پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ كەشە جۇمىس ساپارىمەن تۇركىستان وبلىسى مەن شىمكەنت قالاسىنا بارىپ، كوپشىلىكپەن كەزدەستى. مەملەكەت باسشىسى شىمكەنتتى ەلىمىزدەگى تابيعاتى دا، تۇرعىندارىنىڭ ىقىلاس-پەيىلى دە ەرەكشە ىستىق جەردىڭ ءبىرى دەپ اتادى.

«قازاق رۋحانياتىندا شىمكەنت شاھارىنىڭ ورنى بولەك. بۇل – ۇلت ءداستۇرىنىڭ بەرەكەلى بەسىگىنە اينالعان قالا. سونداي-اق قازاقى قاسيەت پەن ىستىق ىقىلاستىڭ سيمۆولى. بۇل – ۇزدىك مادەنيەت پەن ۇلتتىق ەتيكەتتىڭ توعىسقان جەرى. ۇلىلاردى ارداقتاۋ، ۇلكەندى سىيلاۋ – سىزدەردىڭ باستى ۇستانىمدارىڭىز. شىمكەنت – ۇلتىمىزدىڭ ءوسىپ-ونگەن، كوكتەپ-كوبەيگەن مەرەيلى مەكەنى. سوندىقتان مەن شىرايلى قالانىڭ حالقىن جەرۇيىعىن تاپقان جۇرت دەپ سەنىممەن ايتامىن»، – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.
مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ تۇركىستان جۇرتشىلىعىمەن كەزدەسۋىندە حالىقتى تولعاندىرعان ماڭىزدى ماسەلەلەردىڭ باسىن اشىپ ايتتى.

الەمدە بولىپ جاتقان قاقتىعىستار گەوساياسي تۇراقسىزدىققا الىپ كەلدى. ونىڭ ەڭ نەگىزگىسى – رەسەي-ۋكراينا سوعىسى قازاقستانعا ۇلكەن اسەرىن تيگىزىپ جاتىر. توقاەۆ قازاقستاننىڭ ارقاشان حالىقارالىق قۇقىق پەن بۇۇ جارعىسىنا سۇيەنەتىنىن ايتتى.

«وسىنداي اسا كۇردەلى گەوساياسي جاعدايدا قازاقستاننىڭ سىرتقى ساياساتى مەملەكەتتىگىمىزدى ودان ءارى نىعايتۋ ءۇشىن قولايلى جاعداي جاساۋعا باعىتتالعان.

ءبىزدىڭ حالىقارالىق ارەناداعى قىزمەتىمىزدىڭ باستى ماقساتى – قازاقستاننىڭ جانە حالقىمىزدىڭ مۇددەسى. حالىقارالىق قۇقىق پەن بۇۇ جارعىسىنىڭ ۇستەمدىگى ءۇشىن كۇرەسەمىز. ءبىز حالىقارالىق قاتىناستاردا ادىلەتتىلىك، ىشكى ىستەرگە ارالاسپاۋ، مەملەكەتتىڭ ەگەمەندىگى مەن تەرريتوريالىق تۇتاستىعىن قۇرمەتتەۋ قاعيداتتارىن نىعايتۋدى اسا ماڭىزدى دەپ سانايمىز.

ءبىزدىڭ سىرتقى ساياساتىمىز بۇرىنعىداي تەڭگەرىمدى، كوپباعىتتى جانە كونسترۋكتيۆتى بولادى. قازاقستان رەسەيمەن وداقتاستىق قارىم-قاتىناستى، قىتايمەن ماڭگىلىك ستراتەگيالىق سەرىكتەستىكتى، اقش-پەن ستراتەگيالىق سەرىكتەستىكتى، وزبەكستان، قىرعىزستان، تۇرىكمەنستان، تاجىكستان سەكىلدى باۋىرلاس ورتالىق ازيا مەملەكەتتەرىمەن جانە تۇركيامەن جان-جاقتى ىنتىماقتاستىقتى، سونداي-اق ازيادا، تاياۋ شىعىس نەمەسە ەۋروپا قۇرلىعىندا بولسىن، الەمنىڭ بارلىق مۇددەلى مەملەكەتتەرىمەن ءوزارا ءتيىمدى بايلانىستاردى ودان ءارى دامىتۋعا بار كۇش-جىگەرىن جۇمسايدى. مۇنداي سىرتقى ساياسات حالقىمىزدىڭ مۇددەسىنە ساي كەلەتىنىنە سەنىمدىمىن»،-دەدى پرەزيدەنت.

