جەكسەنبى, 24 قاراشا 2024
ادەبيەت 3627 2 پىكىر 1 ءساۋىر, 2023 ساعات 13:52

عاسىر ءالى اۋىسپاعان سياقتى

قايشىلىق نەمەسە ساياسات الاڭىنداعى سوڭعى بي

ايىرا الماس جاساندىدان جاقۇتتى،
قورقام ەلدەن تۇسىنىگى تار ءتىپتى.
جوعالتقاندا مەملەكەتى ىزدەيتىن،
اقىنىنان قىلمىسكەرى باقىتتى.

اينالانى باسقانداي ما مارتۋ شىن،
كىتاپ اشپاس نادان قالاي نار تۋسىن؟
قازىر اعا قىزمەتكەردەن عىلىمي،
دۇكەندەگى سىيلى كىشى ساتۋشىڭ.

ايتسا باقا باتپاعىنا ساي ءəنىن،
ءۇنسىز تىڭدار كوپ كوكەمدى ايادىم.
بىراق ولار كەشىرمەيدى سەنى وڭاي،
بايقاۋسىزدا باسىپ كەتسەڭ اياعىن.

الدارقاتىپ شىعاي جۇرتىن شايقىمەن،
كەرنەيلەتىپ تويعا مىنەر باي كۇرەڭ.
بۇل زاماننىڭ قاھارمانى بولىپ ءجۇر،
توپ كەپتەردى ۇركىتكەندەر تəيتىمەن.
جاس توقالداي بۇزىلماعان بəدەنى،
قيمايمىز عوي بيلىك دەگەن بəلەنى.
ساحنادان سىيىڭ باردا كەتە ءبىل،
اياقتالعان بي سياقتى əدەمى!..
كاليگۋلانىڭ سەناتور اتى

ەجەلگى ريمدە...
يە بولعاسىن تاقپەنەن بيىك،
تاجگە ءوزى!
ماقتايتىن ءبارى تونىن كيسە دە جاز كەزى.
كۇمبەز سالعانىن –
اسپان سالعانداي دارىپتەر،
«قۇدايمەن اتتاس» يمپەراتورلار از با ەدى؟!

و، كاليگۋلا!
«شاكىرت ۇلتتارعا» تۇسەتىن اركەز شاپاعى،
تانىماۋ سەنى «كۇناعا» ۇلكەن جاتادى.
جۇيرىك اتىڭدى
سەناتور جاساپ،
كونسۋل عىپ،
تاراتتىڭ جالىن التىننان قىمبات ءار تالى.

ۇستەمدىك قۇرۋ!
الەمگە ءامىر جۇرگىزۋ قانداي ءلاززات، باق،
قۇداي-اۋ، نەگە تاريح وزەنى كەرى اقپاق؟!
ادۆوكات بولدى
بەدەلدى قانشا اۋىزدار،
«بيلەۋشى ءسوزى ساركازم ەدى» دەپ اقتاپ.

باتىستىڭ جۇرتى!
جاسىتپاق بولعان ءسوزىڭنىڭ ءبارىن قايتىپ ال،
ەپوستارىمدا ەرلىگىم جاتىر ايتىلار.
باتىرلار مىنگەن سوعىس كولىگى بولىپ-اق،
تاريحتا قالدى –
تايبۋرىل مەنەن بايشۇبار!

جەر – «ءتورتبۇرىشتى»:
«وركەنيەت كوشى ەۋروپادا عوي الاڭ كەڭ،
جاڭالىق اشۋ ۇندەسۋ كەرەك زامانمەن».
تاريحتى «عىلىم ەمەس» دەگەندە تالاستىم،
رەكتور دا بولعان، اكىم دە بولعان اعاممەن.

ايتىڭىز، اعا!
بايابان دالام،
ەلىمدى قانشا جاۋ ۇتتى؟
رۋحىمدى جازار تابامىن قايدان ءتاۋىپتى؟
اعاشتىڭ جاسىن انىقتاي الار عىلىم بار،
قازاقتىڭ جاسىن انىقتاۋ نەگە قاۋىپتى؟!
اياقكيىم ساۋداسى

سايلاساڭدار سەنىممەن «بىرىنشىگە»،
سىناۋشى دا تابىلار كوزى الارا.
اينالام دا مەن «ءبارىن بىلۋشىگە»،
«جاڭا بەكجان» اتانام تەز ارادا.

وتىرىڭدار قول سوعىپ، قۇپتاپ اسان،
ۇقساپ باعام نومادقا نار ءپىشىندى.
بۇتىندەي بوپ كورىنەر سىرت قاراساڭ،
وزىمنىڭكى دەپ ايتام بار ءتىسىمدى.

قىمىز ەمەس، ماقتاسام ايران كۇشiن،
دەمەڭىزدەر: «نە دەگەن تاياز عالىم؟».
جىلىجايدا وسكەندەر قايدان بiلسiن،
«اۋا رايى» ايتپايتىن اياز بارىن؟

تابار انىق جۇبانار كوڭىل ءدارى،
«ءتارتىپسىزدىڭ» قوعامدا تىيدىق ءبارىن.
ومىردەن سوڭ بەلگىلى ءومىر بارى،
بيلىكتەن سوڭ كىم بىلگەن بيلىك بارىن؟!
ەلەكتوراتقا بولمايىن جاماناتتى،
جاس بۋىنعا ۇيرەندىم زەرەك قاراپ:
اكەلەرى قالدىرعان "اماناتتى",
ورىندايتىن الدىمەن رەداكتسيالاپ.

