قوستاناي وبلىسىنداعى ءورت، بۇل – ديۆەرسيا! احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ 150 جىلدىق مەرەيتويىن بولدىرماۋ ماقساتىندا جاسالعان – تەررورلىق اكت! بۇعان رەسەيدىڭ ارناۋلى قىزمەت ورىندارىنىڭ قاتىسى بولۋى مۇمكىن.

قازاقتىڭ ۇلتتىعىن ساقتاۋدا ناق احمەت بايتۇرسىنۇلىنداي قىزمەت ەتكەن تۇلعا قازاق تاريحىندا كەمدە-كەم. احاڭ قازاق ۇلتىن ساقتاۋدىڭ عىلىمي-تەوريالىق نەگىزىن جاساعان كەمەڭگەر. سول ءۇشىن دە احاڭدى "ۇلت ۇستازى" دەيمىز. ءبىر دۇنيە انىق – احمەت بايتۇرسىنۇلى قازاق ۇلتتىعىنىڭ سيمۆولى! ال ىشكى-سىرتقى دۇشپانداردىڭ قازاققا قارسى جۇزەگە اسىرىپ جاتقان قاساقى ارەكەتتەرىنىڭ ىشىندە ۇلتتىق سيمۆولداردى دارىپتەۋدى بولدىرماۋمەن كۇرەسەتىن ارنايى كۇشتەر بار. بۇل – سولاردىڭ ارەكەتى! وسى ماقساتتا ىشكى، سىرتقى جاۋ كۇشتەر ءارتۇرلى تاسىلدەرمەن قازاقتىڭ ۇلتتىق ساناسىنىڭ ويانۋىنا قارسى باعىتتالعان بارلىق دەڭگەيدە مايداندار اشۋدا. مۇنىمەن بەل شەشىپ كۇرەسۋگە ءبىزدىڭ بيلىك دارمەنسىز. قايتا كوپ جاعدايدا بيلىك سىرتقى كۇشتەردىڭ سويىلىن سوعىپ كەتۋدە. مۇنى حالىق كورىپ وتىر. وسىنى كورىپ، اق وردا ىشىندە جانسىزدار ءورىپ ءجۇر مە دەيمىز.

كەيىنگى كەزدە ەل تاۋەلسىزدىگىنە، مەملەكەتىمىزدىڭ تۇتاستىعىنا قارسى سىرتتان دا، ىشتەن دە نەشە ءتۇرلى مالىمدەمەلەر ايتىلۋدا. بىراق ولار كوپ جاعدايدا جازاسىز قۇتىلۋدا.

ال مىنا اۋليەكولگە جان-جاعىنان ءورت قويعاندار تەز ارادا ۇستالىپ، قاتاڭ جازاسىن الۋى كەرەك. ايتپەسە، بۇل ديۆەرسيا ەلىمىزدىڭ باسقا وڭىرلەرىندە دە جالعاسا بەرمەك.

سوسىن تاعى ءبىر ايتارىم، حالقىمىزدىڭ ۇلى تۇلعالارىنىڭ مەرەيتويىن ولاردىڭ تۋعان جەرلەرىندە اۋىلدىق دەڭگەيدە وتكىزۋدى دوعارۋ كەرەك. بۇل – بارلىق جاعىنان زور شىعىن. مۇنىڭ رۋحاني-ساياسي قايتارىلىمى كەمشىن. ىشەدى، جەيدى، كەتەدى. اتشاپتىرىم توي ورنىندا شاشىلعان پلاستيك، ۇيىلگەن قوقىستان باسقا ەشتەڭە قالمايدى. ەل ەسىندە دە...