پرەزيدەنت رەسەيدە جاريالانعان موبيليزاتسياعا بايلانىستى قازاقستانعا جاپپاي اعىلعان رەسەيلىكتەر تۋرالى ءسوز سويلەدى.

«قازىرگى حالىقارالىق جاعدايعا قىسقاشا توقتالعىم كەلەدى. وزدەرىڭىز بىلەتىندەي، الەمدەگى جاعداي شيەلەنىسە ءتۇستى. وسىنداي كۇردەلى جاعدايدا قازاقستان حالىقارالىق ۇيىمداردا، ءبىرىنشى كەزەكتە بۇۇ-دا داۋىس بەرۋ كەزىندە بەيتاراپ پوزيتسيانى ۇستانادى. بۇل ءبىزدىڭ ۇلتتىق مۇددەلەرىمىزگە ساي كەلەدى. ءبىز ءۇشىن ەڭ باستىسى – حالقىمىزدىڭ اۋماقتىق تۇتاستىعى مەن ءال-اۋقاتى. سوندىقتان ارانداتۋشىلىققا جول بەرمەي، پاراساتتىلىق پەن شىدامدىلىق تانىتۋىمىز كەرەك. ەگەر ءبىز وسى قۇندىلىقتاردى ۇستانباساق، ەلىمىزگە ۇلكەن قاۋىپ تونەدى. مەملەكەتتەر مىزعىماس اۋماقتىق تۇتاستىقتى ساقتاۋى كەرەك. نەگىزگى قاعيدا – وسى. مەن بۇل تۋرالى حالىقارالىق ارەنالاردا ارقاشان اشىق ءارى انىق ايتىپ كەلەمىن. جاقىندا بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ ەڭ بيىك مىنبەرىنەن سويلەگەن سوزىمدە دە وسى قاعيدانى قايتالادىم. كورشىمىزدە سوعىس ءجۇرىپ جاتىر. ءبىز ەڭ الدىمەن ەلىمىزدىڭ قاۋىپسىزدىگىن ويلاۋىمىز كەرەك»، - دەپ جالعاستىردى پرەزيدەنت.

توقاەۆ «كورشىڭمەن تاتۋ بولساڭ، ۇيىڭە جاۋ تيمەيدى» دەگەندەي، كورشىمىزبەن جاقسى قارىم-قاتىناس جاساۋدىڭ ماڭىزىن ءتۇسىندىردى.

«ەڭ باستىسى، كورشى ەلدەرمەن كەلىسىمدى ساقتاۋىمىز كەرەك. ءبىز ودان ۇتىلمايمىز. سوڭعى كۇندەرى رەسەيدەن كوپ ادام كەلىپ جاتىر. ولاردىڭ باسىم كوپشىلىگى قالىپتاسقان شاراسىزدىقتان باس ساۋعالاۋدا. ءبىز ولارعا قامقورلىق جاساپ، ولاردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋىمىز كەرەك. بۇل ساياسي جانە گۋمانيتارلىق ماسەلە. مەن ۇكىمەتكە قاجەتتى شارالار قابىلداۋدى تاپسىردىم. كۇردەلى جاعدايدا ەڭ الدىمەن ادامگەرشىلىك، شىدامدىلىق پەن ۇيىمشىلدىق تانىتۋ كەرەك. بىزدە داعدارىس تا، دۇربەلەڭ دە جوق. ۇكىمەت ءوز جۇمىسىن اتقارۋى كەرەك»،- دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.

پرەزيدەنت شەتەلدەن كەلگەندەرگە كومەك كورسەتىلەتىنىن، بىراق ولارعا ەشقانداي جەڭىلدىك جاسالمايتىنىن اتاپ ءوتتى. بارلىق جۇمىس قازاقستان زاڭىنا سايكەس جۇزەگە اسىرىلۋى ءتيىس.

«ءبىز رەسەي تاراپىمەن كەلىسسوزدەر جۇرگىزەمىز جانە بۇل ماسەلەنى ەلىمىزدىڭ مۇددەسىنە قاراي شەشەتىن بولامىز. تاعى دا قايتالاپ ايتامىن: وسى كۇردەلى ۋاقىتتا بىزگە، ەڭ الدىمەن، اۋىزبىرشىلىك كەرەك. ەلىمىزدە بەيبىتشىلىك بولسا عانا، ءبىز العا جىلجيمىز. بارلىق ماسەلەلەردى بايىپتى تالقىلاپ، جان - جاقتى ويلانىپ شەشۋىمىز كەرەك»، - دەپ تۇيىندەدى پرەزيدەنت.

