدىم. الايدا، كوشەگە شىقسام جەتىپ جاتىر عوي - ەكى قادام جاساسام-اق، اينالدىرا گازەت-جورنال ماكۋلاتۋراسىمەن قاپتالعان قوقىسجيناعىش دۇڭگىرشەككە تىرەلەم. دۇكەندەر - باسىم بولىگى «انا جاقتان» اكەلىنگەن تاۋارلاردان لىقىپ تۇر. ادامداردىڭ بارلىعى باسىنان باقايشاعىنا دەيىن «سولاردىكىن» كيىپ العان. كوشەنى بويلاعان جارناما تاقتايشالارىنداعى جۇزىنەن ءمانسىز كۇلكى توگىلگەن سۇلۋلاردىڭ دا تىقپالايتىنى سولاردىڭ ءونىمى: جيھاز، ءۇي، ماشينە، كيىم-كەشەك.

كيىم-كەشەگىڭىز نە، جاقىندا ماعان كاستينگكە ەگىز قىز كەلدى. ماقپال ءجۇنىسوۆانىڭ بالا كەزىنە كەلىڭكىرەيتىن ءسۇپ-سۇيكىمدى ءبىرىنشى سىنىپ وقۋشىلارى. «اتىڭ كىم؟» دەپ سۇراعانىمدا كىشىسىنىڭ جاۋابى «البينا» بولدى، دۇنيە ەسىگىن ءۇش مينۋت بۇرىن اشقانى «انجەليكا» دەدى. سوندا كەلگەن وي عوي: مىنە، ءتىپتى، اتتارىمىزدىڭ ءوزى الگىندەي... جىلتىر شاشاقتى.

ال، كۇنى كەشە دوستارىم تاريحي تامىرىلارىنان تاپجىلماي تارتىپ، تۇڭعىشتارىنا اتيللا ەسىمىن بەرگەن وتباسى تۋرالى ايتقان ەدى. الگى ءبۇلدىرشىندى اجەسى ءوز مانەرىنە سالىپ - اتەلەنوك دەيتىن كورىنەدى... ء(سوز جوق، بۇل ورىندىق، شاينەك، بولماسا امسيپاش دەگەنگە قاراعاندا شۇكىرلەۋ شىعار...)

«نەسىنە كۇلەسىڭدەر؟» - دەيتىن ەدى عوي گوگولدىق دۋان باسى نوكەرلەرىنە قاراتا. شىنىندا دا - نەسىنە؟ (جاۋاپ: ابايدىڭ ەكىنشى قارا ءسوزى)

مويىنداۋعا ءماجبۇرمىز: قازىرگى پاسسيونارلار باسقا. ولار بىزگە ءوز اتتارىن تەليدى. وعان قوسا، ءوز ەرەجەلەرىن. ءومىر ءسۇرۋ داعدىلارىن. ءبىز كەلمەسكە كەتكەن جوڭعارلارمەن سوعىستاعى جەڭىستەرىمىزدى ەسكە العان سايىن، شىنتۋايتىندا، باعزى ۇلىلىعىمىزدى جوقتايمىز. بۇرىنعى پوزيتسيالارىمىزدان ايىرىلىپ قالعانىمىز جانىمىزدى جەگىدەي جەيدى.

وتكەننەن بىزگە قالعانى - بۇگىندە ماڭىزى بولارلىق ەش نەگىزى جوق وركوكىرەكتىك. ءبىزدىڭ يدەولوگتاردىڭ ءالى كۇنگە دەيىن اڭىراقاي شايقاسىن تويلايتىنى دا سول...