ارينە، مەرەيتوي تۇلعانىڭ تۋعان جەرىندە باستاۋ السىن. ەسكەرتكىشى اشىلىپ، مۇراجايى بوي كوتەرىپ، اۋىلى ابباتتاندىرىلىپ، جولدارى سالىنىپ دەگەندەي. بىراق نەگىزگى، قورىتىندى مەرەكە سالتاناتى ەل وردادا ءوتۋى ءتيىس. بۇعان پرەزيدەنت پەن ۇكىمەت مۇشەلەرى تولىق قۇرامدا، سونداي-اق ەل زيالىلارى قاتىسۋى كەرەك ياعني احاڭداي ۇلى تۇلعالاردىڭ مەرەيتويى ەل وردادا ءوتۋى ارقىلى مەملەكەتتىك تۇرعىدا رەسميلەندىرۋى كەرەك. ايتپەسە، ۇلت ءھام مەملەكەت تۇلعالارىن ۇلىقتاۋ شارالارى اۋىلدىق دەڭگەيدە قالىپ بارادى. ماسەلەن، ابايدىڭ كەشەگى وتكەن 175 جىلدىعى دا كەڭەستىك كەزەڭدەگى شوپاندار تويىنىڭ دەڭگەيىندە ءوتتى. ابايدىڭ 150 جىلدىعى عانا الماتىدا (سول كەزدەگى استانامىز) رەسمي مەرەكەلەندى. سودان بەرى اباي باستاعان ۇلىلارىمىزدىڭ ەشقايسى ەل استاناسىنا كىرە العان جوق، قازاقشا ايتقاندا نازارباەۆ بيلىگى اقمولا استانا بولعالى قازاقتىڭ ءبىر جاقسىسىن – سوناۋ ابىلاي مەن بۇقار جىراۋدان باستاپ، ەل وردانىڭ ەسىگى تۇگىلى تەسىگىنەن سىعالاتقان جوق. بىراق ەل ورداعا ءوزىنىڭ اتىن بەرگىزدى. وسى ادىلەت پە؟!

وسىلايشا قازاق مەملەكەتتىگىنە ولشەۋسىز قىزمەت ەتكەن، وسى جولدا قانىن توگىپ، جانىن بەرگەن تاريحي تۇلعالارىمىز اۋىلدا شاڭ جۇتىپ قالىپ قويدى. كەرىسىنشە، نەشە ءتۇرلى دىندەر سەزى، مەملەكەت يدەولوگياسىنا تۇك پايداسى جوق قاپتاعان ساميتتەر، حالىقارالىق جيىندار مەن استانانىڭ بەس-ون جىلدىعى دەپ ەل وردانى باسىپ كەتكەن نەبىر ناشاقور الەمدىك جۇلدىزدار ءۇشىن باس قالامىز "پروحودنوي دۆور" بولدى. مۇنىڭ بارىنە بيۋدجەتتىڭ (حالىقتىڭ) قارجىسى شاشىلاتىنىن ەسكەرسەك، بۇعان توقتام بولۋى كەرەك.

ءسوز سوڭىندا ايتارىمىز، ۇلى تۇلعالارىمىزدىڭ ەسىمدەرىن ەل وردا تورىندە مەملەكەتتىك دەڭگەيدەگى سالتاناتتى جيىندار ارقىلى رەسمي تۇردە ۇلىقتاماي، ولاردىڭ مارتەبەسى ەش كوتەرىلمەيدى. ال ۇلى تۇلعالار وسىلاي ۇلىقتالمايىنشا، ولاردىڭ ونەگەلى ءومىرى مەن ارتىندا قالدىرعان مۇراسى تۇراقتى تۇردە تولاسسىز جاڭعىرتىلۋ ارقىلى حالىق ساناسىنا جەتپەيىنشە، ۇلت ويانبايدى، ەل ەڭسەسى كوتەرىلمەيدى.

الدا ءالى ۋاقىت بار، ۇلت ۇستازى – احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ 150 جىلدىعىن وسى كۇزدىڭ اياعىنا دەيىن ەل وردادا، مەملەكەتتىك دەڭگەيدە، بارلىق رەسمي تالاپتارعا ساي، ءوز مانىندە اتاپ ءوتىلۋى كەرەك.

ال قوستاناي وبلىسىنىڭ اۋليەكول اۋدانىندا ءورت قويۋدى ۇيىمداستىرعان ديۆەرسيالىق توپتار ۇستالىنىپ، جازالانۋى ءتيىس. ۇكىمەتتەن بۇل جونىندە رەسمي جاۋاپ كۇتەمىز!

ەرلان تولەۋتاي

Abai.kz