ابايدىڭ العاشقى اتقا ءمىنىپ، ەل سوزىنە كىرىسىپ جۇرگەن كەزىندە، نايمان ەلىندە جەتى بولىس ەلدىڭ باس قوسقان ءبىر ۇلى ءدۇبىر جينالىسى بولىپتى. سول جينالىسقا توبىقتىدان بالا بي اباي كەلىپتى. بيلەر وتىرعان ۇيگە سالام بەرىپ كىرىپ كەلسە، بۇرىننان وتىرعان  جۋان قارىن، ەگدە بيلەر ابايدى بىلە تۇرا  جوندەپ ورىن بەرمەپتى. بۇل كەزدە ولاردىڭ ابايدى «ورىسشا وقىعان، ءدىندى دە تولىق ۇستاماعان»، - دەپ جاراتپاي جۇرەتىن كەزدەرى بولسا كەرەك.

ابايدىڭ العاشقى اتقا ءمىنىپ، ەل سوزىنە كىرىسىپ جۇرگەن كەزىندە، نايمان ەلىندە جەتى بولىس ەلدىڭ باس قوسقان ءبىر ۇلى ءدۇبىر جينالىسى بولىپتى. سول جينالىسقا توبىقتىدان بالا بي اباي كەلىپتى. بيلەر وتىرعان ۇيگە سالام بەرىپ كىرىپ كەلسە، بۇرىننان وتىرعان  جۋان قارىن، ەگدە بيلەر ابايدى بىلە تۇرا  جوندەپ ورىن بەرمەپتى. بۇل كەزدە ولاردىڭ ابايدى «ورىسشا وقىعان، ءدىندى دە تولىق ۇستاماعان»، - دەپ جاراتپاي جۇرەتىن كەزدەرى بولسا كەرەك.

اباي كەلىپ، ءتوردىڭ ەڭ جوعارعى ورتاسىنا وتىرادى. جۇرت وتە سالقىن امانداسادى. ءبىرازدان سوڭ بيلەر ناماز وقۋعا كىرىسەدى. اباي بۇرىن ناماز وقىمايتىن. بىراق وسى ارادا بۇل دا ەلمەن قاتار نامازعا تۇرادى. ءبىر بي يمام بولادى. ءتارىزى، وسى بي وزىنشە وتىرعان بيلەردىڭ ىشىندەگى ءارى ايتقىش، ءارى جاسى ۇلكەن بەدەلدىسى بولسا كەرەك.
نامازدى وقىپ بولىپ، ورىنعا وتىرىپ جاتىپ ابايعا: - شىراعىم، سەن وسىنشا تاكاپپار ەكەنسىڭ، تاكاپارلىق - كاپىرلىك، نامازىڭدى قايتا وقى! - دەپتى. اباي: «ءمانىسىن ءتۇسىندىرىڭىز؟» دەسە، الگى بي ايتىپتى: - ءبىز ءبارىمىز قولىمىزدى كەۋدەمىزگە قويىپ سالامات ايتقاندا، سەن بويىڭدى وتە كەرىپ، قولىڭدى كىندىگىڭنەن تومەن ءتانىڭنىڭ باسىنا قويىپ تۇردىڭ. بۇل قۇلشىلىق ەمەس، تاكاپارلىق، جۋاندىق. سوندىقتان بۇل ءىسىڭىز كاپىرگە ۇقسايدى، - دەپتى. سوندا اباي: - بۇلاي بولسا، ەنشى اللا، مەن مۇسىلمان ەكەنمىن، سەن قاسىنداعىسىن قاراقتاعان شايتان ەكەنسىڭ. مەنىڭ كوزىم ساجدە دە، كوكىرەگىم اللا دا، اۋزىم سالاماتتا تۇرعاندا، سەنىڭ كوڭىلىڭ كۇندەستىكتە، كوزىڭ مەنىڭ كوتىمدە بولىپتى عوي، نامازدى ءسىز قايتا وقىڭىز، ايتپەسە، مۇنىڭىز ناماز بولمايدى، - دەپتى.
ش.629 №4 (وعك). ابايدىڭ ومىرىنە، اقىندىعىنا بايلانىستى اڭگىمەلەر (ابايدىڭ ەرتەگىسى). ايتۋشى: باعىباي قۇسايىنوۆ، جيناعان: قاسيمانوۆ سادىق، 1941 ج. (245-247 بب.)