نەلىكتەن ولاي، دەيمىن، تاعى دا؟

ولاي بولارلىعى، كەز-كەلگەن ءتۇيسىنۋ - كۇش سالۋدى قاجەت ەتەتىندىكتەن شىعار. ال، ءبىز ءۇشىن بۇل - قيىن. ءبىز ءۇشىن بارلىعى جاسالىپ قويعان. ءبىز باسقا بىرەۋلەردىڭ قولىمەن جاسالعان الەمدە ءومىر سۇرەمىز. بوتەن جەتىستىكتەر مەن جاڭالىقتار ورتاسىندا. جاتتىكىن ۇلگى ەتەمىز دەپ، ءبىز بىرتىندەپ ءوز كەلبەتىمىزدەن ايىرىلدىق. ول - ۇلى جاۋىنگەر مەن ءپالساپاشى، تۋىندىگەر مەن جۇمىسشى، اقىن مەن دانىشپان دۇنيەتانىمىنىڭ كەلبەتى ەدى. قازاقيا تۇتىنۋشىلار قوعامىنا اينالدى. بىزگە قالعانى ەلىكتەۋ عانا. ءبىز - بالامىز، ال، اينالامىزداعى الەم - بىزگە بارلىعىن ۇيرەتەتىن كوكە. دە-فاكتو بوداندىق الدەقايدا وركەنيەتتى پىشىمگە ەندى.

مىنە، بىزدەر جايعاسۋعا كىرىستىك. الدىمەن، ءوز ۇيلەرىمىز بەن پاتەرلەرىمىزدى جايعادىق. تاپ سولاردىكىندەي ەتىپ. ەندى، ءوز استانامىزدى سالىپ جاتىرمىز. البەتتە، ول دا ادەمى. گونكونگ ەمەس، ارينە، بىراق، ەندىگى تسەلينوگراد تا ەمەس. مەيرامحانالاردا استى دامدىرەك دايارلاي باستادى، ال، ءمازىرىنىڭ تەڭ جارتىسى - تاعى دا سول، شەتەلدىك اتاۋلار. ەشكىم دورەكىلەنبەيدى دە. جانە، داياشىلاردان جاسقانۋدى قويدىق. دۇكەنشىلەردەن دە. ۆاحتەرلار دا تىنىشتالا قالدى. جاسارىپ كەتىپتى، جانە، ءبارى: سول ۆاحتەرلار مەن كۇزەتشىلەر، تۇراقشىلار مەن پاركشىلەر. ولاردىڭ جاسىندا ءبىزدىڭ اكەلەرىمىز جۇمىس ىستەگەن ەدى.

ال، بۇلار - كۇزەتىپ تۇر. دەمەك، قولدارىنان باسقا ەشتەڭە كەلمەيدى. ولاردىڭ قاراڭعىلىعى مەن قورعانسىزدىعى سونشالىق، ەندىگىدە ولار تەك قاقپا الدىن تاپتاۋعا عانا جارامدى.

ال، مەن، جۋىق ارادا ءبىزدىڭ پاڭ، بىراق، ءبىلىمسىز نەمەرەلەرىمىز ءوز جەرىمىزدە وزگەلەردىڭ كەڭسەلەرى مەن وفيستەرىن كۇزەتە مە دەپ قورقام. ولاردىڭ قىپ-قىسقا تۇيىندەمەلەرىندە جالعىز ارتىقشىلىق - سۇيىق قاندارىنىڭ اناليزىندەگى رەزۋس-فاكتور بولا ما دەپ، تاعى قورقام...
مۇنىڭ بارلىعىن نەگە ايتۋ كەرەك؟

ويتكەنى، الدەبىر نۇكتە، الدەبىر شەكارا بار. ودان اسساڭ، دارمەنسىزدىك باستالادى. يپوحوندريا. بۇل ادامنىڭ ەشتەڭەنى وزگەرتە المايتىنىن تۇسىنەتىن كەزى. تاپ سول كەزدە ونى نەمقۇرايدىلىق مەڭدەيدى. بۇل ورايدا، اقىلدى باستاردىڭ كوبىنىڭ سالى سۋعا كەتە باستادى ما دەپ قورقام. جانە مۇنىڭ بارلىعى كۇش الىپ كەلە جاتقان پروۆينتسيالدىق بالاگان فونىندا ورىن الىپ وتىر.

ارينە، مەنىڭ ويتوپشيزمدەرىم ءبىر نارسەنى ءاپ-ساتتە تۇزەتە سالۋ ارەكەتتەرىنەن الىستاۋ. جۇيەمەن - كۇرەسپەيدى عوي. جۇيەنى باسقارادى.