كەتكەندەيمiن ءبارiڭدi تانىس كورiپ،
يميدجبەنەن ساياسي كۇنەلتكەلi.
شارشاساڭدار اياقپەن داۋىس بەرiپ،
اياقكيiم اپەرەم برەندتەگi.
قوعام ومىرىنە رەۆيزيا

اۋىل قالدى وركەنيەتتەن الىستا،
اۋزىڭدى اشساڭ،
ايتقىزباۋعا ءبارى ۇستا.
ەلدە تۇرار اكەم گازەت وقيدى،
تاقىرىبى: «ءومىر بار ما مارستا؟».

كوز الدىڭدا كورىپ تۇرسىڭ اقشىل نە؟
جاقىباي كوپ: بىردە تويسا، اش بىردە.
تسەنزۋرانى رەسمي تۇردە جويدىق تا،
اينالدىرىپ الدىق ونى داستۇرگە.

استانامىز كوز تارتادى شەتەلدەي،
جالعىز ءشارى بار قازاققا جەتەردەي.
شارۋانىڭ جاعدايىن كىم ويلايدى،
شوگىپ كەتكەن ءشوپتى سۇيەۋ ەتەردەي؟

بارىمتالار تۇياق باسىن قۇراساڭ،
ەلدىڭ ءىشى ۇرى-قارى – سۇراساڭ.
عاسىر ءالى اۋىسپاعان سياقتى،
الماتىدان ون شاقىرىم ۇزاساڭ.

جاعداي بار ما جابىناتىن نار كىلەم،
نابىت قىلماي، ەتەيىك تە باردى ۇنەم.
«جيىرما – وتىز!»،
«جيىرما – ەلۋ!» دەمەي-اق،
«توقسان بىرگە» قايتايىقشى الدىمەن.

قولدان جاساپ الدىق كىمنىڭ تۇلعاسىن؟
بوس ۋادە، بوستەكى ءسوز – بۇل دا سىن.
بي-تورەلەر حالىققا ەسەپ بەرەدى،
جاسىرعانداي قىرىقتاعى قىز جاسىن.

قۇنان قويدىڭ سورپاسىمەن استانىپ،
از توپ وتىر بوكەن جاستىق جاستانىپ.
اۋىزسۋعا باعدارلاما جاسالىپ،
ونى اۋىزشا ورىنداپ تا تاستادىق.

جاڭاوزەندە رۋحىڭ تۋلاپ جاسىعان،
قوڭىر كۇيدى تۇنشىقتىردى تاسىر ءان.
شىڭىراۋعا قۇلاپ كەتكەن شىندىقتى،
تارتقىلادىق شىعارام دەپ شاشىنان.

ءبىر ايتاسىڭ، ەكى ايتاسىڭ ەل جايىن،
تىڭدار قۇلاق تابىلماسى ەندى ۋايىم.
«سوزدەرىڭنىڭ كوبى وتىرىك» دەسەڭدەر،
اتەش بولىپ شاقىرۋعا مەن دايىن!

حاننىڭ ءسوزى كەتە بەرمەي دالاعا،
تۇرمىس قاشان تۇزەلەدى قارادا؟!
قانشا مارتە شاش قيدىرىپ ساندىبەك،
قانشا سايلاۋ وتەر ەكەن ارادا؟؟؟
جالعان كۋالىك
ۇيدەيمىن تۇرعان تىرەۋمەن،
سەنىم كۇيرەۋى – كۇل تويى.
كوڭىلىم قالسا بىرەۋدەن،
سويلەسپەي قويام جىل بويى.

اياققا تۇسەر قاقپان قاي،
تاعدىردىڭ ءبارى – قۇرالاي.
اۋزىڭدى قولىڭ تاپقانداي،
بۇل ءومىر ەمەس تىم وڭاي.

ادامدا بولماس از ارمان،
اي كۇزەتكەنشە توبەسىن.
قۇتىلعان كىم بار اجالدان،
كوپ بولسا جۇزگە كەلەرسىڭ.

بىتەدى بىردە بارقىت ءتۇن،
سەزىمدى ءمولدىر توعانداپ.
داۋىسىن سالىپ باقىتتىڭ،
شاقىرار كەيدە سور الداپ.

قويامىز بىلمەي كۇنə عىپ،
الدايمىز ەلدى اڭعال دەپ.
«دوس» دەگەن جالعان كۋəلىك
جاساتىپ العان جاندار كوپ.
ءوز داۋسىڭا ەگە بول، ۇيدە جاتپا!!!

دەموكراتيا – سەنىمنىڭ تۇعىر-كۇشى،
باسقارۋدىڭ حالىقتى شىن ۇلگىسى.
ادىلەتسىز سايلاۋ، ول – ءبىر اۆتوردىڭ
حالىق ءانى اتانعان تۋىندىسى...
بومجدار بار ساياسي - تۇندە قالىپ،
ۋچاسكەدە كەلەتىن «جىلىنعىسى».
ءوز داۋسىڭا ەگە بول، ۇيدە جاتپا،
باقتىڭ ۇشىپ كەتپەسىن بۇگىن قۇسى.
اياعىڭدى تىڭداتىپ، سايلاۋعا بار،
باسقا جاققا كەلسە دە بۇرىلعىسى.

 

بەكجان اشىرباەۆ

Abai.kz

2 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1490
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3257
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5552