اباي كەدەيلەرگە قامقورشى ەدى

اباي ءوز زامانىنداعى ادامشىلىعى مول، كەم-كەتىككە جاردەمى كوپ، كوپشىل، مەيىرىمدى كىسى ەدى. ءبىزدىڭ كوكەنتالىنىڭ باۋىرىندا تۇراتىن ۇزاتقان دەگەن ءبىر كەدەي شارۋامەن وتكەنىنشە دوس بولىپ ءوتتى. ءدايىم سەمەيگە كەلگەنىندە، قايتقانىندا ىلعي سوندا ءتۇسىپ، سوندا قونۋشى ەدى. ۇزاتقان ءتىپتى، ءسىڭىرى شىققان قارا قاسقا كەدەيدىڭ ءوزى ەدى. ونىڭ و جاق، بۇ جاعىنان كۇننىڭ ساۋلەسى جۇلدىزداي اندىزداپ تۇراتىن قارا لاشىق ىشىندە اباي اتكورپەسىن استىنا سالىپ، شاپانىن جامىلىپ، جەڭىن جاستانىپ تالاي قوندى. ءسويتىپ جۇرگەندە ءبىر كۇنى تۇندە اباي قونىپ جاتقاندا، قالىڭ نوسەر جاڭبىر بولىپ، ابايعا ۇيدەن پانا بولارلىق ورىن تابىلماپتى. اباي:
- قايتەر دەيسىڭ، جاڭبىر - نۇر عوي، - دەپ شاپانىن باسىنا بۇركەنىپ، تاڭ اتقانشا جاتا الماي وتىرىپتى.
ەرتەڭىندە اباي قايتارىندا: - ۇزاتقان، كۇزەم كەزىندە بىزدىكىنە كەلەرسىڭ؟ - دەپتى. ايتقانداي ەل كۇزەمىن العان سوڭ مۇساقۇلدا وتىرعان ابايدىڭ اۋىلىنا ۇزاتقان كەلىپتى. بىرنەشە كۇن جاتىپ، ەندى قايتارىندا، اباي ۇزاتقاندى شىعارىپ الىپ:
- نە سۇرايسىڭ، دوسىم؟ - دەپتى.  ۇزاتقان:
- تۇك سۇرامايمىن، - دەپتى. سوندا اباي:
- مىناعان، ءبىر ات اكەلىپ نوقتالاڭدار، - دەپتى. سوندا ۇزاتقان:
- ءاي، ابايجان-اي، قاتەلەستىڭ عوي، - دەپتى. اباي:
- ولاي بولسا، مىناعان ءبىر ۇلكەن كەسەك كيىز دايىنداڭدار، اتتى دا، كيىزدى دە ال، رازىمىن، - دەپتى. ۇزاتقان:
- ابايجان، بۇل ءبىر كەسەك كيىزدى جاڭبىر جاۋعان كۇنى سەنىڭ تۇسىڭا تارتام با، ءوز تۇسىما تارتام با؟ - دەپتى. سوندا اباي ءسۇيسىنىپ:
- ە، بايقۇسىم، سولاي دە ... - دەپ ءبىر جاقىن ادامدارىن شاقىرىپ الىپ: «قازىر ءتورت قانات ۇيگە باۋ-شۋىمەن كيىز دايىندا! - دەپتى.
ءسويتىپ وسى جولى ۇزاتقان ءبىر ات پەن ءتورت قانات اق ءۇي الىپ قايتتى. «سول ءۇيدىڭ كيىزىن ءبىز بالا كەزىمىزدە كوردىك» دەپ اۋىلداعى كەمپىر-شالدار تالاي ايتقانىن ەستىگەنمىن.
ش.629 №4 (وعك). ابايدىڭ ومىرىنە، اقىندىعىنا بايلانىستى اڭگىمەلەر (ابايدىڭ ەرتەگىسى). ايتۋشى: داستانوۆ قاجىعۇمار، جيناعان: قاسيمانوۆ سادىق، 1941 ج. (243-245 بب.)

Abai.kz