بۇگىنگى وپپوزيتسيادان ءۇمىت جوق. كەيدە ماعان ءبىزدىڭ وپپوزيتسيا، قازىرگى بيلىكتىڭ قارسىلاسىنان كورى وداقتاسىنداي كورىنەدى. ولاردىڭ ءوز كەلىسىمدەرى مەن «جەۋگە بەرۋ» ويىندارى بار. بۇل قىپ-قىزىل كۇرەستە بيلىك ءسوزدى ديحلوفوس قولدانىپ كەلەدى. باجايلاساق، كومەگى بار سياقتى.

سوندا كىمگە سەنەمىز؟ ۋاقىت دەگەن ءجۇرىپ جاتىر عوي. ءبىز تۇرعان ۋاقىت. ىرىقسىز ۋاقىت نە دەيدى سوندا، بىزگە؟

ءبىلىم جوق - حاباردار بولۋ بار.

وقۋ جوق - اقپاراتتانۋ بار.

ۇعىنۋ جوق - ينتەرنەت بار. ول بارلىق جالپىلاما سۇراققا جالپىلاما جاۋاپتى بىلەدى.

تۇپنۇسقا جوق - كوشىرمە بار.

وزىندىك ەرەكشەلىك جوق - قايتالاۋ بار.

تۇيىرلىك جوق - جالپىلىق بار.

ومىرسۇيگىشتىك رەفلەكستەر جوق - كوكەلەر مەن ولاردىڭ «شەشە سالۋلارى» بار.

بىرىكتىرەتىن يدەيا جوق - اكتۋاليتەت اينالاسىندا پايدا كورۋ بار.

ۇلتتىق ماقتانىش جوق - ۇلتتىق كومپلەكستەر بار.

ناعىز نامىسقويلىق جوق - ءبىر دەرتشالىس كەم سەزىنۋ بار.

ناقتى قوزعالىس جوق - تاپتاۋرىن «قوزعالۋ» بار.

جالپىۇلتتىق ساياسات جوق - جاساي سالۋ مەن ناۋقاندار بار.

شىن كوشباسشىلار جوق - كەزەكشى دارىلداقتار مەن الاڭشىل جار سالۋشىلار بار.

سىينىۋى سىيلى حرام جوق - جانە كۇپىرشىل ءدىندارلار بار.

بايلىققا تولى جەر بار - جانە جىكتەلىپ بولىنگەن كەلبەتسىز ازعانتاي حالىق بار. نەگىزى، ەندىگى حالىق تا جوق. مەكەندەۋشىلەر عانا بار.

قاس قىلعانداي، كىنالىلەر جوق. نەگە؟ ويتكەنى، شىندىق جوق. ءارتۇرلى جارتىلاي شىندىقتار بار. ال، كەز-كەلگەن جارتىلاي شىندىق - جارتىلاي جالعان.

ءبىز قازىر ءوزىمىزدى قايتا تانۋعا تىرىسىپ جاتىرمىز. سونىمەن بىرگە، ءبىزدى باتىستىڭ جەتىستىكتەرىمەن قىزىقتىرىپ ءجۇر. شىعىستىكىن دە قوسا سالىپ. ادەتتەگىدەي - قول جەتپەيتىن (ولارعا «جەتۋ» كەرەك پە، ول باسقا،اڭگىمە). الايدا، ەتنوستىڭ ەرەكشەلىگىنە قاتىستى رۋحاني اسسيميلياتسيادان ارتىق قورقىنىش جوق. حالىقتار تىلدەرىن، ەسىمدەرى مەن فاميليالارىن جوعالتتى، ءتىپتى، اتاكۇلدىكتەرىنەن دە ايىرىلدى. الايدا، ەڭ مىقتىلارى رۋحىن جوعالتپادى. ول ولمەۋى كەرەك، سوندا عانا ول مىندەتتى تۇردە ءتىلىن ەسىنە تۇسىرەدى ءھام رۋحاني جادىن قايتا تىرىلتەدى. بۇل وتە اۋىر تيەتىن ۇدەرىس. وعان قاتەلەسۋ مەن قاربالاس تا تيەسىلى.