سونداي-اق مەملەكەت باسشىسى «الاڭدارعا شىعىپ، جالعان ۇران تاستاپ جۇرگەندەردىڭ» ارەكەتىن سىنادى.

«بىلتىر ستاديوندا فۋتبول ماتچى بولىپ جاتقاندا سپورت كەشەنىنىڭ شاتىرى تۋدىڭ تۇعىرىن باسىپ قالعانى ەلدىڭ ەسىندە. سول كەزدە تۇرعىندار قاۋىپ-قاتەرگە قاراماستان، شاتىردىڭ استىنان كوك بايراعىمىزدى الىپ شىقتى. شىنايى وتانشىلدىق وسىنداي ارەكەتتەن كورىنەدى. قۇر سوزدەن تۇك شىقپايدى. الاڭدارعا شىعىپ، جالعان ۇران تاستاپ جۇرگەندەردىڭ، مەنىڭشە، ناعىز وتانسۇيگىشتىككە ەشقانداي قاتىسى جوق. قاستەرلى تۋىمىزدى جەرگە تۇسىرمەي الىپ شىققان بىرنەشە جىگىت بۇگىن ورتامىزدا وتىر. ولاردىڭ وتانعا دەگەن ادالدىعىن جاستارعا ۇلگى ەتۋىمىز كەرەك. وسىعان وراي، مەن ابىلقايىر داۋلەتوۆ، بەكمۇرات قاراەۆ جانە نۇركەن نامازعا العىسىمدى جاريالايمىن»،-دەدى پرەزيدەنت.

قاسىم-جومارت توقاەۆ الدا كەلە جاتقان پرەزيدەنت سايلاۋى تۋرالى ايتا كەلە، ءبىر ادامنىڭ بيلىكتە ۇزاق جىلدار وتىرۋىن ابىرويسىزدىققا تەڭەدى.
تاعى ءبىر اسا ماڭىزدى رەفورما – پرەزيدەنتتىڭ ءبىر عانا مەرزىمگە سايلانۋى. ءبىزدىڭ ايماقتاعى قاي مەملەكەتتى الىپ قاراساڭىز دا، مۇنداي وزگەرىس مۇلدەم بولماعان. سوندىقتان بۇل رەفورما دەموكراتيا جولىنداعى باتىل قادام دەپ سەنەمىن. تاۋەكەلگە بەل بۋساق تا، وسىنداي شەشىم حالقىمىزدىڭ جارقىن بولاشاعى ءۇشىن كەرەك دەپ كامىل سەنەمىن. بۇل رەفورما نە ءۇشىن جاسالماقشى دەگەن سۇراق پايدا بولۋى مۇمكىن. ماسەلە مىنادا: پرەزيدەنتتىك لاۋازىمعا كوپ جىل بويى ءبىر عانا ادام يە بولماۋى كەرەك. الەمدە بولسىن، ءبىزدىڭ ەلىمىزدە بولسىن كوپ جىل بويى ءبىر عانا ادام ەڭ جوعارى لاۋازىمعا يە بولسا، مۇنداي جاعداي ەلگە دە، مەملەكەت باسشىسىنا دا ابىروي اكەلمەيدى. ءبىز بولاشاققا نىق سەنىممەن قاراپ، ادال، دارىندى ساياساتكەرلەرگە جول اشۋىمىز كەرەك. جالپى، جۇرت ءبىزدىڭ ساياسي جۇيەنى وزگەرتۋ تۋرالى جوسپارىمىزدىڭ ءمان-ماڭىزىن جاقسى ءتۇسىنىپ وتىر. جۇمىستى ودان ءارى جالعاستىرۋ ءۇشىن جاڭا كونستيتۋتسياعا ساي سەنىم مانداتى قاجەت. سوندىقتان كەزەكتەن تىس پرەزيدەنت سايلاۋى بيىلعى 20 قاراشاعا بەلگىلەندى. ءبىز بۇل ناۋقاندى زاڭعا سايكەس، ءادىل جانە اشىق وتكىزەمىز. تۇركىستاندىقتار دا سايلاۋعا بەلسەنە قاتىسىپ، ءوز تاڭداۋىن جاسايدى دەپ سەنەمىن، – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.

Abai.kz