قوستانايدا الاپات ءورت بولىپ، تالاي ءۇي وتقا ورانىپ، جۇزدەگەن ادام باسپاناسىز قالىپ، زارداپ شەككەندىگىن قازىر ءدۇيىم جۇرت ءبىلىپ وتىر. پرەزيدەنتىمىزدىڭ ءوزى وسى جەرگە ارنايى كەلىپ، ءتىلسىز جاۋدىڭ قۇربانىنا اينالعان جاندارمەن جۇزدەسىپ، ولارعا جان-جاقتى كومەك كورسەتەتىندىگىن ايتتى.

قازىر ءورتتىڭ بەتى قايتىپ، جۇرت ەس جيا باستادى. كەمەلۇلىنىڭ وسىندا كەلگەندىگى حالىققا جاناشىر ازامات ەكەندىگىن ايعاقتاسا كەرەك. الايدا مەنىڭ «اتتەگەنە-اي» دەپ قالاتىن، كوكەيىمنەن ءبىر ساۋال كەتپەيدى. ول توقاەۆتىڭ مۇندا ارنايى ات باسىن بۇرعاننان كەيىن، وسى وبلىستى 7 جىلدان استام جەكە-دارا بيلەپ وتىرعان اتاقتى ارحيمەد مۇقامبەتوۆتىڭ جاپادان-جالعىز تۇراتىن، قالادان ون شاقىرىم جەردە ورنالاسقان جۇماققا بەرگىسىز رەزيدەنتسياسىنا كىرىپ شىققانى ءجون ەدى. بيۋدجەتتىڭ ەسەبىنەن تەك جامباس اقىسىنا عانا جىلىنا 50 ميلليون تەڭگە بولىنەتىن، ال كەيبىر دەرەكتەرگە قاراعاندا، (بىزدە جالپى اكىمدەردىڭ مۇقتاجىنا جۇمسالاتىن مول اقشا ەش ۋاقىتتا اشىق ايتىلمايدى عوي) وعان باراتىن جولدىڭ جىل ون ەكى اي مۇنتازداي تاپ-تازا، ءارى ايناداي جارقىراپ، تاقتايداي ءتۇپ-ءتۇزۋ بولىپ، اكىمنىڭ جانىن جادىراتۋ ءۇشىن ونى دەر كەزىندە جوندەپ، كۇتىپ ۇستاۋعا اناۋ-مىناۋ ەمەس، اتتاي  400 ميلليون تەڭگە ەش سۇراۋسىز جۇمسالا سالاتىن، وسىناۋ 21 گەكتار جەردى الىپ جاتقان القاپقا كىرىپ، ءورتتىڭ تۇتىنەن قۇتىلىپ، ساف تازا اۋاسىمەن تىنىستاعاندا، مۇمكىن ءوزىن باسقاشا سەزىنەر مە ەدى، كىم ءبىلسىن؟..

ءبىز جاڭا عانا ارحيمەدتىڭ جاقسى ۇيىقتاپ، جايلى تۇرۋى ءۇشىن «ماپەلەگەن» رەزيدەنتسياسىنا 400 ميلليون تەڭگە جۇمسالعاندىعىن ايتتىق. ال، اتالمىش ءورتتىڭ شىققان جەرى - جاي عانا دۇنيە ەمەس، مەملەكەتتىك قورىق سانالاتىن «امانقاراعاي ورمان شاۋراشىلىعى» دەپ اتالاتىن مەكەمەنىڭ مۇقتاجىنا جىلىنا نەبارى 92 ميلليون تەڭگە عانا بولىنەدى ەكەن. ياعني، رەزيدەنتسيانى كۇتىپ-باپتاۋعا كەتەتىن اقشادان 4 ەسە از. وسىنداي از عانا اقشاعا ءورتتىڭ الدىن الىپ، سوندىرەتىن اسا قۋاتتى تەحنيكا تۇسپەيتىندىگى بەلگىلى عوي. ونىڭ ۇستىنە قورىق سەكىلدى ەرەكشە القاپتىڭ ءبۇلىنىپ نە ورتەنىپ كەتۋىنە جول بەرمەيتىن ارنايى مامانداردى دايىنداپ، جوعارى كاسىبي دەڭگەيدە ۇستاۋعا كەتەتىن شىعىن دا بار. الاپات ءورتتىڭ بىردەن ەشكىمگە بوي بەرمەي، سوڭىندا 43 مىڭ گەكتار جەردى قامتۋىنىڭ استارىندا وسىنداي نەمكەتتىلىك پەن نەمقۇرايدىلىق جاتپاسىنا كىم كەپىل؟ وسىنى ءورتتىڭ شىعۋ سەبەبىنىڭ ءبىرى ەسەبىندە قاراستىرۋ دا ارتىق ەمەس سەكىلدى. قانشا دەگەنمەن، حان سارايىندا تۇراتىن ادام قاراشانىڭ ۇيىنە دە، كۇيىنە دە نازار اۋدارا قويۋى قيىن-اۋ.