جيىرماسىنشى عاسىر سوڭىندا جەر شارىنا ءار ءتۇرلى ءدىني اعىمدار لاق ەتە قالدى. ولار جۇرەكتەردەگى بوس ورىن مەن قاڭىراعان رۋحاني كەڭىستىكتەردى تولتىرا باستادى. كوزى اشىلعان كوپتى باستايتىن اۋليە اكەيلەر پايدا بولدى. اياتوللالىق ىنتازارلىقپەن ادامدار سولاردىڭ سوڭىنان ەردى، سەبەبى، باسقا باراتىن باعىت بولمادى. مەشىتتەر، عيباداتحانالار مەن كەسەنەلەر سالىنا باستادى. ويتكەنى، ادام ءبىر نارسەگە سەنۋى كەرەك. ادام ونە بويى بوقتىقتىڭ اراسىندا ءومىر سۇرە بەرە المايدى. ادامعا فانيلىك عاراسات كەرەك.

جاقىندا ءبىر ءتۇسىرىلىم ءۇشىن بۇكىل الماتىنى، قالا بەردى، وبلىستى شارلاپ، كونە سيپاتتى مەشىت ىزدەدىم. جوق ەكەن، ونداي. بارلىعى دا جاڭا. گرانيتپەن قاپتالىپ، كافەلمەن كومكەرىلگەن. ونداعى وتىرعانداردىڭ دا اق ساقالدى اتالارىنان كورى جاستارى كوپ. مەن مۇنى جامان دەپ وتىرعان جوقپىن. مەنىڭ ايتىپ وتىرعانىم: بۇل، تاعى دا، قيسىندى.

مۇنداي جاعدايدا اقىلدى باسشىلار اسكەردى كۇشەيتپەيدى. اسكەر مەن پوليتسيا، بۇل - سوڭعى داۋسىز دالەل. بۇل ءوز ەلىنىڭ ازاماتتارىنىڭ جۇرەگى مەن رۋحى ءۇشىن كۇرەستە جەڭىلگەندەردىڭ دالەلى. اقىلدى باسشىلار ءبىلىم بەرۋمەن جانە مادەنيەتپەن اينالىسار بولار. الايدا، ەڭ بيىككە قاراپ، مەن مىناداي ويعا قالام: ىرىققا كونبەس سەزىمى ويانىپ كەتكەن ۇزەڭگىلەستەردىڭ كوپتىگى سونشالىق، ولاردان سوڭ، بولمەنى ءبىراز جەلدەتۋگە تۋرا كەلەدى.

دەگەنمەن دە، ءالى دە، ءوز ىسىمەن اينالىسىپ جاتقان، التىن ادامدار جوق ەمەس. جانە ولار قاي-قايدا دا بار. مەن، مىسالى، قانشالىقتى تاڭدانارلىقتاي كورىنسە دە، لاس اقشاسىز كوتەرىلگەن مىقتى بيزنەسمەندەردى بىلەم. مەن ابىرويلى مەنتتەر مەن ارلى شەنەۋنىكتەردى، كىشىپەيىل باسشىلار مەن ساۋاتتى قىزمەتكەرلەردى بىلەم.
كوزگە ىلىنە بەرمەيتىن، ادال جۇمىسشىلار. البەتتە، مۇندايلار - قالىپتى دۇنيەدەن گورى، ەرەكشە جاعداي. سول سەبەپتى دە، باسقالارعا قاراعاندا ولار ءۇشىن جۇيەدە بولۋ، قانشالىقتى جانى سۇيمەسە دە وعان قىزمەت ەتۋ قيىن سوعادى. ال، نەگىزىنەن، مەنىڭ كورىپ جۇرگەنىم - ىڭعايشىل ادامدار. ەكپەسە دە، جيناپ جۇرگەندەر. وزدەرى ويلاپ تاپقان قىرتپا ۇرانداردان پايدا تاۋىپ جۇرگەن جوعارى قىزمەتتى تسينيكتەر. بۇل ءوزى ءبىر جويىپ جىبەرۋ مۇمكىن ەمەس، «ىشتەن شىققان جاۋدىڭ» سورتى: اقىلسىز ەمەس، ءبىلىمدى، وقىعان، زەرەك. بۇلار ءبىر كەزدەردە قامالدارىمىزدىڭ كىلتىن جاۋ قولىنا اپارىپ بەرگەن-ءتىن. ودان سوڭ، الاشورداشىلىقتاردىڭ ۇستىنەن ءسوز تاسىعىنان ەدى. ەندى، ولار تالماستان ونىڭ كەز-كەلگەن قارەكەتىن ماقتاپ، باس ۇستەلدەن قارىنداش ءتۇسىپ كەتسە، سونىڭ ارتىنان سەكىرۋگە دايىندالىپ، ماڭدايلارىن كۇشەنە قىرتىستاندىرىپ، پرەزيديۋمداردا وتىر. تابىنۋدى اشكەرەلەۋگە باعىت الۋ باستالعاندا وتقا ماي قۇياتىندار دا وسىلار، بىراق. ونىڭ قاسىنان مەن شىڭدالعان مەملەكەتتىك دەڭگەيدەگى مەنەدجەرلەردى، مىقتى شارۋاقورلاردى، اككى نويانداردى، ساۋاتتى ەكونوميستەردى كورىپ ءجۇرمىن... الايدا، وسى نەگىزدە ءبىر نارسەنى بايقاماۋ مۇمكىن ەمەس، ول - رۋحاني كوسەمدەردىڭ جوقتىعى. مادەنيەتتىڭ مايەگى بولارلىقتاي. اعارتۋشىلىقتىڭ اۋىر جۇگىن ارقالارلىقتاي. قوس جاعالاۋدى بايلانىستىراتىن كوپىرلەر قالمادى. ميكروفوننىڭ جاعىندا دا، بەر جاعىندا دا - جاعىمپازدار مەن ءباسى تولەنگەن قىرت-شەشەندەر.

مۇنداي جاعدايدا اقىلدى باسشىلار قازىنانى بوسقا شاشىپ، ساتقىندار مەن جاۋلارىنىڭ اۋزىن اقشامەن جاپپاس بولار ەدى. اقساقالداردى قىمبات سىيلىقتارمەن كەمسىتىپ، قارا حالىقتىڭ الدىندا ولاردىڭ ابىرويىن توكپەسە كەرەك ەدى. اقىلدى باسشىلار نارازىلاردىڭ اۋزىن جاپپاي، سوزدەرىنە نازار سالار ەدى. ادامدار بولاشاققا كىممەن باراتىندىعىن وزدەرى شەشۋ ءۇشىن. اقىلدى باسشىلار قولاستىنداعىلاردىڭ قىزعانىشىن، سودان كەيىن جەككورۋشىلىگىن تۋعىزباس ءۇشىن جۇرت كوزىنشە بالالارىن ەلىرتپەسە كەرەك-ءتى. ونىڭ ۇستىنە ول بالالار الدەقاشان ەسەيىپ، بويعا سىڭگەن ادەت بويىنشا، بۇگىندە ءوز بالالارىن ەلىرتىپ ءجۇر.

اقىلدى باسشىلار ويدان مەرەكە ويلاپ تاۋىپ، وعان وراسان وت-شاشۋلار ۇيىمداستىرىپ، مۋزىكانتتارعا ونسىز دا شۋدان كەرەڭ بولعاندار ءۇشىن اۋەندى قاتتىراق ويناتپاس ەدى. جانە، ەلدەگى تۋ كورسەتكىشىن قالاي ءوسىرۋدى ويلاعانشا، قۇلدىراۋدى قالاي تومەندەتۋ كەرەكتىگىن ويلار ەدى.

- 1 جاستان 29 جاسقا دەيىنگى ۇرپاقتىڭ ۇلەسى حالىقتىڭ جالپى سانىنىڭ شامامەن 50 پايىزىنا تەڭ. قازاقستاننىڭ ءار 113-ءشى ازاماتى - مۇگەدەك بالا. 36777 بالا - جەتىم. مۇگەدەك بالالاردىڭ ەڭ تومەنگى كۇن كورىس كولەمى - 17119 تەڭگە.

مىنە، مەنىڭ ويلايتىنىم دا وسى: ال بۇدان سوڭ كىم كەلەدى؟

ورىس تىلىنەن اۋدارىلعان نۇسقاسى nurbergen_makym بلوگىنان الىندى.

ورىسشا نۇسقاسى مىنا جەردە: http://forbes.kz/blogs/blogsid_11315