جالپى، ءبىز كەزىندە مەملەكەتتىك لاۋازىمدى قىزمەتتەگى ارحيمەدتىڭ بيۋدجەت ەسەبىنەن وسىنشاما شالقىپ ءومىر ءسۇرۋىنىڭ قانشالىقتى قيسىنعا ساياتىندىعى تۋرالى رەسپۋبليكالىق «Abai.kz» سايتىندا بىرنەشە رەت جازدىق. الايدا وعان ءماۋ دەپ ءۇن قاتقان ەشكىم بولمادى. تەك ماقالا اۆتورىنا ارحيمەدتىڭ جاندايشاپتارى مەن جاعىمپازدارىنىڭ تارپا سالعانى بولماسا.

مىنە، ەندى «ۇندەمەگەن ۇيدەي پالەدەن قۇتىلادى» دەگەن ماقالدىڭ ىلعي دۇرىس بولا بەرمەيتىندىگىنىڭ كۋاسى بولىپ وتىرمىز. ەگەر كەزىندە جوعارىداعى بيلىك باسىنداعىلار بۇل فاكتىگە نازار اۋدارعاندا، جاعداي باسقاشا سيپات الار ما ەدى، كىم ءبىلسىن؟..

ايتپاقشى، اناۋ-مىناۋ ەمەس، ۇشى-قيىرى جوق، اۋماعى 21 گەكتار جەرگە ورنالاسقان، ونىڭ ۇستىنە جىل بويى وسىندا قاڭىراپ تۇراتىن دەمالاتىن بولمەلەرى مەن باسسەيىندەرى بار 11 عيماراتقا انا ءورتتىڭ كەسىرىنەن ءۇي-كۇيسىز قالىپ، مەكتەپتەر مەن جاتاقحانالارعا قاڭعىپ كەتكەن جانداردى ۋاقىتشا ورنالاستىرۋ ەشكىمنىڭ ويىنا كەلمەگەنى مە؟ الدە مۇنداعىلار ارحيمەدتى رەتسىز مازالۋعا جۇرەكتەرى داۋالامادى ما ەكەن؟ مۇنى ءبىر دەڭىز.

ەكىنشىدەن، جەرگىلىكتى بيلىكتىڭ ۇلكەن باسشىلاردىڭ الدىندا جاقسى اتتى كورىنىپ قالۋعا تىرىسىپ، باياعى سول كوزبوياۋشىلىق «ءداستۇرى» تاعى دا بايقالىپ قالدى. مۇندا ءورت ءالى ءسوندىرىلىپ بىتپەسە دە توقاەۆتىڭ الدىنا ىلعي ءبىر سۋ جاڭا، بوياۋى ءالى دە كەپپەگەن ءورتتى سوندىرۋگە ارنالعان تەحنيكالاردىڭ كورمەسىن ۇيىمداستىردى. ءبىر قىزىعى، وسىنى تاماشالاعان توقاەۆ تا، توتەنشە جاعدايلار ءمينيسترى يۋري يلين دە: «وۋ، وسىنشا كەرەمەت قۋاتتى تەحنيكالار انا الاپات ءورتتى سوندىرۋگە نەگە جۇمىلدىلماعان؟ الدە مۇنى تەك بىزگە كورسەتۋ ءۇشىن ۇستاپ وتىردىڭدار ما؟» دەگەن ساۋال قويماعاندارى قىزىق.

مىنەكەي، بۇل اياق استىنان ۇلكەن زارداپتارعا ۇشىراتقان الاپات ءورتتىڭ الدىن الۋعا بولار ما ەدى دەگەن ساۋالعا وزىمىزشە جاۋاپ ىزدەگەن تالپىنىمىز ەدى. قالعانىن قۇزىرەتتى ورگاندار شەشە جاتار دەگەن ويدامىز.

جايبەرگەن بولاتوۆ

Abai.kz